I SA/Op 320/12

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia 30 lipca 2012 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu utrzymało w mocy decyzję Burmistrza G. z dnia 16 marca 2012 r. określającą A spółce z o.o. w O. (dalej skarżąca lub spółka) zobowiązanie w podatku od nieruchomości za 2007 r. w kwocie 13.689 zł

Decyzja organu I instancji została wydana w oparciu o następujący stan sprawy.

Spółka B sp. z o.o. w O. w dniu 15 stycznia 2007 r. złożyła w Urzędzie Miejskim w G. deklarację na podatek od nieruchomości na rok 2007, ujawniając do opodatkowania grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej o pow. 8.765 m2, oraz budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej o pow. 965 m2, położone w K. (działka [...]). Obliczona kwota podatku wyniosła 18.304 zł.

W dniu 29 października 2010 r. do organu wpłynęła korekta deklaracji na podatek od nieruchomości za 2007 r. dotycząca powyższej nieruchomości (działka nr [...]), złożona przez spółkę A w O. Korekta objęła grunty pozostałe o pow. 5.242 m2. oraz budynki mieszkalne o pow. 868 m2., a w wyniku jej dokonania wykazany podatek wyniósł 1.155.zł.

Postanowieniem z dnia 3 listopada 2010 r., Burmistrz G. nie uznając spółki A za stronę postępowania w rozumieniu art. 133 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) -/dalej O.p./ i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121 poz. 844 ze zm.) -/ dalej jako u.p.o.l./, na podstawie art. 165a § 1 O.p. odmówił wszczęcia postępowania w sprawie określenia wysokości zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2007 r.

Wskutek zażalenia strony postanowienie to zostało uchylone postanowieniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu (dalej Kolegium) z dnia 12 kwietnia 2011 r., a sprawę przekazano do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Uzasadniając swe rozstrzygnięcie Kolegium wskazało, że wobec połączenia spółek A i B nastąpiła sukcesja praw i obowiązków podatkowych w trybie art. 93 § 1 pkt 1 O.p., wobec czego A sp. z o.o. (spółka przejmująca) wstąpiła w prawa i obowiązki B spółki z o.o., jako podatnika podatku od nieruchomości. Tym samym nieuprawnione jest stanowisko Burmistrza G. o niemożności prowadzenia postępowania podatkowego w związku ze złożoną przez A spółka z o.o. korektą deklaracji dot. podatku za 2007 r.

Skutkiem stanowiska organu odwoławczego było wszczęcie z urzędu, postanowieniem Burmistrza G. z dnia 4 listopada 2011 r., wobec spółki A postępowania w sprawie określenia wysokości zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2007 r. i po przeprowadzeniu tego postępowania, określenie jej decyzją z dnia 16 marca 2012 r. nr [...] wysokości zobowiązania w tym podatku w kwocie 13.689 zł.

Uzasadniając swoje stanowisko organ podatkowy stwierdził, że przeprowadzone postępowanie podatkowe wykazało, iż strona nieprawidłowo określiła w skorygowanej deklaracji wysokość podatku od nieruchomości za 2009 r., co uzasadniało wydanie decyzji w trybie art. 21 § 3 O.p. określającej jego prawidłową wysokość w w/w kwocie. Dalej wskazano że spółka A, będąca jako następca prawny spółki B, właścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem pałacowym, położonej w miejscowości K., w dniu 29.10.2010 r. dokonała korekty pierwotnej deklaracji na podatek od nieruchomości za 2007 r., złożonej jeszcze przez poprzednika, w której wykazała grunty pozostałe o pow. 5.242 m2, oraz budynki mieszkalne o pow. 868 m2.Jednakże według organu brak było podstaw do tak dokonanej przez samego podatnika kwalifikacji nieruchomości, gdyż objęte tą korektą przedmioty opodatkowania w zasadniczej mierze związane były z działalnością gospodarczą spółki, a zatem winny być opodatkowane stawkami podatkowymi z uwzględnieniem tego sposobu ich wykorzystywania.

Organ podatkowy wskazał na treść art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. podkreślając, iż sam fakt posiadania przez przedsiębiorcę, a takim niewątpliwie jest spółka A, przedmiotów opodatkowania (gruntów, budynków i budowli) skutkuje ich związkiem z prowadzeniem działalności gospodarczej, z wyjątkiem gdy przedmiot opodatkowania nie może być wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej ze względów technicznych. Zasada ta nie dotyczy również posiadanych przez przedsiębiorcę budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami. Jednocześnie podkreślono, że bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, czy przedsiębiorca przedmioty opodatkowania wykorzystuje w prowadzonej działalności gospodarczej.

