II FSK 2962/11

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 29 sierpnia 2011 r., III SA/WA 257/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił interpretację indywidualną Ministra Finansów

z dnia 31 sierpnia 2010 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym.

J. K. (dalej jako skarżąca) wnioskiem dnia 9 stycznia 2009 r., uzupełnionym pismem z dnia 21 kwietnia 2009 r., zwróciła się do Ministra Finansów o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.; dalej jako u.p.d.o.f), w zakresie skutków podatkowych wypłacenia przez spółkę dywidendy w przedstawionych we wniosku okolicznościach.

Ze wskazanego przez Stronę stanu faktycznego wynikało, że jest ona pracownikiem spółki A Sp. z o.o., stanowiącej podmiot z grupy kapitałowej B, uprawnionym do uczestnictwa w programie akcjonariatu pracowniczego pod nazwą C (Program). Celem Programu jest subskrypcja akcji emitowanych w ramach podwyższenia kapitału zakładowego B przeznaczona dla pracowników grupy B. Strona może dokonać wyboru wariantu Programu, w którym chce uczestniczyć: 1) wariant D. W tym wariancie Skarżąca uprawniona jest do subskrypcji akcji B za pośrednictwem funduszu zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe (nazwa francuska: Fonds Commun de Placement d'Entreprise), instytucji powszechnie stosowanej we Francji dla realizacji programów akcjonariatu pracowniczego. Fundusz ten został utworzony we Francji zgodnie z prawem francuskim i w świetle aktualnie obowiązujących we Francji przepisów nie ma osobowości prawnej. Subskrypcja akcji w ramach wariantu D będzie dokonywana poprzez fundusz E, który zostanie następnie skonsolidowany z Subfunduszem F ("Subfundusz"). Skarżąca otrzyma jednostki uczestnictwa w Subfunduszu odpowiadające akcjom subskrybowanym w zamian za wkład osobisty oraz ewentualny dodatek pieniężny. Akcje subskrybowane w ramach wariantu D będą oferowane pracownikom, po cenie równej średnim cenom otwarcia akcji B na paryskiej giełdzie papierów wartościowych (znanej jako Eurolist stock market Euronext Paris) na 20 dni giełdowych przed datą fixingu cen, co przypadałoby 26 marca 2009 r. ("Cena Referencyjna"), z 20% dyskontem ("Cena Subskrypcyjna"). Akcje B zostaną subskrybowane za pośrednictwem Subfunduszu, który wyda Stronie jednostki uczestnictwa, których początkowa wartość będzie odpowiadała cenie subskrypcyjnej akcji subskrybowanych na rzecz Skarżącej. Liczba jednostek uczestnictwa będzie odpowiadała liczbie akcji subskrybowanych. Jednostki uczestnictwa Subfunduszu nie podlegają przeniesieniu. Wartość jednostek będzie ulegała zmianom odpowiadającym fluktuacjom cenowym akcji B. Jednostki uczestnictwa są papierami wartościowymi w rozumieniu art. 212L francuskiego Kodeksu Skarbowego. Jednostki uczestnictwa w Subfunduszu nie podlegają umorzeniu (z zastrzeżeniem kilku specjalnych wyjątków przewidzianych francuskim prawem) przed upływem pięciu lat od daty podwyższenia kapitału zakładowego B (tzw. okres blokady kończący się w 2014 r.). Przed upływem okresu blokady wszelkie dywidendy otrzymane przez Subfundusz od B będą reinwestowane przez Fundusz w dodatkowe akcje B i będą skutkowały wydaniem na rzecz Wnioskodawczyni i pozostałych uczestników Programu nowych jednostek uczestnictwa lub ich ułamkowych części. Po upływie okresu blokady Skarżąca może umorzyć swoje jednostki uczestnictwa otrzymując w zamian środki pieniężne lub akcje B. Umorzenie jednostek będzie miało formę odpłatnego zbycia jednostek uczestnictwa przez Wnioskodawcę na rzecz Subfunduszu. Strona może także podjąć decyzję o zachowaniu jednostek uczestnictwa w Subfunduszu. Jeżeli skarżąca zdecyduje się ponieść wkład osobisty w kwocie równej cenie referencyjnej jednej akcji B (tj. cenie bez dyskonta), otrzyma premię pieniężną w postaci 60% ceny referencyjnej, która wraz z wkładem osobistym przeznaczona będzie na subskrypcję dwóch akcji B za pośrednictwem Subfunduszu ("dodatek pieniężny"). W ramach Oferty D Skarżąca otrzyma także od pracodawcy tzw. SPR, tj. prawa ochronne do akcji. Prawo ochronne do akcji oznacza zobowiązanie pracodawcy do wypłacenia pracownikowi ewentualnej "rekompensaty" wynikającej z utraty wartości akcji B poniżej 50% ceny referencyjnej akcji B pomiędzy dniem subskrypcji a dniem zakończenia okresu blokady (tj. czerwiec 2014r.). 2) Wariant klasyczny. Warunki wariantu klasycznego nie zawierają uprawnienia do skorzystania z dodatku pieniężnego, akcji darmowych oraz praw ochronnych tzw. SPR. W pozostałym zakresie subskrypcja akcji B w wariancie klasycznym nie różni się od warunków przewidzianych dla tej subskrypcji w wariancie D.

