IBPBII/1/415-456/11/HK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 kwietnia 2011r. (data wpływu do tut. Biura – 26 kwietnia 2011r.), uzupełnionym w dniu 18 i 27 lipca 2011r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego na podstawie wyroku sądu odszkodowania za utracony zarobek - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 26 kwietnia 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego na podstawie wyroku sądu odszkodowania za utracony zarobek.
Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 07 i 22 lipca 2011r. Znak: IBPBII/1/415-456/11/HK wezwano o jego uzupełnienie. W dniu 18 i 27 lipca 2011r. wpłynęło uzupełnienie wniosku.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:
Zgodnie z wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 29 marca 2010r. wnioskodawca otrzymał tytułem odszkodowania za okres od 27 sierpnia 2007r. do 18 lutego 2009r. kwotę 5.182,64 zł. Jest to odszkodowanie za utracony zarobek w okresie zasiłkowym i pobierania świadczenia rehabilitacyjnego. Wnioskodawca powołuje się na art. 21 ust. 1 pkt 3 lub pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na podstawie którego – w opinii wnioskodawcy – wypłacone odszkodowanie jest objęte zwolnieniem z podatku dochodowego od osób fizycznych.
W uzupełnieniu wniosku wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny wyjaśniając, że:
otrzymane odszkodowanie związane jest ze zmniejszeniem dochodów za czas kiedy wnioskodawca przebywał na zasiłku chorobowym i świadczeniu rehabilitacyjnym jak i renty (wypadek w pracy) i zasądzone zostało wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 29 marca 2010r.; w uzasadnieniu wyroku Sąd powołuje się na przepisy kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych - art. 444 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego w związku z art. 361 Kodeksu cywilnego i art. 300 Kodeksu pracy,
wysokość odszkodowania została ustalona na podstawie wynagrodzeń trzech pracowników porównawczych, z którymi wnioskodawca współpracował przed wypadkiem (pracownicy porównawczy zatrudnieni są na takim samym stanowisku); wynagrodzenia pracowników porównawczych przyjęto za okres od września 2007r. do 18 lutego 2009r.
Zdaniem wnioskodawcy, otrzymane odszkodowanie jest objęte zwolnieniem od podatku dochodowego (wartości wypłacone są kwotami netto). Wnioskodawca nie będąc pewnym swego stanowiska w tej sprawie złożył w rozliczeniu rocznym informację o otrzymanym odszkodowaniu, dokonując wynikającej z rozliczenia zapłaty podatku.
Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z wniosku wynika, iż na podstawie wyroku Sądu Rejonowego z dnia 29 marca 2010r. wnioskodawca otrzymał tytułem odszkodowania za okres od 27 sierpnia 2007r. do 18 lutego 2009r. kwotę 5.182,64 zł. Jest to odszkodowanie za utracony zarobek w okresie zasiłkowym i pobierania świadczenia rehabilitacyjnego. Otrzymane odszkodowanie związane jest ze zmniejszeniem dochodów za czas, kiedy wnioskodawca przebywał na zasiłku chorobowym i świadczeniu rehabilitacyjnym jak i renty (wypadek przy pracy). Powyższe odszkodowanie zostało wypłacone na podstawie art. 444 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego w związku z art. 361 Kodeksu cywilnego i art. 300 Kodeksu pracy.
Stosownie do art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.
W myśl art. 361 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Zgodnie z art. 444 § 1 ww. ustawy w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.
Stosownie do art. 444 § 2 tejże ustawy jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.