Przechodząc do kwalifikacji posiadanego przez spółkę budynku organ wskazał, iż w toku postępowania powołano biegłego celem ustalenia jaki miał on charakter oraz czy występowały względy techniczne uniemożliwiające korzystanie z nieruchomości. Dokonując oględzin i pomiaru powierzchni użytkowej pomieszczeń pałacu biegły ustalił, że łączna powierzchnia użytkowa dla celów podatku od nieruchomości wyniosła 746,66 m2, w tym: powierzchnia mieszkalna 116,59 m2 i powierzchnia niemieszkalna 630,07 m2. W związku z tym w wydanej opinii stwierdził, iż dominującą funkcją była funkcja użytkowa, a nie mieszkalna oraz potwierdził, że ani w budynku ani na gruncie nie występowały jakiekolwiek względy techniczne, które uniemożliwiałyby korzystanie z budynku lub gruntu. Na podstawie tak poczynionych ustaleń poczynionych organ podatkowy przyjął, iż zasadnym było zastosowanie do części użytkowej budynku o pow. 630,07 m2 podwyższonej stawki podatkowej przyjętej do opodatkowania budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, natomiast część mieszkalna tego budynku (116,59 m2) podlegała opodatkowaniu według stawek przewidzianych dla budynków mieszkalnych.

W dalszej kolejności organ wskazał, że na potrzeby opodatkowania grunty należy klasyfikować w oparciu o dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. Zgodnie z zapisami tej ewidencji na dzień 01.01.2007 r. grunty położone na działce [...] sklasyfikowano jako: rowy (W) - 142 m2, lasy (Ls IV) - 11.140 m2 oraz inne tereny zabudowane (Bi) - 8.623 m2.. Mając na względzie regulacje art. 2 ust. 2 u.p.o.l., stanowiącego, że opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej, organ uznał, iż grunty klasyfikowane jako rowy (W), stanowiące użytki rolne oraz lasy (Ls IV), które nie były użytkowane na cele prowadzonej działalności, nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Do opodatkowania przyjął więc jedynie grunty oznaczone w ewidencji jako inne tereny zabudowane "Bi" o powierzchni 8.623 m2, kwalifikując je do gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, gdyż nie stwierdzono, że nie mógł on być wykorzystywany do prowadzenia działalności ze względów technicznych, a tym samym nie miały do niego zastosowania stawki podatku jak dla gruntów pozostałych.

Równocześnie, w oparciu o informacje Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, organ podatkowy wykluczył możliwość zastosowania zwolnienia przewidzianego w art. 7 ust. 1 pkt 6 u.p.o.l., gdyż jak ustalono w toku postępowania ani budynek pałacu, ani grunty przedmiotowej nieruchomości nie były wpisane do rejestru zabytków.

W rezultacie powyższych ustaleń i przy zastosowaniu stawek wynikających z § 1 pkt 1 lit a i lit b uchwały Rady Miejskiej w G. z dnia 6 grudnia 2006 r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości oraz zwolnień z podatku od nieruchomości, Burmistrz G. określił spółce podatek od nieruchomości za 2007 r. według następujących wyliczeń:

• grunty związane z prowadzeniem działalności o pow. 8.623 m2 x 0,58 zł = 5.001,34 zł

• budynki związane z prowadzeniem działalności 630,07 m2 x 13,70 zł = 8.631,95 zł

• budynki mieszkalne 116,59 m2 x 0,48 zł = 55,96 zł

Nie godząc się z tym rozstrzygnięciem spółka, reprezentowana przez pełnomocnika, złożyła odwołanie, w którym podniosła zarzuty naruszenia art. 3 i art. 5 ust. 1 pkt 2b u.p.o.l. oraz naruszenia zasad regulujących prowadzenie postępowania wyrażonych w art. 120, 121, 122 i 124 O.p.

Uzasadniając podnoszone zarzuty wskazano, iż organ bezpodstawnie przyjął, że spółka należy do kręgu podmiotów wymienionych w art. 3 u.p.o.l., gdyż spółka w 2007 r. nie była właścicielem opodatkowanej nieruchomości, a tym samym brak było podstaw do uznania, że adresatem wydanej decyzji jest spółka A. Podniesiono również zarzut, że organ I instancji nie ustalił rzeczywistego charakteru budynku zespołu pałacowego w K., który według pełnomocnika. w całości jest budynkiem mieszkalnym, o czym ma świadczyć jego lokalizacja, sposób wykorzystywania, rodzaj zabudowy, stan techniczny oraz wiek budynków. Na potwierdzenie funkcji mieszkaniowej przedmiotowego budynku strona wniosła o dopuszczenie jako dowodów w sprawie: oświadczenia rzeczoznawcy majątkowego i budowlanego z dnia 21 sierpnia 2010 r., określającego funkcję pałacu w K. jako mieszkalną, uchwały Rady Powiatu O. z dnia 19 grudnia 2002 r., umowy sprzedaży z dnia 1 kwietnia 2004 r., decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 sierpnia 2004 r., protokołu zdawczo - odbiorczego z dnia 2 października 2004 r., wypisu z księgi wieczystej nr [...]. Pełnomocnik podniósł ponadto, że podstawą wymiaru podatku mogą być jedynie dane z ewidencji gruntów i budynków prowadzonej zgodnie z przepisami. Tymczasem aktualizacja operatu ewidencji gruntów i budynków dla działki nr [...], obręb K. dokonana została niezgodnie z § 12 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków, z pominięciem właściciela, co pozostaje przedmiotem sprawy zawisłej przed WSA w Opolu (sygn. akt II SA/Op 99/12). W zakresie dotyczącym zarzutów procesowych pełnomocnik podniósł także, że opinia biegłego z dnia 4 stycznia 2012 r. nie została mu doręczona.

