I SA/Lu 533/14
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
2014-08-27Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Marcin Małek /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie Marcin Małek po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku W. spółki z o. o. z siedzibą w B. o przyznanie prawa pomocy przez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi W. spółki z o. o. z siedzibą w B. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia [...] kwietnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania zażaleniowego p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie
W złożonej skardze reprezentujący skarżącą spółkę doradca podatkowy wniósł o zwolnienie spółki od kosztów sądowych załączając w tym celu wypełniony urzędowy formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy.
W uzasadnieniu wniosku, skarżąca spółka podniosła, że w związku z kryzysem w branży, brakiem zleceń, a także ze względu na wstrzymanie przez organ podatkowy zwrotu nadwyżki VAT, praktycznie zaprzestała wykonywania działalności gospodarczej i nie posiada żadnych środków na poniesienie kosztów postępowania sądowego. Obecnie spółka nie zatrudnia żadnych pracowników, a jedynym majątkiem spółki jest komputer z drukarką i notebook. Spółka posiada także nieuregulowane zobowiązania wobec wierzycieli. Prawomocnym postanowieniem z dnia [...] 2013 r. Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości spółki uznając, że jej majątek nie wystarczy na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego.
W konkluzji skarżąca spółka podniosła, że bez zwolnienia od kosztów sądowych nie będzie w stanie kwestionować na drodze sądowej wadliwych rozstrzygnięć organów podatkowych. Ponadto podała, że wniosła skargi na pozostałe 34 postanowienia o umorzeniu postępowań zażaleniowych, co powoduje, że łączna kwota potrzebna na pokrycie kosztów sądowych wynosi 3.500 zł.
W dalszej części urzędowego formularza strona wykazała, że kapitał zakładowy spółki wynosi 50.000 zł, wartość środków trwałych 0 zł; strata z działalności gospodarczej za 2012 r. wyniosła 163.000 zł, zaś stan rachunku bankowego na koniec miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku jest ujemny i wynosi – (minus) 98,09 zł.
Referendarz sądowy zważył, co następuje:
Wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż rozpatrując przedmiotowy wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych referendarz sądowy poddał analizie nie tylko dokumenty złożone do akt niniejszej sprawy, lecz również te złożone do akt sprawy o sygn. akt I SA/Lu 502/14 (sprawozdanie finansowe z działalności spółki za 2012 r., bilans spółki na dzień 30 listopada 2013 r., postanowienie Sądu Rejonowego Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku z dnia [...] 2013 r., sygn. [...], zeznanie podatkowe CIT-8 za 2012 r., wyciąg z rachunku bankowego spółki obrazujący stan środków na dzień 31 października 2013 r., 30 listopada 2013 r. i 31 grudnia 2013 r.), jako znane mu z urzędu. Treść obecnie rozpatrywanego wniosku jednoznacznie bowiem wskazuje, że sytuacja majątkowa skarżącego nie uległa jakiejkolwiek zmianie od czasu rozpatrzenia wniosku o przyznanie prawa pomocy w ww. sprawie. Mając zatem na uwadze powyższe oraz zasadę ekonomiki procesowej zawartą w art. 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz.1270 ze zm.), zwanej dalej w skrócie p.p.s.a. zbędnym było wzywanie strony do złożenia dodatkowych dokumentów i oświadczeń. Realizacja tej zasady służy bowiem m.in. odformalizowaniu niektórych czynności procesowych takich jak obligowanie strony do składania dodatkowych dokumentów, które już są w posiadaniu Sądu i mogą zostać wykorzystane w innej sprawie.
