I GSK 762/13

Uzasadnienie

Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z dnia 7 marca 2013 r., sygn. akt III SA/Gd 46/13, wydanym w sprawie ze skargi P.-S. Spółki z o.o. w G.na czynność Naczelnika Urzędu Celnego w G.z dnia 30 października 2012 r. nr .przedmiocie odmowy przyjęcia zgłoszenia celnego, oddalono skargę.

Sąd pierwszej instancji poczynił następujące ustalenia w sprawie:

Pismem z dnia 16 października 2012 r. P. – S. Spółka z o.o. w G., zwana dalej "skarżącą", z powołaniem się na art. 795 rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny, przedstawiła Naczelnikowi Urzędu Celnego w G. potwierdzenie dokonania z mocą wsteczną zgłoszenia celnego o objęcie procedurą celną wywozu oraz wniosła o przeprowadzenie dowodów w zakresie wskazanym w uzasadnieniu.

W myśl art. 795 ust. 1 rozporządzenia nr 2454/93, jeżeli towary opuściły obszar celny Wspólnoty bez zgłoszenia wywozowego, to zgłoszenie takie składane jest z mocą wsteczną przez eksportera w urzędzie celnym właściwym dla miejsca, w którym eksporter ma swoją siedzibę. Stosuje się art. 790. Przyjęcie takiego zgłoszenia przez organy celne uzależnione jest od przedstawienia przez eksportera jednego z poniższych: a) odniesienia do wywozowej deklaracji skróconej; b) wystarczającego dowodu dotyczącego rodzaju i ilości danych towarów oraz okoliczności, w jakich towary te opuściły obszar celny Wspólnoty. Na wniosek zgłaszającego urząd ten potwierdza wyprowadzenie towarów zgodnie z art. 793a ust. 2 lub art. 796e ust. 1. W myśl ust. 2, przyjęcie zgłoszenia wywozowego przez organy celne z mocą wsteczną nie stanowi przeszkody dla stosowania jednego z poniższych: a) sankcji określonych w przepisach krajowych; b) konsekwencji wynikających z przepisów dotyczących wspólnej polityki rolnej lub handlowej.

Według wyjaśnień skarżącej na podstawie faktury numer 6630115 z dnia 6 lutego 2006 r. dokonała sprzedaży 25.064 kg mrożonych produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego (wątroby wołowej), które mogły zostać wykorzystane wyłącznie jako karma dla zwierząt. Sprzedaż towaru nastąpiła w ramach eksportu pośredniego. Potwierdza to odpis protokołu kontroli podatkowej przedłożony przez skarżącą oraz protokół pokontrolny z kontroli celnej z dnia 6 czerwca 2007 r., znajdujący się w dyspozycji Naczelnika Urzędu Celnego w G.. Ponadto, jak podniosła, w świetle ustaleń postępowania przygotowawczego prowadzonego w sprawie o sygnaturze ... nadzorowanego przez Prokuraturę Okręgową w Z., omawiany towar został wyprowadzony z obszaru celnego Wspólnoty na terytorium Republiki Ukrainy bez zgłoszenia celnego wywozowego. Jako dowód spółka wnioskowała o uzyskanie przez organ informacji z Prokuratury Okręgowej w Z.o wyprowadzeniu towaru na terytorium Ukrainy bez zgłoszenia celnego.

Pismem z dnia 30 października 2012 r. znak 321050-4750-177/12/KF Naczelnik Urzędu Celnego w Gdyni odmówił przyjęcia zgłoszenia celnego.

Jako podstawę prawną, obok powołanego już art. 795 rozporządzenia nr 2454/93, wskazano przepis art. 21 pkt 2 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622 ze zm.). W myśl tego przepisu, organ celny odmawia, w formie pisemnej lub elektronicznej, przyjęcia zgłoszenia celnego, wskazując przyczyny odmowy, jeżeli nie są spełnione warunki do objęcia towaru wnioskowaną procedurą celną lub nadania przeznaczenia celnego.

