II SA/Wa 898/12
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2012-11-07Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Andrzej Góraj /sprawozdawca/
Eugeniusz Wasilewski
Sławomir Antoniuk /przewodniczący/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Antoniuk Sędzia WSA Andrzej Góraj (spr.) Sędzia WSA Eugeniusz Wasilewski Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 listopada 2012 r. sprawy ze skargi J. J. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] marca 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję z dnia [...] stycznia 2012 r. 2) stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.
Uzasadnienie
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych po rozpatrzeniu wniosku J. J. z dnia [...] grudnia 2011 r. o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku, decyzją z dnia [...] stycznia 2012 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.), odmówił przyznania wskazanego świadczenia.
Pismem z dnia [...] lutego 2012 r. J. J. zwrócił się do Prezesa ZUS z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, po rozpatrzeniu przedmiotowego wniosku, decyzją z dnia [...] marca 2012 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm.) - dalej: kpa, utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] stycznia 2012 r.
W uzasadnieniu organ stwierdził, że przyznanie świadczenia na podstawie art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest możliwe, jeżeli wnioskodawca łącznie spełnił następujące warunki:
- jest lub był osobą ubezpieczoną lub jest członkiem rodziny pozostałym po ubezpieczonym,
- nie spełnia warunków ustawowych do uzyskania świadczeń wskutek szczególnych okoliczności,
- nie może podjąć pracy ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek,
- nie ma niezbędnych środków utrzymania.
Prezes ZUS wyjaśnił jednocześnie, że do przyznania świadczenia w drodze wyjątku muszą być spełnione łącznie wszystkie przesłanki wskazane w powołanym przepisie.
Organ wskazał, że z akt sprawy nie wynikają szczególne okoliczności, na skutek których wnioskodawca nie nabył uprawnień do świadczenia przyznawanego na zasadach ogólnych.
Prezes ZUS podniósł, że przez szczególną okoliczność rozumie się wyłącznie zdarzenie lub trwały stan wykluczający aktywność zawodową konkretnej osoby z powodu niemożności przezwyciężenia ich skutków.
Organ wyjaśnił, że orzeczeniem z dnia [...] października 2011 r. lekarz orzecznik ZUS ustalił, że wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy od [...] listopada 2007 r. do [...] września 2014 r. oraz że na przestrzeni 55 lat życia - na dzień ustalenia całkowitej niezdolności do pracy - udokumentował 29 lat, 2 miesięce i 24 dni okresów składkowych i nieskładkowych.
W toku postępowania ustalono, że w 10-leciu przypadającym przed dniem powstania niezdolności do pracy (od [...] listopada 1997 r. do [...] listopada 2007 r.) oraz w 10-leciu przypadającym przed zgłoszeniem wniosku (od [...] czerwca 2001 r. do [...] czerwca 2011 r.), zamiast 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych, wymaganych do przyznania świadczenia w trybie zwykłym, wnioskodawca nie udokumentował żadnego okresu ubezpieczenia.
Organ wskazał, że w ubezpieczeniu wnioskodawcy występuje ponad 10-letnia przerwa w okresie od [...] lipca 1997 r. do [...] listopada 2007 r., w czasie którym nie podejmował zatrudnienia ani innej działalności objętej ubezpieczeniem społecznym oraz ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Zaś z akt sprawy nie wynika, aby wnioskodawca nie mógł kontynuować zatrudnienia na skutek szczególnych okoliczności spowodowanych stanem zdrowia, zwłaszcza, że w wykazanym okresie nie była wobec niego orzeczona całkowita niezdolność do pracy. Tym samym nie istniały przeciwwskazania, ze względu na stan zdrowia lub inne szczególne okoliczności, które uniemożliwiały kontynuowanie zatrudnienia w celu uzyskania w przyszłości uprawnień do świadczenia w trybie zwykłym.
Prezes ZUS, odnosząc się do treści oświadczenia wnioskodawcy o jego stanie rodzinnym, majątkowym i o sytuacji materialnej z dnia [...] grudnia 2012 r., podniósł, że w wykazanym okresie wnioskodawca nie mógł znaleźć pracy i był zarejestrowany w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. W ocenie organu, fakt zarejestrowania się w charakterze osoby bezrobotnej bez prawa do zasiłku nie może być uznany za szczególną okoliczność w rozumieniu art. 83 ww. ustawy. Organ dodał, że okres pozostawania bez pracy, nawet potwierdzony formalną rejestracją bezrobotnego w urzędzie pracy, nie może zostać uwzględniony, ponieważ w rozumieniu przepisów ustawy nie stanowi ani okresu składkowego, ani nieskładkowego.
