• Ustawa o emeryturach i re...
  19.03.2024

Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Stan prawny aktualny na dzień: 19.03.2024

Dz.U.2023.0.1251 t.j. - Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Rozdział 2. Renta rodzinna

1.
Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.
2.
Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.
3.
(uchylony)
Porównania: 1
Renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W takim przypadku przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Porównania: 1
1.
Do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny spełniający warunki określone w art. 68 dzieci - przesłanki uzyskania renty rodzinnej-71:
1)
dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;
2)
przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;
3)
małżonek (wdowa i wdowiec);
4)
rodzice.
2.
Za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się również ojczyma i macochę oraz osoby przysposabiające.
Orzeczenia: 2 Interpretacje: 1 Porównania: 1 Przypisy: 1
1.
Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:
1)
do ukończenia 16 lat;
2)
do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo
3)
bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.
2.
Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.
Orzeczenia: 8 Porównania: 1
Przyjęte na wychowanie i utrzymanie wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, o których mowa w art. 67 członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej ust. 1 pkt 2, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli spełniają warunki określone w art. 68 dzieci - przesłanki uzyskania renty rodzinnej, a ponadto:
1)
zostały przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku, oraz
2)
nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, jeżeli:
a) nie mogą zapewnić im utrzymania albo
b) ubezpieczony (emeryt lub rencista) lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd.
Porównania: 1
1.
Wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:   
1)
w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo
2)
wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.
2.
Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2.
3.
Małżonka rozwiedziona lub wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków określonych w ust. 1 lub 2 miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.
(Wyrokiem TK z 13.05.2014 r. sygn. akt SK 61/13 (Dz. U. 2014.683) - art. 70 przesłanki uzyskania renty rodzinnej przez wdowę ust. 3 w zakresie, w jakim uprawnienie małżonki rozwiedzionej do uzyskania renty rodzinnej uzależnia od wymogu posiadania w dniu śmierci męża prawa do alimentów z jego strony, ustalonych wyłącznie wyrokiem  lub ugodą sądową, został z dniem 26.05.2014 r uznany za niezgodny  z art. 67 członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej ust. 1 w związku z art. 32 szczególne warunki lub charakter zatrudnienia ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.)
4.
Wdowa niespełniająca warunków do renty rodzinnej określonych w ust. 1 lub 2 i niemająca niezbędnych źródeł utrzymania ma prawo do okresowej renty rodzinnej:
1)
przez okres jednego roku od chwili śmierci męża;
2)
w okresie uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, nie dłużej jednak niż przez 2 lata od chwili śmierci męża.
5.
Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio do wdowca.
Orzeczenia: 1 Porównania: 1
Rodzice mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli:
1)
ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania;
2)
spełniają odpowiednio warunki określone dla wdowy i wdowca w art. 70 przesłanki uzyskania renty rodzinnej przez wdowę ust. 1 i 2 oraz, co do wieku, również w art. 70 przesłanki uzyskania renty rodzinnej przez wdowę ust. 5.
Orzeczenia: 1 Porównania: 1
W razie ustania prawa do renty rodzinnej z powodu ustąpienia niezdolności do pracy stosuje się odpowiednio przepis art. 61 przywrócenie prawa do renty.
Porównania: 1
1.
Renta rodzinna wynosi:
1)
dla jednej osoby uprawnionej - 85 % świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu;
2)
dla dwóch osób uprawnionych - 90 % świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu;
3)
dla trzech lub więcej osób uprawnionych - 95 % świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.
2.
Za kwotę świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, uważa się kwotę emerytury, z zastrzeżeniem ust. 3 i 3a, lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
2a.
W razie śmierci osoby pobierającej emeryturę częściową lub spełniającej warunki do uzyskania tej emerytury, za kwotę świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, uważa się kwotę emerytury ustaloną zgodnie z art. 26 wysokość emerytury dla celów obliczenia emerytury częściowej, z zastrzeżeniem ust. 3, w pełnej wysokości.
