ILPB3/423-163/10-2/DS

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 05 lutego 2010 r. (data wpływu 15 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego przez Spółkę odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 15 lutego 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego przez Spółkę odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 2009 roku Spółka sprzedała GDDKiA nieruchomość przylegającą do autostrady.

Nieruchomość została sprzedana na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych po przyjęciu przez Spółkę oferty GDDKiA z dnia 31.08.2009 r., w której to ofercie GDDKiA informuje, że w przypadku odmowy przyjęcia oferty zostanie wszczęte postępowanie wywłaszczeniowe w trybie art. 15 ust. 1 przywołanej ustawy.

W przywołanej ofercie GDDKiA poinformowała Spółkę, że „w związku z tym, że nieruchomość ta jest nabywana na cel publiczny, kwota wykupu jest wolna od podatku dochodowego”.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

W związku z faktem zbliżającego się terminu rozliczenia się z podatku dochodowego od osób prawnych za rok 2009, Spółka stoi przed problemem, czy rzeczywiście kwota otrzymana przez Nią, jako cena kupna od Skarbu Państwa nie podlega opodatkowaniu na podstawie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych z późn. zm....

Zdaniem Wnioskodawcy, uzyskany dochód jest wolny od podatku.

Osoba prawna w sprawach wywłaszczeniowych nie może zostać traktowana inaczej aniżeli osoba fizyczna. Wynika to z zasady równości zagwarantowanej Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. u. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami (podane w tym przepisie wyjątki nie dotyczą przypadku Wnioskodawcy).

Przepis odpowiadający tej zasadzie w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych znalazł się najpierw w art. 17 ust. 1 pod numerem 11, stwierdzającym pod hasłem „Zwolnienia przedmiotowe”, że wolne od podatku są:

„11) dochody z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o wywłaszczeniu nieruchomości lub z tytułu sprzedaży nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu stosownie do przepisów o gospodarce gruntami”.

W ocenie Wnioskodawcy, fakt, że przepis w tym brzmieniu został uchylony nic nie zmienia w tym, że zasada zwolnienia przedmiotowego od podatku w dalszym ciągu obowiązuje tak samo, jak dla wywłaszczonych osób fizycznych też dla osób prawnych. Zmiana zacytowanego przepisu wynika prawdopodobnie z tego powodu, że kwoty zapłacone przez nabywcę wywłaszczonej nieruchomości nie można nazwać w systemie polskiego prawa podatkowego oraz prawa rachunkowości firm „dochodem”. Dlatego wszystkie kwoty uzyskiwane przez podmioty gospodarcze ze źródeł dotacji oraz odszkodowań itp. nienależące „stricte” do „dochodów”, lecz przychodów w sensie rachunkowości podmiotów gospodarczych uregulowano w inny sposób, a jeżeli chodzi o odszkodowanie ze środków budżetowych państwa, to przepis teraz znajduje się w art. 17 ust. 1 w pkt 48, który stwierdza (od 01.01.2010 r.), że wolne od podatku są:

„48) kwoty otrzymane od agencji rządowych lub agencji wykonawczych, jeżeli agencje otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa, z wyjątkiem dopłat do oprocentowanych kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach”.

Terminus „agencji rządowej” oraz „agencji wykonawczej” nie został zdefiniowany przez ustawodawcę. Dlatego trzeba zapytać o sens tego przepisu, aby dojść do właściwej wykładni.

Według Spółki, sens tego przepisu polega w tym, że państwo nie może traktować w sposób różny treściowo jednakowe sprawy - przymusowe wywłaszczenie, względnie zawarcie umowy wobec faktu, że w przypadku jej niezawarcia, Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego na podstawie uprawnienia ustawowego przejmuje własność nieruchomości celem realizacji zadania publicznego. Różnica w uregulowaniu w dwóch aktach ustawowych wynika zaledwie z faktu, że opodatkowanie podmiotu gospodarczego stanowiącego osobę prawną bazuje na innych podstawach prowadzenia rachunkowości, aniżeli opodatkowanie osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka działająca jako podmiot gospodarczy byłaby traktowana nierówno gdyby - jak w Jej przypadku - straciła swoją podstawę gospodarowania przez przymusowy wykup przez państwo Jej nieruchomości stanowiącej Jej główny środek trwały i bazę działania, na której chciała realizować inwestycję, aby wydzierżawić nieruchomość wraz z naniesioną na niej inwestycją w formie budynków oraz urządzeń technicznych potrzebnych do funkcjonowania Miejsca Obsługi Podróżnych (MOP).

Jeżeli Spółka wykazuje przy tym „zysk bilansowy” przez to, że kwota odszkodowania za sprzedaż nieruchomości jest wyższa, aniżeli wartość księgowa nieruchomości, to należy uwzględniać fakt, że Spółka swoim majątkiem chciała zarobić przez okres przynajmniej 30 lat i że miała na te wszystkie warunki ustalone, mając umowę dzierżawy z firmą s inwestycji wybudowanej na nieruchomości, którą Spółka kupiła w roku 1993 w przetargu - przed wejściem w życie ustawy o autostradach płatnych i na podstawie potwierdzonych według ówczesnego państwowego planu autostrady.

Szkoda wyrządzona Spółce przez faktyczne wywłaszczenie ze strony GDDKiA, jako agencji rządowej (która przejęła zadania Agencji Budowy i Eksploatacji Autostrad i już z tego powodu stanowi „agencję rządową” w sensie art. 17 ust. 1 nr 48 ustawy o podatku dochodowego osób prawnych) zostałaby jeszcze zwiększona, gdyby powstał do zapłacenia podatek dochodowy od „przymusowo nałożonego na spółkę zysku księgowego”. Taka praktyka opodatkowania odszkodowań należnych podmiotom gospodarczym za wywłaszczenie stałaby też w skrajnej sprzeczności z zasadami Wspólnoty Europejskiej - w szczególności z zasadą ochrony własności prywatnej.

Wnioskodawca wskazał, iż należy przy udzielaniu odpowiedzi na postawione zagadnienie wziąć pod uwagę fakt, że wspólnicy Spółki bez wyjątku są obywatelami drugiego kraju UE – Niemiec.

Reasumując, Spółka prosi o potwierdzenie, że kwota, którą dostała Ona od Skarbu Państwa reprezentowanego przez GDDKiA, nie podlega opodatkowaniu jako „dochód”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. u. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Podatek dochodowy od osób prawnych obejmuje swoim zakresem wszelkie wpływy majątkowe powstałe przy prowadzeniu działalności gospodarczej, a także otrzymane z innych tytułów.

Natomiast w art. 12 ust. 4 cyt. ustawy określono rodzaje przysporzeń, których nie zalicza się do przychodów podatkowych. Brak w nim wyłączenia z opodatkowania przychodu pochodzącego z odszkodowania. Odszkodowanie nie jest również wymienione w art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zawierającym katalog dochodów zwolnionych od podatku dochodowego od osób prawnych.

Instytucja odszkodowania uregulowana została w art. 361-363 ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. u. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Odszkodowanie jest zatem swoistego rodzaju działaniem zmierzającym do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31.12.2009 r., wolne od podatku są kwoty otrzymane od agencji rządowych, jeżeli agencje otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa, z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnych ustawach.

Powyższy przepis zwalnia z opodatkowania kwoty otrzymane od agencji rządowych.

Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. u. Nr 249, poz. 2104 ze zm.) w stanie prawnym obowiązującym do 31.12.2009 r., sektor finansów publicznych tworzą m.in. inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego.

Status tych jednostek, jako agencji rządowych, powinien zatem wynikać z ww. przepisu ustawy o finansach publicznych.

Tymczasem status prawny Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad normują następujące akty prawne:

1. ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. u. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.),

2. ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. u. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.),

3. ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz. u. Nr 267, poz. 2251 ze zm.),

4. ustawa z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (t. j. Dz. u. z 2004 r. Nr 256, poz. 2571 ze zm.)

Ponieważ przepis art. 17 ust. 1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczy szeroko rozumianych ulg podatkowych, które są odstępstwem od powszechności opodatkowania jego wykładnia musi być dokonana zgodnie z jego literalnym brzmieniem.

Mając na względzie powyższe, a także wnioskując a contrario, należy stwierdzić, że środki finansowe otrzymane od podmiotów innych niż agencje rządowe nie mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie ww. art. 17 ust. 1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obowiązującym w stanie prawnym do końca 2009 r.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż otrzymane przez Spółkę odszkodowanie nie może korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 48 ww. ustawy – kwota ta będzie stanowiła przychód podatkowy w myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych rzutujący na wysokość podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Zatem, stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.