• Ustawa o funkcjonowaniu b...
  19.03.2024

Ustawa o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających

Stan prawny aktualny na dzień: 19.03.2024

Dz.U.2024.0.352 t.j. - Ustawa z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających

Obserwuj akt

Rozdział 2. Banki spółdzielcze

Banki spółdzielcze i zrzeszające mogą należeć do Krajowego Związku Banków Spółdzielczych oraz do Związku Banków Polskich, a także innych organizacji powołanych w celu reprezentowania wspólnych interesów gospodarczych tych banków, w szczególności wobec organów państwowych, instytucji zagranicznych i międzynarodowych.
Bank spółdzielczy jest obowiązany zrzeszyć się z bankiem zrzeszającym, na zasadach określonych w art. 16 umowy zrzeszenia banków spółdzielczych z bankiem zrzeszającym,
1.
Bank spółdzielczy prowadzi działalność na terenie powiatu, w którym znajduje się jego siedziba, oraz na terenie powiatów, w których w dniu wejścia w życie ustawy znajdują się jego placówki wykonujące czynności bankowe, o których mowa w art. 6 czynności bankowe banków spółdzielczych ust. 1.
1a.
Bank spółdzielczy posiadający kapitał założycielski wyższy niż równowartość 1 000 000 euro, lecz niższy niż równowartość 5 000 000 euro może prowadzić działalność na terenie województwa, w którym znajduje się jego siedziba, oraz na terenie powiatów, w których znajdują się jego placówki wykonujące czynności bankowe, o których mowa w art. 6 czynności bankowe banków spółdzielczych ust. 1.
1b.
Bank spółdzielczy posiadający kapitał założycielski o równowartości co najmniej 5 000 000 euro może prowadzić działalność na obszarze całego kraju.
2.
Bank spółdzielczy, za zgodą banku zrzeszającego, z którym zawarł umowę zrzeszenia, może prowadzić działalność także na terenie powiatów sąsiadujących z terenem określonym w ust. 1 i ust. 1a. Działalność obejmująca inne powiaty niż sąsiadujące wymaga uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego.
3.
W przypadku łączenia się banków spółdzielczych działających na różnych terenach, teren działania banku przejmującego ulega powiększeniu o teren działania banku przejętego w dniu połączenia.
4.
Zmiana statutu banku spółdzielczego będąca wynikiem dostosowania terenu działania do terenu określonego w ust. 1 lub rozszerzenia terenu działania w związku z połączeniem, o którym mowa w ust. 3, nie wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.
5.
Ograniczeń, o których mowa w ust. 1a i 2, nie stosuje się do banku spółdzielczego będącego uczestnikiem systemu ochrony, w przypadku:
1)
gdy bank ten jest stroną umowy o utworzeniu konsorcjum bankowego, z zastrzeżeniem, iż siedziba kredytobiorcy powinna znajdować się w zakresie działania przynajmniej jednego z uczestników konsorcjum;
2)
udzielania kredytów jednostkom podporządkowanym bankowi zrzeszającemu w rozumieniu art. 3 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 42 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120, 295 i 1598) lub jednostkom, na które bank zrzeszający wywiera znaczący wpływ w rozumieniu art. 3 objaśnienie pojęć ust. 1 pkt 36 tej ustawy;
3)
wykonywania czynności bankowych z członkami banku spółdzielczego;
4)
wykonywania czynności bankowych z jednostką zarządzającą systemem ochrony.
1.
Bank spółdzielczy, którego kapitał założycielski obniżył się poniżej wartości określonej w art. 5 zakres terytorialny działalności banków spółdzielczych ust. 1a i 1b, jest obowiązany niezwłocznie powiadomić o tym fakcie Komisję Nadzoru Finansowego, która w związku z tym obniżeniem może ograniczyć zakres działalności banku związany z wysokością kapitału założycielskiego.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do banku, o którym mowa w art. 1 zakres regulacji ustawy ust. 2, również w przypadku obniżenia kapitału założycielskiego poniżej wartości określonej w tym przepisie.
3.
Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, w przypadku gdy określony poziom kapitału założycielskiego zostanie zachowany po przeliczeniu na złote kwot wyrażonych w euro, z zastosowaniem średniej arytmetycznej średnich kursów euro ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski, obowiązujących w dni robocze roku, za który zostało sporządzone ostatnie sprawozdanie finansowe banku spółdzielczego.
W banku spółdzielczym źródło funduszu zasobowego, a w banku zrzeszającym – źródło kapitału zapasowego lub rezerwowego stanowią bezzwrotne wpłaty wnoszone:
1)
przez bank zrzeszający na fundusz zasobowy lub rezerwowy zrzeszonego banku spółdzielczego;
2)
z funduszu pomocowego, o którym mowa w art. 22g fundusz pomocowy na finansowanie zadań systemu ochrony ust. 1, na fundusz zasobowy, kapitał zapasowy lub rezerwowy banku – uczestnika systemu ochrony;
3)
przez jednego z uczestników systemu ochrony na fundusz zasobowy, kapitał zapasowy lub rezerwowy banku – uczestnika systemu ochrony;