W ocenie Prezesa ZUS, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na stwierdzenie, że wnioskodawca nie spełnił warunków do świadczenia przyznawanego na zasadach ogólnych na skutek szczególnych okoliczności, co wyklucza przyznanie świadczenia na podstawie art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Prezes ZUS wskazał dodatkowo, że trudne warunki materialne nie stanowią wystarczającego uzasadnienia do przyznania prawa do świadczenia w drodze wyjątku. Świadczenie z przepisu art. 83 ustawy nie jest bowiem świadczeniem socjalnym, przyznawanym wyłącznie według potrzeb, nawet gdy potrzeby te są uzasadnione.
Pismem z dnia 02 kwietnia 2012 r. J. J. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na decyzję Prezesa ZUS z dnia [...] marca 2012 r. nr [...], wnosząc o jej uchylenie, uchylenie decyzji ją poprzedzającej z dnia [...] stycznia 2012 r. oraz – z ostrożności procesowej – w razie nieuchylenia ww. decyzji, na podstawie art. 193 Konstytucji RP, o zwrócenie się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Skarżący podkreślił, że udokumentował aż 29 lat, 2 miesiące i 24 dni okresów składkowych i nieskładkowych, a w okresie, w którym był zarejestrowany jako bezrobotny nie otrzymał ani jednej propozycji pracy z PUP.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Skargę uznać należy za zasadną.
Zgodnie z treścią przepisu art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem skarżonej decyzji administracyjnej. Jest więc to kontrola legalności rozstrzygnięcia zapadłego w postępowaniu administracyjnym, z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i procesowym.
Istota sprawy w niniejszym postępowaniu sprowadzała się do oceny stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę przez pryzmat art. 83 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. nr 153, poz. 1227).
Wyżej przytoczony przepis formułuje trzy przesłanki, których łączne spełnienie determinuje możliwość otrzymania świadczenia w drodze wyjątku.
Przesłankami tymi są:
- brak uprawnień do uzyskania emerytury lub renty,
- niemożliwość podjęcia pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym, spowodowana całkowitą niezdolnością do pracy lub wiekiem,
- brak niezbędnych środków utrzymania.
Podkreślić po raz kolejny należy, iż powyższe okoliczności muszą występować łącznie, aby możliwym było przyznanie świadczenia wyjątkowego. Brak występowania którejkolwiek z powyższych przesłanek uniemożliwia zaś pozytywne rozpatrzenie wniosku o przyznanie omawianego świadczenia.
Przechodząc do realiów niniejszej sprawy wskazać należy, iż kwestią sporną było występowanie po stronie wnioskodawcy okoliczności faktycznych potwierdzających istnienie pierwszej z ww. przesłanek omawianego przepisu. Brak uprawnień do uzyskania emerytury lub renty należy bowiem badać w nawiązaniu do okresu zatrudnienia uprawnionego do świadczenia, a więc w odniesieniu do wypracowanych przez niego składek emerytalnych. Należności wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie są bowiem zapomogą państwową, a stanowią odpowiednik składek, które uprawniony odprowadzał w trakcie życia zawodowego. Świadczenie emerytalne czy rentowe stanowi więc wypadkową okresu, przez który uprawniony budował kapitał początkowy odprowadzając składki na ubezpieczenie. Istotne znaczenie ma więc to, czy okres czasu przez jaki strona podlegała ubezpieczeniu jest adekwatny do wieku uprawnionego. Świadczenie w drodze wyjątku jest bowiem świadczeniem pochodnym w stosunku do okresu ubezpieczenia. Doniosłość problematyki rozmiaru stażu ubezpieczeniowego podkreślił sam ustawodawca w przepisie art. 57 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odstępując od wymogów określających okresy powstania niezdolności do pracy oraz od wymogu powstania jej nie później niż w ciągu osiemnastu miesięcy od ustania tych okresów w stosunku do ubezpieczonych, którzy udowodnili okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Uwypuklić również należy okoliczność, iż Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 23 marca 2006 r. sygn. akt I UZP 5/05 jednoznacznie stwierdził, że renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy, bez potrzeby wykazywania przewidzianego w art. 58 ust. 2 omawianej ustawy pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.