Wskazaną na wstępie decyzją z dnia 30 lipca 2012 r. Kolegium utrzymało w mocy decyzję organu I instancji nie podzielając żadnego z zarzutów odwołania.

Oceniając zebrany materiał dowodowy organ odwoławczy podzielił stanowisko organu I instancji, że spółka w złożonej korekcie zadeklarowała nieprawidłową wysokość podatku od nieruchomości za 2007 r., wskutek zaniżenia powierzchni gruntów oraz błędnego zakwalifikowania przedmiotów opodatkowania do danych kategorii podatkowych i zastosowania w konsekwencji nieprawidłowych stawek podatku. Uprawniało to organ I instancji do wydania decyzji określającej spółce A, jako następcy prawnemu spółki "B" podatek od nieruchomości za 2007 r. w prawidłowej wysokości.

Co do zasadności określonego przez organ I instancji opodatkowania gruntów Kolegium wskazało, że zapisy ewidencji gruntów wskazują, że w skład przedmiotowej działki nr [...] wchodziły nie podlegające opodatkowaniu grunty klasyfikowane jako: rowy (W), lasy (Ls IV) oraz grunty zakwalifikowane w ewidencji gruntów jako inne tereny zabudowane (Bi), które podlegają podatkowi od nieruchomości. Wobec niespornych ustaleń, że spółka A jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, organ odwoławczy za prawidłowe uznał ustalenie, że przedmiotowe grunty oznaczone symbolem "Bi", jako pozostające w posiadaniu przedsiębiorcy, należy traktować, zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, a to z kolei powodowało ich opodatkowanie przy uwzględnieniu wysokości stawki podatkowej przewidzianej dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Odnosząc się do zarzutów odwołania kwestionujących zmiany danych w ewidencji gruntów, Kolegium, powołując się na utrwalone orzecznictwo wskazało, iż dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków, na mocy art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 ze zm.- dalej: Prawo geodezyjne i kartograficzne) mają decydujące znaczenie dla opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Z tego względu organy podatkowe obowiązane są uwzględnić dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków i nie są uprawnione do samodzielnego ustalenia rodzaju użytku gruntowego, ani do badania zasadności i prawidłowości zmiany dokonanej przez starostę prowadzącego ewidencję gruntów i budynków. Zatem zarzut odwołania, dotyczący nieprawidłowości wprowadzenia zmian w danych ewidencji gruntów (w 2004 r.) wskutek wpisania na podstawie decyzji organu geodezyjnego z dnia 2 czerwca 2004 r. w miejsce użytku rolnego B-RIVb oznaczenia - tereny zabudowane Bi, nie mógł być uwzględniony przez organ podatkowy.

Jednocześnie podkreślono, że jak wynikało z wydruku z rejestru gruntów według stanu na dzień 1 stycznia 2007 r., spółka z ograniczoną odpowiedzialnością "B" pozostawała w tym okresie właścicielem działki nr [...], obręb K., o powierzchni 19.905 m2. Grunty te były klasyfikowane jako: rowy (W) - 142 m2, lasy (Ls IV) - 11.140 m2 oraz inne tereny zabudowane (Bi) - 8.623 m2. Nie kwestionowano też wówczas dokonanych w roku 2004 zmian danych ewidencji gruntów polegającej na wpisaniu w miejsce użytku rolnego B-RTVb oznaczenia - tereny zabudowane Bi, na podstawie decyzji Starosty O. z dnia 2 czerwca 2004 r.

Na okoliczność wadliwości wprowadzonych zmian w ewidencji gruntów wskazuje obecnie jej następca prawny Spółka A, przy czym, co zważyło Kolegium, zainicjowane w tym względzie przez nią postępowanie dotyczące aktualizacji operatu ewidencyjnego poprzez usunięcie zmian wprowadzonych powyższą decyzją Starosty O. odnośnie użytku gruntowego oznaczonego pierwotnie symbolem "B-R IV b" a po aktualizacji ujętego jako grunty rolne zabudowane klasy IV b na "Bi" – inne tereny zabudowane, zakończyło się odmową, zaś złożona na to rozstrzygniecie skarga została prawomocnie odrzucona przez Sąd ( sygn. akt II SA/Op 99/12).

