II SA/Sz 518/14
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
2014-07-25Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Arkadiusz Windak /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Arkadiusz Windak po rozpoznaniu w dniu 25 lipca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Z. D. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie z Jego skargi na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności zażalenia p o s t a n a w i a: 1/ oddalić wniosek w zakresie zwolnienia skarżącego od kosztów sądowych, 2/ ustanowić adwokata.
Uzasadnienie
We wniosku o przyznanie prawa pomocy złożonym na formularzu PPF Z.D. wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
Uzasadniając wniosek podał, że prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe oraz posiada mieszkanie o powierzchni [...] m2, a źródło jego utrzymania stanowi renta inwalidzka I grupy w wysokości [...] zł brutto. Z renty tej regularnie uiszcza alimenty w kwocie [...] zł miesięcznie, oraz tytułem windykacji kwotę [...] zł. Konieczne koszty utrzymania obejmują wydatki na lekarstwa w wysokości [...] zł miesięcznie, opłaty za wodę i ścieki – [...] zł, c.o. – [...] zł, energię elektryczną - [...]zł (wyrównanie), PZU – [...] zł, tv [...] zł plus wyżywienie.
Do formularza PPF Z.D. załączył następujące kserokopie: adresowany do ordynatora Oddziału [...] wniosek o udzielenie przepustki z 2010 r. , postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 09.06.2013 r. w sprawie z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej [...] przeciwko skarżącemu stwierdzające skuteczne wniesienie sprzeciwu i utratę mocy nakazu zapłaty w całości, decyzję Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 27 lutego 2014 r. informującą, że nowa wysokość renty po waloryzacji wynosi [...]zł. i pomniejszona jest ona z powodu potrącenia kosztów egzekucji administracyjnej/sądowej o kwotę [...] zł oraz potrącenia alimentów o kwotę [...]zł, w związku z tym wysokość renty do wypłaty netto wynosi [...] zł, blankiety potwierdzające opłatę składki PZU – [...] zł, [...] zł, Energa Obrót S.A. – [...] zł, Miejska Energetyka Cieplna – [...] zł, oraz [...] zł, PWIK. – [...] zł.
W celu ustalenia rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych wnioskodawcy, wezwaniem Sądu z dnia 26 czerwca 2014 r. zobowiązano go do przedłożenia w terminie 7 dni od daty doręczenia niniejszego pisma, pod rygorem rozpoznania wniosku w oparciu o akta sprawy:
- wyciągów z posiadanych rachunków bankowych, w tym kont i lokat dewizowych z okresu ostatnich trzech miesięcy,
- dowodów potwierdzających koszty leczenia poniesione w okresie ostatnich trzech miesięcy,
- umowy kredytu hipotecznego z dnia 30 grudnia 2009 r. wraz z harmonogramem spłat rat bądź dokumentu potwierdzającego spłatę tego kredytu,
- dokumentów potwierdzających inne obciążenia finansowe (zaciągnięte kredyty inne niż ww. pożyczki, ich wysokość, przeznaczenie, wysokość spłacanych rat),
- dowodów potwierdzających wydatki na energię elektryczną z okresu ostatnich trzech miesięcy (np. faktury) lub oświadczenia o średniej miesięcznej wysokości tych wydatków ponoszonych w okresie ostatnich trzech miesięcy,
- oświadczenia, czy w okresie ostatnich trzech miesięcy uzyskał pomoc finansową od rodziny lub innych osób, a jeżeli tak to w jakiej wysokości,
- aktualnego zaświadczenia o sytuacji rodzinnej wydanego przez właściwą do spraw zdrowia lub opieki jednostkę organizacyjną gminy, w tym w szczególności zawierającego informację, czy skarżący korzystał ze świadczeń opieki społecznej w okresie ostatnich dwóch lat.