W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy odwołał się do sprawiedliwościowego aspektu inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany art. 57 ustawy przez dodanie ust. 2 i polegającej na przeniesieniu sytuacji osób z długim stażem ubezpieczeniowym i całkowicie niezdolnych do pracy, ze statusu ubiegających się o świadczenie przyznawane na zasadzie wyjątku (na podstawie uznania Prezesa ZUS), do statusu osób mających prawo podmiotowe do renty.
Co prawda art. 57, jak i art. 58 przedmiotowej ustawy dotyczą rent przyznawanych na zasadach ogólnych, tym niemniej, dokonana przez Sąd Najwyższy wykładnia stanowi generalną wskazówkę, możliwą do zastosowania także w odniesieniu do rent przyznawanych w drodze wyjątku, w szczególności z uwagi na podnoszony przez Sąd Najwyższy aspekt sprawiedliwościowy dokonywanych zmian przepisów.
Przechodząc do realiów niniejszej sprawy podkreślić należy, iż skarżący posiada przeszło 25-letni okres ubezpieczenia. Została także wobec niego orzeczona całkowita niezdolność do pracy. W świetle powyższych rozważań spełnia więc on kryteria uzasadniające przyznanie mu dochodzonego świadczenia. Byłoby to zgodne z wyżej powołanym stanowiskiem Sądu Najwyższego, a także z punktu widzenia zasad sprawiedliwości społecznej.
Mając na uwadze powyższe rozważania, jako zasadne jawiło się więc uchylenie decyzji pierwszej i drugiej instancji.
Ponownie rozpoznając sprawę organ winien dokonać wnikliwej analizy stanu faktycznego, biorąc pod uwagę argumenty przedstawione w treści niniejszego uzasadnienia.
W tym stanie sprawy, uznając iż skarżona decyzja narusza prawo, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, jak w sentencji wyroku, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).
-----------------------
4
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Andrzej Góraj /sprawozdawca/Eugeniusz Wasilewski
Sławomir Antoniuk /przewodniczący/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Antoniuk Sędzia WSA Andrzej Góraj (spr.) Sędzia WSA Eugeniusz Wasilewski Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 listopada 2012 r. sprawy ze skargi J. J. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] marca 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję z dnia [...] stycznia 2012 r. 2) stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.
Uzasadnienie
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych po rozpatrzeniu wniosku J. J. z dnia [...] grudnia 2011 r. o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku, decyzją z dnia [...] stycznia 2012 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.), odmówił przyznania wskazanego świadczenia.
Pismem z dnia [...] lutego 2012 r. J. J. zwrócił się do Prezesa ZUS z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, po rozpatrzeniu przedmiotowego wniosku, decyzją z dnia [...] marca 2012 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm.) - dalej: kpa, utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] stycznia 2012 r.
W uzasadnieniu organ stwierdził, że przyznanie świadczenia na podstawie art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest możliwe, jeżeli wnioskodawca łącznie spełnił następujące warunki:
- jest lub był osobą ubezpieczoną lub jest członkiem rodziny pozostałym po ubezpieczonym,
- nie spełnia warunków ustawowych do uzyskania świadczeń wskutek szczególnych okoliczności,
- nie może podjąć pracy ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek,
- nie ma niezbędnych środków utrzymania.
Prezes ZUS wyjaśnił jednocześnie, że do przyznania świadczenia w drodze wyjątku muszą być spełnione łącznie wszystkie przesłanki wskazane w powołanym przepisie.
Organ wskazał, że z akt sprawy nie wynikają szczególne okoliczności, na skutek których wnioskodawca nie nabył uprawnień do świadczenia przyznawanego na zasadach ogólnych.
Prezes ZUS podniósł, że przez szczególną okoliczność rozumie się wyłącznie zdarzenie lub trwały stan wykluczający aktywność zawodową konkretnej osoby z powodu niemożności przezwyciężenia ich skutków.