Tym bardziej zatem organy podatkowe obu instancji obowiązane były uwzględnić dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków szczególnie, że nie są one uprawnione do samodzielnego ustalenia rodzaju użytku gruntowego, ani do badania zasadności i prawidłowości zmiany dokonanej przez starostę prowadzącego ewidencję gruntów i budynków.

W dalszej kolejności organ odwoławczy zaaprobował ustalenia organu I instancji w zakresie przyjętej podstawy opodatkowania i zastosowanych stawek dotyczących należącego do spółki budynku, uznając je za prawidłowe i mające oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym. Wskazał, iż w sytuacji gdy przedmiotowy budynek nie został ujęty w ewidencji budynków, a także gdy brak jest dokumentacji budowlanej go dotyczącej, dla potrzeb wymiaru podatku od nieruchomości koniecznym było ustalenie rzeczywistej funkcji budynku.

Z materiałów sprawy wynikało, iż na gruntach posadowiony jest budynek - pałac w K., który to spółka z o.o. B w O. nabyła jako nieruchomość (działka nr [...]) zabudowaną zespołem pałacowo - parkowym w dniu 1 października 2004 r. (akt notarialnym rep. A nr [...].), wskazując jednocześnie w umowie, że działka przeznaczona jest pod zabudowę usługową. Budynek pałacu nie był indywidualnie wpisany do rejestru zabytków województwa opolskiego (pismo WUOZ w Opolu z dnia 9 lutego 2012 r.). Natomiast Starosta Powiatowy w O. wyjaśnił (pismo z dnia 2 grudnia 2010 r. i z dnia 30 listopada 2011 r.), że dla przedmiotowej w sprawie jednostki G. - obszar wiejski 160802_5, obręb K., nie jest prowadzony rejestr budynków i lokali, dodatkowo informując organ podatkowy, jako uprzedni właściciel nieruchomości (od dnia 1 stycznia 1999 r.), że budynek przed przejęciem przez Powiat O. użytkowany był przez ZOZ na realizację zadań z zakresu opieki zdrowotnej, a po 1 stycznia 1999 r. zawarto umowy najmu na lokal mieszkalny (86 m2) i dwa lokale użytkowe (119 m2 i 50 m2). Pozostałe pomieszczenia (po bibliotece i świetlicy wiejskiej) nie były udostępniane. Do momentu zbycia nieruchomości dominującą funkcją budynku była funkcja użytkowa, a nie mieszkalna, a w późniejszym czasie do Starostwa Powiatowego nie wpłynął też żaden wniosek o zmianę sposobu użytkowania przedmiotowego budynku.

Dlatego też, ponieważ przedmiotowy budynek nie został ujęty w ewidencji budynków, a także gdy brak było jego dokumentacji budowlanej, dla potrzeb wymiaru podatku od nieruchomości koniecznym było ustalenie rzeczywistej funkcji budynku na podstawie dowodu z opinii powołanego w sprawie biegłego rzeczoznawcy. Dowód taki, zdaniem Kolegium, w sytuacji braku innych dowodów mógł stanowić miarodajną podstawę do ustalenia funkcji poszczególnych części przedmiotowego budynku.

Przeprowadzone pomiary budynku ujawniły, że powierzchnia użytkowa piwnicy wynosi 187,13 m2 parteru - 281,51 m2 przychodni na pierwszym piętrze - 161,43 m2, natomiast mieszkania i pokoi na strychu - 116,59 m2 (mieszkanie - 89,84 m2 i pokoje na strychu - 26,75 m2).

W skardze na tę decyzję wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu pełnomocnik spółki domagał się jej uchylenia oraz zasądzenia kosztów postępowania, podnosząc zarzuty naruszenia prawa materialnego, tj.: art. 2 ust 2 u.p.o.l., art. 4 w związku z art. 3 pkt 1 O.p. i art. 21 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne a także wskazując na naruszenie szeregu zasad postępowania, mianowicie art. 121, 122, 194 § 1, art. 187 § 1 w związku z art. 188, 191, 192 oraz art. 199 a § 3 Ordynacji podatkowej.