W wykonaniu powyższego zobowiązania skarżący nadesłał potwierdzenie wypłaty renty w wysokości [...] zł, wyciąg z konta bankowego za okres od 1 maja 2014 r. do 3 lipca 2014 r., kserokopię zobowiązania Sądu Okręgowego do usunięcia braków formalnych pozwu w sprawie z powództwa skarżącego przeciwko Bankowi o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, zaświadczenie z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej z dnia 11 lipca 2014 r. informujące, że w okresie ostatnich dwóch lat Z.D. nie korzystał ze świadczeń pomocy społecznej oraz, że na jego wniosek z dnia 26 marca 2014 r. odmówiono mu przyznania zasiłku celowego na leki i żywność, kserokopie paragonów fiskalnych z aptek w [...] i dwóch biletów PKS każdy po [...] zł za dojazd do Poradni Zdrowia. Nadto skarżący oświadczył, że średnia miesięczna wysokość wydatków za energię elektryczną z okresu ostatnich trzech miesięcy wynosi [...] zł (ciepła woda z bojlera elektrycznego) oraz, że nie ma żadnych innych obciążeń finansowych.
. Oceniając wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata, Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył:
Należy przede wszystkim wyjaśnić, że prawo pomocy jest szczególną instytucją procesową, która ma na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego. Stanowi ono realizację uprawnień wynikających z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP oraz art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.).
Instytucję prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym regulują przepisy zawarte w rozdziale 3, działu V ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 i 2 P.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie częściowym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Podkreślić należy, że instytucja prawa pomocy stanowi odstępstwo od ogólnej zasady odpłatności postępowania wyrażonej w art. 199 ww. ustawy. Prawo pomocy może być więc przyznane na wniosek osób bardzo ubogich znajdujących się ze względu na różne zdarzenia życiowe w sytuacji, która nie pozwala im na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania, lub gdy ich poniesienie byłoby związane z poniesieniem uszczerbku koniecznego dla wnioskującego i jego rodziny, tj. uniemożliwiłoby zaspokojenie najbardziej podstawowych potrzeb życiowych.
Przy tym należy zaznaczyć, że ciężar dowodu spełnienia przesłanek przyznania prawa pomocy, określonych w art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. ciąży na stronie ubiegającej się o uzyskanie takiego prawa.
W niniejszej sprawie skarżący wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
Z przesłanych dokumentów oraz złożonego oświadczenia wynika, że Z.D. prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, jego miesięczny dochód stanowi emerytura w wysokości [...] zł brutto, z której po potrąceniu kosztów egzekucji oraz alimentów pozostaje do wypłaty kwota [...] zł . Wyszczególnione miesięczne wydatki ponoszone na niezbędne koszty utrzymania wahają się w granicach ok. [...]zł i składają się na nie: c.o. – [...] zł, prąd – [...] zł, tv- [...] zł, woda i ścieki – [...] zł, dodatkowo skarżący ponosi koszty zakupu żywności. Majątek wnioskodawcy stanowi mieszkanie o powierzchni [...] m2. Skarżący nie posiada zgromadzonych oszczędności.
Mając na uwadze powyższe okoliczności należało stwierdzić, że posiadanie przez skarżącego stałego dochodu w wysokości [...] zł netto miesięcznie w zestawieniu z wykazanymi miesięcznymi kosztami utrzymania pozwalają na uznanie, że wnioskodawca jest w stanie uiścić koszty sądowe w niniejszej sprawie, które na obecnym etapie stanowi wpis od skargi w kwocie 100 zł. Zaakcentować należy bowiem, że po uiszczeniu wykazanych miesięcznych wydatków (bez wyżywienia) skarżącemu pozostaje do dyspozycji kwota w wysokości ok. [...] zł, która to powinna być przeznaczona na pokrycie kosztów niniejszej sprawy. Przesłanki przyznania prawa pomocy nie może stanowić powoływany przez skarżącego fakt płacenia alimentów, bowiem obowiązkiem każdego rodzica jest łożenie na własne dzieci, Sąd nie uwzględnił również załączonych kserokopii paragonów z aptek, ponieważ dotyczą one w przeważającej mierze zakupu preparatów witaminowych.
W tym stanie rzeczy uiszczenie przez skarżącego kwoty wpisu sądowego nie doprowadzi do niedostatku w jego utrzymaniu, przeciwnie mieści się w jego możliwościach płatniczych.
Nie ulega jednak wątpliwości, że w aktualnym stanie dochodów i wydatków skarżący nie byłby w stanie ustanowić pełnomocnika z wyboru. Dlatego Sąd stwierdził, że zachodzą przesłanki do przyznania Z.D. adwokata z urzędu.
