Rozdział 8. Nadzór i kontrola - Ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych

Art. 97. Nadzór nad przewozem towarów niebezpiecznych i jednostkami realizującymi przewóz

1.

Nadzór nad przewozem towarów niebezpiecznych oraz nad jednostkami realizującymi zadania związane z tym przewozem, z zastrzeżeniem art. 98 nadzór nad przewozem towarów niebezpiecznych środkami transportu sił zbrojnych, sprawuje:

1)

minister właściwy do spraw transportu – w zakresie przewozu drogowego oraz przewozu koleją towarów niebezpiecznych;

2)

minister właściwy do spraw żeglugi śródlądowej – w zakresie przewozu żeglugą śródlądową towarów niebezpiecznych.

2.

W ramach sprawowanego nadzoru odpowiednio minister właściwy do spraw transportu albo minister właściwy do spraw żeglugi śródlądowej w szczególności sprawdza prawidłowość:

1)

działań podejmowanych przez służby kontrolne, o których mowa w art. 99 podmioty uprawnione do kontroli przewozu i ich współpraca z innymi podmiotami ust. 1 pkt 1-3;

2)

wykonywania przez Dyrektora TDT zadań w zakresie:
a) prowadzenia ewidencji doradców,
b) prowadzenia ewidencji ekspertów ADN, ekspertów ADN do spraw przewozu gazów i ekspertów ADN do spraw przewozu chemikaliów oraz ewidencji podmiotów prowadzących kursy dla doradców,
c) wydawania świadectwa doradcy i świadectwa dopuszczenia pojazdu ADR;

3)

wykonywania zadań przez dyrektora urzędu żeglugi śródlądowej w zakresie wydawania świadectwa eksperta ADN, świadectwa eksperta ADN do spraw przewozu gazów, świadectwa eksperta ADN do spraw przewozu chemikaliów oraz świadectwa dopuszczenia statku ADN i tymczasowego świadectwa;

4)

czynności wykonywanych przez marszałka województwa w zakresie wydawania zaświadczeń ADR.

3.

W ramach sprawowanego nadzoru odpowiednio minister właściwy do spraw transportu albo minister właściwy do spraw żeglugi śródlądowej gromadzi informacje przekazywane przez:

1)

organy, o których mowa w art. 17 raport i informacja o poważnym wypadku lub awarii w przewozie ust. 1, w zakresie poważnych wypadków lub awarii związanych z przewozem towarów niebezpiecznych,

2)

marszałków województw w zakresie określonym w art. 56 zakaz prowadzenia kursów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych ust. 4,

3)

służby kontrolne w zakresie określonym w art. 104 roczne informacje o kontrolach, naruszeniach przepisów i nałożonych karach ust. 1 i 2
- w celu, w szczególności, monitorowania zdarzeń z udziałem towarów niebezpiecznych oraz podejmowanych działań w związku z tymi zdarzeniami, monitorowania skali naruszeń przepisów dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych, a także monitorowania procesu szkolenia w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych.

4.

W przypadku stwierdzenia, w ramach nadzoru, nieprawidłowości w zakresie, o którym mowa w ust. 2, odpowiednio minister właściwy do spraw transportu albo minister właściwy do spraw żeglugi śródlądowej może wydawać wiążące wytyczne i polecenia kierownikom jednostek organizacyjnych właściwych w tych sprawach.

Art. 98. Nadzór nad przewozem towarów niebezpiecznych środkami transportu sił zbrojnych

1.

Nadzór nad przewozem towarów niebezpiecznych środkami transportu należącymi do sił zbrojnych lub środkami transportu, za które siły zbrojne są odpowiedzialne, oraz nad jednostkami wojskowymi realizującymi zadania związane z tym przewozem sprawuje Minister Obrony Narodowej.

2.

W ramach sprawowanego nadzoru Minister Obrony Narodowej w szczególności sprawdza prawidłowość działań lub czynności podejmowanych przez Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych oraz Szefa Wojskowego Dozoru Technicznego.

3.

W przypadku stwierdzenia, w ramach nadzoru, nieprawidłowości działań w zakresie, o którym mowa w ust. 2, Minister Obrony Narodowej może wydawać wiążące wytyczne i polecenia szefom jednostek organizacyjnych właściwych w tych sprawach.

