I SA/Rz 400/14
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie
2014-08-13Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Małgorzata Futera /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie Małgorzata Futera po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku "A" Spółka z o.o. z siedzibą w W. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] marca 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od gier za wrzesień 2010 r. - postanawia – odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie
Sygn. I SA/Rz 400/14
U Z A S A D N I E N I E
"A" sp. z o.o. (dalej: skarżąca/ spółka) wniosła w sprawie opisanej w sentencji niniejszego postanowienia o zwolnienie od kosztów sądowych. Z oświadczenia o stanie majątkowym wynika, że jej kapitał zakładowy wynosi 4.000.000 zł, wartość będących w jej dyspozycji środków trwałych 5.841.741,70 zł, za ostatni rok obrotowy odnotowała stratę w wysokości 4.341.561,56 zł. W rubrykach formularza dotyczących stanu rachunków bankowych wpisano "brak". W uzasadnieniu spółka podniosła, że w chwili obecnej nie posiada żadnych środków finansowych, które pozwoliłyby jej na pokrycie kosztów opłaty od skargi i innych kosztów sądowych. Decyzjami administracyjnymi spółka została pozbawiona całego swojego majątku; zamknięte zostały salony gier należące do spółki i zabezpieczone automaty łącznie ze znajdującą się w nich gotówką. Spółka odnotowuje stratę i nie posiada środków finansowych na zapłacenie wpisu od skargi.
Skarżąca wezwana do złożenia dodatkowego oświadczenia dot. stanu majątkowego i możliwości płatniczych przemilczała to wezwanie.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
Na wstępie zaznaczyć należy, że wniosek spółki o przyznanie prawa pomocy rozpatrywany był z uwzględnieniem konieczności ponoszenia kosztów sądowych we wszystkich sprawach, w których wniesiono skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie na decyzje w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od gier za poszczególne okresy, w tj. w sprawach o sygn. I SA/Rz 394 do 414/14 i I SA/Rz 537 do 544/14.
Zgodnie z art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) – zwana dalej P.p.s.a., osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym - tj., takim o jaki wnioskowała spółka- gdy wykaże ona, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Rozstrzygnięcie w zakresie prawa pomocy ma charakter uznaniowy, co oznacza, że nawet jeżeli zostałaby spełniona przesłanka braku dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania, rozpoznający wniosek nie musi się przychylić do zgłoszonego żądania, a jedynie może przyznać przywilej w postaci prawa pomocy jeżeli uzna, że zachodzi taka potrzeba. Przepisy przenoszą na stronę (wnioskodawcę) obowiązek wykazania wyżej wymienionych przesłanek. Mieć na uwadze należy również, że osoba prawna obowiązana jest wykazać nie tylko, że nie posiada niezbędnych środków na pokrycie kosztów postępowania sądowego, ale również, że podjęła wszelkie niezbędne kroki, aby zdobyć fundusze na pokrycie wydatków związanych z postępowaniem (zob. postanowienie NSA z 15 kwietnia 2008 r. , sygn. II OZ 318/08, system LEX nr 479111).
W ocenie rozpoznającego wniosek referendarza spółka nie wykazała, że spełnia przesłanki przyznania prawa pomocy. Przede wszystkim nie zastosowała się do wezwania o uzupełnienie informacji i dokumentów odnośnie swojej sytuacji finansowej; nie przedstawiła deklaracji VAT-7 dla podatku od towarów i usług za ostatnie sześć miesięcy, zeznania podatkowego CIT-8 za 2013 r., aktualnego bilansu spółki, tj. za 2013 r., ewidencji środków trwałych, rachunku zysków i strat, nie wyjaśniła czy z umowy spółki wynika obowiązek dokonywania przez wspólników dopłat. Wymienione dokumenty stanowią podstawę do oceny sytuacji spółki w kontekście przesłanek przyznania prawa pomocy, przy czym powinny one obejmować okres bezpośrednio poprzedzający zainicjowane postępowanie sądowe lub jego trwanie. Spółka nie po raz pierwszy stara się o przyznanie prawa pomocy w związku z postępowaniem sądowoadministracyjnym, natomiast nie wywiązuje się z obowiązku współpracy w celu ustalenia możliwości ponoszenia kosztów sądowych. Takie postępowanie nie może być premiowane w postaci zwolnienia od ich ponoszenia, a nawet więcej- brak tej współpracy przez niedostarczenie dokumentów bądź nieskładanie wyczerpujących oświadczeń musi mieć wpływ na dokonywaną przez sąd ocenę wniosku o prawo pomocy (S. Babiarz, B. Dauter, M. Niezgódka-Medek, Koszty postępowania w sprawach administracyjnych i sądowoadministracyjnych, Warszawa 2009, wyd. 2, s. 285-286). Bez ustalenia wysokości dochodów i wydatków związanych z bieżącym funkcjonowaniem nie można dokonać prawidłowej oceny możliwości płatniczych wnioskodawcy. Decydując o zwolnieniu od opłat sądowych czy też innych kosztów postępowania, należy mieć na względzie to, że opłaty te są dochodami publicznymi, a te z kolei środkami publicznymi, które przeznacza się na owe wydatki publiczne. Z kolei dysponowanie środkami publicznymi zawsze podlega ograniczeniom z uwagi na ich redystrybucję w zakresie realizacji celów publicznych. Zatem usprawiedliwione potrzeby skarżącego (w tym wypadku potrzeba sfinansowania kosztów prowadzonego przez spółkę postępowania sadowego) powinny zostać uwiarygodnione w stopniu nie budzącym najmniejszych wątpliwości, poprzez udokumentowanie braku źródeł finansowania wydatków, a to w sprawie nie zostało udokumentowane.