Uzasadniając skargę pełnomocnik podniósł, że organy obu instancji nie wyjaśniły stanu faktycznego sprawy i dokonały nieprawidłowej klasyfikacji przedmiotowej nieruchomości, a swoje rozstrzygnięcia oparły wyłącznie na zapisach zawartych w ewidencji gruntów i budynków. W ocenie pełnomocnika takie postępowanie było wadliwe, albowiem organy winny swoje rozstrzygnięcie poprzedzić poczynieniem własnych ustaleń faktycznych w zakresie klasyfikacji gruntów i budynków, ich przeznaczenia i faktycznego wykorzystania. W szczególności, że strona przedstawiła dokumenty wskazujące na inny stan faktyczny, niż ujawniony w ewidencji. Pełnomocnik zarzucił, że organy nie rozważyły przede wszystkim sprzeczności zapisów ewidencji z treścią prowadzonej dla tej nieruchomości księga wieczystą KW [...] a także innymi dokumentami urzędowymi w rozumieniu art. 194 § 1 O.p. Tym samym nie wyjaśniona została sprzeczność między z jednej strony zapisami ujawnionymi w księdze wieczystej i umowie notarialnej nabycia nieruchomości a z drugiej strony, dokonaną bez jakiegokolwiek uzasadnienia i w sposób nieuprawniony zmianą ewidencji gruntów. Według pełnomocnika doszło zatem do naruszenia przez organy art. 121,122, i 194 § 1 O.p. Naruszenie art. 121 i 122 Op. miało również nastąpić wskutek oparcia decyzji organów na opinii sporządzonej przez powołanego przez organ rzeczoznawcę z pominięciem opinii rzeczoznawcy przedstawionej przez sama skarżącą oraz na nie wyjaśnieniu podstaw faktycznych i prawnych zmian w ewidencji gruntów, a ponadto wyrażało się w dowolnym uznaniu przez organ, za wyłączną przesłankę zmiany podstawy opodatkowania, danych z operatu geodezyjnego z pominięciem zapisów księgi wieczystej, prawomocnej decyzji Ministra MSWiA oraz zawartej umowy notarialnej, przedłożonych jako dowód w sprawie. Zdaniem pełnomocnika, organy podatkowe uznając za nadrzędny dowód operat szacunkowy i pomijając wskazane dokumenty urzędowe naruszyły też tym samym art. 194 § 1 O.p. Nadto pomijając jako dowód w sprawie wskazane dokumenty urzędowe, określające inny stan faktyczny niż zapisany w ewidencji organy dopuszczono się również naruszenia art. 187 § 1 w związku z art. 188, 191, 192 O.p. Zdaniem pełnomocnika w zaistniałej w sprawie sytuacji, organy winny zastosować instytucję powództwa ustalającego, w oparciu o przepis art. 199a § 3 O.p. w zakresie ustalenia sposobu użytkowania spornej nieruchomości oraz wyjaśnienia sprzeczności między księgą wieczystą i zaktualizowanym operatem ewidencyjnym.

Wskazując zaś na naruszenie art. 2 ust. 2 u.p.o.l pełnomocnik podniósł, że organy w sposób dowolny przyjęły, że grunt oznaczone jako R IV B mogą być sklasyfikowane jako "Bi", tym samym legalizując arbitralną, jednostronna zmianę ewidencji gruntów. Takie działanie organów było sprzeczne również z art. 4 Op, który określając obowiązek podatkowy wiąże go z zaistnieniem zdarzenia określonego w ustawach podatkowych, do których nie można zaliczyć przepisu art. 21 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Natomiast zarówno organ I jak i II instancji w swych rozstrzygnięciach opierał się na danych z ewidencji zupełnie pomijając podnoszoną przez spółkę kwestię, że starosta olecki dokonując zmian w ewidencji z R VI B na Bi działał z naruszeniem prawa, bez udziału właściciela, a dokonanych zmian w ewidencji dokonał samowolnie pomimo, że nie nastąpiły żadne zmiany w sposobie użytkowania nieruchomości.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie, podtrzymując w całości stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. W odniesieniu do zarzutów odwołania wskazało, że zapisy w ewidencji gruntów są dla organu podatkowego wiążące i niezależnie od podnoszonych przez stronę nieprawidłowości, mających miejsce w postępowaniu przed organem geodezyjnym, organ podatkowy nie jest uprawniony do ich zmiany. Podobnie nie mają znaczenia informacje zawarte w dokumentach sporządzonych dla innych potrzeb i w innym okresie, a to na etapie zakupu nieruchomości (umowa z dnia 01.10.2004 r.), tj. wskazywane przez podatnika: decyzja ostateczna Ministra MSWiA w przedmiocie zgody na nabycie nieruchomości przez "B" spółkę z o.o. w O., czy zezwolenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wbrew zatem zarzutom skargi nie doszło do naruszenia art. 194 § 1 O.p. Kolegium zaznaczyło również, że okoliczności związane z kwestią zmian danych w ewidencji gruntów i budynków nie podlegają rozstrzygnięciu w oparciu art. 199 a O.p.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona decyzja nie narusza prawa.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153 poz. 1269, ze zm.), sądy administracyjne kontrolują prawidłowość zaskarżonych aktów administracyjnych, między innymi decyzji ostatecznych, przy uwzględnieniu kryterium ich zgodności z prawem. Decyzja podlega uchyleniu, jeśli sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa będące podstawą wznowienia postępowania lub inne naruszenie prawa mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm.) lub też naruszenie prawa będące podstawą stwierdzenia nieważności decyzji (art. 145 § 1 pkt 2).

