II SA/Po 983/11

Uzasadnienie

Postanowieniem referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 8 listopada 2011 r. przyznano skarżącemu prawo pomocy poprzez ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika.

W dniu 30 maja 2012 r. skarżący skierował do tutejszego Sądu wniosek o przyznanie prawa pomocy poprzez ustanowienie adwokata, argumentując, że uprzednio ustanowiony adwokat nie był umocowany do sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej.

Postanowieniem z dnia 31 maja 2012 r. referendarza sądowego tutejszego Sądu odmówiono skarżącemu przyznania prawa pomocy, wskazując, że postanowieniem z dnia 8 listopada 2011 r. w ramach prawa pomocy ustanowiono już dla strony pełnomocnika procesowego. Postanowienie to zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego w dniu 12 czerwca 2012 r.

Pismem z dnia 19 czerwca 2012 r. (data bezpośredniego złożenia w Biurze Podawczym tutejszego Sądu) skarżący wniósł sprzeciw od postanowienia z dnia 31 maja 2012 r. o odmowie przyznania prawa pomocy, domagając się ustanowienia adwokata. Ponadto domagał się przywrócenia terminu do wniesienia sprzeciwu, podając przyczyny dla których złożył sprzeciw dopiero w dniu 19 czerwca 2012 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

1. Zawarty w piśmie procesowym z dnia 19 czerwca 2012 r. zatytułowanym "SPRZECIW" wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od orzeczenia w przedmiocie odmowy przyznania prawa pomocy jest niedopuszczalny i podlega odrzuceniu.

Zgodnie z art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej p.p.s.a.) jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Warunkiem skuteczności wniosku o przywrócenie uchybionego terminu jest łączne spełnienie przesłanek ustanowionych w przepisach art. 86 i art. 87 p.p.s.a. Zarazem art. 88 p.p.s.a. wskazuje, iż spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrócenie terminu sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym. Wnioskiem spóźnionym jest wniosek złożony z uchybieniem terminu wskazanego w art. 87 § 1 p.p.s.a., a więc złożony po upływie siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. Wniosek jest niedopuszczalny, gdy brak jest ustawowych warunków jego dopuszczalności.

W niniejszej sprawie strona nie uchybiła terminu do wniesienia sprzeciwu od postanowienia referendarza sądowego tutejszego Sądu z dnia 31 maja 2012 r. o odmowie przyznania prawa pomocy. Siedmiodniowy termin do jego wniesienia, rozpoczął bieg z dniem doręczenia odpisu przedmiotowego postanowienia pełnomocnikowi skarżącego, co nastąpiło w dniu 12 czerwca 2012 r. Wobec tego termin do wniesienia sprzeciwu upływał w dniu 19 czerwca 2012 r., w której to dacie skarżący wniósł do Sądu omawiany środek zaskarżenia. W konsekwencji, skoro strona nie uchybiła terminu, to złożenie w tym przedmiocie wniosku było bezprzedmiotowe. Wniosek taki, jako niedopuszczalny podlega odrzuceniu, jak też Sąd orzekł w pkt 1 postanowienia.

2. Zgodnie z art. 243 § 1 p.p.s.a. prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania.

W niniejszej sprawie skarżącemu przyznano już prawo pomocy poprzez ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Prawo to nie zostało wnioskodawcy cofnięte. Wyznaczony przez Okręgową Radę Adwokacką konkretny pełnomocnik umocowany jest m.in. do podejmowania wszystkich łączących się ze sprawą czynności w postępowaniu, nie wyłączając skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego jej wniesieniem (art. 39 pkt 1 p.p.s.a.). Podjęcie przez tego adwokata czynności w postaci uzupełnienia skargi, wystąpienia o sporządzenie uzasadnienia wyroku, a następnie sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej stanowi realizację przyznanego stronie prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata.

W sytuacji, gdy pełnomocnik ustanowiony na zasadzie przyznanego stronie prawa pomocy sporządził opinię o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej, postępowanie w tej sprawie kończy się, a przyznane prawo pomocy ulega wyczerpaniu. Ponadto działanie sądu w przedmiocie prawa pomocy sprowadza się do przyznania stronie, po pozytywnym rozpatrzeniu jej wniosku, prawa pomocy, natomiast konkretny pełnomocnik wyznaczany jest na wniosek sądu przez właściwy okręgowy organ korporacji prawniczej (m.in. okręgową radę adwokacką, radę okręgowej izby radców prawnych), o czym stanowi art. 253 p.p.s.a. Jeżeli zatem, pomimo ustanowienia pełnomocnika z urzędu, stronie nie odpowiada sposób, w jaki jest reprezentowana, to powinna swoje zastrzeżenie zgłosić odpowiednio uprawnionym organom korporacji zawodowych, a nie sądowi. Sąd nie może wydać ponownego rozstrzygnięcia o przyznaniu prawa pomocy w postaci innego pełnomocnika, bowiem przyznane stronie prawo pomocy w tym zakresie zostało już skonsumowane (por. postanowienie NSA z dnia 22 kwietnia 2005 r. sygn. akt II OZ 262/05 - dostępne w bazie orzeczeń jw.).

Zgłoszenie przez stronę kolejnego wniosku o przyznanie prawa pomocy (poprzez ustanowienie pełnomocnika z urzędu) z tego powodu, że wyznaczony adwokat odmówił sporządzenia skargi kasacyjnej musi skutkować oddaleniem tego wniosku. Skoro stronie zostało już przyznane prawo pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata, to ponowny wniosek w tym przedmiocie jest bezzasadny i ustanowienie następnego pełnomocnika jest niedopuszczalne. Wobec tego merytoryczne rozpoznanie kolejnego wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu poprzez dokonywanie oceny oświadczeń skarżącego odnoszących się do jego sytuacji majątkowej i dochodowej jest całkowicie zbędne.

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 245 § 1 i 3 oraz art. 253 i art. 254 w zw. z art. 260 p.p.s.a. orzekł jak w pkt 2 sentencji.

/-/ Maria Kwiecińska