Przechodząc do istoty sprawy wskazać należy, że intencją strony jest uzyskanie zwolnienia od kosztów sądowych, tj. otrzymanie prawa pomocy w zakresie częściowym. Rozstrzygnięcie wniosku sprowadza się więc do zbadania, czy spełniona została przesłanka wynikająca z treści art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a. Zgodnie z jego treścią osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy w takim zakresie może być przyznane gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Jak wynika z powołanego wyżej przepisu, przyznanie prawa pomocy tej kategorii podmiotom uzależnione jest od wykazania przez wnioskodawcę braku możliwości wyłożenie środków niezbędnych na pokrycie kosztów postępowania. Tak więc wykazanie braku środków jest warunkiem niezbędnym do uzyskania ulgi w postaci prawa pomocy, nie kreuje jednakże po stronie wnioskodawcy swoistego rodzaju roszczenia o jego przyznanie. Zasadą bowiem jest, że każdy kto wnosi do Sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, obowiązany jest do uiszczenia stosownych kosztów sądowych. Udzielenie stronie prawa pomocy jest niczym innym jak formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.
Jednocześnie dodania wymaga, że przyznanie prawa pomocy osobie prawnej, nawet w przypadku spełnienia ustawowych przesłanek, zależy od uznania sądu (por. Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego B. Dauter, wyd. 3, LexisNexis, Warszawa 2011 r. s. 736-737).
Biorąc pod uwagę powyższe oraz treść oświadczenia spółki i dotyczących jej sytuacji finansowej dokumentów nie sposób stwierdzić, że nie ma ona możliwości wyłożenia środków niezbędnych na pokrycie kosztów wpisu od skargi, którego wysokość (100 zł) jest najniższą z możliwych w postępowaniu przed sądem administracyjnym, nawet przy uwzględnieniu obowiązku uiszczenia wpisu w takiej wysokości w pozostałych 34 toczących się równolegle postępowaniach w przedmiocie umorzenia postępowania zażaleniowego.
Przede wszystkim wskazania wymaga, że wnioskodawca jest osobą prawną - spółką prawa handlowego, powołaną celem prowadzenia działalności gospodarczej, a więc w celu zarobkowym, nastawionym na przynoszenie zysków swoim udziałowcom. W tej więc sytuacji, w której wolą tychże udziałowców jest dalsze podtrzymywanie bytu prawnego spółki oraz jej funkcjonowania w obrocie gospodarczym, winni oni uzupełnić ewentualne niedobory środków niezbędnych na pokrycie jej uzasadnionych wydatków. Do wydatków tych należy zaś zaliczyć także wydatki związane z toczącymi się postępowaniami sądowymi. Brak jest bowiem racjonalnego uzasadnienia dla przerzucania tych kosztów na podatników, poprzez ich pokrycie ze środków publicznych. Innymi słowy ocena sytuacji majątkowej spółki musi uwzględniać nie tylko to, czy strona ma środki na koszty postępowania na koncie czy w kasie oraz czy ma majątek, ale również czy podejmowała i podejmuje wszelkie niezbędne działania celem pozyskania środków finansowych niezbędnych dla ponoszenia kosztów sądowych (por. postanowienia NSA: z dnia 1 stycznia 2008 r., II OZ 266/08, LEX nr 479009, oraz z dnia 4 kwietnia 2008 r., sygn. akt I GZ 62/08, LEX 477828).
Jak wynika natomiast ze złożonych dokumentów spółka nie podjęła żadnych działań celem poprawy kondycji spółki i dalszego nie pogłębiania strat. W szczególności wskazać należy, że w aktualnym orzecznictwie przesądzony jest pogląd, że skarżąca, działająca w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, może pokryć koszty sądowe przez żądanie dopłat od wspólników (patrz. postanowienie NSA z dnia 13 lutego 2014 r., sygn. akt II FZ 1543/13, LEX nr 1422842). W sytuacji zatem, gdy spółka nie dysponuje środkami pieniężnymi niezbędnymi do opłacenia takich koniecznych wydatków, udziałowcy spółki mają możliwości prawne wesprzeć finansowo utworzony przez nich podmiot prawa, poprzez dofinansowanie działalności spółki. Jak natomiast wynika z akt sprawy I SA/Lu 144/14 w okresie ostatnich 12 miesięcy żaden ze wspólników spółki nie dokonywał dopłat na rzecz spółki o których mowa. W takiej sytuacji nie można żądać udzielenia przez państwo bezzwrotnej pomocy finansowej na prowadzenie postępowań sądowych.