3.
Jeżeli emerytura zmarłego została obliczona wraz ze zwiększeniami, o których mowa w art. 26a zwiększenie wysokości emerytury lub art. 56 praca w gospodarstwie rolnym ust. 3 i 4, rentę rodzinną oblicza się jako procent świadczenia zmarłego w wysokości pomniejszonej o te zwiększenia, odpowiednio do liczby uprawnionych do renty. Tak obliczoną rentę rodzinną uzupełnia się do wysokości uwzględniającej 50 % zwiększenia, które przysługiwałoby zmarłemu.
3a.
Podstawę obliczenia emerytury, która przysługiwałaby osobie zmarłej, pomniejsza się o część kwoty środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a subkonto w ramach konta ubezpieczonego ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, które zostały wypłacone w ramach podziału środków w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo w przypadku śmierci osoby, dla której Zakład prowadzi to subkonto.
3b.
Przepis ust. 3a stosuje się odpowiednio do wypłaty gwarantowanej, o której mowa w art. 25b wskazanie osób do wypłaty gwarantowanej ust. 3.
4.
Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do obliczania renty rodzinnej po osobach mających ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie przepisów, o których mowa w art. 195 utrata mocy przepisów.
5.
Renty rodzinne wypłaca się z Funduszu, z tym że koszty tych rent podlegają odpowiedniej refundacji:
1)
w części odpowiadającej zwiększeniu, o którym mowa w ust. 3 i 4, oraz w części odpowiadającej okresom pracy w gospodarstwie rolnym uwzględnionym w myśl art. 63 osoba pracująca w gospodarstwie rolnym ust. 1 - z funduszu emerytalno-rentowego określonego w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników;
2)
w części odpowiadającej podwyższeniu do kwoty świadczenia najniższego - z budżetu państwa.
Porównania: 1
1.
Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, z uwzględnieniem ust. 2-4.
2.
Renta rodzinna podlega podziałowi na równe części między uprawnionych.
3.
W razie ujawnienia okoliczności powodujących konieczność dokonania podziału renty rodzinnej po raz pierwszy lub zmiany warunków dotychczasowego podziału renty ze względu na zmianę liczby osób uprawnionych organ rentowy dokonuje podziału świadczenia od miesiąca ujawnienia tych okoliczności. Przepisy art. 129 termin rozpoczęcia wypłacania świadczeń ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.
4.
W razie ujawnienia okoliczności powodujących ustanie podziału renty rodzinnej przepis art. 133 wypłata przyznanych lub podwyższonych świadczeń stosuje się odpowiednio.
Orzeczenia: 1 Porównania: 1
1.
Dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia, z zastrzeżeniem ust. 4.
2.
Dodatek pielęgnacyjny wynosi 106,41 zł miesięcznie. (Aktualną kwotę ogłasza Prezes Zakładu na podstawie art. 94 komunikat w "Monitorze Polskim" ust. 2 pkt 1 lit. b niniejszej ustawy)
3.
Kwotę dodatku, o którym mowa w ust. 2, podwyższa się przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym przeprowadzana jest waloryzacja.
4.
Osobie uprawnionej do emerytury lub renty przebywającej w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym dodatek pielęgnacyjny nie przysługuje, chyba że przebywa poza tą placówką przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu.
Orzeczenia: 38 Porównania: 1 Przypisy: 1
1.
Jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest sierota zupełna, przysługuje jej dodatek dla sierot zupełnych.
2.
Dodatek, o którym mowa w ust. 1, wynosi 200 zł miesięcznie. (Aktualną kwotę ogłasza Prezes Zakładu na podstawie art. 94 komunikat w "Monitorze Polskim" ust. 2 pkt 1 lit. b niniejszej ustawy)
3.
Kwotę dodatku, o którym mowa w ust. 2, podwyższa się przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym przeprowadzana jest waloryzacja.
Porównania: 1 Przypisy: 1
1.
Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci:
1)
ubezpieczonego;
2)
osoby pobierającej emeryturę lub rentę;
3)
osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania;
4)
członka rodziny osoby wymienionej w pkt 1 i 2.
2.
Członkami rodziny, o których mowa w ust. 1 pkt 4, są:
1)
małżonek (wdowa i wdowiec);
2)
rodzice, ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające;
3)
dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione i dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej;
4)
przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności inne dzieci niż wymienione w pkt 3;
5)
rodzeństwo;
6)
dziadkowie;
7)
wnuki;
8)
osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.
3.
Zasiłek pogrzebowy przysługuje również w razie śmierci ubezpieczonego po ustaniu ubezpieczenia, jeżeli śmierć nastąpiła w okresie pobierania zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego.
4.
Zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko z jednego tytułu.
Porównania: 1
1.
Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu.
2.
Zasiłek pogrzebowy przysługuje również pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego, jeżeli pokryły koszty pogrzebu.
3.
W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę lub podmiot, o którym mowa w ust. 2, zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby lub podmioty - proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu.
Orzeczenia: 4 Porównania: 1
1.
W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez inną osobę niż wymieniona w art. 77 zasiłek pogrzebowy ust. 1 pkt 4, pracodawcę, dom pomocy społecznej, gminę, powiat, osobę prawną kościoła lub związku wyznaniowego, zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej jednak niż określona w art. 80 wysokość zasiłku pogrzebowego.
2.
Jeżeli pogrzeb organizowany był na koszt Państwa, organizacji politycznej lub społecznej, lecz osoby, o których mowa w art. 77 zasiłek pogrzebowy ust. 1 pkt 4, poniosły również część jego kosztów, przysługuje im zasiłek w wysokości określonej w art. 80 wysokość zasiłku pogrzebowego.
Orzeczenia: 3 Porównania: 1
Zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości 4 000 zł.
Porównania: 1 Przypisy: 1
1.
Prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa w razie niezgłoszenia wniosku o jego przyznanie w okresie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje.
2.
Jeżeli zgłoszenie wniosku o zasiłek pogrzebowy w terminie określonym w ust. 1 było niemożliwe z powodu późniejszego odnalezienia zwłok lub zidentyfikowania osoby zmarłej albo z innych przyczyn całkowicie niezależnych od osoby uprawnionej, prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia pogrzebu.
3.
Dokumentem potwierdzającym okoliczności lub przyczyny, o których mowa w ust. 2, jest zaświadczenie Policji lub prokuratury, odpis zupełny aktu zgonu lub inny dokument urzędowy potwierdzający zaistnienie okoliczności lub przyczyn uniemożliwiających zgłoszenie wniosku.
Porównania: 1 Przypisy: 2
1.
Prezes Rady Ministrów w szczególnie uzasadnionych przypadkach może przyznać emeryturę lub rentę na warunkach i w wysokości innej niż określone w ustawie.
2.
Prezes Rady Ministrów przedstawia Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej w terminie do dnia 31 stycznia każdego roku kalendarzowego informację o przyznanych w roku poprzedzającym emeryturach i rentach na podstawie ust. 1.
Orzeczenia: 132 Porównania: 1
1.
Ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, Prezes Zakładu może przyznać w drodze wyjątku świadczenia w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie.
1a.
Przepisy art. 24a przyznanie emerytury z urzędu i art. 27a emerytura zamiast pobieranej renty z tytułu niezdolności do pracy stosuje się odpowiednio do rent z tytułu niezdolności do pracy przyznanych w trybie określonym w ust. 1.
2.
Przepis art. 82 emerytura lub renta przyznana przez premiera ust. 2 stosuje się odpowiednio.
Orzeczenia: 1047 Porównania: 1
Świadczenia, o których mowa w art. 82 emerytura lub renta przyznana przez premiera i art. 83 świadczenia przyznane przez Prezesa Zakładu, finansowane są z budżetu państwa.
Orzeczenia: 20 Porównania: 1
Szukaj: Filtry
Ładowanie ...