ILPP1/443-595/13-6/AWa

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 4 lipca 2013 r. (data wpływu 5 lipca 2013 r.), uzupełnionym pismami: z dnia 5 lipca 2013 r. (data wpływu 8 lipca 2013 r.) oraz z dnia 24 września 2013 r. (data wpływu 25 września 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawiania faktur/rachunków z tytułu świadczenia usług polegających na udzielaniu porad psychologicznych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 lipca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawiania faktur/rachunków z tytułu świadczenia usług polegających na udzielaniu porad psychologicznych. Powyższy wniosek został uzupełniony pismami: z dnia 5 lipca 2013 r. oraz z dnia 24 września 2013 r. o doprecyzowanie stanu faktycznego oraz wpłatę brakującej opłaty do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu porad psychologicznych. Jednocześnie jest wspólnikiem spółki cywilnej, która na podstawie kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia świadczy usługi w zakresie udzielania porad psychologicznych i psychiatrycznych. Spółka cywilna zleca świadczenie usług lekarzom i psychologom. Zainteresowany jest jednym z takich zleceniobiorców spółki cywilnej, w której jest wspólnikiem.

W piśmie z dnia 24 września 2013 r., stanowiącym uzupełnienie do wniosku, Wnioskodawca poinformował, że:

1. Zainteresowany nie jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.
2. Wnioskodawca świadczy na rzecz spółki cywilnej usługi w zakresie udzielania porad psychologicznych w ramach prowadzonej indywidualnej działalności gospodarczej.
3. Zainteresowany nie wykonuje w ramach świadczonych ww. usług czynności opodatkowanych podatkiem VAT, są one zwolnione od tego podatku.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca może wystawiać faktury (rachunki) za świadczone usługi porad psychologicznych spółce, w której jest wspólnikiem...

Zdaniem Wnioskodawcy, Zainteresowany może wystawiać rachunki spółce, w której jest wspólnikiem, gdyż są to odmienne firmy posługujące się różnymi numerami NIP. Poza tym, przedmiot działalności spółki jest znacznie szerszy niż indywidualnej praktyki Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Według art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z kolei w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r. brzmieniem art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W oparciu o art. 96 ust. 1 ustawy, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Z kolei ust. 3 powołanego wyżej przepisu stanowi, że podmioty wymienione w art. 15 ustawy, zwolnione od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Zgodnie z art. 96 ust. 4 ustawy, naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako „podatnika VAT czynnego” lub w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako „podatnika VAT zwolnionego”.

Natomiast stosownie do art. 96 ust. 5 ustawy, jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3, rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni - do aktualizacji tego zgłoszenia, w terminach:

1. przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-13 oraz art. 82 ust. 3, w przypadku rozpoczęcia dokonywania tej sprzedaży;
2. przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa;
3. przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 oraz w art. 113 ust. 1, w przypadku rezygnacji z tego zwolnienia;
4. przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5, w przypadku rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9.
   
   

Wówczas przepis art. 96 ust. 4 stosuje się odpowiednio.

Na podstawie art. 99 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10 i art. 133.

Z kolei, mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale (art. 99 ust. 2 ustawy).

Na mocy art. 99 ust. 3 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1, inni niż podatnicy rozliczający się metodą kasową, mogą również składać deklaracje podatkowe, o których mowa w ust. 2, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa. Podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu dokonuje zawiadomienia, o którym mowa w zdaniu pierwszym, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczął wykonywanie tych czynności.

Przepisu ust. 1 - na podstawie art. 99 ust. 7 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. - nie stosuje się do podatników zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 oraz podmiotów wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, chyba że:

1. przysługuje im zwrot różnicy podatku lub zwrot podatku naliczonego zgodnie z art. 87 lub przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 3;
2. są obowiązani do dokonania korekty podatku odliczonego, o której mowa w art. 90a lub art. 91, lub
3. są obowiązani do dokonania korekty, o której mowa w art. 89a ust. 4, lub uprawnieni do dokonania korekty, o której mowa w art. 89b ust. 4.
   
   

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Z treści przytoczonych przepisów wynika, że tylko podatnik wystawia fakturę w przypadku sprzedaży towaru lub usługi. Faktura jest zatem dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów i usług lub też otrzymania zaliczki) i nierozerwalnie związana jest z powstaniem obowiązku podatkowego. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

Przez sprzedaż natomiast rozumie się - stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy - odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Obowiązek dotyczący wystawiania faktur został doprecyzowany w § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 68, poz. 360 ze zm.), wydanego na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 106 ust. 8 pkt 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., fakturę wystawia:

1. zarejestrowany podatnik VAT czynny;
2. podatnik, o którym mowa w art. 16 ustawy, przy dokonywaniu wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu.
   
   

Natomiast od 1 stycznia 2013 r., stosownie do § 4 ust. 2 cyt. rozporządzenia, faktury mogą również wystawiać zarejestrowani podatnicy VAT zwolnieni.

Dodatkowo wskazać należy, że faktura VAT powinna spełniać wymogi, o których mowa w § 5 ww. rozporządzenia z dnia 28 marca 2011 r.

Warto w tym miejscu powołać również art. 87 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.), w myśl którego, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.

Ponadto, w świetle art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji (art. 113 ust. 2 ustawy).

W konsekwencji do kwoty limitu uprawniającego do zwolnienia nie wlicza się obrotu z tytułu odpłatnego świadczenia usług zwolnionych, wlicza się natomiast wszelki opodatkowany podatkiem od towarów i usług obrót uzyskiwany przez podatnika.

Na mocy art. 113 ust. 4 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, z tym że w przypadku, o którym mowa w ust. 9, zawiadomienie musi nastąpić przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5.

