II SAB/Ol 98/13

Uzasadnienie

Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie akt sprawy wynika, że Z. R. w 2010r. złożył w Urzędzie Miasta wniosek o najem lokalu mieszkalnego z zasobów komunalnych. W licznych pismach kierowanych do Urzędu argumentował, że jest bezdomny i samotny i posiada rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Prosił o przyznanie mu lokalu nawet do remontu, który może wyremontować na własny koszt.

Pismem z dnia 5 czerwca 2012r. Zastępca Burmistrza zwrócił się do Z. R. z ofertą najmu lokalu mieszkalnego położonego w N. przy ul. "[...]", składającego się z 1 pokoju, kuchni, łazienki oraz komórki, o łącznej powierzchni użytkowej 41,40 m2. Poinformowano wnioskodawcę, że lokal wymaga remontu. Wskazano, że umowa najmu może zostać zawarta od dnia 1 lipca 2012r.

Pismem z dnia 12 czerwca 2012r. Z. R. zawiadomił Burmistrza, że w dniu 11 czerwca nie doszło do porozumienia z pracownikami Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej, gdyż lokal nie nadaje się do zamieszkania. Oświadczył, że przyjmuje zaoferowany lokal po generalnym remoncie – z opinią Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, że lokal nadaje się do zamieszkania. Podkreślił, że do remontu z własnych środków przystąpi po generalnym remoncie.

Pismem z dnia 27 czerwca 2012r. Z. R. zawiadomił Burmistrza, że tego dnia zgłosił się do MZGK w celu podpisania umowy najmu wskazanego lokalu, ale poinformowano go, że lokal przyznano komu innemu.

Pismem z dnia 20 lipca 2012r. Burmistrz poinformował wnioskodawcę, że Społeczna Komisja Mieszkaniowa zajmująca się przydziałem lokali, po negatywnej decyzji w sprawie przyjęcia zaproponowanego lokalu, podjęła decyzję o przydziale tego lokalu innej rodzinie. Wyjaśniono, iż z uwagi na brak środków finansowych na remonty pojedynczych lokali mieszkalnych Komisja w pierwszej kolejności stara się przydzielać lokale komunalne osobom, które będą w stanie dokonywać remontów we własnym zakresie. Burmistrz zapewnił wnioskodawcę, że ponieważ jest w stanie dokonać jedynie drobnych remontów, to przy następnym przydziale lokalu postara się, aby zaproponowany lokal komunalny posiadał lepszy standard.

Pismem z dnia 19 kwietnia 2013r. Z. R. zwrócił się do Burmistrza o wydanie odpisu dokumentów z posiedzenia Komisji Mieszkaniowej o: 1. przyznaniu mu lokalu mieszkalnego w N. przy ul. "[...]" oraz 2. pozbawieniu go prawa podpisania umowy najmu.

Kolejnym pismem z dnia 29 maja 2013r. Z. R. wniósł do Burmistrza zażalenie, domagając się bezzwłocznego rozpoznania jego wniosku z dnia 19 kwietnia 2013r. i wydania żądanych protokołów Komisji Mieszkaniowej, jak w pkt 1 i 2 tego wniosku.

W odpowiedzi organ poinformował wnioskodawcę, że dokumentacja w sprawie ubiegania się o lokal komunalny z zasobu Gminy Miejskiej, została przekazana do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w związku z wniesieniem skargi do WSA w Olsztynie na postanowienie Kolegium z dnia 4 lutego 2013r. w sprawie uznania zażalenia na bezczynność za nieuzasadnione.

W dniu 28 czerwca 2013r. Z. R. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie skargę na bezczynność Burmistrza w wydaniu żądanych protokołów z posiedzeń Komisji Mieszkaniowej o przyznaniu lokalu mieszkalnego i ewentualnie drugiego - o pozbawieniu tego prawa.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz, podniósł, że udzielił skarżącemu odpowiedzi na jego pisma.

Pismem z dnia 27 listopada skarżący poinformował Sąd, że w dniu 24 października 2013r. organ doręczył mu protokół z posiedzenia Społecznej Komisji Mieszkaniowej z dnia 4 czerwca 2012r. o przydziale w pierwszej kolejności jemu wskazanego lokalu mieszkalnego. Zgodnie z przedłożonym protokołem "w przypadku nieprzyjęcia oferty najmu przez Z. R. komisja uważa, że należałoby zaproponować ww. lokal rodzinie czteroosobowej, która obecnie zamieszkuje w bardzo trudnych warunkach mieszkaniowych...". Skarżący stwierdził, że protokół ten jest niewiarygodny.