W piśmie uzupełniającym Strona podała, że będzie nabywała akcje nowej emisji spółki akcyjnej B z siedzibą we Francji, która jest wspólnikiem jej pracodawcy, tj. A Sp. z o.o. Nabycie akcji B S.A. przez Stronę nastąpi za pośrednictwem Funduszu E (który następnie będzie połączony z Subfunduszem F funduszu FCPE B). Akcje spółki B S.A. są notowane na giełdzie papierów wartościowych EURONEXT w Paryżu. Nabywane akcje będą pochodziły z nowej emisji akcji B S.A. przeznaczonej do objęcia przez pracowników uczestniczących w obecnej edycji programu akcjonariatu pracowniczego. W przedmiotowym programie uczestnicy Programu Oszczędnościowego Grupy B będą obejmować akcje B S.A. jako podmioty uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy B S.A. Według wiedzy Strony, B S.A. będzie obciążony kosztami jej uczestnictwa w programie akcjonariatu pracowniczego, w tym w szczególności kosztami preferencyjnych warunków objęcia przez uczestników akcji w podwyższonym kapitale zakładowym B S.A. kosztami przechowywania akcji przez FCPE oraz kosztami wynikającymi z objęcia akcji nieodpłatnych. Skarżąca wyjaśniła, iż nie posiada wiedzy pozwalającej na samodzielną kwalifikację prawną jednostek uczestnictwa w FCPE na gruncie przepisów prawa francuskiego. Jednocześnie jednak, według informacji francuskich doradców prawnych od 8 stycznia 2009 r. francuskie regulacje prawne posługują się pojęciem tzw. instrumentów finansowych, które dzielą się na dwie podstawowe grupy instrumentów: tzw.: "tytuły finansowe" oraz "kontrakty finansowe". W ocenie francuskich doradców prawnych pojęcie "tytułów finansowych" jest porównywalne do pojęcia "papierów wartościowych". Pod pojęciem "tytułów finansowych" rozumieć należy dwie grupy instrumentów, tj. tzw. zbywalne papiery wartościowe ("valeurs mobilieres"'), które mogą być emitowane wyłącznie przez korporacje, oraz "tytuły finansowe" emitowane przez fundusze, do których należałoby zaliczyć jednostki uczestnictwa w FCPE. W ocenie Skarżącej zachodzą podstawy do wskazania, że jednostki uczestnictwa w FCPE stanowią papiery wartościowe w rozumieniu prawa obcego - francuskiego - a więc również w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. 2005r. Nr 183, poz.1538 ze zm.). Fundusz zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe (Fonds Commun de Placement d'Enterprise) E i Subfundusz F nie są funduszami kapitałowymi w rozumieniu art. 5a pkt 14 u.p.d.o.f. W przypadku wypracowania stosownego wyniku finansowego dywidendy będą wypłacane przez B S.A. z siedzibą we Francji. Jeżeli Zgromadzenie Akcjonariuszy B S.A. zadecyduje o wypłacie dywidend w czasie trwania programu, wówczas uczestnikom, w tym Skarżąca będzie przysługiwało prawo do dywidendy z tytułu posiadanych akcji objętych w zamian za wkład indywidualny zarówno w ramach oferty F, jak i oferty D. Jednakże taka dywidenda nie zostanie postawiona do dyspozycji uczestników, lecz zgodnie z zasadami uczestnictwa w programie akcjonariatu, uzyskane z tego tytułu środki zostaną automatycznie zainwestowane przez Subfundusz G w dodatkowe akcje B S.A.