Organ wyjaśnił, że orzeczeniem z dnia [...] października 2011 r. lekarz orzecznik ZUS ustalił, że wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy od [...] listopada 2007 r. do [...] września 2014 r. oraz że na przestrzeni 55 lat życia - na dzień ustalenia całkowitej niezdolności do pracy - udokumentował 29 lat, 2 miesięce i 24 dni okresów składkowych i nieskładkowych.
W toku postępowania ustalono, że w 10-leciu przypadającym przed dniem powstania niezdolności do pracy (od [...] listopada 1997 r. do [...] listopada 2007 r.) oraz w 10-leciu przypadającym przed zgłoszeniem wniosku (od [...] czerwca 2001 r. do [...] czerwca 2011 r.), zamiast 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych, wymaganych do przyznania świadczenia w trybie zwykłym, wnioskodawca nie udokumentował żadnego okresu ubezpieczenia.
Organ wskazał, że w ubezpieczeniu wnioskodawcy występuje ponad 10-letnia przerwa w okresie od [...] lipca 1997 r. do [...] listopada 2007 r., w czasie którym nie podejmował zatrudnienia ani innej działalności objętej ubezpieczeniem społecznym oraz ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Zaś z akt sprawy nie wynika, aby wnioskodawca nie mógł kontynuować zatrudnienia na skutek szczególnych okoliczności spowodowanych stanem zdrowia, zwłaszcza, że w wykazanym okresie nie była wobec niego orzeczona całkowita niezdolność do pracy. Tym samym nie istniały przeciwwskazania, ze względu na stan zdrowia lub inne szczególne okoliczności, które uniemożliwiały kontynuowanie zatrudnienia w celu uzyskania w przyszłości uprawnień do świadczenia w trybie zwykłym.
Prezes ZUS, odnosząc się do treści oświadczenia wnioskodawcy o jego stanie rodzinnym, majątkowym i o sytuacji materialnej z dnia [...] grudnia 2012 r., podniósł, że w wykazanym okresie wnioskodawca nie mógł znaleźć pracy i był zarejestrowany w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. W ocenie organu, fakt zarejestrowania się w charakterze osoby bezrobotnej bez prawa do zasiłku nie może być uznany za szczególną okoliczność w rozumieniu art. 83 ww. ustawy. Organ dodał, że okres pozostawania bez pracy, nawet potwierdzony formalną rejestracją bezrobotnego w urzędzie pracy, nie może zostać uwzględniony, ponieważ w rozumieniu przepisów ustawy nie stanowi ani okresu składkowego, ani nieskładkowego.
W ocenie Prezesa ZUS, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na stwierdzenie, że wnioskodawca nie spełnił warunków do świadczenia przyznawanego na zasadach ogólnych na skutek szczególnych okoliczności, co wyklucza przyznanie świadczenia na podstawie art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Prezes ZUS wskazał dodatkowo, że trudne warunki materialne nie stanowią wystarczającego uzasadnienia do przyznania prawa do świadczenia w drodze wyjątku. Świadczenie z przepisu art. 83 ustawy nie jest bowiem świadczeniem socjalnym, przyznawanym wyłącznie według potrzeb, nawet gdy potrzeby te są uzasadnione.
Pismem z dnia 02 kwietnia 2012 r. J. J. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na decyzję Prezesa ZUS z dnia [...] marca 2012 r. nr [...], wnosząc o jej uchylenie, uchylenie decyzji ją poprzedzającej z dnia [...] stycznia 2012 r. oraz – z ostrożności procesowej – w razie nieuchylenia ww. decyzji, na podstawie art. 193 Konstytucji RP, o zwrócenie się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Skarżący podkreślił, że udokumentował aż 29 lat, 2 miesiące i 24 dni okresów składkowych i nieskładkowych, a w okresie, w którym był zarejestrowany jako bezrobotny nie otrzymał ani jednej propozycji pracy z PUP.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Skargę uznać należy za zasadną.
Zgodnie z treścią przepisu art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem skarżonej decyzji administracyjnej. Jest więc to kontrola legalności rozstrzygnięcia zapadłego w postępowaniu administracyjnym, z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i procesowym.
Istota sprawy w niniejszym postępowaniu sprowadzała się do oceny stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę przez pryzmat art. 83 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. nr 153, poz. 1227).