Nie można również pominąć, że przychód spółki za 2012 r. wyniósł 1.491.620,31 zł, co wskazuje, że w tym czasie spółka prowadziła działalność znacznych rozmiarów i już wówczas obowiązana była poczynić oszczędności tytułem ewentualnych postępowań sądowych związanych z rozpoczętą w 2011 r. kontrolą podatkową spółki. Jednocześnie wyjaśnienia wymaga, że wykazana w zeznaniu podatkowym za ten rok strata nie może stanowić podstawy do przyjęcia, iż przedmiotowy wniosek winien zostać uwzględniony. Należy mieć bowiem na uwadze, że strata podatkowa powstaje wskutek nadwyżki kosztów uzyskania nad przychodem, co skutkuje jedynie brakiem dochodu do opodatkowania - brakiem obowiązku zapłaty podatku dochodowego, nie stanowi natomiast automatycznie o braku środków finansowych.
Skarżąca natomiast całkowicie pominęła konieczność gromadzenia środków na prowadzenie ewentualnych postępowań sądowych, jakie mogą wyniknąć w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej. Już kiedy toczyło się postępowanie kontrolne, skarżąca uzyskany przychód rozdysponowała na inne cele, zupełnie pomijając, że organ weryfikuje deklarowane rozliczenie podatkowe.
Ponadto zauważyć należy, że spółka (pomijając należności krótkoterminowe z tytułu podatków) dysponuje kapitałem rezerwowym, który na dzień 31 grudnia 2012 r. wynosił 2.072.790,49 zł, zaś na dzień 31 grudnia 2013 r. wynosił 1.909.937,32 zł. Z kapitału tego pokryto kwotę straty bilansowej spółki za 2012 r. w wysokości 162.853,17 zł. Tym samym znaczna jego część winna być w dalszym ciągu w posiadaniu spółki.
W takiej sytuacji należało dojść do wniosku, że skarżąca, obiektywnie rzecz biorąc, miała i nadal ma realną możliwości uzyskania środków na pokrycie kosztów sądowych, także gdy uwzględnić pozostałe sprawy zawisłe przed sądem.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a., należało postanowić jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Marcin Małek /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie Marcin Małek po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku W. spółki z o. o. z siedzibą w B. o przyznanie prawa pomocy przez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi W. spółki z o. o. z siedzibą w B. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia [...] kwietnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania zażaleniowego p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie
W złożonej skardze reprezentujący skarżącą spółkę doradca podatkowy wniósł o zwolnienie spółki od kosztów sądowych załączając w tym celu wypełniony urzędowy formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy.
W uzasadnieniu wniosku, skarżąca spółka podniosła, że w związku z kryzysem w branży, brakiem zleceń, a także ze względu na wstrzymanie przez organ podatkowy zwrotu nadwyżki VAT, praktycznie zaprzestała wykonywania działalności gospodarczej i nie posiada żadnych środków na poniesienie kosztów postępowania sądowego. Obecnie spółka nie zatrudnia żadnych pracowników, a jedynym majątkiem spółki jest komputer z drukarką i notebook. Spółka posiada także nieuregulowane zobowiązania wobec wierzycieli. Prawomocnym postanowieniem z dnia [...] 2013 r. Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości spółki uznając, że jej majątek nie wystarczy na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego.
W konkluzji skarżąca spółka podniosła, że bez zwolnienia od kosztów sądowych nie będzie w stanie kwestionować na drodze sądowej wadliwych rozstrzygnięć organów podatkowych. Ponadto podała, że wniosła skargi na pozostałe 34 postanowienia o umorzeniu postępowań zażaleniowych, co powoduje, że łączna kwota potrzebna na pokrycie kosztów sądowych wynosi 3.500 zł.
W dalszej części urzędowego formularza strona wykazała, że kapitał zakładowy spółki wynosi 50.000 zł, wartość środków trwałych 0 zł; strata z działalności gospodarczej za 2012 r. wyniosła 163.000 zł, zaś stan rachunku bankowego na koniec miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku jest ujemny i wynosi – (minus) 98,09 zł.