Na rozprawie w dniu 9 stycznia 2014r. pełnomocnik skarżącego, ustanowiony

z urzędu, podtrzymał skargę i oświadczył, że żądanie skarżącego zawarte w piśmie

z dnia 19 kwietnia 2013r., opisane w pkt 1 i 2, a doprecyzowane pismem z dnia 29 maja 2013r., to żądanie o wydanie odpisów protokołów w trybie dostępu do informacji publicznej. Podał, że dołączony przez skarżącego odpis protokołu z dnia 4 czerwca 2012r. należy potraktować jako odpowiedź na pkt 1 żądania z 19 kwietnia 2013r., natomiast nadal nie ma reakcji na wniosek zawarty w pkt 2 tegoż pisma. Wniósł

o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, które nie zostały przez skarżącego uiszczone w całości ani w części.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Podnieść należy, iż w myśl art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo

o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153 poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę wykonywania administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Przy czym sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związanym zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną

(art. 134 § 1 ustawy z dnia z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity Dz. U. z 2012 poz. 270 ze zm., dalej jako: p.p.s.a.). Kontrola ta obejmuje orzekanie w sprawie skarg na akty administracyjne lub czynności z zakresu administracji publicznej, enumeratywnie wymienione w art. 3 § 2 p.p.s.a, jak również, stosownie do art. 3 § 2 pkt 8 tej ustawy, stronie przysługuje skarga na bezczynność organu administracji w sprawach, w których mogą być wydawane decyzje i postanowienia (art. 3 § 2 pkt 1 - 3 p.p.s.a.) oraz akty lub podejmowane czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.) a także pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach (art. 3 § 2 pkt 4a p.p.s.a.). W takich sprawach można skutecznie wnieść skargę na bezczynność, jeśli organ administracji publicznej nie załatwi sprawy w terminie określonym w przepisach art. 35 -36 k.p.a., bądź w terminie wynikającym z innej ustawy regulującej sposób postępowania organów administracji.

W literaturze przyjmuje się, iż z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie określonym terminie organ nie podejmuje żadnych czynności w sprawie lub gdy wprawdzie prowadził postępowanie, jednakże, mimo istnienia ustawowego obowiązku, nie kończy go wydaniem stosownego aktu lub nie podejmuje czynności /T. Woś, H. Krysiak - Molczyk i M. Romańska. Komentarz do ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Wydawnictwo Prawnicze "Lexis - Nexis", Warszawa 2005, str. 86/. Dla uznania bezczynności konieczne jest zatem ustalenie, że organ administracyjny zobowiązany był na podstawie przepisów prawa do wydania decyzji lub innego aktu albo do podjęcia określonych czynności.

W rozpatrywanym przypadku skarżący domagał się udostępnienia mu protokołów z posiedzeń Społecznej Komisji Mieszkaniowej działającej przy Burmistrzu, zajmującej się rozpatrywaniem i załatwianiem wniosków o najem lokali z gminnego zasobu mieszkaniowego, dokumentujących przyznanie mu lokalu mieszkalnego, którego ofertę najmu organ wykonawczy gminy przedstawił mu w dniu 5 czerwca 2012r. oraz protokołu, z którego wynika pozbawienie go tego prawa.

Zgodnie z ustawą z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U z 2005r. Nr 31, poz. 266) gmina, na zasadach i w wypadkach przewidzianych w ustawie, zapewnia lokale socjalne i lokale zamienne, a także zaspokaja potrzeby mieszkaniowe gospodarstw domowych o niskich dochodach, wykorzystując do tego mieszkaniowy zasób gminny. (art. 4 ust. 2 i 3 tej ustawy). Tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej należy do zadań własnych gminy (art. 4 ust. 1 ustawy). Rada gminy uchwala zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, w tym tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej ( art. 21 ust.1 pkt 2 i ust. 3 pkt 5 ustawy). Stosownie do art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.. Dz. U z 2013r. poz. 594) uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa wykonuje organ wykonawczy gminy, którym jest odpowiednio wójt w gminie wiejskiej, burmistrz w gminie miejskiej lub prezydent miasta w miastach powyżej 100.000 mieszkańców (art. 26 ustawy o samorządzie gminnym). Rozdysponowywanie lokalami komunalnymi należy zatem do zadań burmistrza, który realizować je ma przy udziale czynnika społecznego. Z powyższych unormowań wynika, że protokoły z posiedzeń Społecznej Komisji Mieszkaniowej dotyczą realizacji zadań publicznych, rozstrzygają bowiem o przydziale lokalu mieszkalnego z zasobu gminy.

