II SA/Gd 412/13
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku
2013-07-05Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Krzysztof Ziółkowski /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Dnia 5 lipca 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Krzysztof Ziółkowski po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2013 roku na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi I. B.-Ż., B. C., T. D., M. L., Z. M., G. M. oraz M. S. na protokół Prezydenta Miasta w przedmiocie rokowań poprzedzających oddanie nieruchomości gruntowych w użytkowanie wieczyste postanawia: odrzucić skargę.
Uzasadnienie
I. B., B. C., T. D., M. L., Z. M., G. M. oraz M. S. wniosły skargę na protokół z dnia 23 lipca 2010 r. sporządzony w Urzędzie Miejskim z członkami Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej A w G. Zakwestionowali nałożenie w tym protokole na ww. Spółdzielnię obowiązku realizacji celu oświatowego – przedszkola. Podnieśli, że protokół ma charakter jednostronnego postanowienia.
W odpowiedzi na skargę Prezydent Miasta wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga podlega odrzuceniu jako niedopuszczalna.
Wskazać w pierwszej kolejności należało, że zgodnie z art. 177 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach z wyjątkiem spraw ustawowo zastrzeżonych dla właściwości innych sądów. Przepis ten tworzy zatem zasadę domniemania właściwości rozstrzygania przez sądy powszechne we wszystkich spraw, nie tylko cywilnoprawnych. Wyjątek dotyczy tych spraw, które ustawowo zastrzeżone zostały do właściwości innych sądów, o jakich mowa w art. 175 ust. 1 Konstytucji RP.
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 21 lipca 2002 roku - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej. Kontrola sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Rozwinięciem tej ogólnej normy ustrojowej sądownictwa administracyjnego jest art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 roku, poz. 270 ze zm.), który stanowi, że sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określono w ustawie. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:
1) decyzje administracyjne;
2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;
3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;
4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;
4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach,
5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;
6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5. podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;
7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;
8) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1 -4a.
Sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, i stosują środki określone w tych przepisach (art.3 § 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).
Z powyższych przepisów prawa wynika, że zakres właściwości rzeczowej sądów administracyjnych wyznacza katalog skarg na określone w art. 3 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi działania organów administracji publicznej lub ich bezczynność. Katalog ten rozszerzają przepisy ustaw szczególnych, które przewidują kontrolę tych sądów w sprawach nieprzewidzianych w art. 3 § 2 (por. T. Woś i inni, Komentarz do prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis. Warszawa 2005 rok,
str. 43-45).
Zaskarżona czynność (sporządzenie protokołu) nie mieści się w katalogu działań organów administracji publicznej określonym w art. 3 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Dopuszczalność skargi nie wynika również z przepisu art. 3 § 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, gdyż żaden przepis ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 roku Nr 102, poz. 651 ze zm.) - dalej w skrócie jako "u.g.n." nie przewiduje możliwości złożenia do sądu administracyjnego skargi na czynności sporządzenia protokołu w trybie art. 28 ust. 3 u.g.n.
Mieć należy na uwadze, że zgodnie z regulacją art. 37 ust. 1 u.g.n. sprzedaż albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego odbywa się w drodze przetargu. Wyjątki od tej zasady zostały określone w art. 37 ust. 2 i 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Jednakże sama sprzedaż albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości wymaga już zawarcia umowy w formie aktu notarialnego
(art. 27 zd. 1 u.g.n.).