Wyżej przytoczony przepis formułuje trzy przesłanki, których łączne spełnienie determinuje możliwość otrzymania świadczenia w drodze wyjątku.
Przesłankami tymi są:
- brak uprawnień do uzyskania emerytury lub renty,
- niemożliwość podjęcia pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym, spowodowana całkowitą niezdolnością do pracy lub wiekiem,
- brak niezbędnych środków utrzymania.
Podkreślić po raz kolejny należy, iż powyższe okoliczności muszą występować łącznie, aby możliwym było przyznanie świadczenia wyjątkowego. Brak występowania którejkolwiek z powyższych przesłanek uniemożliwia zaś pozytywne rozpatrzenie wniosku o przyznanie omawianego świadczenia.
Przechodząc do realiów niniejszej sprawy wskazać należy, iż kwestią sporną było występowanie po stronie wnioskodawcy okoliczności faktycznych potwierdzających istnienie pierwszej z ww. przesłanek omawianego przepisu. Brak uprawnień do uzyskania emerytury lub renty należy bowiem badać w nawiązaniu do okresu zatrudnienia uprawnionego do świadczenia, a więc w odniesieniu do wypracowanych przez niego składek emerytalnych. Należności wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie są bowiem zapomogą państwową, a stanowią odpowiednik składek, które uprawniony odprowadzał w trakcie życia zawodowego. Świadczenie emerytalne czy rentowe stanowi więc wypadkową okresu, przez który uprawniony budował kapitał początkowy odprowadzając składki na ubezpieczenie. Istotne znaczenie ma więc to, czy okres czasu przez jaki strona podlegała ubezpieczeniu jest adekwatny do wieku uprawnionego. Świadczenie w drodze wyjątku jest bowiem świadczeniem pochodnym w stosunku do okresu ubezpieczenia. Doniosłość problematyki rozmiaru stażu ubezpieczeniowego podkreślił sam ustawodawca w przepisie art. 57 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odstępując od wymogów określających okresy powstania niezdolności do pracy oraz od wymogu powstania jej nie później niż w ciągu osiemnastu miesięcy od ustania tych okresów w stosunku do ubezpieczonych, którzy udowodnili okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Uwypuklić również należy okoliczność, iż Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 23 marca 2006 r. sygn. akt I UZP 5/05 jednoznacznie stwierdził, że renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy, bez potrzeby wykazywania przewidzianego w art. 58 ust. 2 omawianej ustawy pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.
W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy odwołał się do sprawiedliwościowego aspektu inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany art. 57 ustawy przez dodanie ust. 2 i polegającej na przeniesieniu sytuacji osób z długim stażem ubezpieczeniowym i całkowicie niezdolnych do pracy, ze statusu ubiegających się o świadczenie przyznawane na zasadzie wyjątku (na podstawie uznania Prezesa ZUS), do statusu osób mających prawo podmiotowe do renty.
Co prawda art. 57, jak i art. 58 przedmiotowej ustawy dotyczą rent przyznawanych na zasadach ogólnych, tym niemniej, dokonana przez Sąd Najwyższy wykładnia stanowi generalną wskazówkę, możliwą do zastosowania także w odniesieniu do rent przyznawanych w drodze wyjątku, w szczególności z uwagi na podnoszony przez Sąd Najwyższy aspekt sprawiedliwościowy dokonywanych zmian przepisów.
Przechodząc do realiów niniejszej sprawy podkreślić należy, iż skarżący posiada przeszło 25-letni okres ubezpieczenia. Została także wobec niego orzeczona całkowita niezdolność do pracy. W świetle powyższych rozważań spełnia więc on kryteria uzasadniające przyznanie mu dochodzonego świadczenia. Byłoby to zgodne z wyżej powołanym stanowiskiem Sądu Najwyższego, a także z punktu widzenia zasad sprawiedliwości społecznej.
Mając na uwadze powyższe rozważania, jako zasadne jawiło się więc uchylenie decyzji pierwszej i drugiej instancji.
Ponownie rozpoznając sprawę organ winien dokonać wnikliwej analizy stanu faktycznego, biorąc pod uwagę argumenty przedstawione w treści niniejszego uzasadnienia.
W tym stanie sprawy, uznając iż skarżona decyzja narusza prawo, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, jak w sentencji wyroku, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).
-----------------------
4