Według organu celnego przyjęcie zgłoszenia z datą wsteczną uzależnione jest od przedstawienia przez eksportera wystarczającego dowodu dotyczącego rodzaju i ilości danych towarów oraz okoliczności, w jakich towary te opuściły obszar celny Wspólnoty. Taki zaś dowód nie został przedstawiony. To na eksporterze, jak wskazał organ, a nie na organie celnym, ciąży obowiązek dostarczenia wszelkich niezbędnych dowodów/informacji, z których jednoznacznie wynikałoby, że towar opuścił obszar celny Wspólnoty bez zgłoszenia celnego wywozowego. Z wniosku skarżącej wynika zaś, iż dowodem w sprawie miałby być wniosek organu celnego o uzyskanie informacji od Prokuratury Okręgowej w Zamościu o wyprowadzeniu towaru na terytorium Ukrainy bez zgłoszenia celnego.

W następstwie wniosku skarżącej do usunięcia naruszenia Naczelnik Urzędu Celnego w Gdyni w piśmie z dnia 4 grudnia 2012 r. ponownie odmówił uwzględnienia wniosku skarżącej.

W wyniku skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. skarga ta, o czym była mowa na wstępie, została oddalona.

Sąd pierwszej instancji podzielił stanowisko organu, w świetle którego dla uwzględnienia wniosku skarżącej konieczne było przedstawienie przez nią niezbędnych dowodów w oparciu o które, możliwe jest ustalenie, rodzaju i ilości towaru, które ponad wszelką wątpliwość opuściły obszar celny Wspólnoty. Zatem to na eksporterze, a nie na organie celnym spoczywa obowiązek przedstawienia jednoznacznego dowodu, na wskazane okoliczności. Przytoczony przepis wykładać należy ściśle, co oznacza, że wbrew zarzutom skargi, organ nie jest zobowiązany do prowadzenia jakiegokolwiek postępowania dowodowego na podstawie procedury przewidzianej przepisami Działu IV ustawy - Ordynacja podatkowa. Ponadto skarżąca, wnosząc o zwrócenie się do Prokuratury Okręgowej w Z., nie wskazała, że w dyspozycji tej Prokuratury jest wystarczający dowód, o jakim mowa w art. 795 ust. 1 lit. b rozporządzenia nr 2454/93, tym bardziej, gdy w gestii samej skarżącej pozostaje możliwość pozyskania dokumentów potwierdzających fakt wyprowadzenia towaru poza obszar celny Wspólnoty.

Za niezasadne w okolicznościach sprawy Sąd pierwszej instancji uznał stanowisko skarżącej jakoby istniały możliwości dla realizacji efektywności prawa Wspólnotowego poprzez stosowanie analogicznych środków prawa krajowego, gdy brak jest w tej kwestii regulacji na poziomie Wspólnotowym. Brzmienie przepisu prawa wspólnotowego, jakim jest art. 795 ust.1 lit. b rozporządzenia nr 2454/93, pozwala pozostać dla jego zrozumienia na poziomie wykładni językowej. Stosowanie tej wykładni prowadzi do wniosków wyżej zaprezentowanych, wykluczając rozumienie tego przepisu zaproponowane przez skarżącą.

Skarżąca wywiodła skargę kasacyjną od powyższego wyroku, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w G..

Skarga kasacyjna została oparta na obu podstawach zaskarżenia wskazanych w przepisie art. 174 pkt 1 i pkt 2 p.p.s.a.

Na podstawie art. 174 pkt 2 p.p.s.a. zarzucono naruszenie przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w związku z art. 122 w związku z art. 180

§ 1 w związku z art. 181 Ordynacji podatkowej, polegające na nie dostrzeżeniu przez Sąd pierwszej instancji, że sporna czynność Naczelnika Urzędu Celnego w G. narusza przepisy art. 122 w związku z art. 180 § 1 w związku z art. 181 Ordynacji podatkowej poprzez przyjęcie, że organ celny nie jest zobowiązany do przeprowadzenia dowodów wskazanych przez eksportera (to jest materiałów zgromadzonych w toku postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe) wraz ze zgłoszeniem wywozowym składanym z mocą wsteczną, lecz nie dołączonych do takiego zgłoszenia wywozowego.