Art. 99. Podmioty uprawnione do kontroli przewozu i ich współpraca z innymi podmiotami

1.

Kontrolę przewozu towarów niebezpiecznych przeprowadzają:

1)

inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego - na drogach, parkingach oraz w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej przez uczestnika przewozu towarów niebezpiecznych w zakresie przewozu drogowego;

2)

upoważnieni pracownicy Urzędu Transportu Kolejowego - na obszarze kolejowym, bocznicach kolejowych oraz w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej przez uczestnika przewozu towarów niebezpiecznych w zakresie przewozu koleją;

3)

upoważnieni pracownicy urzędów żeglugi śródlądowej - na statkach żeglugi śródlądowej, w portach i przystaniach oraz w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej przez uczestnika przewozu towarów niebezpiecznych w zakresie przewozu żeglugą śródlądową;

4)

funkcjonariusze Policji - na drogach i parkingach;

5)

funkcjonariusze Straży Granicznej - na drogach i parkingach;

6)

funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej – na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

7)

żołnierze Żandarmerii Wojskowej - w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych wykonywanego przez siły zbrojne.

2.

Osoby, o których mowa w ust. 1, przy przeprowadzaniu kontroli współdziałają w niezbędnym zakresie z upoważnionymi przedstawicielami:

1)

organów dozoru jądrowego - w sprawach warunków przewozu materiałów promieniotwórczych;

2)

Transportowego Dozoru Technicznego - w sprawach, o których mowa w art. 9 właściwość organów w sprawach wykonywania czynności administracyjnych, ust. 1 pkt 4;

3)

Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych lub Wojskowego Dozoru Technicznego - w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych wykonywanego przez siły zbrojne;

4)

Inspekcji Ochrony Środowiska - w sprawach związanych z przestrzeganiem przepisów o ochronie środowiska;

5)

straży ochrony kolei - w sprawach związanych z przestrzeganiem przepisów porządkowych i dotyczących ochrony życia i zdrowia ludzi na obszarze kolejowym i w pojazdach kolejowych;

6)

organów właściwych w sprawach, o których mowa w art. 9 właściwość organów w sprawach wykonywania czynności administracyjnych, ust. 1 pkt 6-8 - w odpowiednim zakresie.

3.

Osoby przeprowadzające kontrolę, o których mowa w ust. 1, dokonują kontroli na warunkach i w trybie określonych w przepisach określających zakres ich działania.

4.

Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, nie mogą wykonywać czynności doradcy do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych.

Orzeczenia: 2

Art. 100. Zakres kontroli przewozu

1.

Kontrola, o której mowa w art. 99 podmioty uprawnione do kontroli przewozu i ich współpraca z innymi podmiotami ust. 1, polega na sprawdzeniu:

1)

zgodności wykonywanego przewozu towarów niebezpiecznych z wymaganiami określonymi odpowiednio w ADR, RID lub ADN oraz w ustawie;

2)

stanu technicznego naczyń, opakowań, urządzeń transportowych służących do przewozu towarów niebezpiecznych;

3)

stanu technicznego środka transportu użytego do przewozu, jego oznakowania i wyposażenia;

4)

przeszkolenia osób wykonujących przewóz towarów niebezpiecznych oraz czynności związane z tym przewozem, a także wyznaczenia właściwego doradcy do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych;

5)

dokumentów wymaganych przy przewozie towarów niebezpiecznych, w szczególności zaświadczenia ADR.

2.

Funkcjonariusze Straży Granicznej i Policji przeprowadzają kontrolę w zakresie określonym w ust. 1 pkt 1-3 i 5.

3.

Funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej przeprowadzają kontrolę w zakresie określonym w ust. 1 pkt 5.

4.

W przypadku stwierdzenia niewywiązywania się doradcy z obowiązków określonych w ustawie oraz odpowiednio w ADR, RID lub ADN osoby przeprowadzające kontrolę, o których mowa w art. 99 podmioty uprawnione do kontroli przewozu i ich współpraca z innymi podmiotami ust. 1 pkt 1-3, przekazują niezwłocznie informację o stwierdzonych naruszeniach do Dyrektora TDT.