Referendarz sądowy zważył, co następuje:
Wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż rozpatrując przedmiotowy wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych referendarz sądowy poddał analizie nie tylko dokumenty złożone do akt niniejszej sprawy, lecz również te złożone do akt sprawy o sygn. akt I SA/Lu 502/14 (sprawozdanie finansowe z działalności spółki za 2012 r., bilans spółki na dzień 30 listopada 2013 r., postanowienie Sądu Rejonowego Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku z dnia [...] 2013 r., sygn. [...], zeznanie podatkowe CIT-8 za 2012 r., wyciąg z rachunku bankowego spółki obrazujący stan środków na dzień 31 października 2013 r., 30 listopada 2013 r. i 31 grudnia 2013 r.), jako znane mu z urzędu. Treść obecnie rozpatrywanego wniosku jednoznacznie bowiem wskazuje, że sytuacja majątkowa skarżącego nie uległa jakiejkolwiek zmianie od czasu rozpatrzenia wniosku o przyznanie prawa pomocy w ww. sprawie. Mając zatem na uwadze powyższe oraz zasadę ekonomiki procesowej zawartą w art. 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz.1270 ze zm.), zwanej dalej w skrócie p.p.s.a. zbędnym było wzywanie strony do złożenia dodatkowych dokumentów i oświadczeń. Realizacja tej zasady służy bowiem m.in. odformalizowaniu niektórych czynności procesowych takich jak obligowanie strony do składania dodatkowych dokumentów, które już są w posiadaniu Sądu i mogą zostać wykorzystane w innej sprawie.
Przechodząc do istoty sprawy wskazać należy, że intencją strony jest uzyskanie zwolnienia od kosztów sądowych, tj. otrzymanie prawa pomocy w zakresie częściowym. Rozstrzygnięcie wniosku sprowadza się więc do zbadania, czy spełniona została przesłanka wynikająca z treści art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a. Zgodnie z jego treścią osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy w takim zakresie może być przyznane gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Jak wynika z powołanego wyżej przepisu, przyznanie prawa pomocy tej kategorii podmiotom uzależnione jest od wykazania przez wnioskodawcę braku możliwości wyłożenie środków niezbędnych na pokrycie kosztów postępowania. Tak więc wykazanie braku środków jest warunkiem niezbędnym do uzyskania ulgi w postaci prawa pomocy, nie kreuje jednakże po stronie wnioskodawcy swoistego rodzaju roszczenia o jego przyznanie. Zasadą bowiem jest, że każdy kto wnosi do Sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, obowiązany jest do uiszczenia stosownych kosztów sądowych. Udzielenie stronie prawa pomocy jest niczym innym jak formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.
Jednocześnie dodania wymaga, że przyznanie prawa pomocy osobie prawnej, nawet w przypadku spełnienia ustawowych przesłanek, zależy od uznania sądu (por. Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego B. Dauter, wyd. 3, LexisNexis, Warszawa 2011 r. s. 736-737).
Biorąc pod uwagę powyższe oraz treść oświadczenia spółki i dotyczących jej sytuacji finansowej dokumentów nie sposób stwierdzić, że nie ma ona możliwości wyłożenia środków niezbędnych na pokrycie kosztów wpisu od skargi, którego wysokość (100 zł) jest najniższą z możliwych w postępowaniu przed sądem administracyjnym, nawet przy uwzględnieniu obowiązku uiszczenia wpisu w takiej wysokości w pozostałych 34 toczących się równolegle postępowaniach w przedmiocie umorzenia postępowania zażaleniowego.