Reasumując, zobowiązania publicznoprawne, związane z przedmiotem działalności gospodarczej, nie są zjawiskiem nadzwyczajnym i nie ma podstaw do traktowania skarżącej spółki w szczególny sposób w stosunku do innych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Należy zaznaczyć również to, że postępowanie o przyznanie prawa pomocy jest postępowaniem incydentalnym i jako takie nie może być prowadzone w oderwaniu od okoliczności występujących w sprawie. Profil działalności spółki nie jest ukierunkowany na zaspokojenie potrzeb społecznych, dlatego przyznanie prawa pomocy w sytuacji jaka została przedstawiona przez spółkę musi zostać dokładnie zweryfikowane, zaś to uniemożliwiła sama skarżąca nie nadsyłając koniecznych do tego dokumentów, o które została wezwana. W niniejszej sprawie należy mieć na względzie również to, że podmiotem zwracającym się o udzielenie preferencji w postaci zwolnienia od kosztów sądowych jest spółka prawa handlowego – spółka kapitałowa. Kodeks spółek handlowych przewiduje rozwiązania, za pomocą których podmiot ten, jeśli nie jest w stanie uzyskać z zewnątrz niezbędnych do działalności środków finansowych, może skorzystać z pewnych instytucji mianowicie: dopłat wspólników na rzecz spółki czy też podwyższenia kapitału zakładowego. Kroków takich spółka nie wykazała. Działalność osób prawnych opiera się na samodzielności i w oparciu o własny majątek. Skarżąca jest pełnoprawnym uczestnikiem obrotu gospodarczego, ze wszystkimi wynikającymi z tego faktu uprawnieniami i obowiązkami. Z odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego nie wynika informacja o toczącym się postępowaniu likwidacyjnym, układowym lub naprawczym. W takiej sytuacji uprawnione jest domniemanie, że utrzymywana działalność gospodarcza jest opłacalna, nawet jeśli przedsiębiorca przejściowo ma kłopoty finansowe i jego dotychczasowe przychody uległy obniżeniu. W przeciwnym przypadku jedynym racjonalnym działaniem byłaby likwidacja działalności ewentualnie ogłoszenie upadłości podmiotu. Prawo pomocy jest instytucją wyjątkową i znajdującą zastosowanie tylko w takich sytuacjach, w których podmiot z powodów od siebie niezależnych nie mógł zgromadzić środków koniecznych do prowadzenia postępowania. W rozpoznawanej zaś sprawie nie ma żadnego uzasadnienia przyjęcie, że to budżet państwa, a tym samym podatnicy, powinni finansować spór sądowy takiego podmiotu jakim jest spółka. Nie może być premiowana bierność i niepodejmowanie kroków mających zapewnić środki finansowe na potrzeby związane z toczącym się postępowaniem. Od członków zarządu spółki należy wymagać podjęcia inicjatywy w celu zgromadzenia środków pieniężnych niezbędnych do obrony jej interesów przed sądem administracyjnym. Koszty sądowe powinny być ponoszone na równi z innymi niezbędnymi wydatkami, jako związane z funkcjonowaniem spółki. Ograniczenia natury finansowej nie powinny zamykać stronie drogi do sądu, jednak jej zagwarantowanie nie oznacza bezwarunkowego prawa strony do uzyskania bezpłatnej pomocy.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 246 § 2 pkt 2 P.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Małgorzata Futera /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie Małgorzata Futera po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku "A" Spółka z o.o. z siedzibą w W. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] marca 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od gier za wrzesień 2010 r. - postanawia – odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie
Sygn. I SA/Rz 400/14
U Z A S A D N I E N I E
"A" sp. z o.o. (dalej: skarżąca/ spółka) wniosła w sprawie opisanej w sentencji niniejszego postanowienia o zwolnienie od kosztów sądowych. Z oświadczenia o stanie majątkowym wynika, że jej kapitał zakładowy wynosi 4.000.000 zł, wartość będących w jej dyspozycji środków trwałych 5.841.741,70 zł, za ostatni rok obrotowy odnotowała stratę w wysokości 4.341.561,56 zł. W rubrykach formularza dotyczących stanu rachunków bankowych wpisano "brak". W uzasadnieniu spółka podniosła, że w chwili obecnej nie posiada żadnych środków finansowych, które pozwoliłyby jej na pokrycie kosztów opłaty od skargi i innych kosztów sądowych. Decyzjami administracyjnymi spółka została pozbawiona całego swojego majątku; zamknięte zostały salony gier należące do spółki i zabezpieczone automaty łącznie ze znajdującą się w nich gotówką. Spółka odnotowuje stratę i nie posiada środków finansowych na zapłacenie wpisu od skargi.