4)
przez jednostkę zarządzającą, o której mowa w art. 22d zarządzanie systemem ochrony ust. 1 pkt 2, na fundusz zasobowy, kapitał zapasowy lub rezerwowy banku – uczestnika systemu ochrony.
1.
Banki spółdzielcze, po uzyskaniu zgodnie z ustawą - Prawo bankowe zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego, mogą wykonywać następujące czynności bankowe:
1)
przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów;
2)
prowadzenie innych rachunków bankowych;
3)
udzielanie kredytów;
4)
udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych;
5)
przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych;
6)
udzielanie pożyczek pieniężnych;
7)
udzielanie pożyczek i kredytów konsumenckich w rozumieniu przepisów odrębnej ustawy;
8)
operacje czekowe i wekslowe;
9)
świadczenie usług płatniczych oraz wydawanie pieniądza elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2024 r. poz. 30);
10)
nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych;
11)
przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych;
12)
udzielanie i potwierdzanie poręczeń;
13)
wykonywanie innych czynności bankowych w imieniu i na rzecz banku zrzeszającego.
2.
Czynności bankowe, o których mowa w ust. 1 pkt 3, 4, 6, 7 i 12, banki spółdzielcze mogą wykonywać z osobami fizycznymi zamieszkującymi lub prowadzącymi przedsiębiorstwo na terenie działania banku spółdzielczego lub z osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, a posiadającymi zdolność prawną, mającymi siedzibę lub jednostki organizacyjne na terenie działania banku spółdzielczego. Czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 12, banki spółdzielcze mogą wykonywać w zakresie i trybie uzgodnionym z bankiem zrzeszającym.
2a.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach bank spółdzielczy będący uczestnikiem systemu ochrony może wykonać czynność bankową z osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej a posiadającą zdolność prawną, mającymi miejsce zamieszkania lub siedzibę poza terenem jego działania, po uzyskaniu zgody organu zarządzającego tym systemem ochrony.
3.
(uchylony)
Za zgodą banku zrzeszającego banki spółdzielcze mogą wykonywać czynności bankowe, o których mowa w art. 5 czynności bankowe, ust. 1 pkt 5 i ust. 2 pkt 7 i 10 ustawy - Prawo bankowe.
1.
Za zgodą banku zrzeszającego banki spółdzielcze mogą wykonywać czynności, o których mowa w art. 6 inne kompetencje banków, ust. 1 ustawy - Prawo bankowe.
2.
Zgody banku zrzeszającego nie wymaga obejmowanie lub nabywanie akcji lub praw z akcji lub udziałów banków.
Zezwolenia, o których mowa w art. 34 elementy zezwolenia na utworzenie banku lub zmianę statutu banku, ustawy - Prawo bankowe, uzyskiwane są za pośrednictwem banku zrzeszającego.
1.
Każdy członek banku spółdzielczego obowiązany jest posiadać co najmniej jeden zadeklarowany i wpłacony udział. Minimalną wysokość udziału członkowskiego określa statut. Udzielenie kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji lub poręczenia może być uwarunkowane w statucie banku koniecznością zadeklarowania i wpłacenia przez kredytobiorcę, pożyczkobiorcę, osobę, której ma być udzielone poręczenie lub gwarancja, co najmniej jednego udziału w tym banku.
2.
(uchylony)
Członek banku spółdzielczego może wypowiedzieć udziały objęte ponad liczbę udziałów, których zadeklarowania wymaga statut obowiązujący w chwili wypowiedzenia. Wypowiedzenie powinno być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Termin i okres wypowiedzenia tych udziałów określa statut.
1.
Członek banku spółdzielczego przed ustaniem członkostwa nie może żądać zwrotu wpłat na udziały, z wyjątkiem wpłat przekraczających liczbę udziałów, których zadeklarowania wymaga statut obowiązujący w chwili żądania zwrotu. Zwrot tych wpłat nie może nastąpić przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za rok, w którym członek wystąpił z żądaniem, oraz w przypadku gdy jego udziały zostały przeznaczone na pokrycie strat spółdzielni. Sposób i termin zwrotu określa statut.
2.
Członek banku spółdzielczego nie może żądać zwrotu wpłat przekraczających liczbę udziałów, których zadeklarowania wymaga statut obowiązujący w chwili żądania zwrotu, przed upływem okresu wypowiedzenia udziałów. Zwrot tych wpłat nie może nastąpić przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za rok, w którym upłynął termin wypowiedzenia udziałów, oraz w przypadku gdy jego udziały zostały przeznaczone na pokrycie strat spółdzielni. Sposób i termin zwrotu określa statut.
1.
Statut może przewidywać, że zarząd banku spółdzielczego będzie uprawniony do wstrzymania albo ograniczenia zwrotu wpłat na udziały.
1a.
Podejmując decyzję, o której mowa w ust. 1, zarząd banku spółdzielczego zwraca uwagę w szczególności na:
1)