Z tych względów na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. orzeczono jak w sentencji postanowienia.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Skład sądu
Arkadiusz Windak /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Arkadiusz Windak po rozpoznaniu w dniu 25 lipca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Z. D. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie z Jego skargi na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności zażalenia p o s t a n a w i a: 1/ oddalić wniosek w zakresie zwolnienia skarżącego od kosztów sądowych, 2/ ustanowić adwokata.
Uzasadnienie
We wniosku o przyznanie prawa pomocy złożonym na formularzu PPF Z.D. wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
Uzasadniając wniosek podał, że prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe oraz posiada mieszkanie o powierzchni [...] m2, a źródło jego utrzymania stanowi renta inwalidzka I grupy w wysokości [...] zł brutto. Z renty tej regularnie uiszcza alimenty w kwocie [...] zł miesięcznie, oraz tytułem windykacji kwotę [...] zł. Konieczne koszty utrzymania obejmują wydatki na lekarstwa w wysokości [...] zł miesięcznie, opłaty za wodę i ścieki – [...] zł, c.o. – [...] zł, energię elektryczną - [...]zł (wyrównanie), PZU – [...] zł, tv [...] zł plus wyżywienie.
Do formularza PPF Z.D. załączył następujące kserokopie: adresowany do ordynatora Oddziału [...] wniosek o udzielenie przepustki z 2010 r. , postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 09.06.2013 r. w sprawie z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej [...] przeciwko skarżącemu stwierdzające skuteczne wniesienie sprzeciwu i utratę mocy nakazu zapłaty w całości, decyzję Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 27 lutego 2014 r. informującą, że nowa wysokość renty po waloryzacji wynosi [...]zł. i pomniejszona jest ona z powodu potrącenia kosztów egzekucji administracyjnej/sądowej o kwotę [...] zł oraz potrącenia alimentów o kwotę [...]zł, w związku z tym wysokość renty do wypłaty netto wynosi [...] zł, blankiety potwierdzające opłatę składki PZU – [...] zł, [...] zł, Energa Obrót S.A. – [...] zł, Miejska Energetyka Cieplna – [...] zł, oraz [...] zł, PWIK. – [...] zł.
W celu ustalenia rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych wnioskodawcy, wezwaniem Sądu z dnia 26 czerwca 2014 r. zobowiązano go do przedłożenia w terminie 7 dni od daty doręczenia niniejszego pisma, pod rygorem rozpoznania wniosku w oparciu o akta sprawy:
- wyciągów z posiadanych rachunków bankowych, w tym kont i lokat dewizowych z okresu ostatnich trzech miesięcy,
- dowodów potwierdzających koszty leczenia poniesione w okresie ostatnich trzech miesięcy,
- umowy kredytu hipotecznego z dnia 30 grudnia 2009 r. wraz z harmonogramem spłat rat bądź dokumentu potwierdzającego spłatę tego kredytu,
- dokumentów potwierdzających inne obciążenia finansowe (zaciągnięte kredyty inne niż ww. pożyczki, ich wysokość, przeznaczenie, wysokość spłacanych rat),
- dowodów potwierdzających wydatki na energię elektryczną z okresu ostatnich trzech miesięcy (np. faktury) lub oświadczenia o średniej miesięcznej wysokości tych wydatków ponoszonych w okresie ostatnich trzech miesięcy,
- oświadczenia, czy w okresie ostatnich trzech miesięcy uzyskał pomoc finansową od rodziny lub innych osób, a jeżeli tak to w jakiej wysokości,
- aktualnego zaświadczenia o sytuacji rodzinnej wydanego przez właściwą do spraw zdrowia lub opieki jednostkę organizacyjną gminy, w tym w szczególności zawierającego informację, czy skarżący korzystał ze świadczeń opieki społecznej w okresie ostatnich dwóch lat.