Skarżąca wezwana do złożenia dodatkowego oświadczenia dot. stanu majątkowego i możliwości płatniczych przemilczała to wezwanie.
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
Na wstępie zaznaczyć należy, że wniosek spółki o przyznanie prawa pomocy rozpatrywany był z uwzględnieniem konieczności ponoszenia kosztów sądowych we wszystkich sprawach, w których wniesiono skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie na decyzje w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od gier za poszczególne okresy, w tj. w sprawach o sygn. I SA/Rz 394 do 414/14 i I SA/Rz 537 do 544/14.
Zgodnie z art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) – zwana dalej P.p.s.a., osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym - tj., takim o jaki wnioskowała spółka- gdy wykaże ona, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Rozstrzygnięcie w zakresie prawa pomocy ma charakter uznaniowy, co oznacza, że nawet jeżeli zostałaby spełniona przesłanka braku dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania, rozpoznający wniosek nie musi się przychylić do zgłoszonego żądania, a jedynie może przyznać przywilej w postaci prawa pomocy jeżeli uzna, że zachodzi taka potrzeba. Przepisy przenoszą na stronę (wnioskodawcę) obowiązek wykazania wyżej wymienionych przesłanek. Mieć na uwadze należy również, że osoba prawna obowiązana jest wykazać nie tylko, że nie posiada niezbędnych środków na pokrycie kosztów postępowania sądowego, ale również, że podjęła wszelkie niezbędne kroki, aby zdobyć fundusze na pokrycie wydatków związanych z postępowaniem (zob. postanowienie NSA z 15 kwietnia 2008 r. , sygn. II OZ 318/08, system LEX nr 479111).
W ocenie rozpoznającego wniosek referendarza spółka nie wykazała, że spełnia przesłanki przyznania prawa pomocy. Przede wszystkim nie zastosowała się do wezwania o uzupełnienie informacji i dokumentów odnośnie swojej sytuacji finansowej; nie przedstawiła deklaracji VAT-7 dla podatku od towarów i usług za ostatnie sześć miesięcy, zeznania podatkowego CIT-8 za 2013 r., aktualnego bilansu spółki, tj. za 2013 r., ewidencji środków trwałych, rachunku zysków i strat, nie wyjaśniła czy z umowy spółki wynika obowiązek dokonywania przez wspólników dopłat. Wymienione dokumenty stanowią podstawę do oceny sytuacji spółki w kontekście przesłanek przyznania prawa pomocy, przy czym powinny one obejmować okres bezpośrednio poprzedzający zainicjowane postępowanie sądowe lub jego trwanie. Spółka nie po raz pierwszy stara się o przyznanie prawa pomocy w związku z postępowaniem sądowoadministracyjnym, natomiast nie wywiązuje się z obowiązku współpracy w celu ustalenia możliwości ponoszenia kosztów sądowych. Takie postępowanie nie może być premiowane w postaci zwolnienia od ich ponoszenia, a nawet więcej- brak tej współpracy przez niedostarczenie dokumentów bądź nieskładanie wyczerpujących oświadczeń musi mieć wpływ na dokonywaną przez sąd ocenę wniosku o prawo pomocy (S. Babiarz, B. Dauter, M. Niezgódka-Medek, Koszty postępowania w sprawach administracyjnych i sądowoadministracyjnych, Warszawa 2009, wyd. 2, s. 285-286). Bez ustalenia wysokości dochodów i wydatków związanych z bieżącym funkcjonowaniem nie można dokonać prawidłowej oceny możliwości płatniczych wnioskodawcy. Decydując o zwolnieniu od opłat sądowych czy też innych kosztów postępowania, należy mieć na względzie to, że opłaty te są dochodami publicznymi, a te z kolei środkami publicznymi, które przeznacza się na owe wydatki publiczne. Z kolei dysponowanie środkami publicznymi zawsze podlega ograniczeniom z uwagi na ich redystrybucję w zakresie realizacji celów publicznych. Zatem usprawiedliwione potrzeby skarżącego (w tym wypadku potrzeba sfinansowania kosztów prowadzonego przez spółkę postępowania sadowego) powinny zostać uwiarygodnione w stopniu nie budzącym najmniejszych wątpliwości, poprzez udokumentowanie braku źródeł finansowania wydatków, a to w sprawie nie zostało udokumentowane.