Tym samym wniosek skarżącego z dnia 19 kwietnia 2013r. powinien być rozpatrzony na podstawie ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U Nr 112, poz. 1198 ze zm.). Ustawa ta stanowiąc generalną zasadę udostępniania informacji publicznej, reguluje zarówno zakres podmiotowy i przedmiotowy stosowania ustawy oraz procedurę i tryb udostępniania informacji publicznej. I tak reguluje ona udostępnienie informacji publicznej (art. 7, 13 i 14 ustawy). Stosownie do art. 13 ust. 1 tej ustawy udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Wyjątkowo na podstawie art. 13 ust. 2 termin ten może zostać przedłużony maksymalnie do 2 miesięcy, a o przyczynach zwłoki organ powinien poinformować stronę. W tym czasie powinna też nastąpić ewentualna odmowa udostępnienia informacji w trybie decyzji administracyjnej (art. 16 ust. 1 ustawy), na którą przysługuje odrębnie skarga. Ustawa ta dopuszcza też stwierdzenie przez organ, iż żądane informacje nie stanowią informacji publicznej i wówczas organ powiadamia jedynie wnoszącego, że jego wniosek nie znajduje podstaw w przepisach prawa (por. teza nr 2 wyroku NSA w Warszawie z dnia 25 marca 2003 r., sygn. akt II SA 4059.02, LEX nr 77178, wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2007 r., sygn. akt II SA/Wa 162/07, LEX nr 322803). Z powołanych uregulowań wynika, iż z bezczynnością organu w zakresie dostępu do informacji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy organ zobligowany jest udzielić informacji publicznej, a jej nie udziela i nie wydaje stosownej decyzji o odmowie udostępnienia takiej informacji.

Sąd zważył w tym względzie, iż zakres pojęcia informacji publicznej interpretować należy szeroko, uwzględniając okoliczność, iż prawo do dostępu do informacji publicznej jest konstytucyjnym prawem podmiotowym wyrażonym w art. 61 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, zgodnie z którym obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Naczelny Sąd Administracyjny zwracał uwagę, że ustawodawca, formułując w art. 61 Konstytucji zasadę "prawa do informacji", wyznaczył tym samym podstawowe reguły wykładni tego uprawnienia. Jeżeli bowiem stanowi ono prawo konstytucyjne, to ustawy określające tryb dostępu do informacji powinny być interpretowane w taki sposób, aby gwarantować obywatelom i innym osobom

i jednostkom szerokie uprawnienia w tym zakresie, a wszelkie wyjątki winny być rozumiane wąsko. Oznacza to stosowanie w odniesieniu do tych ustaw takich zasad wykładni, które sprzyjają poszerzaniu, a nie zawężaniu obowiązku informacyjnego

(por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 listopada 2003 r. o sygn. akt II SAB 199/03, niepubl. oraz wyrok z dnia 7 grudnia 2010r., sygn. I OSK 1774/10 publ. w internetowej Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 tej ustawy. Art. 6 zawiera przykładowy, otwarty katalog typowych informacji publicznych. Dlatego też doktryna oraz orzecznictwo sądowe, w oparciu o ogólną formułę ustawy, a także konstytucyjną konstrukcję prawa do informacji publicznej, za informację publiczną uznaje wszelkie informacje dotyczące faktów zarówno wytworzonych przez władzę publiczną lub inny podmiot wykonujący funkcje publiczne, a także inne podmioty, które tę władzę realizują bądź gospodarują mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa w zakresie powierzonych kompetencji. Informacją publiczną są nie tylko dokumenty bezpośrednio zredagowane i wytworzone przez organ administracji publicznej, ale przymiot taki posiadać będą także te, których organ, jak w omawianej sprawie, używa do zrealizowania powierzonych prawem zadań. (por. wyrok NSA z dnia 18 września 2008r., I OSK 315/08, NSA z dnia 30 października 2002 r., II SA 181/02; wyrok NSA z dnia 20 października 2002 r., II SA 1956/02 oraz wyrok NSA z dnia 30 października 2002 r., II SA 2036-2037/02 za: M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002, s. 28).