W wykonaniu powyższego zobowiązania skarżący nadesłał potwierdzenie wypłaty renty w wysokości [...] zł, wyciąg z konta bankowego za okres od 1 maja 2014 r. do 3 lipca 2014 r., kserokopię zobowiązania Sądu Okręgowego do usunięcia braków formalnych pozwu w sprawie z powództwa skarżącego przeciwko Bankowi o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, zaświadczenie z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej z dnia 11 lipca 2014 r. informujące, że w okresie ostatnich dwóch lat Z.D. nie korzystał ze świadczeń pomocy społecznej oraz, że na jego wniosek z dnia 26 marca 2014 r. odmówiono mu przyznania zasiłku celowego na leki i żywność, kserokopie paragonów fiskalnych z aptek w [...] i dwóch biletów PKS każdy po [...] zł za dojazd do Poradni Zdrowia. Nadto skarżący oświadczył, że średnia miesięczna wysokość wydatków za energię elektryczną z okresu ostatnich trzech miesięcy wynosi [...] zł (ciepła woda z bojlera elektrycznego) oraz, że nie ma żadnych innych obciążeń finansowych.
. Oceniając wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata, Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył:
Należy przede wszystkim wyjaśnić, że prawo pomocy jest szczególną instytucją procesową, która ma na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego. Stanowi ono realizację uprawnień wynikających z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP oraz art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.).
Instytucję prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym regulują przepisy zawarte w rozdziale 3, działu V ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 i 2 P.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie częściowym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Podkreślić należy, że instytucja prawa pomocy stanowi odstępstwo od ogólnej zasady odpłatności postępowania wyrażonej w art. 199 ww. ustawy. Prawo pomocy może być więc przyznane na wniosek osób bardzo ubogich znajdujących się ze względu na różne zdarzenia życiowe w sytuacji, która nie pozwala im na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania, lub gdy ich poniesienie byłoby związane z poniesieniem uszczerbku koniecznego dla wnioskującego i jego rodziny, tj. uniemożliwiłoby zaspokojenie najbardziej podstawowych potrzeb życiowych.
Przy tym należy zaznaczyć, że ciężar dowodu spełnienia przesłanek przyznania prawa pomocy, określonych w art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. ciąży na stronie ubiegającej się o uzyskanie takiego prawa.
W niniejszej sprawie skarżący wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
Z przesłanych dokumentów oraz złożonego oświadczenia wynika, że Z.D. prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, jego miesięczny dochód stanowi emerytura w wysokości [...] zł brutto, z której po potrąceniu kosztów egzekucji oraz alimentów pozostaje do wypłaty kwota [...] zł . Wyszczególnione miesięczne wydatki ponoszone na niezbędne koszty utrzymania wahają się w granicach ok. [...]zł i składają się na nie: c.o. – [...] zł, prąd – [...] zł, tv- [...] zł, woda i ścieki – [...] zł, dodatkowo skarżący ponosi koszty zakupu żywności. Majątek wnioskodawcy stanowi mieszkanie o powierzchni [...] m2. Skarżący nie posiada zgromadzonych oszczędności.
Mając na uwadze powyższe okoliczności należało stwierdzić, że posiadanie przez skarżącego stałego dochodu w wysokości [...] zł netto miesięcznie w zestawieniu z wykazanymi miesięcznymi kosztami utrzymania pozwalają na uznanie, że wnioskodawca jest w stanie uiścić koszty sądowe w niniejszej sprawie, które na obecnym etapie stanowi wpis od skargi w kwocie 100 zł. Zaakcentować należy bowiem, że po uiszczeniu wykazanych miesięcznych wydatków (bez wyżywienia) skarżącemu pozostaje do dyspozycji kwota w wysokości ok. [...] zł, która to powinna być przeznaczona na pokrycie kosztów niniejszej sprawy. Przesłanki przyznania prawa pomocy nie może stanowić powoływany przez skarżącego fakt płacenia alimentów, bowiem obowiązkiem każdego rodzica jest łożenie na własne dzieci, Sąd nie uwzględnił również załączonych kserokopii paragonów z aptek, ponieważ dotyczą one w przeważającej mierze zakupu preparatów witaminowych.
W tym stanie rzeczy uiszczenie przez skarżącego kwoty wpisu sądowego nie doprowadzi do niedostatku w jego utrzymaniu, przeciwnie mieści się w jego możliwościach płatniczych.
Nie ulega jednak wątpliwości, że w aktualnym stanie dochodów i wydatków skarżący nie byłby w stanie ustanowić pełnomocnika z wyboru. Dlatego Sąd stwierdził, że zachodzą przesłanki do przyznania Z.D. adwokata z urzędu.
Z tych względów na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. orzeczono jak w sentencji postanowienia.