Reasumując, zobowiązania publicznoprawne, związane z przedmiotem działalności gospodarczej, nie są zjawiskiem nadzwyczajnym i nie ma podstaw do traktowania skarżącej spółki w szczególny sposób w stosunku do innych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Należy zaznaczyć również to, że postępowanie o przyznanie prawa pomocy jest postępowaniem incydentalnym i jako takie nie może być prowadzone w oderwaniu od okoliczności występujących w sprawie. Profil działalności spółki nie jest ukierunkowany na zaspokojenie potrzeb społecznych, dlatego przyznanie prawa pomocy w sytuacji jaka została przedstawiona przez spółkę musi zostać dokładnie zweryfikowane, zaś to uniemożliwiła sama skarżąca nie nadsyłając koniecznych do tego dokumentów, o które została wezwana. W niniejszej sprawie należy mieć na względzie również to, że podmiotem zwracającym się o udzielenie preferencji w postaci zwolnienia od kosztów sądowych jest spółka prawa handlowego – spółka kapitałowa. Kodeks spółek handlowych przewiduje rozwiązania, za pomocą których podmiot ten, jeśli nie jest w stanie uzyskać z zewnątrz niezbędnych do działalności środków finansowych, może skorzystać z pewnych instytucji mianowicie: dopłat wspólników na rzecz spółki czy też podwyższenia kapitału zakładowego. Kroków takich spółka nie wykazała. Działalność osób prawnych opiera się na samodzielności i w oparciu o własny majątek. Skarżąca jest pełnoprawnym uczestnikiem obrotu gospodarczego, ze wszystkimi wynikającymi z tego faktu uprawnieniami i obowiązkami. Z odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego nie wynika informacja o toczącym się postępowaniu likwidacyjnym, układowym lub naprawczym. W takiej sytuacji uprawnione jest domniemanie, że utrzymywana działalność gospodarcza jest opłacalna, nawet jeśli przedsiębiorca przejściowo ma kłopoty finansowe i jego dotychczasowe przychody uległy obniżeniu. W przeciwnym przypadku jedynym racjonalnym działaniem byłaby likwidacja działalności ewentualnie ogłoszenie upadłości podmiotu. Prawo pomocy jest instytucją wyjątkową i znajdującą zastosowanie tylko w takich sytuacjach, w których podmiot z powodów od siebie niezależnych nie mógł zgromadzić środków koniecznych do prowadzenia postępowania. W rozpoznawanej zaś sprawie nie ma żadnego uzasadnienia przyjęcie, że to budżet państwa, a tym samym podatnicy, powinni finansować spór sądowy takiego podmiotu jakim jest spółka. Nie może być premiowana bierność i niepodejmowanie kroków mających zapewnić środki finansowe na potrzeby związane z toczącym się postępowaniem. Od członków zarządu spółki należy wymagać podjęcia inicjatywy w celu zgromadzenia środków pieniężnych niezbędnych do obrony jej interesów przed sądem administracyjnym. Koszty sądowe powinny być ponoszone na równi z innymi niezbędnymi wydatkami, jako związane z funkcjonowaniem spółki. Ograniczenia natury finansowej nie powinny zamykać stronie drogi do sądu, jednak jej zagwarantowanie nie oznacza bezwarunkowego prawa strony do uzyskania bezpłatnej pomocy.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 246 § 2 pkt 2 P.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.