Przede wszystkim wskazania wymaga, że wnioskodawca jest osobą prawną - spółką prawa handlowego, powołaną celem prowadzenia działalności gospodarczej, a więc w celu zarobkowym, nastawionym na przynoszenie zysków swoim udziałowcom. W tej więc sytuacji, w której wolą tychże udziałowców jest dalsze podtrzymywanie bytu prawnego spółki oraz jej funkcjonowania w obrocie gospodarczym, winni oni uzupełnić ewentualne niedobory środków niezbędnych na pokrycie jej uzasadnionych wydatków. Do wydatków tych należy zaś zaliczyć także wydatki związane z toczącymi się postępowaniami sądowymi. Brak jest bowiem racjonalnego uzasadnienia dla przerzucania tych kosztów na podatników, poprzez ich pokrycie ze środków publicznych. Innymi słowy ocena sytuacji majątkowej spółki musi uwzględniać nie tylko to, czy strona ma środki na koszty postępowania na koncie czy w kasie oraz czy ma majątek, ale również czy podejmowała i podejmuje wszelkie niezbędne działania celem pozyskania środków finansowych niezbędnych dla ponoszenia kosztów sądowych (por. postanowienia NSA: z dnia 1 stycznia 2008 r., II OZ 266/08, LEX nr 479009, oraz z dnia 4 kwietnia 2008 r., sygn. akt I GZ 62/08, LEX 477828).
Jak wynika natomiast ze złożonych dokumentów spółka nie podjęła żadnych działań celem poprawy kondycji spółki i dalszego nie pogłębiania strat. W szczególności wskazać należy, że w aktualnym orzecznictwie przesądzony jest pogląd, że skarżąca, działająca w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, może pokryć koszty sądowe przez żądanie dopłat od wspólników (patrz. postanowienie NSA z dnia 13 lutego 2014 r., sygn. akt II FZ 1543/13, LEX nr 1422842). W sytuacji zatem, gdy spółka nie dysponuje środkami pieniężnymi niezbędnymi do opłacenia takich koniecznych wydatków, udziałowcy spółki mają możliwości prawne wesprzeć finansowo utworzony przez nich podmiot prawa, poprzez dofinansowanie działalności spółki. Jak natomiast wynika z akt sprawy I SA/Lu 144/14 w okresie ostatnich 12 miesięcy żaden ze wspólników spółki nie dokonywał dopłat na rzecz spółki o których mowa. W takiej sytuacji nie można żądać udzielenia przez państwo bezzwrotnej pomocy finansowej na prowadzenie postępowań sądowych.
Nie można również pominąć, że przychód spółki za 2012 r. wyniósł 1.491.620,31 zł, co wskazuje, że w tym czasie spółka prowadziła działalność znacznych rozmiarów i już wówczas obowiązana była poczynić oszczędności tytułem ewentualnych postępowań sądowych związanych z rozpoczętą w 2011 r. kontrolą podatkową spółki. Jednocześnie wyjaśnienia wymaga, że wykazana w zeznaniu podatkowym za ten rok strata nie może stanowić podstawy do przyjęcia, iż przedmiotowy wniosek winien zostać uwzględniony. Należy mieć bowiem na uwadze, że strata podatkowa powstaje wskutek nadwyżki kosztów uzyskania nad przychodem, co skutkuje jedynie brakiem dochodu do opodatkowania - brakiem obowiązku zapłaty podatku dochodowego, nie stanowi natomiast automatycznie o braku środków finansowych.
Skarżąca natomiast całkowicie pominęła konieczność gromadzenia środków na prowadzenie ewentualnych postępowań sądowych, jakie mogą wyniknąć w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej. Już kiedy toczyło się postępowanie kontrolne, skarżąca uzyskany przychód rozdysponowała na inne cele, zupełnie pomijając, że organ weryfikuje deklarowane rozliczenie podatkowe.
Ponadto zauważyć należy, że spółka (pomijając należności krótkoterminowe z tytułu podatków) dysponuje kapitałem rezerwowym, który na dzień 31 grudnia 2012 r. wynosił 2.072.790,49 zł, zaś na dzień 31 grudnia 2013 r. wynosił 1.909.937,32 zł. Z kapitału tego pokryto kwotę straty bilansowej spółki za 2012 r. w wysokości 162.853,17 zł. Tym samym znaczna jego część winna być w dalszym ciągu w posiadaniu spółki.
W takiej sytuacji należało dojść do wniosku, że skarżąca, obiektywnie rzecz biorąc, miała i nadal ma realną możliwości uzyskania środków na pokrycie kosztów sądowych, także gdy uwzględnić pozostałe sprawy zawisłe przed sądem.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a., należało postanowić jak w sentencji.