5.

W przypadku stwierdzenia niewywiązywania się doradcy z obowiązków określonych w ustawie oraz odpowiednio w ADR, RID lub ADN, w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych przez siły zbrojne, żołnierze Żandarmerii Wojskowej przekazują niezwłocznie informację o stwierdzonych naruszeniach odpowiednio do Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych lub Dyrektora TDT.

6.

Do kontroli działalności gospodarczej w siedzibie uczestnika przewozu towarów niebezpiecznych stosuje się przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.

Art. 101. Lista kontrolna i protokół z kontroli

1.

Osoby, o których mowa w art. 99 podmioty uprawnione do kontroli przewozu i ich współpraca z innymi podmiotami ust. 1, są obowiązane podczas każdej kontroli wypełnić listę kontrolną oraz sporządzić protokół kontroli.

2.

Lista kontrolna i protokół kontroli są sporządzane w dwóch egzemplarzach, z czego:

1)

jeden egzemplarz jest przekazywany kontrolowanemu;

2)

drugi egzemplarz zachowują osoby przeprowadzające kontrolę, o których mowa w art. 99 podmioty uprawnione do kontroli przewozu i ich współpraca z innymi podmiotami ust. 1. Egzemplarz ten przechowywany jest przez okres 5 lat od dnia sporządzenia protokołu w dokumentacji prowadzonej przez organy, w których imieniu osoby, wskazane w art. 99 podmioty uprawnione do kontroli przewozu i ich współpraca z innymi podmiotami ust. 1, przeprowadzają kontrolę.

3.

(uchylony)

4.

W przypadku kontroli drogowej przewozu towarów niebezpiecznych dokonywanej podczas odprawy granicznej protokół kontroli jest sporządzany tylko w sytuacji stwierdzenia naruszeń.

Art. 102. Uprawnienia kontrolujących

1.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości związanych z przewozem drogowym towarów niebezpiecznych, mających wpływ na bezpieczeństwo tego przewozu, osoba przeprowadzająca kontrolę:

1)

uniemożliwia przekroczenie granicy środkiem transportu i jego wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli środek transportu znajduje się w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego;

2)

podejmuje czynności zmierzające do usunięcia środka transportu wraz z ładunkiem i zdeponowania go w miejscu postojowym umożliwiającym bezpieczne jego pozostawienie na koszt właściciela lub posiadacza środka transportu;

3)

w stosunku do środków transportu należących do sił zbrojnych lub środków transportu, za które siły zbrojne są odpowiedzialne, podejmuje czynności zmierzające do usunięcia środka transportu wraz z ładunkiem i zdeponowania go w jednostce wojskowej.

2.

Środek transportu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, może być zwrócony uprawnionej osobie po usunięciu nieprawidłowości i pokryciu kosztów związanych z jego usunięciem, postojem i czynnościami zabezpieczającymi.

3.

Do usuwania środka transportu, w zakresie nieuregulowanym ustawą, stosuje się odpowiednio zasady i warunki określone w przepisach prawa o ruchu drogowym.

Art. 103. Obowiązek zgłaszania naruszeń bezpieczeństwa w przewozie drogowym

Główny Inspektor Transportu Drogowego zgłasza poważne lub powtarzające się naruszenia zagrażające bezpieczeństwu w przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, dokonane przez pojazd lub przedsiębiorstwo z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, właściwym organom państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym pojazd lub przedsiębiorstwo są zarejestrowane.

Art. 104. Roczne informacje o kontrolach, naruszeniach przepisów i nałożonych karach

1.

Odpowiednio do posiadanych kompetencji Główny Inspektor Transportu Drogowego i Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku kalendarzowego, przekazują ministrowi właściwemu do spraw transportu informacje o wysokości nałożonych kar za naruszenia dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych oraz liczbie przeprowadzonych kontroli w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych i stwierdzonych naruszeń przepisów dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych – w zakresie przewozu drogowego oraz przewozu koleją towarów niebezpiecznych.

2.