W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego skarżąca zadała następujące pytań: 1) Czy dyskonto stosowane przy ustaleniu ceny akcji B stanowi przychód (dochód) podatkowy Strony podlegający opodatkowaniu w momencie subskrypcji akcji B - jednostek uczestnictwa w Subfunduszu?; 2) Czy wartość dywidend reinwestowanych w dodatkowe akcje B przechowywane przez Subfundusz stanowi przychód (dochód) podatkowy Skarżącej podlegający opodatkowaniu w momencie wypłaty dywidend przez B do Subfunduszu?; 3) Jakie są skutki podatkowe otrzymania kwot lub wartości z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa w Subfunduszu?; 4) Czy wartość Akcji Darmowych podlega opodatkowaniu w dacie ich przekazania Stronie, a jeżeli tak to, czy ta wartość może zostać odliczona przy obliczaniu zysków kapitałowych w przypadku umorzenia jednostek uczestnictwa w Subfunduszu?; 5) Czy automatyczna wymiana jednostek uczestnictwa w E na jednostki uczestnictwa w Subfunduszu oznacza opodatkowanie po stronie Strony?; 6) Czy sam fakt przyznania praw ochronnych do akcji B oznacza opodatkowanie po stronie skarżącej?.

Przedstawiając swoje stanowisko odnośnie pytania nr 2 skarżąca stwierdziła, że kwota dywidendy z tytułu akcji wypłaconej przez B do Subfunduszu i ponownie zainwestowanej przez Subfundusz nie stanowi dochodu w rozumieniu art. 30a u.p.d.o.f., ponieważ nie została ona faktycznie przez nią otrzymana. Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f. dywidendy oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych podlegają opodatkowaniu tylko w przypadku faktycznego uzyskania takiego przychodu. Skarżąca nie otrzyma dywidend w okresie blokady, ponieważ wszelkie dywidendy z tytułu akcji nabytych przez Subfundusz w imieniu Strony zostaną wypłacone przez B bezpośrednio na rachunek Subfunduszu. Z kolei, zgodnie z zasadami programu Subfundusz zainwestuje wszystkie otrzymane kwoty dywidend w akcje B. W efekcie takiej reinwestycji dywidend Skarżąca będzie uprawniona do otrzymania dodatkowych jednostek uczestnictwa w Subfunduszu lub ich części ułamkowych, których zbycie będzie podlegało blokadzie do czerwca 2014r. W rezultacie, Strona będzie mogła uzyskać przysporzenie będące efektem dystrybucji dywidendy przez B dopiero z chwilą umorzenia posiadanych jednostek uczestnictwa w Subfunduszu.

W interpretacji indywidualnej z dnia 30 kwietnia 2010 r. Minister Finansów uznał stanowisko skarżącej za nieprawidłowe.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Minister Finansów stwierdził, iż brak jest podstaw do zmiany wydanej interpretacji indywidualnej wobec czego skarżąca wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zarzucając jej naruszenie art. 9 ust. 2, art. 11 ust. 1, art. 24 ust. 5 oraz art. 30a ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 30a ust. 6 u.p.d.o.f. poprzez ich błędną wykładnię, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie art. 121 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 ze zm.; dalej O.p.).

Wyrokiem z dnia 23 lutego 2010 r. sygn. akt III SA/Wa 1462/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną interpretację, stwierdzając że zaskarżona interpretacja została wydana mimo, że wniosek skarżącej nie spełniał ustawowych warunków, tj. nie zawierał wyczerpującego przedstawienia opisu zdarzenia przyszłego. Skład orzekający wskazał, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ podatkowy w pierwszej kolejności powinien zobowiązać stronę do uzupełniania braków formalnych wniosku o wyczerpujące przedstawienie opisu zdarzenia przyszłego.

W związku z powyższym Minister Finansów wezwał stronę do usunięcia braków, w terminie 7 dni, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Skarżąca w odpowiedzi na ww. wezwanie wskazała, że: 1) Właścicielami akcji B S.A. są uczestnicy programu B 2009, w tym Skarżąca. W przypadku wypracowania stosownego wyniku finansowego dywidendy będą wypłacane przez B S.A. z siedzibą we Francji. Jeżeli Zgromadzenie Akcjonariuszy B S.A. zadecyduje o wypłacie dywidend w czasie trwania programu, wówczas uczestnikom (w tym Stronie) będzie przysługiwało prawo do dywidendy z tytułu posiadanych akcji objętych w zamian za wkład indywidualny zarówno w ramach oferty F, jak i oferty D. Jednakże taka dywidenda nie zostanie postawiona do dyspozycji uczestników (w tym Stronie), lecz, zgodnie z zasadami uczestnictwa w programie akcjonariatu, uzyskane z tego tytułu środki zostaną automatycznie, bez udziału i decyzji Skarżącej a zgodnie z regułami funkcjonowania FCPE, zainwestowane przez subfundusz F w dodatkowe akcje B S.A.; 2) Zgodnie z zasadami uczestnictwa w programie subskrypcja odbywa się w ramach Międzynarodowego Korporacyjnego Programu Oszczędnościowego Grupy B za pośrednictwem funduszu E, który utworzono dla potrzeb subskrypcji akcji w ramach obydwu ofert. Uczestnicy (w tym Skarżąca) mogą nabyć jednostki uczestnictwa w funduszu FCPE, który dokonuje w imieniu uczestników i ze środków przez nich wpłaconych subskrypcji akcji emitowanych w związku z podwyższeniem kapitału, zarezerwowanych dla członków Programu Oszczędnościowego Grupy B. Subskrypcja akcji B ma miejsce w terminach wyznaczonych w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego B S.A. ze środków wpłaconych przez uczestników. Dla celów subskrypcji uczestników (w tym Stronę) reprezentuje Fundusz FCPE. Wartość subskrybowanych w imieniu i na rzecz uczestników (w tym Skarżącej) akcji B odzwierciedlona jest w formie jednostek uczestnictwa w Funduszu FCPE. Dodatkowo, w ofercie D z chwilą dokonania subskrypcji B S.A. przyzna uczestnikom (w tym Stronie) prawo do nieodpłatnych akcji w liczbie uzależnionej od wysokości indywidualny wkładu uczestników w ramach subskrypcji. Akcje nieodpłatne staną się własnością uczestników (w tym Skarżącej) wraz z końcem okresu nabycia, który wygaśnie dnia 30 czerwca 2014 roku. Po tym terminie otrzymane akcje można sprzedać lub zatrzymać; 3) Akcje B są od momentu subskrypcji własnością uczestników, w tym Strony, choć ich nabycie następuje za pośrednictwem Funduszu FCPE. Stąd, akcje B przydzielane są poszczególnym uczestnikom w dacie subskrypcji i przetrzymywane przez Fundusz FCPE na rzecz pracowników a ich wartość odzwierciedlona jest w jednostkach uczestnictwa przydzielonych uczestnikom programu. Jednostki uczestnictwa w Funduszu (a w konsekwencji również akcje B S.A.) są zablokowane, tzn. możliwość ich zbycia jest wyłączona do 30 czerwca 2014 r., z wyłączeniem przypadków umorzenia przed upływem okresu zablokowania wskazanych w przepisach francuskich; 4) Akcje B nie stanowią własności Funduszu FCPE. Stanowią one własność uczestników kontrolowaną za pośrednictwem Funduszu, który nabywa je na rzecz uczestników programu ze środków przez nich wpłaconych. Zgodnie z warunkami programu, faktyczna kontrola tych akcji jest ograniczona po stronie pracowników przez okres blokady z uwagi na czasowy brak możliwości ich zbywania (dysponowania akcjami), z wyłączaniem przypadków wcześniejszego zakończenia programu. Uczestnicy (w tym Skarżąca) ma możliwość swobodnego dysponowania akcjami po zakończeniu okresu blokady, tj. od roku 2014; 5) Akcje B są nabywane przez uczestników za pośrednictwem Funduszu. Od momentu subskrypcji takie akcje są własnością uczestników (w tym Strony). Akcje B S.A. są jednak fizycznie kontrolowane przez Fundusz FCPE w okresie blokady, zgodnie z warunkami uczestnictwa w programie. Uczestnicy dysponują w tym okresie jednostkami uczestnictwa w Funduszu odzwierciedlającymi wartość akcji B. Jednostki uczestnictwa odzwierciedlają ponadto wartość dodatkowych akcji B zakupionych na rzecz uczestników przez Funduszu w wyniku reinwestowania dywidend w trakcie okresu blokady; 6) Fundusz FCPE subskrybuje akcje na rzecz uczestników. Jest to wehikuł stworzony dla celów kontrolowania akcji w imieniu pracowników w okresie blokady a także dla celów realizacji reinwestycji dywidend wypłacanych przez B w okresie blokady w kolejne akcje B S.A.; 7) Fundusz FCPE nie ma formy prawnej spółki osobowej w rozumieniu przepisów Kodeksu spółek handlowych a przyznane uczestnikom jednostki uczestnictwa nie odpowiadają znaczeniowo udziałem w spółce osobowej a jedynie są zasadniczo zbywalnym instrumentem wskazującym bieżącą wartość inwestycji uczestników w akcje B S.A.