Badając przedmiotową sprawę według przedstawionych kryteriów Sąd takiego naruszenia się nie dopatrzył.

Sporne w niniejszej skardze jest stanowisko organu, który ustalając decyzją podatek od nieruchomości wymierzył ten podatek w innej wysokości niż wynikająca z korekty deklaracji złożonej przez Skarżącą, opierając rozstrzygnięcie na twierdzeniu, że w odniesieniu do objętych opodatkowaniem gruntów decydujące znaczenie mają zapisy ujawnione w ewidencji, zaś o sposobie użytkowania poszczególnych części budynku, zadecydowały poczynione w sprawie ustalenia oparte na sporządzonej w sprawie opinii biegłego rzeczoznawcy, powołanego na tą okoliczność przez organ podatkowy, z którymi nie zgadza się strona przeciwna.

Spółka z o.o. A. w O., w wyniku dokonanego połączenia ze Spółką B sp. z o.o. w O. jest sukcesorem praw i obowiązków podatkowych w trybie art. 93 § 1 pkt 1 O.p., dlatego też jako spółka przejmująca wstąpiła w prawa i obowiązki B spółki z o.o., jako podatnika podatku od nieruchomości.

Nie budzi też wątpliwości, że jako spółka prawa handlowego ma osobowość prawną i posiada status przedsiębiorcy umocowany w art. 1 § 2, art. 3 i art. 12 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych, (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późno zm.), art. 2 i art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095), a także art. 1a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Dlatego też ponieważ skarżącej przysługuje status przedsiębiorcy, zasadnicze znaczenie w sprawie ma art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l., który formułuje definicję gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Stosownie do jego treści grunty, budynki i budowle są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, o ile są w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, a także gruntów pod jeziorami i zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych, chyba że przedmiot opodatkowania nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych. W kontekście powyższego stwierdzić należy, że jeżeli przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości jest w posiadaniu przedsiębiorcy istnieje jego związanie z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Nie jest przy tym niezbędne do uznania, że nieruchomości są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, stwierdzenie, iż działalność gospodarcza jest faktycznie na nich prowadzona, albowiem jak już wyżej zważono, decydujące znaczenia ma sam fakt dysponowania nią przez przedsiębiorcę.

Odnosząc się do poszczególnych kwestii objętych skargą pełnomocnika, Sąd w pierwszej kolejności stwierdza, że brak jest podstaw do uwzględnienia tej argumentacji, która kwestionuje prawidłowość oparcia się przez organy podatkowe, w zakresie opodatkowania gruntów, na danych wynikających z zapisów ewidencji.

Na konieczność ustalania charakteru gruntu na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości na podstawie danych wynikających z ewidencji gruntów wskazuje treść art. 1a ust. 3 u.p.o.l., w którym wymienia się tę ewidencję jako dokument rozstrzygający o klasyfikowaniu gruntów. Dlatego też w przypadku, gdy dane zawarte w deklaracji czy informacji złożonej przez podatnika są niezgodne z danymi wynikającymi z ewidencji gruntów i budynków, rozstrzygające znaczenie mają zapisy wynikające z ewidencji. Tym samym organy ustalające (określające) wysokość zobowiązań w podatku od nieruchomości nie są uprawnione do przyjęcia innej podstawy wymiaru podatku niż dane w niej zawarte.

Ponadto dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków mają walor dokumentu urzędowego, o którym mowa w art. 194 O.p. i zgodnie z treścią tego przepisu, stanowią dowód tego, co zostało w nich stwierdzone. Dlatego też ewidencja gruntów i budynków jest urzędowym źródłem informacji faktycznych wykorzystywanych w postępowaniach administracyjnych i w każdym przypadku, gdy rodzi się wątpliwość co do klasyfikacji gruntu dane zawarte w ewidencji mają rozstrzygające znaczenie dla sposobu ich opodatkowania .

Prowadzenie, w tym zmiany, uaktualnianie, ewidencji gruntów i budynków, na co zwrócił uwagę naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25.11.2010 r. sygn. II FSK 1291/09 (publ. na stronie internetowej www.orzeczenia.nsa.gov.pl, jak i pozostałe inne powołane wyroki), nie należy do postępowania podatkowego, czy też do postępowania dotyczącego stwierdzenia nieważności decyzji podatkowej.

Dokument w postaci wypisu z ewidencji gruntów mógłby być podważony w zakresie wynikających z ewidencji danych tylko poprzez wszczęcie odrębnego postępowania administracyjnego przed właściwym organem, tj. Starostą o zmianę danych objętych ewidencją gruntów i budynków. Dopóki zatem nie zostanie wydana stosowna decyzja przez Starostę, bezskuteczne są zarzuty w postępowaniu podatkowym o niezgodności danych ze stanem faktycznym.

