• Ustawa o emeryturach i re...
  28.03.2024

Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Stan prawny aktualny na dzień: 28.03.2024

Dz.U.2023.0.1251 t.j. - Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Dział IX. Postępowanie w sprawach świadczeń i wypłata świadczeń

Rozdział 1. Ogólne zasady postępowania

1.
Decyzje w sprawach świadczeń wydają i świadczenia te wypłacają, z uwzględnieniem ust. 2-4, organy rentowe właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.
2.
Wyznaczone przez Prezesa Zakładu jednostki organizacyjne Zakładu wydają decyzje w sprawie świadczeń i świadczenia te wypłacają:
1)
osobom zamieszkałym za granicą w państwie, z którym łączy Rzeczpospolitą Polską umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych;
2)
osobom, którym przy ustalaniu prawa i wysokości emerytury lub renty uwzględniono okresy ubezpieczenia, o których mowa w art. 8 okresy ubezpieczenia za granicą.
3.
Osobom zamieszkałym za granicą w państwie, z którym nie łączy Rzeczpospolitą Polską umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, decyzje w sprawach świadczeń wydają i świadczenia te wypłacają organy rentowe właściwe ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania w Polsce osoby zainteresowanej (ubezpieczonego).
4.
(uchylony)
5.
Prezes Zakładu może wyznaczyć do załatwienia określonych czynności w sprawach świadczeń inne jednostki organizacyjne Zakładu niż jednostki właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.
Orzeczenia: 8 Porównania: 1 Przypisy: 1
1.
Postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej.
1a.
Postępowanie o emeryturę wszczyna się z urzędu, jeżeli wiek emerytalny dla uprawnionych do świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
1b.
Postępowanie w sprawie świadczenia podlega umorzeniu, jeżeli osoba ubiegająca się o świadczenie zmarła przed wydaniem decyzji w sprawie tego świadczenia.
1c.
Przepisu ust. 1b nie stosuje się w sprawach, o których mowa w art. 136 wypłacenie rodzinie świadczeń należnych zmarłemu.
1d.
Przepisu ust. 1b nie stosuje się, jeżeli członek otwartego funduszu emerytalnego zmarł przed wydaniem decyzji, o ile w dniu śmierci spełniał warunki do emerytury.
2.
Wniosek o emeryturę lub rentę może być wycofany, jednakże nie później niż do dnia uprawomocnienia się decyzji. W razie wycofania wniosku postępowanie w sprawie świadczeń podlega umorzeniu.
3.
Wnioski w sprawie przyznania świadczeń zgłasza się w organie rentowym bezpośrednio lub za pośrednictwem płatnika składek, z uwzględnieniem art. 182 wnioski o emeryturę ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r..
4.
Wnioski w sprawie przyznania świadczeń osobom, o których mowa w art. 115 właściwość organów w sprawach wydawania decyzji w sprawach świadczeń oraz wypłat świadczeń ust. 2 i 3, zgłasza się w organach rentowych wymienionych w tych przepisach, z uwzględnieniem postanowień umów międzynarodowych.
5.
Do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
6.
Do wniosku w sprawie przyznania świadczeń zainteresowanemu, który podlegał po raz pierwszy ubezpieczeniu albo rozpoczął podleganie kolejnemu ubezpieczeniu na podstawie art. 6 podmioty podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, organ rentowy nie może żądać dowodów potwierdzających dane znajdujące się na koncie ubezpieczonego, z wyjątkiem okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz dowodów potwierdzających wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 3 prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze ust. 1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych – przypadających do dnia 31 grudnia 2008 r.
Orzeczenia: 6 Porównania: 1
Złożenie przez członka otwartego funduszu emerytalnego wniosku o emeryturę, o której mowa w art. 24 wiek emerytalny i prawo do emerytury pomostowej ust. 1, oznacza jednocześnie złożenie wniosku o ustalenie okresowej emerytury kapitałowej, o której mowa w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych.
Porównania: 1
1.
Okresy składkowe, o których mowa w art. 6 okresy składkowe ust. 1 pkt 2-9 i ust. 2 pkt 1 lit. b-d, pkt 2 lit. d i pkt 4-17, okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 okresy nieskładkowe, oraz okresy, o których mowa w art. 10 okresy uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury i renty ust. 1 pkt 1, mogą być uwzględnione, jeżeli zostały udowodnione dokumentami (zaświadczeniami) lub wpisami w legitymacji ubezpieczeniowej bądź uznane orzeczeniem sądu, z uwzględnieniem ust. 3 i 4.
2.
Przypadające po dniu wejścia w życie ustawy okresy składkowe, o których mowa w art. 6 okresy składkowe ust. 1 pkt 1, okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 okresy nieskładkowe pkt 1, oraz dane o podstawie wymiaru składek i wysokości wpłaconych składek podlegają uwzględnieniu na podstawie informacji zarejestrowanych na koncie ubezpieczonego.
3.
Okresy osadzenia, o których mowa w art. 6 okresy składkowe ust. 1 pkt 8, na mocy wyroku - potwierdza prezes sądu okręgowego, a w przypadku osadzenia bez wyroku - Prezes Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
4.
Okresy, o których mowa w art. 6 okresy składkowe ust. 1 pkt 10 i ust. 2 pkt 6a i 6b, mogą być udowodnione dokumentami lub zeznaniami świadków. Oceny tych dokumentów i zeznań dokonuje, w drodze decyzji, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
4a.