W interpretacji indywidualnej z dnia 31 sierpnia 2010 r. Minister Finansów uznał stanowisko skarżącej za nieprawidłowe. Wskazał, że z przedstawionego zdarzenia przyszłego nie wynika, aby prawo własności do akcji przejął Subfundusz. Strona stwierdza jedynie, że dywidendy otrzymuje Subfundusz. Nie oznacza to jednak, że skarżąca nie jest nadal prawnym właścicielem akcji. Minister Finansów zauważył, że w związku z tym, iż pracownicy spółki w momencie nabycia akcji (subskrypcji) będą dysponować prawami i przywilejami należnymi akcjonariuszom z tym momentem pracownicy uzyskają prawo do czerpania korzyści wnikających z akcji. Tym samym pomimo ograniczenia polegającego na tym, że pełne dysponowanie tymi akcjami (możliwość ich zbycia) nastąpi po okresie tzw. blokady, niewątpliwie w momencie wypłaty dywidendy po stronie otrzymujących wystąpi przysporzenie majątkowe. Mając na uwadze powyższe należy stwierdził, że Subfundusz działa wprawdzie w imieniu strony, jednak to skarżącej przysługuje prawo do dywidendy. Fakt, że dywidenda jest wpłacana przez spółkę B S.A. z siedzibą we Francji do Subfunduszu nie oznacza, że strona nie osiągnie z tego tytułu dochodu. Subfundusz bowiem zainwestuje otrzymane kwoty z dywidendy w kolejne akcje B S.A., które uprawnią skarżącą do otrzymania dodatkowych jednostek uczestnictwa lub ich części w Subfunduszu. Dywidenda zostanie zatem przekazana stronę i zamieniona w jednostki uczestnictwa. Ponadto organ zauważył, że nie ma znaczenia fakt, iż akcje będą podlegały blokadzie i strona nie będzie mogła nimi swobodnie dysponować do czasu zakończenia programu, ponieważ prawo do dywidendy przysługuje uczestnikom programu, w tym Skarżącej nieprzerwanie. Dywidenda powinna więc być traktowana jako dywidenda wypłacona bezpośrednio Wnioskodawczyni, która w konsekwencji osiąga przychód. O przychodzie faktycznie uzyskanym mówić będziemy nie tylko w sytuacji, kiedy na rzecz danej osoby będącej właścicielem akcji dokonano wypłaty dywidendy w formie pieniężnej, lecz również wówczas, kiedy w wyniku reinwestycji dywidendy przez Subfundusz stronę nabędzie jednostki uczestnictwa. Po stronie skarżącej nastąpi przysporzenie majątkowe mające swoje źródło w prawie do dywidendy. W związku z powyższym Minister Finansów uznał stanowisko strony za nieprawidłowe, ponieważ wartość dywidendy reinwestowana w dodatkowa akcje B S.A. przechowywane przez Subfundusz stanowić będzie przychód skarżącej podlegający opodatkowaniu w momencie wypłaty dywidendy przez B S.A. do Subfunduszu. W Polsce natomiast przychody uzyskane z tego tytułu przez Stronę będą podlegały opodatkowaniu zgodnie z powołanymi wyżej przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwzględnieniem polsko-francuskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Minister Finansów przytoczył treść art. 10 ust. 1, ust. 2 i ust. 5 umowy oraz wskazał, że dywidenda wypłacona przez spółkę z siedzibą we Francji osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce może być opodatkowana w obu państwach. Natomiast w Polsce ma zastosowanie metoda unikania podwójnego opodatkowania zawarta w art. 23 ust. 1 lit. b umowy - metoda odliczenia proporcjonalnego. Zgodnie z ww. art. 23 ust. 1 lit. b jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga przychody, które zgodnie z postanowieniami artykułów 10, 12, 14, 16 i 17 podlegają opodatkowaniu we Francji, wówczas Polska zaliczy na poczet podatku należnego od dochodu tej osoby kwotę, która odpowiada podatkowi zapłaconemu we Francji. Podlegająca zaliczeniu kwota nie może jednak przekraczać części podatku obliczonego przed zaliczeniem, która przypada na przychody osiągane we Francji.