Stosownie zaś do treści art. 113 ust. 9 ustawy, podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.

Natomiast, jeżeli faktyczna wartość sprzedaży, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie określone w ust. 9 - zgodnie z art. 113 ust. 10 ustawy - traci moc z momentem przekroczenia tej kwoty. Opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad wartość określoną w zdaniu pierwszym, a obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej wartości. Przepis ust. 5 zdanie trzecie stosuje się odpowiednio.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu porad psychologicznych. Jednocześnie jest wspólnikiem spółki cywilnej, która na podstawie kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia świadczy usługi w zakresie udzielania porad psychologicznych i psychiatrycznych. Spółka cywilna zleca świadczenie usług lekarzom i psychologom. Zainteresowany jest jednym z takich zleceniobiorców spółki cywilnej, w której jest wspólnikiem. Zainteresowany nie jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca świadczy na rzecz spółki cywilnej usługi w zakresie udzielania porad psychologicznych w ramach prowadzonej indywidualnej działalności gospodarczej. Zainteresowany nie wykonuje w ramach świadczonych ww. usług czynności opodatkowanych podatkiem VAT, są one zwolnione od tego podatku.

W analizowanej sprawie, to osoba fizyczna będąca wspólnikiem Spółki cywilnej świadczy usługi w zakresie porad psychologicznych, a nie ta Spółka.

Należy zauważyć, że spółka cywilna na gruncie prawa cywilnego pozostaje tylko i wyłącznie umową pomiędzy wspólnikami i nie ma odrębnej podmiotowości, natomiast ta sama spółka cywilna na gruncie podatku od towarów i usług jest podatnikiem i podmiotem odrębnym od swoich wspólników.

Wspólnicy spółki cywilnej (każdej spółki osobowej) są podmiotami odrębnymi od samej spółki. Spółka cywilna, jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, jest odrębnym podmiotem gospodarczym, a więc także odrębnym podatnikiem VAT od każdego ze wspólników tej spółki.

Spółka cywilna, jako odrębny podatnik podatku VAT jest zobowiązana do wystawiana faktur VAT, prowadzenia stosownych ewidencji podatkowych, wykazując w nich podatek należny od sprzedaży i odliczając podatek naliczony związany z zakupami towarów bądź usług w związku z działalnością opodatkowaną oraz składania deklaracji podatkowych.

Spółka cywilna jest zatem odrębnym podatnikiem podatku VAT, posiadającym odrębny numer identyfikacji podatkowej. Tym samym, każdy z ww. podmiotów, tj. Spółka cywilna i wspólnicy w postaci osób fizycznych, może samodzielnie dokonywać rozliczeń podatku VAT.

Z przytoczonych wyżej regulacji art. 106 ust. 1 ustawy, jak również § 4 ust. 1 rozporządzenia wynika, że obowiązek dokumentowania dokonywanej sprzedaży fakturą dotyczy wyłącznie czynnych podatników podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego Wnioskodawca, będący podmiotem nieposiadającym statusu czynnego podatnika podatku od towarów i usług, który wykonuje usługi zwolnione od podatku (usługi psychologiczne), a ponadto z opisu stanu faktycznego nie wynika, aby Zainteresowany był podatnikiem VAT zwolnionym, zatem nie jest zobowiązany do wystawiania faktur VAT.

Powołany wyżej przepis art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej wskazuje na rachunek jako inną formę dokumentowania sprzedaży, w sytuacji gdy inny obowiązek nie wynika z odrębnych ustaw. Z taką sytuacją mamy do czynienia w analizowanej sprawie, gdzie Wnioskodawca jako podmiot niebędący czynnym podatnikiem VAT, wykonujący usługi zwolnione od tego podatku nie ma obowiązku dokumentowania fakturami VAT usług polegających na udzielaniu porad psychologicznych. Stąd też, w celu udokumentowania ww. czynności Zainteresowany obowiązany jest wystawić rachunek, o którym mowa w Ordynacji podatkowej, pod warunkiem, że nie złoży zgłoszenia rejestracyjnego i nie zarejestruje się jako podatnik VAT zwolniony.

Wobec powyższego, Wnioskodawca jako niezarejestrowany podatnik podatku VAT, nie ma prawa wystawiać faktur stwierdzających dokonanie sprzedaży, bowiem - zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia - faktury VAT mogą być wystawiane jedynie przez podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni, bądź zwolnieni. Wnioskodawca niebędący podmiotem zarejestrowanym jako czynny, bądź zwolniony podatnik podatku od towarów i usług jest obowiązany na żądanie usługobiorcy do wystawienia rachunku potwierdzającego wykonanie usług w zakresie udzielania porad psychologicznych.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz okoliczności niniejszej sprawy należy stwierdzić, że Wnioskodawca nie ma obowiązku dokumentowania fakturami VAT usług polegających na udzielaniu porad psychologicznych świadczonych na rzecz Spółki cywilnej, w której jest wspólnikiem. Dla udokumentowania ww. czynności Zainteresowany powinien wystawiać rachunki, o których mowa w art. 87 ustawy Ordynacja podatkowa.

Należy zauważyć, że stosownie do przepisu art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.), składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie przedstawionego stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie informuje się, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisywanym stanie faktycznym, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności zakwalifikowania przez Wnioskodawcę świadczonych usług w zakresie udzielania porad psychologicznych do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług.

Ponadto, informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek dotyczący stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie wystawiania faktur/rachunków z tytułu świadczenia usług polegających na udzielaniu porad psychologicznych. Natomiast, kwestia dotycząca stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych została rozstrzygnięta odrębnym pismem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.