W § 1 tego artykułu ustawodawca wskazuje na obowiązek naprawienia szkody poprzez zwrot wszelkich wynikłych z niej kosztów. W judykaturze i piśmiennictwie wskazuje się, że poszkodowany może domagać się kompensaty wszelkich kosztów, a więc także: kosztów transportu, kosztów odwiedzin osób bliskich (por. wyrok SN z 7 października 1971r., II CR 427/71, OSP 1972, z. 6, poz. 108), kosztów szczególnego odżywiania i pielęgnacji w okresie rekonwalescencji (por. uchwała SN (7) z 19 czerwca 1975 r., PRN 2/75, OSNC 1976, nr 4, poz. 70; wyrok SN z 21 maja 1973 r., II CR 194/73, OSP 1974, z. 4, poz. 83), kosztów nabycia specjalistycznej aparatury rehabilitacyjnej, kosztów przyuczenia do wykonywania nowego zawodu (przez jednorazowe albo okresowe świadczenie; por. wyrok SN z 10 lutego 1970 r., II CR 7/70, LEX nr 6672), zwrotu utraconych zarobków (Komentarz do art. 444 Kodeksu cywilnego (Dz.U.64.16.93), A. Kidyba (red.), A. Olejniczak, A. Pyrzyńska, T. Sokołowski, Z. Gawlik, A. Janiak, G. Kozieł, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna, LEX, 2010).
Natomiast w § 2 tegoż artykułu wskazano, iż – w danych okolicznościach - poszkodowany może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.
Zgodnie z treścią w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Z powołanego wyżej przepisu wynika, że nie wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia zasądzone przez sąd i otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Zakres zwolnienia wynikający z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3 powyższej ustawy nie obejmuje odszkodowań, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw oraz odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tegoż przepisu.
W przedstawionym stanie faktycznym przepisy, na podstawie których wnioskodawca otrzymał odszkodowanie dają wyłącznie podstawę prawną do dochodzenia odszkodowania; wysokość odszkodowania lub zasady jego ustalania nie wynikają wprost z tychże przepisów bądź przepisów wykonawczych wydanych na ich podstawie. To oznacza, że otrzymane przez wnioskodawcę odszkodowanie nie jest odszkodowaniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie może podlegać zwolnieniu z opodatkowania na podstawie tego przepisu.
Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Tym samym art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy obejmuje tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę; nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.
Wskazany przez wnioskodawcę art. 361 Kodeks cywilny, na treść którego powołał się Sąd zasądzający odszkodowanie, stanowi m.in., iż odszkodowanie może obejmować zarówno straty, które poszkodowany poniósł (np. koszty leczenia, koszty przygotowania do innego zawodu), jak i korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (np. utracony zarobek).
W opisie stanu faktycznego wnioskodawca wskazał, iż otrzymane przez niego odszkodowanie jest odszkodowaniem za utracony zarobek. Zatem odszkodowanie to nie może korzystać ze zwolnienia od podatku na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w treści którego ustawodawca wykluczył odszkodowania i zadośćuczynienia dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Z kolei w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3c cytowanej wyżej ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.
Na mocy powołanego powyżej przepisu zwolnione są zatem te odszkodowania, które przyznawane są w postaci renty, na podstawie przepisów prawa cywilnego.
Z wniosku nie wynika, iżby otrzymane odszkodowanie było odszkodowaniem w postaci renty, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawca otrzymał - jak sam wskazuje - odszkodowanie za utracony zarobek, określone w oparciu o wynagrodzenie trzech pracowników porównawczych, zatrudnionych na takim samym stanowisku jak wnioskodawca. Zatem świadczenie to zostało wypłacone na podstawie art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego, w którym wnioskodawca wskazał na obowiązek naprawienia szkody poprzez zwrot wszelkich wynikłych z niej kosztów, do których – jak wcześniej wskazano - zalicza się m.in. zwrot utraconych zarobków. Podkreślić należy, iż czym innym jest zwrot wszelkich kosztów związanych z zaistniałą szkodą (art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego), a czym innym otrzymanie odpowiedniej renty (art. 444 § 2 tegoż Kodeksu). Ze zwolnienia, o którym mowa w powołanym art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych korzysta tylko i wyłącznie to odszkodowanie, które przyjmuje postać renty. Zatem tylko w przypadku otrzymania odszkodowania w postaci renty wnioskodawca może skorzystać ze zwolnienia na mocy tegoż przepisu. Z wniosku nie wynika jednakże, iżby otrzymane odszkodowanie w kwocie 5.182,64 zł przyznane zostało w formie renty.
Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dołączono dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.