Sprzedaż oraz oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gminnej w trybie bezprzetargowym, nie jest sprawą administracyjną, podlegającą załatwieniu przez wydanie decyzji (art. 104 k.p.a.). Rozporządzanie nieruchomością przez jej właściciela następuje w formie czynności cywilnoprawnych poprzez zawarcie umowy sprzedaży lub użytkowania wieczystego. W sytuacji gdy gmina oddaje grunt w użytkowanie wieczyste na rzecz określonego podmiotu mamy do czynienia ze sprawą, do której nie mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Sprawa rozporządzania nieruchomością przez jej właściciela nie zawiera bowiem elementu administracyjnego – władczego. Wobec tego, że naturą stosunków cywilnoprawnych jest równorzędność stron to organ administracji (w niniejszej sprawie Prezydent Miasta) nie rozporządzenie nieruchomością nie następuje w drodze żadnego z aktów wymienionych w art. 3 §§ 2 i 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w którym w sposób władczy i jednostronny, określiłby sytuację nie tylko drugiej strony czynności cywilnoprawnej, lecz tym bardziej osób trzecich. Sprawy dotyczące oddawania nieruchomości w użytkowanie wieczyste są sprawami, których nie obejmuje przepis art. 1 k.p.a., a konsekwencji nie są sprawami, w których wydawana jest akt administracyjny. Żaden przepis ustawy o gospodarce nieruchomościami nie nakłada na organ obowiązku orzeczenia w tym zakresie w formie decyzji (postanowienia) (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 kwietnia 2012 roku, sygn. akt I OSK 856/12, postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 marca 2010 roku, sygn. akt I OSK 442/10 oraz postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 14 września 2010 roku, sygn. akt II SA/Go 607/10 wszystkie dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl ).
Działanie władcze to takie, w którym o treści uprawnienia lub obowiązku przesądza jednostronnie organ wykonujący administrację publiczną, a adresat jest związany tym jednostronnym działaniem. W rozpoznawanej sprawie nie mamy do czynienia z taką sytuacją, gdyż jak wskazuje art. 27 u.g.n., oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. W związku z tym, że oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste w trybie bezprzetargowym, które miało miejsce na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej A w G., może nastąpić jedynie w drodze umowy cywilnoprawnej, to również wszystkie wymagane prawem czynności poprzedzające zawarcie takiej umowy mają charakter cywilnoprawnych rokowań. Protokół sporządzony z takich rokowań, na podstawie art. 28 ust. 3 u.g.n., nie jest przejawem władczego działania organów administracji publicznej, lecz przejawem realizacji uprawnień właścicielskich Gminy, które podlegają reżimowi prawa cywilnego. W konsekwencji nie podlega on kontroli sądowoadministracyjnej.
Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowił jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Krzysztof Ziółkowski /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Dnia 5 lipca 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Krzysztof Ziółkowski po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2013 roku na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi I. B.-Ż., B. C., T. D., M. L., Z. M., G. M. oraz M. S. na protokół Prezydenta Miasta w przedmiocie rokowań poprzedzających oddanie nieruchomości gruntowych w użytkowanie wieczyste postanawia: odrzucić skargę.
Uzasadnienie
I. B., B. C., T. D., M. L., Z. M., G. M. oraz M. S. wniosły skargę na protokół z dnia 23 lipca 2010 r. sporządzony w Urzędzie Miejskim z członkami Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej A w G. Zakwestionowali nałożenie w tym protokole na ww. Spółdzielnię obowiązku realizacji celu oświatowego – przedszkola. Podnieśli, że protokół ma charakter jednostronnego postanowienia.
W odpowiedzi na skargę Prezydent Miasta wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga podlega odrzuceniu jako niedopuszczalna.
Wskazać w pierwszej kolejności należało, że zgodnie z art. 177 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach z wyjątkiem spraw ustawowo zastrzeżonych dla właściwości innych sądów. Przepis ten tworzy zatem zasadę domniemania właściwości rozstrzygania przez sądy powszechne we wszystkich spraw, nie tylko cywilnoprawnych. Wyjątek dotyczy tych spraw, które ustawowo zastrzeżone zostały do właściwości innych sądów, o jakich mowa w art. 175 ust. 1 Konstytucji RP.
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 21 lipca 2002 roku - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej. Kontrola sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Rozwinięciem tej ogólnej normy ustrojowej sądownictwa administracyjnego jest art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 roku, poz. 270 ze zm.), który stanowi, że sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określono w ustawie. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:
1) decyzje administracyjne;
2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;
3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;
4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;
4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach,
5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;
6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5. podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;
7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;
8) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1 -4a.
Sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, i stosują środki określone w tych przepisach (art.3 § 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).