Na podstawie art. 174 pkt 1 p.p.s.a. zarzucono naruszenie przepisu prawa materialnego, to jest art. 795 ust. 1 zdanie trzecie rozporządzenia nr 2454 przez jego błędną wykładnię, to jest mylne zrozumienie użytego w tym przepisie wyrażenia "przedstawienie przez eksportera wystarczającego dowodu" jako oznaczającego wyłącznie czynność dołączenia i okazania dokumentu, podczas gdy prawidłowe rozumienie powyższego zwrotu prowadzi do wniosku, że dopuszczalne jest zastosowanie wszelkich środków dowodowych, na które w tego rodzaju

postępowaniach zezwala prawo procesowe państwa członkowskiego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna oparta jest na usprawiedliwionych podstawach.

Na wstępie niniejszych rozważań podkreślić należy, że zgodnie z treścią art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, bowiem stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a., rozpoznając sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania, która zachodzi w przypadkach przewidzianych w § 2 tego artykułu. W niniejszej sprawie nie występują jednak żadne z wad wymienionych we wspomnianym przepisie, które powodowałyby nieważność postępowania prowadzonego przez Sąd pierwszej instancji.

Dla potrzeb rozstrzygnięcia niniejszej sprawy istotne znaczenie ma okoliczność, czy zgłoszony organowi celnemu wniosek skarżącej o potwierdzenie dokonania z mocą wsteczną zgłoszenia celnego o objęcie procedurą celną wywozu spornej partii towaru inicjuje sprawę celną, toczącą się w ramach postępowania w sprawach celnych w rozumieniu art. 73 ust. 1 Prawa celnego. W myśl tego przepisu, do postępowania w sprawach celnych stosuje się odpowiednio przepisy art. 12 oraz działu IV ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów prawa celnego.

Ustawa Prawo celne nie zawiera definicji "sprawy celnej". Z tych względów za sprawę celną należy uznać każdą sprawę mającą swoje źródło w przepisach Prawa celnego, zarówno krajowego jak i wspólnotowego. Toteż, sprawę celną inicjuje również, jak to ma miejsce w okolicznościach niniejszej sprawy, wniosek o potwierdzenie dokonania z mocą wsteczną zgłoszenia celnego o objęcie procedurą wywozu towaru poza obszar celny Unii Europejskiej, toczący się na podstawie przepisów art. 795 ust. 1 lit. b rozporządzenia nr 2454/93 oraz art. art. 21 Ustawy Prawo celne.

Przesądzenie w sposób pozytywny powyższej kwestii przesądza o trafności zarzutów skargi kasacyjnej, co do powinności organu rozpoznania wniosku skarżącej zgodnie z wymogami przewidzianymi w dziale IV Ordynacji podatkowej, a więc z uwzględnieniem wskazanych w skardze kasacyjnej przepisów art. 122 w związku z art. 180 § 1 w związku z art. 181 Ordynacji podatkowej, od czego organ się uchylił z naruszeniem tych przepisów, a Sąd pierwszej instancji zaakceptował to nieuprawnione stanowisko organu.

Wbrew stanowisku Sądu pierwszej instancji przepisy art. 795 rozporządzenia nr 2454/93 i art. 21 ustawy Prawo celne nie nakładają na eksportera obowiązku przedłożenia organowi celnemu kwalifikowanych dowodów na okoliczność wywozu towarów poza obszar Unii Europejskiej, w rozumieniu koncepcji tzw. legalnej teorii dowodów. Innymi słowy, wystarczający jest tutaj każdy środek dowodowy, który udowadnia sporną okoliczność.

Mając również na uwadze brak merytorycznego odniesienia się organów do wniosku skarżącej Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 188 p.p.s.a., uchylając zaskarżony wyrok, uchylił również zaskarżone rozstrzygnięcie oraz rozstrzygnięcie je poprzedzające, a to w celu merytorycznego rozpoznania sprawy na etapie postępowania administracyjnego.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 i art. 203 pkt 1 p.p.s.a.