II SAB/Kr 205/14

Uzasadnienie

W dniu 5 września 2013 r. S. S. i J. N. wystąpiły do "T" S.A. w K. z wezwaniem do podjęcia negocjacji w celu zawarcia umowy w przedmiocie ustanowienia służebności przesyłu na nieruchomości stanowiącej ich własność położonej w B. składającej się ze wskazanych we wniosku działek ewidencyjnych, gmina [...], powiat [...], woj. [...]. W treści wezwania zwróciły się także o udostępnienie wszelkich, ewentualnych decyzji administracyjnych i innych stosownych dokumentów dotyczących lokalizacji, budowy, posadowienia, przebudowy, remontów i eksploatacji urządzeń przesyłowych usytuowanych na ich nieruchomości oraz innych dokumentów techniczno-prawnych, powołując się na przepisy art. 4 ust. 1 pkt 5 i ust. 3, art. 6 ust. 1 pkt 3 lit "a" tiret pierwszy ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198, ze zm.), podnosząc, że spółka jest zobowiązana do udzielenia żądanej informacji z uwagi na przepis art. 4 ust. 1 pkt 5 powołanej ustawy, której zakres obejmuje także podmioty wykonujące zadania publiczne. Wezwanie to ponowiono w dniu 27 grudnia 2013 r.

W dniu 30 maja 2014 r. (wpływ do spółki - 9.06.2014 r.) S. S. i J. N. wniosły do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na bezczynność "T" S.A. w K w przedmiocie niezałatwienia ich wniosku z dnia 5 września 2013 r. o udostępnienie informacji publicznej w terminie wskazanym w przepisie art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, przy jednoczesnym niewydaniu rozstrzygnięcia w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej lub umorzenia postępowania o udostępnienie informacji publicznej zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 ustawy. Skarżące wniosły o stwierdzenie bezczynności ww. spółki oraz zobowiązanie do udzielenia informacji w żądanym zakresie i w żądanej formie oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi wskazano, że kwestią wymagającą komentarza na gruncie rozpatrywanej skargi jest zagadnienie obowiązku stosowania przez skarżoną spółkę prawa handlowego, zajmującą się dystrybucją energii elektrycznej, ustawy o dostępie do informacji publicznej. Argumentem jednoznacznie przemawiającym za słusznością takiego stanowiska jest, w ocenie skarżących, brzmienie art. 4 ust. 1 pkt 5 powołanej ustawy, który stanowi, iż zobowiązanymi do udostępniania informacji publicznej, oprócz władz publicznych, są również inne podmioty wykonujące zadania publiczne. Skarżące podniosły, że "zadania publiczne" cechuje powszechność i użyteczność dla ogółu a także sprzyjanie osiąganiu celów określonych w Konstytucji lub ustawie. Wykonywanie zadań publicznych zawsze wiąże się z realizacją podstawowych publicznych praw podmiotowych obywateli. Dystrybucja energii elektrycznej i inne zadania wykonywane przez przedsiębiorstwo energetyczne ze względu na znaczenie energii elektrycznej dla rozwoju cywilizacyjnego i poziomu życia obywateli, a tym samym urzeczywistniania dobra wspólnego, o którym mowa w art. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej są "zadaniami publicznymi". W świetle powyższych rozważań, żądanie udostępnienia decyzji stanowiących podstawę lokalizacji i budowy linii energetycznych dotyczy "sprawy publicznej" i nakłada na przedsiębiorstwo obowiązek udzielenia informacji dotyczącej tej sprawy.

W dalszej kolejności wskazano, że nie jest wymagane poprzedzenie skargi żadnym środkiem zaskarżenia na drodze administracyjnej a do dnia sporządzenia niniejszej skargi nie otrzymały jakichkolwiek wnioskowanych dokumentów, ani rozstrzygnięcia w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej, czy też w sprawie umorzenia postępowania o udostępnienie informacji publicznej.

W odpowiedzi na skargę "T" S.A. w K wniosła o umorzenie postępowania z racji wyeliminowania stanu bezczynności poprzez udostępnienie żądanej informacji publicznej przy piśmie z dnia 20 czerwca 2014 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Sąd Administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269 ze zm.). Kontrola ta obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów w zakresie wydawania przez nie decyzji administracyjnych, postanowień wydanych w postępowaniu administracyjnym na które służy zażalenie albo kończących postępowanie, postanowień rozstrzygających sprawę co do istoty, postanowień wydanych w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym na które służy zażalenie, innych niż wskazane wyżej aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa oraz pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego wydawanych w indywidualnych sprawach - art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), zwanej dalej w skrócie- ppsa.