ogólną sytuację banku pod względem finansowym, płynnościowym oraz pod względem wypłacalności;
2)
wymogi w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 92 ust. 1 rozporządzenia nr 575/2013, wymogi nałożone na podstawie art. 138 uprawnienia nadzorcze KNF ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy – Prawo bankowe, oraz wymóg, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 2536 oraz z 2023 r. poz. 1723).
2.
Wstrzymanie albo ograniczenie zwrotu wpłat na udziały następuje w drodze uchwały zarządu. Zarząd informuje członków żądających zwrotu wpłat na udziały o podjętej uchwale, w sposób i w terminie określonych w statucie. Przepisu art. 32 możliwość wskazania w statucie innego organu odwoławczego ustawy – Prawo spółdzielcze nie stosuje się.
3.
W przypadku ustania przesłanek będących podstawą wstrzymania albo ograniczenia zwrotu wpłat na udziały zarząd banku może dokonać wypłat członkom żądającym zwrotu wpłat na udziały. Zwrot tych wpłat nie może nastąpić przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za rok, w którym ustały te przesłanki, oraz w przypadku gdy jego udziały zostały przeznaczone na pokrycie strat spółdzielni. Sposób i termin zwrotu określa statut.
1.
Udziały członkowskie w banku spółdzielczym są niezbywalne.
2.
Spadkobierca zmarłego członka banku spółdzielczego dziedziczy udziały, jeżeli jest członkiem banku spółdzielczego lub złożył deklarację przystąpienia do banku spółdzielczego. Jeżeli spadkobierców jest więcej niż jeden, powinni oni wskazać jednego spośród siebie, który będzie wykonywał uprawnienia wynikające z udziałów.
3.
Członek może, w deklaracji przystąpienia do banku spółdzielczego lub w pisemnym oświadczeniu złożonym bankowi spółdzielczemu, wskazać osobę, której po jego śmierci bank spółdzielczy jest obowiązany wypłacić udziały oraz inne należności związane z udziałami. Udziały oraz należności te nie wchodzą do spadku po zmarłym członku. Wskazanie osoby uprawnionej do otrzymania udziałów i należności może być w każdym czasie zmienione lub odwołane przez członka banku spółdzielczego.
4.
Spadkobiercy dziedziczącemu udziały przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków banku spółdzielczego bez obowiązku wniesienia wpisowego. Przyjęcie w poczet członków następuje ze skutkiem od dnia śmierci spadkodawcy. W razie odmowy przyjęcia w poczet członków, a także w razie niezłożenia deklaracji przystąpienia do banku spółdzielczego przez spadkobiercę bank spółdzielczy jest obowiązany wypłacić spadkobiercy równowartość przypadających mu udziałów zmarłego członka na zasadach określonych w statucie.
Przepisy art. 10b zwrot wpłat na udziały i art. 10c wstrzymanie albo ograniczenie zwrotu wpłat na udziały stosuje się odpowiednio w przypadku wykluczenia, wykreślenia lub skreślenia członka banku spółdzielczego.
1.
(uchylony)
2.
W radzie nadzorczej banku spółdzielczego udział pracowników banku, będących jego członkami, nie może przekroczyć 1/5 jej składu. Osoby zajmujące stanowiska kierownicze w banku, o których mowa w art. 22 zakaz konkurencji ust. 2, nie mogą być członkami rady nadzorczej.
1.
Oświadczenie woli w imieniu banku spółdzielczego składają 2 członkowie zarządu lub członek zarządu i pełnomocnik lub 2 pełnomocników, ustanowionych bezpośrednio przez zarząd, z zastrzeżeniem ust. 2.
2.
Oświadczenie woli w imieniu banku spółdzielczego przy zawieraniu umów rachunku bankowego, o których mowa w art. 49 rodzaje rachunków bankowych, ust. 1 ustawy - Prawo bankowe, składa członek zarządu lub pełnomocnik ustanowiony bezpośrednio przez zarząd.
Bank spółdzielczy będący akcjonariuszem banku zrzeszającego jest reprezentowany na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy tego banku przez pełnomocnika wybranego przez radę nadzorczą w głosowaniu tajnym.
1.
Banki spółdzielcze mogą tworzyć związki rewizyjne określone w ustawie - Prawo spółdzielcze.
2.
(uchylony)
3.
Związek rewizyjny na rzecz zrzeszonych w nim banków spółdzielczych w szczególności:
1)
przeprowadza lustracje;
2)
wykonuje czynności rewizji finansowej, w rozumieniu art. 2 objaśnienie pojęć pkt 7 ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1015, 1723 i 1843);
3)
prowadzi działalność szkoleniową i instruktażową.
4.
Związek rewizyjny przekazuje wnioski wynikające z przeprowadzonej lustracji i sprawozdanie z badania bankowi zrzeszającemu.
5.
Przepisy art. 134 badanie sprawozdań finansowych banku i oddziału banku zagranicznego ust. 1 ustawy - Prawo bankowe, w zakresie zasad powoływania biegłych rewidentów, oraz art. 136 obowiązki informacyjne biegłego rewidenta badającego sprawozdania finansowe banku, w zakresie obowiązku powiadamiania Komisji Nadzoru Finansowego o stwierdzonych podczas lustracji nieprawidłowościach, stosuje się odpowiednio.
6.
(uchylony)
Szukaj: Filtry
Ładowanie ...