W skardze do WSA w Warszawie na powyższą interpretację zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 9 ust. 2, art. 11 ust. 1, art. 24 ust. 5 oraz art. 30a ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 30a ust. 6 u.p.d.o.f., poprzez błędne ich zastosowanie oraz naruszenie przepisów postępowania, a w szczególności art. 121 § 1 w związku z art. 14c i 14h ustawy O.p. poprzez niewłaściwe zastosowanie. Strona w uzasadnieniu skargi podtrzymała zaprezentowane wcześniej stanowisko.

Minister Finansów w odpowiedzi na skargę podtrzymał stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej interpretacji indywidualnej oraz wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

Sąd powołując się na treść przepisów art. 11 ust. 1, 24 ust. 5 30a ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f. zgodził się ze skarżącą, iż z przepisów tych jednoznacznie wynika, że wolą prawodawcy było, aby opodatkowaniu podlegał wyłącznie dochód faktycznie uzyskany przez skarżąca w formie dywidendy, a nie dochód jedynie potencjalny lecz nie uzyskany faktycznie. W ocenie Sądu istotne dla sprawy jest także to, iż skarżąca nie była uprawniona do swobodnego rozporządzania kwotami dywidend, gdyż były one automatycznie, zgodnie z zasadami uczestnictwa w programie, reinwestowane w kolejne akcji B. Z opisanego przez skarżącą stanu faktycznego wynikało także, skarżąca nie była także władna dysponować jednostkami uczestnictwa w Funduszu FCPE ponieważ możliwość takich dyspozycji nastąpi nie wcześniej niż w roku 2014. Stąd, można stwierdzić, że kwoty dywidend stanowią dla Sskarżącej jedynie potencjalny przychód, który faktycznie zostanie uzyskany dopiero w momencie uzyskania możliwości dysponowania tymi środkami (lub ich ekwiwalentami w formie akcji B nabytych przez Fundusz z kwot dywidend przekazywanych do Funduszu przez B). W ocenie Sądu w takiej sytuacji moment powstania przychodu zostanie przesunięty w czasie do chwili realnego uzyskania przychodu przez skarżącą.

Ponadto zdaniem Sądu w przypadku nie uzyskania przychodu z akcji i wystąpienia sytuacji, w której wartość otrzymanych środków będzie niższa od wartości dywidend przekazanych do Funduszu przez B i reinwestowanych przez Fundusz w dodatkowe akcje B uznać należy, iż po stronie skarżącej, bez względu na ekonomiczny wynik związany z programem inwestowania w akcje – będzie istniał obowiązek wykazania dywidendy jako przychodu w chwili ustalenia rzeczywistego wyniku transakcji.

Reasumując, Sąd zgodził się ze skarżącą co do kwestii przesunięcia momentu powstania obowiązku podatkowego, jednakże w sprawie "pominięcia" wartości dywidendy w sytuacji zaistnienia straty - nie podzielił stanowiska skarżącej.

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Minister Finansów zarzucił naruszenie prawa w rozumieniu art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz.1270 ze zm., dalej jako P.p.s.a.) polegającym na błędnej wykładni i niewłaściwym zastosowaniu: art. 11 ust. 1, art. 24 ust. 5, art. 30a ust. 1 u.p.d.o.f. i w rezultacie przyjęcie, że opodatkowaniu podlega jedynie dochód z akcji uzyskany przez skarżącą w formie dywidendy. Wniesiono o uchylenie przedmiotowego wyroku w całości i orzeczenie co do istoty sprawy, ewentualnie uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Autor skargi kasacyjnej wskazując na podstawy z art. 174 pkt 1 i 2 P.p.s.a. zarzuca w istocie naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną wykładnię niewłaściwe zastosowanie art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., art. 24 ust. 5 u.p.d.o.f., art. 30a ust. 1 u.p.d.o.f. i przyjęcie, że opodatkowaniu podlega jedynie dochód z akcji uzyskany przez skarżącą w formie dywidendy.

Przedmiotowa sprawa dotyczy momentu rozpoznania przychodu z tytułu praw do dywidend Minister Finansów wskazywał, że wypłata dywidendy jest wypłatą na rzecz Skarżącej ponieważ jest ona nadal prawnym właścicielem akcji Spółki i korzysta z uprawnień akcjonariuszy. Okoliczność, że dywidenda faktycznie wypłacana jest przez Spółkę. na rachunek Subfunduszu nie ma znaczenia ponieważ skarżąca otrzyma w wyniku jej reinwestowania przez Subfundusz dodatkowe jednostki uczestnictwa. Po stronie skarżącej wystąpi zatem w ocenie Ministra Finansów przysporzenie majątkowe wynikające z wypłaty dywidendy. Ponieważ prawo do dywidendy przysługuje akcjonariuszom nieprzerwanie brak możliwości swobodnego dysponowania jednostkami uczestnictwa nie ma znaczenia prawnego. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego powyższa interpretacja przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a dotyczących powstania przychodu jest nieprawidłowe.

W świetle art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zatem kwota dywidendy (o której mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f.) jest przychodem tylko wówczas, gdy jest otrzymana lub postawiona do dyspozycji podatnika. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego aby skarżąca osiągnęła przychód z tytułu dywidend, musiałaby móc rozporządzać (dysponować) kwotami tych dywidend lub ich ekwiwalentami. W odniesieniu do dywidend ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w sposób szczególny precyzuje ogólną definicję przychodu zawartą w art. 11 ust. 1 ustawy. Zgodnie z art. 24 ust. 5 u.p.d.o.f., dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, w tym z dywidendy, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także z dywidendy. Z kolei, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, 19% zryczałtowany podatek dochodowy pobiera się od uzyskanych dochodów (przychodów). Sąd pierwszej instancji zasadnie przyjął, iż z przepisów tych jednoznacznie wynika, że wolą prawodawcy było, aby opodatkowaniu podlegał wyłącznie dochód faktycznie uzyskany przez skarżąca w formie dywidendy a nie dochód jedynie potencjalny lecz nie uzyskany faktycznie. W ocenie Sądu pierwszej instancji słusznie przyjęto, że istotne dla sprawy jest także to, iż Skarżąca nie była uprawniona do swobodnego rozporządzania kwotami dywidend, gdyż były one automatycznie, zgodnie z zasadami uczestnictwa w programie, reinwestowane w kolejne akcji Spółki. Z opisanego przez skarżącą stanu faktycznego wynikało także, skarżąca nie była także władna dysponować jednostkami uczestnictwa w Funduszu ponieważ możliwość takich dyspozycji nastąpi nie wcześniej niż w roku 2014. Można zatem stwierdzić, że kwoty dywidend stanowią dla skarżącej jedynie potencjalny przychód, który faktycznie zostanie uzyskany dopiero w momencie uzyskania możliwości dysponowania tymi środkami (lub ich ekwiwalentami). W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego moment powstania przychodu zostanie przesunięty w czasie do chwili realnego uzyskania przychodu przez skarżącą.

W świetle powyższego zarzuty naruszenia prawa poprzez błędną wykładnię art. 11 ust. 1, art. 24 ust. 5 oraz art. 30a ust. 1 u.p.d.o.f. nie zasługują na uwzględnienie.

Mając powyższe na względzie, wobec wykazania, że WSA w Warszawie dokonał prawidłowej wykładni przepisów prawa materialnego i poprawnie zastosował je do ustalonego stanu faktycznego Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 P.p.s.a. orzekł o oddaleniu skargi kasacyjnej. O kosztach postępowania kasacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 209 w zw. z art. 204 pkt 2 P.p.s.a.