Bezczynność podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej ma miejsce wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie podmiot ten nie podjął żadnych czynności w sprawie lub prowadził postępowanie w sprawie, ale mimo istnienia ustawowego obowiązku nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu, albo nie podjął stosownej czynności. Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie ma znaczenia okoliczność wskazująca na powody, dla których określony akt nie został podjęty lub czynność dokonana a w szczególności, czy bezczynność została spowodowana zawinioną lub też niezawinioną opieszałością podmiotu, czy też wiąże się z jego przeświadczeniem, że stosowny akt lub czynność w ogóle nie powinna zostać dokonana, przy czym w postępowaniu sądowoadministracyjnym wywołanym wniesieniem skargi na bezczynność możliwe są różne rozstrzygnięcia. Uwzględnienie skargi na bezczynność organów w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1- 4 ppsa, przy jej zasadności, prowadzi w myśl art. 149 § 1 ppsa do zobowiązania podmiotu do wydania w określonym terminie aktu lub w innych przypadkach, do dokonania czynności lub stwierdzenia, albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. W przypadku bezzasadności skargi na bezczynność podlega ona oddaleniu na podstawie art. 151 ppsa. Stosownie natomiast do art. 161 § 1 ppsa ustawy sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-2 tego przepisu lub gdy postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe – pkt 3.

Bezprzedmiotowość postępowania zachodzi, jeżeli po wniesieniu skargi zaistnieją okoliczności powodujące niedopuszczalność merytorycznego rozpoznania sprawy. Postępowanie staje się bezprzedmiotowe niewątpliwie w przypadku wydania przez organ administracji aktu lub interpretacji bądź też dokonania czynności po wniesieniu skargi na bezczynność organu, lecz przed jej rozpoznaniem przez sąd. Nie można bowiem zobowiązać organu do dokonania czynności, która została w momencie orzekania już dokonana, nawet jeśli przekroczony został przez organ termin przewidziany do jej dokonania. Przy ocenie zasadności skargi na bezczynność decydujący jest bowiem stan z momentu orzekania przez sąd administracyjny i fakt dokonania czynności do tego momentu czyni postępowanie w sprawie bezczynności bezprzedmiotowym (vide: uchwała składu 7 sędziów NSA z dnia 26 listopada 2008 r. sygn. akt I OPS 6/08 ).

W przedmiotowej sprawie nie zachodzi bezczynność organu albowiem udzielił on żądanej informacji - co prawda po upływie 14-dniowego terminu przewidzianego w treści art. 13 ust. 1 udip i już po dacie wniesienia skargi, ale przed dniem wydania wyroku przez sąd. Zatem w dacie wydania wyroku nie miała już miejsca bezczynność organu dotycząca niezałatwienia wniosku skarżących albowiem udzielono na niego odpowiedzi. W ten sposób została wyeliminowana bezczynność organu (a tym samym przedmiot skargi na bezczynność), a postępowanie sądowe stało się bezprzedmiotowe. Dlatego orzeczono jak w pkt I sentencji orzeczenia na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 w związku z art. 149 Ppsa.

Zwłoka organu w udzieleniu odpowiedzi miała jednak charakter rażący. Z akt wynika, że wniosek złożony został w dniu 5 września 2013 r., był ponawiany, natomiast informacji publicznej udzielono dopiero w dniu 23 czerwca 2014 r. (data doręczenia pełn. skarżących k.48 a.s.).

W tym miejscu wskazać należy, że zakres przedmiotowy kognicji sądu w postępowaniu ze skargi na bezczynność jest ograniczony. Sąd nie obejmuje kontrolą merytorycznej zawartości udzielonej informacji publicznej, a jedynie władny jest oceniać, czy pokrywają się zakresy przedmiotowe wniosku i odpowiedzi organu (por. np. wyrok z dnia 20 stycznia 2009 r. sygn. II OSK 812/08). Taka zbieżność w sprawie niniejszej niewątpliwie ma miejsce, albowiem informacja przekazana skarżącym zawiera odpowiedź na kwestie podniesione ww. wniosku. Zauważyć należy, że skarżące wnioskowały o udostępnienie wszystkich dokumentów, w przypadku ich istnienia, stanowiących podstawę lokalizacji, budowy, posadowienia i przebudowy urządzeń energetycznych, nie wskazując przy tym konkretnych dokumentów. "T" S.A. w K przedstawiła kserokopie dokumentacji techniczno – prawnej.

Ponieważ Sąd uznał jednocześnie, że zaistniała w sprawie bezczynność nosi cechy rażącego naruszenia prawa, stwierdził to w pkt II sentencji. Za rażące naruszenie prawa należy uznać, w ocenie Sądu, że udostępnienie informacji nastąpiło po upływie tak długiego okresu czasu od złożenia wniosku. O grzywnie – w pkt III sentencji orzeczenia - orzeczono na podstawie art. 149 § 2 ppsa.

Wobec przedstawionych wyżej okoliczności faktycznych i prawnych Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie działając na podstawie art. 149, art. 161 § 1 pkt 3 i art. 200 ppsa orzekł jak w sentencji wyroku.