Z powyższych przepisów prawa wynika, że zakres właściwości rzeczowej sądów administracyjnych wyznacza katalog skarg na określone w art. 3 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi działania organów administracji publicznej lub ich bezczynność. Katalog ten rozszerzają przepisy ustaw szczególnych, które przewidują kontrolę tych sądów w sprawach nieprzewidzianych w art. 3 § 2 (por. T. Woś i inni, Komentarz do prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis. Warszawa 2005 rok,
str. 43-45).
Zaskarżona czynność (sporządzenie protokołu) nie mieści się w katalogu działań organów administracji publicznej określonym w art. 3 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Dopuszczalność skargi nie wynika również z przepisu art. 3 § 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, gdyż żaden przepis ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 roku Nr 102, poz. 651 ze zm.) - dalej w skrócie jako "u.g.n." nie przewiduje możliwości złożenia do sądu administracyjnego skargi na czynności sporządzenia protokołu w trybie art. 28 ust. 3 u.g.n.
Mieć należy na uwadze, że zgodnie z regulacją art. 37 ust. 1 u.g.n. sprzedaż albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego odbywa się w drodze przetargu. Wyjątki od tej zasady zostały określone w art. 37 ust. 2 i 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Jednakże sama sprzedaż albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości wymaga już zawarcia umowy w formie aktu notarialnego
(art. 27 zd. 1 u.g.n.).
Sprzedaż oraz oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gminnej w trybie bezprzetargowym, nie jest sprawą administracyjną, podlegającą załatwieniu przez wydanie decyzji (art. 104 k.p.a.). Rozporządzanie nieruchomością przez jej właściciela następuje w formie czynności cywilnoprawnych poprzez zawarcie umowy sprzedaży lub użytkowania wieczystego. W sytuacji gdy gmina oddaje grunt w użytkowanie wieczyste na rzecz określonego podmiotu mamy do czynienia ze sprawą, do której nie mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Sprawa rozporządzania nieruchomością przez jej właściciela nie zawiera bowiem elementu administracyjnego – władczego. Wobec tego, że naturą stosunków cywilnoprawnych jest równorzędność stron to organ administracji (w niniejszej sprawie Prezydent Miasta) nie rozporządzenie nieruchomością nie następuje w drodze żadnego z aktów wymienionych w art. 3 §§ 2 i 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w którym w sposób władczy i jednostronny, określiłby sytuację nie tylko drugiej strony czynności cywilnoprawnej, lecz tym bardziej osób trzecich. Sprawy dotyczące oddawania nieruchomości w użytkowanie wieczyste są sprawami, których nie obejmuje przepis art. 1 k.p.a., a konsekwencji nie są sprawami, w których wydawana jest akt administracyjny. Żaden przepis ustawy o gospodarce nieruchomościami nie nakłada na organ obowiązku orzeczenia w tym zakresie w formie decyzji (postanowienia) (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 kwietnia 2012 roku, sygn. akt I OSK 856/12, postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 marca 2010 roku, sygn. akt I OSK 442/10 oraz postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 14 września 2010 roku, sygn. akt II SA/Go 607/10 wszystkie dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl ).
Działanie władcze to takie, w którym o treści uprawnienia lub obowiązku przesądza jednostronnie organ wykonujący administrację publiczną, a adresat jest związany tym jednostronnym działaniem. W rozpoznawanej sprawie nie mamy do czynienia z taką sytuacją, gdyż jak wskazuje art. 27 u.g.n., oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. W związku z tym, że oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste w trybie bezprzetargowym, które miało miejsce na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej A w G., może nastąpić jedynie w drodze umowy cywilnoprawnej, to również wszystkie wymagane prawem czynności poprzedzające zawarcie takiej umowy mają charakter cywilnoprawnych rokowań. Protokół sporządzony z takich rokowań, na podstawie art. 28 ust. 3 u.g.n., nie jest przejawem władczego działania organów administracji publicznej, lecz przejawem realizacji uprawnień właścicielskich Gminy, które podlegają reżimowi prawa cywilnego. W konsekwencji nie podlega on kontroli sądowoadministracyjnej.
Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowił jak w sentencji.