Co więcej, czego pełnomocnik nie uwzględnia w swojej argumentacji zainicjowane w tym względzie przez samą Spółkę A odrębne postępowanie dotyczące aktualizacji operatu ewidencyjnego poprzez usunięcia zmian wprowadzonych powyższą decyzją Starosty O. z dnia 2 .06.2004 r. odnośnie użytku gruntowego oznaczonego pierwotnie symbolem "B-R IV b" a po aktualizacji ujętego jako grunty rolne zabudowane klasy IV b na "Bi" – inne tereny zabudowane, zakończyło się ostateczną decyzja odmowną a złożona na to rozstrzygniecie skarga, została prawomocnie odrzucona przez Sąd ( sygn. akt II SA/Op 99/12).

Poza wyżej wskazanymi przyczynami bezzasadności podniesionego zarzutu, a także formułowanego zarzutu dokonania zmian w ewidencji gruntów bez udział Spółki B, nie można nie zauważyć, że do zmiany tych zapisów doszło w wyniku decyzji z dnia 2.06.2004 r., na wniosek zarządu powiatu w O., władającego wówczas przedmiotową nieruchomością. Trudno zatem było prowadzić to postępowanie z udziałem Spółki B, w stosunku do której umowa przenosząca własność tej nieruchomości zawarta została dopiero w dniu 1.10.2004 r., a zatem już po dokonaniu stosownych zmian w zapisach ewidencyjnych. Zresztą, w takiej sytuacji, w dacie sporządzania tej umowy winien być przedłożony i uwzględniony w jej treści aktualny na dzień zawarcia umowy wypis z ewidencji. W żadnej też mierze, dla kwestii opodatkowania nieruchomości, nie mają znaczenia jakie były ustalenia poczynione przez strony umowy cywilnej i to tylko na potrzeby jej zawarcia.

Sąd także zauważa, że kolejna zmiana w ewidencji gruntów która miała miejsce w 2005r nastąpiła na podstawie wykazu zmian sposobu jego użytkowania, opartego na weryfikacji użytków dokonanej przez uprawnionego geodetę na zlecenie samej Spółki B.

Zupełnie odmiennie przedstawiała się sytuacja dotycząca określenia funkcji budynku posadowionego na działce, który nie tylko że nie został ujawniony w ewidencji, ale także brak było jego dokumentacji budowlanej.

Z materiałów sprawy wynikało jedynie, iż na gruntach posadowiony jest budynek - pałac w K., który nie był indywidualnie wpisany do rejestru zabytków województwa opolskiego (pismo WUOZ w Opolu z dnia 9 lutego 2012 r.).

Jedynie Starosta Powiatowy w O. informował w pismach z dnia 2 grudnia 2010 r. i z dnia 30 listopada 2011 r., jako poprzedni właściciel nieruchomości (od dnia 1 stycznia 1999 r.), że budynek przed przejęciem przez Powiat O. użytkowany był przez ZOZ na realizację zadań z zakresu opieki zdrowotnej, a po 1 stycznia 1999 r. zawarto umowy najmu na lokal mieszkalny (86 m2) i dwa lokale użytkowe (119 m2 i 50 m2). Pozostałe pomieszczenia (po bibliotece i świetlicy wiejskiej) nie były udostępniane. Do momentu zbycia nieruchomości dominującą funkcją budynku była funkcja użytkowa, a nie mieszkalna, a w późniejszym czasie do Starostwa Powiatowego nie wpłynął też żaden wniosek o zmianę sposobu użytkowania przedmiotowego budynku.

W tej sytuacji, jak zasadnie uznały organy podatkowe, niezbędnym stało się ustalenie rzeczywistej funkcji budynku na podstawie dowodu z opinii powołanego w sprawie biegłego rzeczoznawcy. O powołaniu biegłego oraz terminie przeprowadzenia oględzin skarżąca została powiadomiona, a w samych oględzinach uczestniczyli także przedstawiciele Spółki oraz występujący w jej imieniu rzeczoznawca budowlany M. T.

Przeprowadzone przez biegłego oględziny i pomiary budynku wykazały, że powierzchnia użytkowa piwnicy wynosi 187,13 m2, parteru - 281,51 m2, przychodni na pierwszym piętrze - 161,43 m2, natomiast mieszkania i pokoi na strychu - 116,59 m2 (mieszkanie - 89,84 m2 i pokoje na strychu - 26,75 m2).

