PO 3-MD-722-343/96

W związku z licznymi pytaniami w sprawie skutków w podatku dochodowym od osób prawnych w przypadku sprzedaży środków trwałych służących działalności socjalnej uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 5 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 ze zm.) do przychodów nie zalicza się przychodów, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych zwiększają ten fundusz.

Do 4.4.1996 r., stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 7 i 8 ustawy z 4.3.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. Nr 43, poz. 163 ze zm.), środki funduszu zwiększane były o dochody z tytułu sprzedaży środków trwałych służących działalności socjalnej zakładu pracy, w części nie przeznaczonej na utrzymanie lub odtworzenie zakładowych obiektów socjalnych oraz o dochody z tytułu sprzedaży zakładowych domów i lokali mieszkalnych.

Od 5.4.1996 r., w związku z przepisami ustawy z 2.2.1996 r. o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych... (Dz.U. Nr 34, poz. 148), środki funduszu zwiększa się o przychody z tytułu sprzedaży tych środków trwałych.

Powyższa zmiana ma istotne znaczenie przy stosowaniu powołanych przepisów, bowiem "dochód" i "przychód" są to dwie różne kategorie prawa podatkowego.

Z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że "dochód", w znaczeniu ogólnym, to nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Przychodem ze sprzedaży nieruchomości i innych rzeczy jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży - w myśl art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wobec powyższego, do 4.4.1996 r. dochodem ze sprzedaży ww. środków trwałych, który zwiększał środki funduszu świadczeń socjalnych i w związku z tym nie wpływał na podatek dochodowy, była nadwyżka przychodu z tej sprzedaży nad kosztem uzyskania tego przychodu, tj. wartość netto środka trwałego, oraz ewentualnymi kosztami tej sprzedaży, np. wycena biegłego, koszty ogłoszenia, opłata skarbowa i notarialna.

Od 5.4.1996 r., zgodnie z dodanym przepisem art. 7 ust. 1a ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, za przychód ze sprzedaży ww. środków trwałych, który zwiększa środki funduszu świadczeń socjalnych, uważa się przychód ze sprzedaży (wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży jw.), pomniejszony o koszty tej sprzedaży, czyli tylko o takie koszty, które są bezpośrednio związane ze sprzedażą tych środków trwałych.

Nowe uregulowania w tym zakresie powodują niewątpliwie znaczne zasilanie środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, co było głównym celem zmiany, wnioskowanej wcześniej przez organizacje związkowe, wobec faktu, iż podmioty gospodarcze z reguły ponosiły stratę na sprzedaży ww. środków trwałych.

W zakresie kwalifikacji wartości netto sprzedanych ww. środków trwałych do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego, należy zauważyć, iż z art. 7 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochody nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od tego podatku.

Jeśli zatem przychodów ze sprzedaży ww. środków trwałych, zwiększających środki funduszu świadczeń socjalnych, nie zalicza się, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów dla celów podatku dochodowego, wobec tego, kosztów związanych z tymi przychodami nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów.

Tym samym zarówno dochodu jak i straty ze sprzedaży środków trwałych nie uwzględnia się przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.

Ponadto należy zauważyć, że stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego, to wydatek na nabycie tych środków nie może być uwzględniony jako koszt uzyskania przychodu, bowiem w tym przypadku nie jest to koszt poniesiony w celu osiągnięcia przychodów w zakresie podatku dochodowego, tylko funduszu świadczeń socjalnych.