Szef Krajowej Administracji Skarbowej, Komendant Główny Straży Granicznej i Komendant Główny Policji, w terminie do dnia 31 marca każdego roku kalendarzowego, przekazują:

1)

ministrowi właściwemu do spraw transportu informacje o wysokości nałożonych kar za naruszenia dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych oraz liczbie przeprowadzonych kontroli w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych i stwierdzonych naruszeń przepisów dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych – w zakresie przewozu drogowego oraz przewozu koleją towarów niebezpiecznych;

2)

ministrowi właściwemu do spraw żeglugi śródlądowej informacje o wysokości nałożonych kar za naruszenia dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych oraz liczbie przeprowadzonych kontroli w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych i stwierdzonych naruszeń przepisów dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych – w zakresie przewozu żeglugą śródlądową towarów niebezpiecznych.

3.

Komendant Główny Żandarmerii Wojskowej, w terminie do dnia 31 marca każdego roku kalendarzowego, przekazuje Ministrowi Obrony Narodowej informacje o wysokości nałożonych kar za naruszenia dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych oraz liczbie przeprowadzonych kontroli w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych i stwierdzonych naruszeń przepisów dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych, a także liczbie złożonych wniosków o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.

4.

Dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej, w terminie do dnia 31 marca każdego roku kalendarzowego, przekazują ministrowi właściwemu do spraw żeglugi śródlądowej informacje o wysokości nałożonych kar za naruszenia dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych oraz liczbie przeprowadzonych kontroli w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych i stwierdzonych naruszeń przepisów dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych, a także liczbie złożonych wniosków o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego – w zakresie przewozu żeglugą śródlądową towarów niebezpiecznych.

Art. 105. Sprawozdanie dotyczące kontroli drogowego przewozu towarów niebezpiecznych

1.

Główny Inspektor Transportu Drogowego przekazuje Komisji Europejskiej za każdy rok kalendarzowy, nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia zakończenia tego roku, sprawozdanie dotyczące kontroli drogowego przewozu towarów niebezpiecznych zawierające następujące dane:

1)

jeśli to możliwe, faktyczną lub szacunkową objętość towarów niebezpiecznych w przewozie drogowym (w tonach transportowanych lub w tonokilometrach);

2)

liczbę przeprowadzonych kontroli;

3)

liczbę pojazdów sprawdzonych w miejscu rejestracji (pojazdy zarejestrowane w kraju, w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej lub w państwach trzecich);

4)

liczbę i rodzaj stwierdzonych naruszeń;

5)

rodzaj i liczbę nałożonych kar.

2.

Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego przekazuje Głównemu Inspektorowi Transportu Drogowego informacje dotyczące przeprowadzonych kontroli przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, w tym informacje uzyskane od innych organów kontrolnych.

Art. 106. Rozporządzenia w sprawie wzorów formularzy i sprawozdań oraz i miejsc do usuwania pojazdów przewożących towary niebezpieczne

1.

Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:

1)

wzór formularza listy kontrolnej oraz wzór formularza protokołu kontroli, stosowane przy kontroli przewozu towarów niebezpiecznych, odpowiednio dla przewozu drogowego, przewozu koleją i przewozu żeglugą śródlądową, a także sposób i zakres ich wypełniania, uwzględniając konieczność ujednolicenia zakresu kontroli;

2)

warunki techniczne dla torów do awaryjnego odstawiania uszkodzonych wagonów kolejowych przewożących towary niebezpieczne, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa publicznego i bezpieczeństwa ruchu kolejowego;

3)

wzór sprawozdania, o którym mowa w art. 105 sprawozdanie dotyczące kontroli drogowego przewozu towarów niebezpiecznych ust. 1, uwzględniając zakres niezbędnych danych.

1a.

Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, minister właściwy do spraw transportu wydaje w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw żeglugi śródlądowej.

2.

Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, warunki techniczne parkingów, na które są usuwane pojazdy przewożące towary niebezpieczne, wraz z miejscami przeładunkowymi towarów niebezpiecznych, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa publicznego i ochronę środowiska.

Dz.U.2022.0.2147 t.j. - Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych