US.IX/443-9/HM/06

Pytanie podatnika:

Kiedy powstanie obowiązek podatkowy w przypadku należności z tytułu bezumownego użytkowania gruntu?

Działając na podstawie art.14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), art. 5 ust. 1 i ust. 2, art. 19 ust. 1, ust. 4, ust. 11 ust. 13 pkt 4, art. 106 ust. 4 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) - Naczelnik Urzędu Skarbowego w Przemyślu po rozpatrzeniu wniosku Jednostki z dnia 16.02.2006 r. w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego postanawia uznać stanowisko przedstawione we wniosku za prawidłowe w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku.

W dniu 16.02.2006 r. do tut. Urzędu wpłynął wniosek Strony w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie Podatnika.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny: Prezydent Miasta wzywa osobę fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej do zapłaty za bezumowne użytkowanie gruntu wyznaczając termin płatności na 14 dni od dnia otrzymania ww. wezwania. W przypadku uiszczenia zapłaty przed upływem terminu określonego w wezwaniu, podatek VAT od usługi bezumownego użytkowania gruntu zostaje odprowadzony w momencie otrzymania całości lub części zapłaty zgodnie z art. 19 ust. 11 i ust. 13 pkt 4 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług.

Pytanie Wnioskodawcy dotyczy powstania obowiązku podatkowego w przypadku, gdy wezwana osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej nie uiści opłaty za bezumowne użytkowanie gruntu w wyznaczonym w wezwaniu terminie. Strona stoi na stanowisku, iż bezumowne użytkowanie gruntu można uznać jako usługę o podobnym charakterze do usług najmu i dzierżawy, wobec czego w przypadku braku umowy i faktury na ww. usługę w świetle art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT obowiązek podatkowy dotyczący opłat z tytułu bezumownego użytkowania gruntu powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Przemyślu potwierdza prawidłowość stanowiska przedstawionego przez Stronę.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,

2. eksport towarów,

3. import towarów,

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,

5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa (art. 5 ust. 2). Instytucja użytkowania jest uregulowana przepisem art. 252 ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem użytkowanie jest ograniczonym prawem rzeczowym o najszerszej treści uprawnień. Na jego treść składa się uprawnienie do używania rzeczy i pobierania jej pożytków. Do istoty użytkowania nie należy odpłatność. Wobec czego użytkowanie może być ustanowione zarówno odpłatnie, jak i bez wynagrodzenia. W przypadku ustanowienia odpłatnego użytkowania, w świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT będzie miało miejsce odpłatne świadczenie usług, które podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z przepisem art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług obowiązek podatkowy co do zasady powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 19 ust. 4). W myśl natomiast art. 19 ust. 11 ustawy, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Od powyższych zasad ustawodawca ustanowił również szereg wyjątków określających szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. Do tego typu wyjątków należą m.in. usługi wymienione w art. 19 ust. 13 pkt 4. Przepis ten stanowi, iż obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze - z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, a także usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usług stałej obsługi prawnej i biurowej.

Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, iż mamy do czynienia z bezumownym użytkowaniem gruntu przez osobę fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej. Strona kierując się przepisem art. 106 ust. 4 ustawy nie wystawia również faktur na ww. usługę. Wzywa jedynie użytkownika do zapłaty wyznaczając mu 14 dniowy termin od dnia otrzymania wezwania.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego i prawnego w sytuacji, gdy między stronami użytkowania gruntu nie została zawarta żadna umowa, nie została wystawiona faktura (gdyż nie ma obowiązku wystawienia faktury dokumentującej wykonanie usługi) i nie zostanie uiszczone przez użytkownika wynagrodzenie z tytułu użytkowania, zdaniem tut. organu podatkowego obowiązek podatkowy w podatku VAT nie powstanie. Obowiązek ten powstanie dopiero w momencie otrzymania całości lub części zapłaty.