W szczególności, stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 2 lit.f udostępnieniu podlega informacja publiczna o majątku, którym dysponują podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 oraz w myśl art. 6 ust. 1 pkt 3 lit. a i d - informacja o trybie działania władzy publicznej i sposobie załatwiania spraw. Kwestii takich niewątpliwie dotyczą żądane przez skarżącego protokoły sporządzone z posiedzeń Społecznej Komisji Mieszkaniowej działającej przy Burmistrzu. Dlatego organ ten zobowiązany był załatwić zgłoszony wniosek w sposób przewidziany ustawą o dostępie do informacji publicznej albo przez udostępnienie żądanych protokołów w terminie określonym w art. 13 ust. 1 i 2 powołanej ustawy, albo odmówić udostępnienia informacji w procesowej formie decyzji administracyjnej,. (art. 16 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej), albo załatwić sprawę w inny przewidziany prawem sposób. Brak tych działań uzasadniał wniesienie skargi na bezczynność organu w załatwieniu zgłoszonego wniosku o udostępnienie informacji publicznej.

Przy czym po wniesieniu skargi Burmistrz doręczył skarżącemu żądany protokół o przyznaniu w pierwszej kolejności wskazanego lokalu mieszkalnego z dnia 4 czerwca 2012r., wywiązując się tym samym z obowiązku wynikającego z pkt 1 wniosku. W związku z tym, w tym zakresie, postępowanie sądowe należało umorzyć jako bezprzedmiotowe na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. (por. uchwała siedmiu sędziów NSA z dnia 26 listopada 2008 r., I OPS 6/08). W sytuacji, gdy strona uzyskała spełnienie swego żądania, zobowiązywanie przez sąd organu do załatwienia wniosku w tym zakresie, na podstawie art. 149 § 1 p.p.s.a., zgodnie z którym uwzględniając skargę, sąd ma zobowiązać organ do wydania aktu lub podjęcia czynności, stanowiłoby działanie bezprzedmiotowe, skoro uprawnienie skarżącego do uzyskania informacji publicznej zostało już zrealizowane. Z tych względów orzeczono jak w pkt II sentencji wyroku. Odnosząc się do twierdzenia skarżącego, iż doręczony protokół jest niewiarygodny, podnieść należy, że protokół odzwierciedla przebieg jakiegoś zdarzenia, jest zapisem jego przebiegu. Ma walor oficjalności, poświadczony jest podpisami osób, które potwierdzają to, że zawarte w nim treści zgodne są

z faktycznym stanem wydarzeń. W rozpoznawanej sprawie nie ma podstaw do przyjęcia, że doręczony protokół nie jest tym, którego domagał się skarżący.

Ciągle aktualny pozostaje jednak wniosek skarżącego o udostępnienie protokołu Komisji Mieszkaniowej stwierdzający pozbawienie go tego przydziału (pkt 2 wniosku).

Z dołączonych do skargi akt administracyjnych wynika, że pismem z dnia 20 lipca 2012r. Burmistrz poinformował skarżącego, że Społeczna Komisja Mieszkaniowa, po negatywnym stanowisku skarżącego, podjęła decyzję o przydziale przedmiotowego lokalu innej rodzinie. Stąd wniosek, że na tę okoliczność sporządzony został odrębny protokół, którego udostępnienia skarżący się domaga. W tym stanie rzeczy, Sąd uznał skargę na bezczynność organu za zasadną i na podstawie art. 149 § 1 p.p.s.a. zobowiązał organ w pkt I. sentencji wyroku do rozpoznania wniosku skarżącego zawartego w pkt 2 pisma z dnia 19 kwietnia 2013r., w terminie 14 dni od dnia doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy.

W przedstawionych okolicznościach faktycznych Sąd nie stwierdził, aby bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. W ocenie sądu organowi można przypisać jedynie brak prawidłowej interpretacji obowiązującego prawa, w tym ustawy o dostępie do informacji publicznej. Powyższe uzasadnia rozstrzygnięcie zawarte w pkt III. wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono w pkt IV sentencji stosownie do § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.

w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U z 2013r. poz. 490).