Biegły stwierdził, że w zakresie części nieuznanej za mieszkalną, wskutek przeróbek dokonanych w latach siedemdziesiątych minionego wieku, nieruchomość utraciła i nadal nie realizuje tej funkcji. W toku oględzin nie stwierdzono także wykonania prac zmierzających do zmiany dotychczasowego przeznaczenia budynku, którego głównym przeznaczeniem w przeszłości była funkcja użytkowa. Jakkolwiek faktycznie zaniechano użytkowania pałacu, to jednak nie przywrócono mu funkcji mieszkalnej, a obiekt pozostaje od kilkunastu lat nieużytkowany. Stąd też stan techniczny pomieszczeń wymaga przeprowadzenia robót konserwacyjnych i remontowych, co nie oznacza jeszcze, że obiekt jest trwale nieprzydatny do prowadzenia działalności gospodarczej.

Na przyjętą przez organy podatkowe, w oparciu o sporządzoną opinię biegłego ocenę charakteru budynku nie ma wpływu przedłożone przez skarżącą oświadczenie z dnia 21.08.2010 r. uczestniczącego z jej ramienia w oględzinach rzeczoznawcy budowlanego M. T., a złożone na zlecenie Spółki. Z jego lakonicznej treści wynika jedynie, że pałac będący częścią składową nieruchomości posiada funkcję mieszkalną, jednakże trudno odnieść się do tego twierdzenia, gdyż stanowisko tego rzeczoznawcy nie zostało w żaden sposób uzasadnione.

W aktach sprawy znajduje się też operat szacunkowy określający wartość rynkową na potrzeby sprzedaży spornej nieruchomości na dzień 11.02.2008r., sporządzony na zlecenie Spółki B przez Biuro Wycen majątkowych "C" R. B. Dokonując wyceny nieruchomości uwzględniono jej dochodowość jaką może ona przynosić w wyniku wynajmu i taki też jej charakter uwzględniono przy dokonywaniu analizy lokalnego rynku nieruchomości, z uwzględnieniem stawek cen dzierżawnych w porównywalnych budynkach. Wskazano także na położenie nieruchomości na terenach przeznaczonych w ogólnym planie zagospodarowania przestrzennego gminy pod handel detaliczny, kulturę i sztukę oraz zdrowie i opiekę społeczną.

Sama też Spółka będąca właścicielem nieruchomości do momentu jej połączenia ze Spółką A wykazywała całą powierzchnię budynku jako niemieszkalną, nie mając w tym czasie wątpliwości, co do jego charakteru użytkowego. Dopiero po przejęciu nieruchomości przez Spółkę przejmująca A, zakwestionowała ona dotychczas wykazywany sposób użytkowania obiektu, wskazując na jego mieszkalny charakter.

W żadnej mierze o mieszkalnej funkcji całości budynku nie mogą przesądzać przywoływane przez pełnomocnika: lokalizacja, sposób wykorzystywania, rodzaj zabudowy, stan techniczny oraz wiek budynków. To że obiekt stanowi zespół pałacowy, nie oznacza, że nadal zachował po wielu latach pełni funkcje mieszkalną. Wywodzenie tej funkcji w oparciu o pierwotny charakter obiektu, nie uwzględniając przemian politycznych i gospodarczych, które zaszły od momentu jego wybudowania do chwili obecnej, stanowi bardzo duże uproszczenie, zawężając de facto dalsze rozważania do twierdzenia pełnomocnika, że skoro nadal obiekt jest kompleksem pałacowym, to zachowuje też automatycznie pierwotną jego mieszkalną funkcję.

Tego jednakże stanowiska nie można akceptować, a o sposobie użytkowania budynku świadczy wyłącznie jego obecny charakter, uwzględniający także dokonywane jego przebudowy i przeróbki.

Wprawdzie, analizując zebrany materiał dowodowy, rodzi się wątpliwość, czy nawet uznana przez organy podatkowe cześć mieszkalna nieruchomości faktycznie miała w spornym roku taki charakter, ale takie rozważania mogłyby prowadzić do ewentualnego zakwestionowania pozytywnych dla skarżącej rozstrzygnięć zawartych w skarżonej decyzji. To zaś możliwe byłoby wyłącznie w sytuacji stwierdzenia przez Sąd naruszenia prawa dającego podstawę do stwierdzenia nieważności, czego Sąd się jednakże nie dopatrzył.

Przeprowadzona kontrola zaskarżonej decyzji nie wykazała wskazywanych w skardze naruszeń zasad postępowania, a zebrany w sprawie materiał dowodowy oraz dokonana jego analiza, także w ramach swobodnej oceny dowodów, w pełni pozwalała na podjęcie rozstrzygnięcia o określonej w decyzji treści.

Jedynie podkreślenia wymaga, że obecnie zaskarżona decyzja, nie stanowi rozstrzygnięcia kończącego odrębne postępowanie zainicjowane wnioskiem Spółki o stwierdzenie nadpłaty podatku.

Mając na względzie powyższe ustalenia, Sąd postanowił skargę oddalić, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).