Wniosek o potwierdzenie okresów, o których mowa w art. 6 okresy składkowe ust. 1 pkt 10 i ust. 2 pkt 6a i 6b, zawiera imię lub imiona oraz nazwisko wnioskodawcy, datę i miejsce urodzenia, imiona rodziców, numer PESEL, adres miejsca zamieszkania lub adres korespondencyjny, numer telefonu lub adres poczty elektronicznej, o ile wnioskodawca je posiada.
5.
(uchylony)
Orzeczenia: 8 Porównania: 1 Przypisy: 1
1.
Organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120 brak dowodów niezbędnych do ustalenia wysokości świadczeń
.
1a.
W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.
2.
Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do świadczenia oraz jego wysokość, organ rentowy dokonuje wypłaty świadczenia w terminie określonym w ust. 1.
3.
Jeżeli na podstawie przedstawionych środków dowodowych nie jest możliwe ustalenie prawa lub wysokości świadczenia, za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności, o której mowa w ust. 1, uważa się datę końcową dodatkowego terminu do przedstawienia niezbędnych dowodów, wyznaczonego przez organ rentowy, albo datę przedstawienia tych dowodów.
4.
Przy dokonywaniu wypłaty wynikającej z decyzji ponownie ustalającej prawo do świadczenia lub jego wysokość, ust. 1-3 stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 5.
5.
Wypłata świadczenia wynikająca z decyzji, o której mowa w ust. 4, następuje w najbliższym terminie płatności świadczenia albo w następnym terminie płatności, jeżeli okres między datą wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji a najbliższym terminem płatności jest krótszy niż 30 dni.
6.
Przepisów ust. 1-5 nie stosuje się, jeżeli umowy międzynarodowe stanowią inaczej.
7.
Od decyzji organu rentowego przysługują osobie zainteresowanej środki odwoławcze określone w odrębnych przepisach.
Orzeczenia: 7 Porównania: 1
1.
Organ rentowy wydaje decyzję o przyznaniu renty z tytułu okresowej niezdolności do pracy na okres wskazany w orzeczeniu lekarza orzecznika lub w orzeczeniu komisji lekarskiej.
2.
W razie orzeczenia o celowości przekwalifikowania zawodowego organ rentowy wydaje decyzję o przyznaniu renty szkoleniowej na okres 6 miesięcy i kieruje zainteresowanego do powiatowego urzędu pracy w celu poddania przekwalifikowaniu zawodowemu.
3.
Na wniosek starosty organ rentowy wydaje decyzję o przedłużeniu prawa do renty szkoleniowej na okres wskazany w tym wniosku, z uwzględnieniem przepisu art. 60 renta szkoleniowa ust. 2.
4.
Organ rentowy ponownie kieruje zainteresowanego do lekarza orzecznika, jeżeli starosta zawiadomi o braku możliwości przekwalifikowania do innego zawodu.
Porównania: 1
1.
Jeżeli prawo do świadczeń zostało udowodnione, ale zainteresowany nie przedłożył dowodów niezbędnych do ustalenia wysokości świadczeń, organ rentowy przyznaje zainteresowanemu świadczenia w kwocie zaliczkowej zbliżonej do kwoty przewidywanych świadczeń.
2.
Organ rentowy przyznaje zainteresowanemu świadczenia, o których mowa w ust. 1, również wtedy, gdy składki należne za okres, z którego ustalono podstawę obliczenia emerytury określonej w art. 26 wysokość emerytury, zostały zewidencjonowane na koncie ubezpieczonego w terminie uniemożliwiającym ich uwzględnienie w podstawie obliczenia świadczenia w dniu wydania decyzji w sprawie prawa do świadczenia i ustalenia jego wysokości.
Porównania: 1 Przypisy: 1
1.
Wyciągi z akt stanu cywilnego, zaświadczenia wydawane w celu ustalenia uprawnień do świadczeń oraz pisma o wydanie tych dokumentów są wolne od opłat.
2.
W sprawach świadczeń przewidzianych w ustawie osoby zainteresowane i organy rentowe są zwolnione od wszelkich opłat, z wyłączeniem opłat ponoszonych na podstawie art. 16 świadczenia wyłączone z ustawy ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, 2674 i 2770 oraz z 2023 r. poz. 605, 650 i 658).
Porównania: 1
1.
Organy administracji rządowej, samorządowej i pracodawcy są zobowiązane do udzielania organom rentowym pomocy i informacji w sprawach świadczeń przewidzianych w ustawie.
2.
Podmioty, o których mowa w ust. 1, są zobowiązane - na wniosek osób zainteresowanych lub organu rentowego - do nieodpłatnego poświadczania własnoręczności lub autentyczności podpisów na oświadczeniach (deklaracjach) i formularzach rentowych wymaganych do uzyskania lub pobierania rent z instytucji zagranicznych.
3.
Przepis ust. 2 nie narusza przepisów art. 96 poświadczenia notariusza ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1799).
Porównania: 1
Porównania: 1 Przypisy: 1
W postępowaniu w sprawach o świadczenia określone w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że niniejsza ustawa stanowi inaczej.
Orzeczenia: 34 Porównania: 1

Rozdział 2. Obowiązki płatników składek, świadczeniobiorców oraz innych podmiotów

1.
Pracodawcy obowiązani są do:
1)
współdziałania z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia;
2)
wydawania pracownikowi lub organowi rentowemu zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości;
3)
przygotowania wniosku o emeryturę i przedłożenia go za zgodą pracownika organowi rentowemu nie później niż na 30 dni przed zamierzonym terminem przejścia pracownika na emeryturę, z uwzględnieniem art. 182 wnioski o emeryturę ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r.;
4)
przygotowania, za zgodą pracownika, wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy i przedłożenia go organowi rentowemu na 30 dni przed ustaniem prawa do zasiłków chorobowych;
5)
poinformowania bezzwłocznie, po śmierci pracownika, pozostałej po nim rodziny o warunkach uzyskania renty rodzinnej, przygotowania wniosku o rentę i przedłożenia go organowi rentowemu.
2.
Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do innych płatników składek, z wyjątkiem zleceniodawców, osób fizycznych zatrudniających pracowników, niewypłacających świadczeń z ubezpieczenia chorobowego oraz płatników składek, którzy opłacają składkę za siebie i osoby współpracujące.
Porównania: 1
1.
Płatnik składek jest zobowiązany, na żądanie organu rentowego, do wystawienia dokumentów (zaświadczeń) w celu udowodnienia okresów składkowych, o których mowa w art. 6 okresy składkowe ust. 1 pkt 1, oraz okresów nieskładkowych, o których mowa w art. 7 okresy nieskładkowe pkt 1, z uwzględnieniem ust. 2 i 5.
2.
Płatnik składek jest zobowiązany do wystawienia dokumentów (zaświadczeń) w celu udowodnienia okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, okresów pracy górniczej oraz okresów pracy na kolei.
3.
Płatnik składek jest zobowiązany do wystawienia zaświadczenia o wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wypłaconego za okresy, za które przychód ten przysługuje, a także o wysokości wypłaconych wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy, świadczeń i zasiłków oraz innych należności, o których mowa w art. 15 podstawa wymiaru składek ust. 3.
4.
Płatnik składek jest zobowiązany przechowywać listy płac, karty wynagrodzeń albo inne dowody, na podstawie których następuje ustalenie podstawy wymiaru emerytury lub renty, przez okres 50 lat od dnia zakończenia przez ubezpieczonego pracy u danego płatnika, z zastrzeżeniem ust. 4a.
4a.
Płatnik składek jest zobowiązany przechowywać listy płac, karty wynagrodzeń albo inne dowody, na podstawie których następuje ustalenie podstawy wymiaru emerytury lub renty ubezpieczonego, o którym mowa w art. 6 podmioty podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, przez okres 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym:
1)
ubezpieczony zakończył pracę u danego płatnika składek, w przypadku ubezpieczonego zgłoszonego u danego płatnika składek do ubezpieczeń po dniu 31 grudnia 2018 r.;
2)
został złożony raport informacyjny, o którym mowa w art. 4 objaśnienie pojęć pkt 6a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
4b.
Płatnik składek, który nie przekazał raportu informacyjnego za ubezpieczonego, o którym mowa w ust. 4a, z wyjątkiem ubezpieczonego zgłoszonego do ubezpieczeń po dniu 31 grudnia 2018 r., jest zobowiązany przechowywać listy płac, karty wynagrodzeń albo inne dowody, na podstawie których następuje ustalenie podstawy wymiaru emerytury lub renty, przez okres, o którym mowa w ust. 4.
5.
Od osoby opłacającej składki na własne ubezpieczenia społeczne organ rentowy może żądać przedłożenia dowodów potwierdzających opłacanie składek oraz wysokości podstawy wymiaru składek za okres przypadający po dniu 31 grudnia 1998 r.
Porównania: 1
Osoba, która złożyła wniosek o przyznanie świadczenia, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy, oraz osoba mająca ustalone prawo do takiego świadczenia jest zobowiązana, na żądanie organu rentowego, poddać się badaniom lekarskim oraz, na wniosek lekarza orzecznika lub na wniosek komisji lekarskiej, badaniom psychologicznym, jeżeli są one niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń określonych ustawą. Przepis art. 134 wstrzymanie wypłaty świadczeń ust. 1 pkt 3 stosuje się odpowiednio.
Porównania: 1
1.
Emeryt lub rencista jest zobowiązany zawiadomić organ rentowy o podjęciu działalności, o której mowa w art. 104 osiąganie przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego ust. 1-4, i o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu, a po upływie roku kalendarzowego - o wysokości tego przychodu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.
1a.
Obowiązek określony w ust. 1 nie dotyczy emerytów, którzy wiek emerytalny 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni) osiągnęli przed podjęciem działalności, o której mowa w art. 104 osiąganie przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego ust. 1–4.
2.
Obowiązki określone w ust. 1 spoczywają odpowiednio na pracodawcy i zleceniodawcy, a w przypadku osoby pełniącej służbę - na właściwej komórce kadrowej.
Porównania: 1
1.
Na żądanie organu rentowego emeryt lub rencista jest zobowiązany do potwierdzania własnoręcznym podpisem istnienia dalszego prawa do pobierania świadczeń określonych ustawą.
2.
W razie zaistnienia okoliczności uniemożliwiających lub utrudniających emerytowi lub renciście złożenie tego podpisu, istnienie dalszego prawa do pobierania świadczeń przez tego emeryta lub rencistę może potwierdzić własnoręcznym podpisem upoważniona osoba sprawująca faktyczną opiekę nad emerytem lub rencistą.
3.
Własnoręczność podpisu osób, o których mowa w ust. 1 i 2, potwierdzają nieodpłatnie właściwe organy administracji rządowej lub jednostek samorządu terytorialnego.
4.
Przepis ust. 3 nie narusza przepisów art. 96 poświadczenia notariusza ustawy - Prawo o notariacie.
5.
W razie niespełnienia wymogu, o którym mowa w ust. 1, przepisy art. 101 ustanie prawa do świadczeń i art. 134 wstrzymanie wypłaty świadczeń stosuje się odpowiednio.
6.
Organ rentowy wypłacający świadczenia, o których mowa w art. 132 wypłata świadczenia uprawnionemu zamieszkałemu za granicą, osobom zamieszkałym za granicą może potwierdzić istnienie dalszego prawa do pobierania świadczeń, o którym mowa w ust. 1, również poprzez wymianę informacji z właściwą zagraniczną instytucją administracji zabezpieczenia społecznego, w szczególności w formie elektronicznej.
Porównania: 1
Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:
1)
zakres obowiązków informacyjnych organów rentowych,
2)
warunki i tryb wszczęcia postępowania w sprawach świadczeń,
3)
sposób ustalania daty zgłoszenia wniosku o świadczenie lub o ustalenie jego wysokości, jeżeli wniosek nie został złożony w organie rentowym,
4)
rodzaje dowodów uzasadniających prawo do świadczeń lub ich wysokość, w przypadku gdy konto ubezpieczonego nie zawiera tych danych,
5)
zakres danych, które mogą być udowodnione w drodze zeznań świadków lub oświadczeń ubezpieczonych, wraz ze wskazaniem formy tych zeznań lub oświadczeń,
6)
sposób obliczania świadczeń i okresów uwzględnianych przy ustalaniu świadczeń,
7)
elementy, jakie powinna zawierać decyzja organu rentowego oraz jej uzasadnienie, a także zakres informacji, które powinny być zawarte w pouczeniu do tej decyzji,
8)
formę prowadzenia akt sprawy i ich przechowywania oraz okres przechowywania akt sprawy prowadzonych w formie elektronicznej,
9)
tryb postępowania oraz rodzaje dowodów niezbędnych do przyznania przez Prezesa Zakładu świadczeń w drodze wyjątku
– uwzględniając konieczność zapewnienia sprawnego i terminowego ustalania prawa i wysokości świadczeń przewidzianych w ustawie.
Przypisy: 1

Rozdział 3. Ogólne zasady wypłaty świadczeń

1. Świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2.
(Art. 129 termin rozpoczęcia wypłacania świadczeń ust. 1 - w zakresie, w jakim – w sytuacji, gdy wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy został złożony przez ubezpieczonego w następstwie odmowy przyznania mu innego świadczenia, związanego z czasową niesprawnością organizmu, ze względu na ustaloną niezdolność do pracy uprawniającą do przyznania renty w trybie art. 57 uprawnienia do renty ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – termin początkowy wypłaty renty z tytułu niezdolności do pracy określa na miesiąc, w którym złożono wniosek o jej przyznanie, a nie na miesiąc, w którym złożono wniosek o przyznanie innego świadczenia– został uznany za niezgodny z Konstytucją RP wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 września 2019 r. (sygn. akt SK 31/16) i z dniem 9 października 2019 r. utracił moc w tym zakresie (Dz. U. z 2019 r. poz. 11915)
2. W razie zgłoszenia wniosku o rentę rodzinną w miesiącu przypadającym bezpośrednio po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć ubezpieczonego, emeryta lub rencisty, rentę rodzinną wypłaca się od dnia śmierci, nie wcześniej jednak niż od dnia spełnienia warunków do renty przez uprawnionych członków rodziny.
3. (uchylony)
Orzeczenia: 4 Porównania: 1
1.
Świadczenia wypłaca się za miesiące kalendarzowe w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego jako termin płatności świadczeń, z uwzględnieniem ust. 4 i 5, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.
2.
Świadczenia wypłaca się osobom uprawnionym, z uwzględnieniem ust. 3:
1)
w formie bezgotówkowej na wskazany przez osobę uprawnioną jej rachunek płatniczy prowadzony w kraju lub wydany w kraju jej instrument płatniczy w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2360 i 2640) albo
2)
za pośrednictwem podmiotów prowadzących działalność w zakresie doręczania świadczeń.
2a.
Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do osób sprawujących opiekę prawną nad osobami uprawnionymi do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy oraz osób sprawujących opiekę nad osobami, o których mowa w art. 131 wypłacanie renty rodzinnej ust. 1.
2b.
Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku, gdy osoba sprawująca opiekę prawną nad osobami uprawnionymi do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy oraz osoba sprawująca opiekę nad osobami, o których mowa w art. 131 wypłacanie renty rodzinnej ust. 1, odbywa karę pozbawienia wolności, karę aresztu wojskowego albo karę aresztu za wykroczenie lub jest tymczasowo aresztowana.
3.
Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności, karę aresztu wojskowego albo karę aresztu za wykroczenie oraz osobie tymczasowo aresztowanej świadczenia wypłaca się:
1)
w formie bezgotówkowej na wskazany przez nią jej rachunek płatniczy prowadzony w kraju lub wydany w kraju jej instrument płatniczy w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych albo
2)
na wniosek tej osoby:
a) za pośrednictwem podmiotów prowadzących działalność w zakresie doręczania świadczeń pod adresem zakładu karnego lub aresztu albo
b) w formie bezgotówkowej na wskazany przez nią rachunek płatniczy prowadzony w kraju lub wydany w kraju instrument płatniczy w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych osoby przez nią upoważnionej do odbioru świadczenia, zamieszkałej w kraju, po uprzednim pouczeniu jej o okolicznościach, o których mowa w art. 138 świadczenia pobrane nienależnie ust. 2 pkt 1.
4.
Za dzień wypłaty świadczeń przekazywanych za granicę uważa się dzień przekazania należności do banku lub innej instytucji pośredniczącej w wypłacie świadczeń.
5.
Świadczenia przekazywane za granicę, ustalone w kwotach niższych od najniższej emerytury, mogą być wypłacane w innych niż określone w ust. 1 terminach ustalonych w decyzji organu rentowego.
Porównania: 1
1.
Rentę rodzinną lub jej część, o której mowa w art. 74 łączna renta rodzinna ust. 2, przysługującą:
1)
osobie małoletniej,
2)
osobie pełnoletniej, nad którą ustanowiona została opieka prawna,
wypłaca się osobom sprawującym opiekę nad tymi osobami, po uprzednim pouczeniu o okolicznościach, o których mowa w art. 138 świadczenia pobrane nienależnie ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6.
2.
Część renty rodzinnej, przysługującą osobie pełnoletniej innej niż wymieniona w ust. 1 pkt 2, wypłaca się - na wniosek tej osoby - innej osobie pełnoletniej uprawnionej do części tej renty rodzinnej albo osobie, która sprawowała opiekę nad wnioskodawcą przed osiągnięciem pełnoletności, po uprzednim pouczeniu o okolicznościach, o których mowa w art. 138 świadczenia pobrane nienależnie ust. 2 pkt 1.
3.
W razie ujawnienia okoliczności powodujących konieczność dokonania podziału renty po raz pierwszy lub zmiany warunków dotychczasowego podziału renty, organ rentowy wypłaca wyrównanie świadczenia od miesiąca ujawnienia tych okoliczności.
4.
Kwoty wypłacone przed dokonaniem podziału renty rodzinnej za okres, za który ustala się ten podział:
1)
zalicza się na poczet kwot przysługujących w wyniku dokonania tego podziału, jeżeli za okres ten przysługuje wyrównanie świadczenia;
2)
nie podlegają dochodzeniu, jeżeli w wyniku podziału ustalono, że za okres ten przysługiwało świadczenie w niższej wysokości.
5.
W przypadku pobytu sieroty zupełnej w zakładzie specjalnym, w domu dziecka lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej rentę rodzinną wraz z dodatkiem dla sieroty zupełnej wpłaca się na rachunek oszczędnościowy w banku, wskazanym przez kierownika placówki lub opiekuna ustanowionego przez sąd.
6.
W przypadku pobytu w zakładzie specjalnym, w domu dziecka lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej więcej niż jednej sieroty zupełnej uprawnionych do jednej renty rodzinnej, każdej z nich wypłaca się przysługującą jej część renty oraz dodatek dla sieroty zupełnej. Przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio.
Porównania: 1
1.
Emerytowi lub renciście, który mieszka za granicą, świadczenie wypłaca się w formie bezgotówkowej:
1)
na wskazany przez niego jego rachunek płatniczy prowadzony w kraju lub wydany w kraju jego instrument płatniczy w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych albo
2)
na jego wniosek, na wskazany przez niego rachunek płatniczy prowadzony w kraju lub wydany w kraju instrument płatniczy w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych osoby przez niego upoważnionej do odbioru świadczenia, zamieszkałej w kraju
– chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.
1a.
Na wniosek emeryta lub rencisty zamieszkałego za granicą w państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub w państwie, z którym Rzeczpospolitą Polską łączy umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych przewidująca transfer emerytur lub rent, przysługujące świadczenia wypłaca się w państwie zamieszkania, na rachunek bankowy tej osoby za granicą lub w innej formie wskazanej przez organ rentowy, w terminach, walucie i trybie ustalonych przez ten organ rentowy.
2.
Do wypłaty świadczeń osobom uprawnionym do świadczeń przewidzianych przepisami o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, przepisami o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, przepisami o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych, przepisami o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich oraz przepisami o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych, zamieszkałym za granicą, stosuje się zasady określone w tych przepisach.
Porównania: 1
1.
W razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:
1)
od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ponowne ustalenie wysokości renty rodzinnej ust. 3;
2)
za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio również w razie ponownego ustalenia prawa do świadczeń lub ich wysokości wskutek wznowienia postępowania przed organami odwoławczymi albo wskutek kasacji, z tym że za miesiąc zgłoszenia wniosku przyjmuje się miesiąc wniesienia wniosku o wznowienie postępowania lub o kasację.
Porównania: 1
1.
Wypłatę świadczeń wstrzymuje się, jeżeli:
1)
powstaną okoliczności uzasadniające zawieszenie prawa do świadczeń lub ustanie tego prawa;
2)
osoba pobierająca świadczenia mimo pouczenia lub żądania organu rentowego nie przedłoży dowodów stwierdzających dalsze istnienie prawa do świadczeń;
3)
osoba uprawniona do świadczeń nie poddała się badaniu lekarskiemu lub psychologicznemu, bez uzasadnionych przyczyn, mimo wezwania organu rentowego;
4)
okaże się, że prawo do świadczeń nie istniało;
5)
świadczenia nie mogą być doręczone z przyczyn niezależnych od organu rentowego.
2.
Wstrzymanie wypłaty świadczeń następuje poczynając od miesiąca:
1)
przypadającego po miesiącu, w którym ustało prawo do świadczenia ustalone wskutek okresowej niezdolności do pracy;
2)
w którym została wydana decyzja o wstrzymaniu wypłaty w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1-4, albo od następnego miesiąca, jeżeli wcześniejsze wstrzymanie wypłaty nie było możliwe;
3)
za który przysługiwało świadczenie niedoręczone w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 5.
3.
Przepis ust. 2 pkt 2 stosuje się odpowiednio, jeżeli powstaną okoliczności uzasadniające zmniejszenie wysokości świadczeń.
4.
Decyzji o wstrzymaniu wypłaty świadczeń nie wydaje się w przypadkach określonych w art. 102 ustanie prawa do świadczenia z powodu okresowej niezdolności do pracy ust. 1 i ust. 2 pkt 1 i 3.
Orzeczenia: 13 Porównania: 1
1.
W razie ustania przyczyny powodującej wstrzymanie wypłaty świadczenia, wypłatę wznawia się od miesiąca ustania tej przyczyny, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano z urzędu decyzję o jej wznowieniu, z uwzględnieniem ust. 2.
2.
W przypadkach określonych w art. 134 wstrzymanie wypłaty świadczeń, ust. 1 pkt 5 wypłatę świadczenia wznawia się od miesiąca, w którym ją wstrzymano, jednak za okres nie dłuższy niż 3 lata poprzedzające bezpośrednio miesiąc, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty.
3.
Jeżeli wstrzymanie wypłaty świadczeń nastąpiło na skutek błędu organu rentowego, wypłatę wznawia się poczynając od miesiąca, w którym je wstrzymano, jednak za okres nie dłuższy niż 3 lata poprzedzające bezpośrednio miesiąc, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano decyzję z urzędu o jej wznowieniu.
Orzeczenia: 2 Porównania: 1
1.
W razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia określone ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci wypłaca się małżonkowi, dzieciom, z którymi prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, a w razie ich braku - małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego, a w razie ich braku - innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba.
2.
Osoby wymienione w ust. 1 mają prawo do udziału w dalszym prowadzeniu postępowania o świadczenia, nieukończonego wskutek śmierci osoby, która o te świadczenia wystąpiła.
3.
Roszczenia o wypłatę świadczeń, o których mowa w ust. 1, wygasają po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której świadczenia przysługiwały, chyba że przed upływem tego okresu zgłoszony zostanie wniosek o dalsze prowadzenie postępowania.
Orzeczenia: 4 Porównania: 1
1.
Kwotę emerytury lub renty przysługującej za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje.
2.
W razie śmierci emeryta lub rencisty wstrzymanie wypłaty świadczenia następuje od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zmarł emeryt lub rencista.
Przypisy: 1
1.
Jeżeli z akt sprawy wynika konieczność ustanowienia dla osoby uprawnionej do emerytury lub renty opiekuna prawnego, do czasu jego ustanowienia świadczenia mogą być wypłacane osobie sprawującej faktyczną opiekę nad emerytem lub rencistą, po uprzednim pouczeniu o konieczności poinformowania organu rentowego o zajściu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczenia albo wstrzymanie wypłaty świadczenia w całości lub w części oraz o obowiązku zwrotu świadczenia przez tę osobę, w przypadku gdy zostało pobrane nienależnie.
2.
Świadczenie jest wypłacane osobie sprawującej faktyczną opiekę nad emerytem lub rencistą na podstawie oświadczenia o sprawowaniu tej opieki, potwierdzonego przez organ, który z racji wykonywanych zadań posiada informacje dotyczące sprawowania tej opieki.
Przypisy: 1
Porównania: 1 Przypisy: 1

Rozdział 4. Zwrot nienależnie pobranych świadczeń, egzekucja i potrącenia ze świadczeń

1.
Osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu.
2.
Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się:
1)
świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;
2)
świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.
3.
Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się również świadczenia wypłacone z przyczyn niezależnych od organu rentowego osobie innej niż wskazana w decyzji tego organu.
4.
Nie można żądać zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń za okres dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ rentowy o zajściu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, a mimo to świadczenia były jej nadal wypłacane, w pozostałych zaś wypadkach - za okres dłuższy niż 3 lata, z zastrzeżeniem ust. 5.
5.
Kwoty nienależnie pobranych świadczeń w związku z osiągnięciem przychodów, o których mowa w art. 104 osiąganie przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego ust. 1, podlegają zwrotowi za okres nie dłuższy niż 1 rok kalendarzowy poprzedzający rok, w którym wydano decyzję o rozliczeniu świadczenia, jeżeli osoba pobierająca to świadczenie powiadomiła organ rentowy o osiągnięciu przychodu, w pozostałych zaś przypadkach - za okres nie dłuższy niż 3 lata kalendarzowe poprzedzające rok wydania tej decyzji.
6.
Organ rentowy może odstąpić od żądania zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, zmniejszyć wysokość potrąceń, ustaloną zgodnie z art. 140 granice potrąceń ust. 4 pkt 1, lub zawiesić dokonywanie tych potrąceń na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności.
Orzeczenia: 8 Porównania: 1
Podmiot prowadzący rachunek płatniczy oraz bank i spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa prowadzące rachunek inny niż płatniczy, a także wydawca instrumentu płatniczego są obowiązani zwrócić Zakładowi kwoty świadczeń przekazane na ten rachunek albo instrument płatniczy, za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy; przepis art. 144 ściąganie nienależnie pobranych świadczeń ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Porównania: 1
1.
Ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie - po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych - podlegają potrąceniu, z uwzględnieniem art. 141 egzekucje i potrącenia z emerytur i rent, następujące należności:
1)
świadczenia wypłacane w kwocie zaliczkowej, następnie kwoty świadczenia lub świadczeń podlegające rozliczeniu w trybie określonym w art. 98 wypłacanie świadczeń ust. 3, a następnie traktowane jak świadczenie wypłacane w kwocie zaliczkowej kwoty zasiłku chorobowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia oraz świadczenia rehabilitacyjnego, o których mowa w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zaliczone na poczet emerytury przyznanej za okres, za który zostały pobrane;
2)
kwoty nienależnie pobranych emerytur, rent i innych świadczeń z tytułu:
a) zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego za okres przed dniem wejścia w życie ustawy,
b) ubezpieczeń społecznych, o których mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie,
c) zaopatrzenia określonego w odrębnych przepisach;
2a)
kwoty nienależnie pobranych świadczeń uzupełniających dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji;
2b)
kwoty nienależnie pobranych świadczeń postojowych otrzymane na podstawie przepisów ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095, z późn. zm.);
2c)
nieopłacone należności z tytułu składek, o których mowa w art. 24 dodatkowa opłata za nieopłacenie składek lub opłacenie ich w zaniżonej wysokości ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, do których poboru jest obowiązany Zakład;
2d)
kwoty nienależnie pobranych świadczeń wychowawczych i świadczeń dobry start;
3)
sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie: należności alimentacyjnych, należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2023 r. poz. 581 i 658), należności likwidatora funduszu alimentacyjnego powstałych z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłaconych na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym (Dz. U. z 1991 r. poz. 200, z późn. zm.) oraz należności z tytułu wypłaconej zaliczki alimentacyjnej wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. poz. 732 i 1366, z 2007 r. poz. 1378, z 2008 r. poz. 770 oraz z 2009 r. poz. 1261);
4)
należności alimentacyjne potrącane na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego;
5)
sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż należności, o których mowa w pkt 3;
6)
kwoty nienależnie pobranych zasiłków rodzinnych lub pielęgnacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków dla opiekunów w razie braku możliwości potrącenia z wypłacanych zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków dla opiekunów, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie, a także kwoty zasiłku pielęgnacyjnego wypłaconego za okres, za który przyznano dodatek pielęgnacyjny;
6a)
kwoty nienależnie pobranego dodatku weterana poszkodowanego;
6b)
kwoty nienależnie pobranych świadczeń wyrównawczych otrzymane na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 października 2021 r. o świadczeniu wyrównawczym dla osób uprawnionych do wcześniejszej emerytury z tytułu opieki nad dziećmi wymagającymi stałej opieki (Dz. U. poz. 2314);
7)
kwoty nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego;
7a)
kwoty nienależnie pobranego rodzinnego kapitału opiekuńczego, o którym mowa w ustawie z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz. U. z 2023 r. poz. 883), i dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, o którym mowa w art. 64c dofinansowanie obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2023 r. poz. 204).
7b)
kwoty nienależnie pobranego świadczenia wspierającego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429),
8)
zasiłki wypłacone z tytułu pomocy społecznej, jeżeli przy wypłacie zastrzeżono ich potrącanie, oraz zasiłek stały lub zasiłek okresowy wypłacone na podstawie przepisów o pomocy społecznej za okres, za który przyznano emeryturę lub rentę;
9)
zasiłki i świadczenia wypłacone na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu za okres, za który przyznano prawo do emerytury lub renty;
10)
z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych - na wniosek dyrektorów tych placówek.
2.
Odliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie zaliczki następuje w przypadku wskazanym w art. 83 obniżenie składki na ubezpieczenie społeczne ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
3.
Potrącenia należności wymienionych w ust. 1 dokonuje się w kolejności podanej w tym przepisie.
4.
Przy dokonywaniu potrąceń, o których mowa w ust. 1 pkt 4, potrąca się w pierwszej kolejności alimenty zaległe za okres wskazany w tytule wykonawczym, pod warunkiem uzyskania od wierzyciela oświadczenia, że nie zostały w inny sposób uiszczone przez dłużnika.
Orzeczenia: 14 Porównania: 1 Przypisy: 1
1.
Potrącenia, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie, mogą być dokonywane, z zastrzeżeniem art. 141 egzekucje i potrącenia z emerytur i rent, w następujących granicach:
1)
świadczeń alimentacyjnych, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 3 - do wysokości 60 % świadczenia;
2)
należności egzekwowanych związanych z:
a) odpłatnością za pobyt w domach pomocy społecznej,
b) odpłatnością za pobyt w zakładach opiekuńczo-leczniczych,
c) odpłatnością za pobyt w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych,
do wysokości 50 % świadczenia;
3)
innych egzekwowanych należności - do wysokości 25 % świadczenia.
2.
W razie zbiegu egzekucji:
1)
administracyjnej i sądowej albo egzekucji administracyjnych, gdy zajęte kwoty nie wystarczają na pokrycie egzekwowanych należności pieniężnych – organ rentowy uiszcza je, z uwzględnieniem pkt 2, na rzecz właściwego organu egzekucyjnego wskazanego w przepisach ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479, z późn. zm.) lub ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805, z późn. zm.). W razie powzięcia informacji o sporze co do właściwości organu egzekucyjnego w zakresie dalszego łącznego prowadzenia egzekucji, kwoty potrącone ze świadczenia pozostają w depozycie Zakładu do czasu rozstrzygnięcia sporu o właściwość. Kwoty te uiszczane są w najbliższym możliwym technicznie terminie płatności po uzyskaniu informacji pochodzącej od organu właściwego do dalszego łącznego prowadzenia egzekucji;
2)
sądowych, gdy zajęte kwoty nie wystarczają na pokrycie egzekwowanych należności pieniężnych – organ rentowy przekazuje potrącone kwoty po uzyskaniu postanowienia, o którym mowa w art. 7634 obowiązki komornika po stwierdzeniu swojej niewłaściwości ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, wskazującego komornika sądowego właściwego do dalszego prowadzenia egzekucji. Do czasu uzyskania postanowienia, o którym mowa w art. 7634 obowiązki komornika po stwierdzeniu swojej niewłaściwości ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, kwoty te pozostają w depozycie Zakładu. Kwoty te uiszczane są w najbliższym możliwym technicznie terminie płatności po uzyskaniu tego postanowienia.
2a.
Przepisy ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku potrącania sum, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 5.
3.
W przypadku zbiegu egzekucji sum, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 3, z potrąceniem należności alimentacyjnych, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 4, gdy łączna wysokość kwot możliwych do egzekucji i potrącenia nie wystarcza na pokrycie należności pieniężnych, organ rentowy realizuje egzekucję sum, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 3, oraz wstrzymuje potrącanie należności alimentacyjnych, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 4, w całości lub w części, o czym zawiadamia wierzyciela. Zwrot tytułu wykonawczego, o którym mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 4, następuje na wniosek wierzyciela.
4.
Potrącenia, z zastrzeżeniem art. 141 egzekucje i potrącenia z emerytur i rent, nie mogą przekraczać:
1)
50% miesięcznego świadczenia – jeżeli potrąceniu podlegają należności, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 1–2d oraz 6–9;
2)
60 % miesięcznego świadczenia - jeżeli potrąceniu podlegają należności alimentacyjne, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 4;
3)
65 % miesięcznego świadczenia - jeżeli potrąceniu podlegają należności, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 10.
5.
Jeżeli należności alimentacyjne, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 4, mają być potrącane na rzecz kilku wierzycieli, a łączna suma, która może być potrącona, nie wystarcza na pełne pokrycie tych należności, potrącenia ustala się proporcjonalnie do wysokości udziału każdej z tych należności w łącznej sumie należności określonych w tytułach wykonawczych dla bieżących należności.
6.
W przypadku zbiegu:
1)
potrąceń sum egzekwowanych, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 3 i 5, potrącenia nie mogą przekraczać łącznie:
a) 60% świadczenia, jeżeli podlegają potrąceniu należności, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 3,
b) 50% świadczenia, jeżeli podlegają potrąceniu należności inne niż wymienione w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 3, z uwzględnieniem lit. c,
c) 25% świadczenia, jeżeli podlegają potrąceniu wyłącznie należności egzekwowane, o których mowa w ust. 1 pkt 3;
2)
potrąceń sum egzekwowanych, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 3 i 5, z potrąceniami innych należności, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 1–2d, 4 i 6–9 – stosuje się odpowiednio przepis pkt 1 lit. a i b;
3)
potrąceń, o których mowa w ust. 4 pkt 1 i 2 - stosuje się odpowiednio przepis pkt 1 lit. a i b.
6a.
W przypadku zbiegu potrąceń, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 10, z potrąceniami, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 1-9, potrącenia nie mogą przekraczać łącznie 70 % świadczenia.
7.
Wysokość części świadczenia podlegającego egzekucjom, o których mowa w ust. 1, oraz wysokość potrąceń, o których mowa w ust. 4, a także wysokość części świadczenia podlegającego potrąceniom, o których mowa w ust. 6 i 6a, oraz ustaloną orzeczeniem sądu, ugodą sądową lub aktem notarialnym procentową wysokość potrąceń ze świadczeń z tytułu należności alimentacyjnych bez wskazania sposobu ich naliczania, ustala się od kwoty świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.
8.
Przepisy ust. 1-7 stosuje się odpowiednio przy dokonywaniu potrąceń z renty rodzinnej, do której uprawniona jest więcej niż jedna osoba, przy czym granice potrąceń ustala się proporcjonalnie do części renty podlegającej tym potrąceniom.
Orzeczenia: 7 Porównania: 1
1.
Kwota emerytury i renty wolna od egzekucji i potrąceń, z zastrzeżeniem ust. 2 i 5, wynosi:
1)
500 zł – przy potrącaniu:
a) należności, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 3, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi,
b) należności, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 4;
2)
825 zł – przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 5, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi;
3)
660 zł – przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 1–2d i 6–9;
4)
200 zł – przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 10.
1a.
Kwoty, o których mowa w ust. 1, podlegają corocznej waloryzacji od dnia 1 marca na zasadach określonych dla emerytur i rent.
1b.
Jeżeli po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych wysokość świadczenia jest niższa niż kwota świadczenia wolna od potrąceń i egzekucji, o której mowa w ust. 1, potrąceń i egzekucji nie dokonuje się.
2.
Kwoty emerytur i rent przyznanych z uwzględnieniem okresów ubezpieczenia za granicą, wolne od potrąceń i egzekucji, ustala się proporcjonalnie do wypłacanego świadczenia.
3.
Kwoty wolne od potrąceń i egzekucji ustala się dla emerytur i rent wraz ze wszystkimi wzrostami i zwiększeniami, dodatkami oraz innymi świadczeniami wypłacanymi wraz z emeryturą lub rentą na podstawie odrębnych przepisów, z wyłączeniem świadczeń rodzinnych oraz dodatku dla sierot zupełnych, dodatku pielęgnacyjnego, dodatku weterana poszkodowanego i dodatku pieniężnego do renty inwalidzkiej.
4.
W razie zbiegu uprawnień do dwóch lub więcej świadczeń pieniężnych kwotę wolną od egzekucji i potrąceń ustala się od jednego - wyższego świadczenia.
5.
W razie dokonywania potrąceń i egzekucji z części renty rodzinnej ustalanej w wysokości dla więcej niż jednej osoby uprawnionej kwotę wolną od potrąceń i egzekucji dla tej części renty ustala się proporcjonalnie do liczby osób uprawnionych do renty rodzinnej. Wynik dzielenia kwoty wolnej od potrąceń i egzekucji, o której mowa w ust. 1 i 1a, przez liczbę osób uprawnionych do renty rodzinnej, po zaokrągleniu w górę do pełnych groszy, stanowi ustaloną proporcjonalnie kwotę części renty rodzinnej wolnej od potrąceń i egzekucji.
Orzeczenia: 9 Porównania: 1 Przypisy: 1
W razie wystąpienia syndyka z roszczeniem o przekazywanie świadczeń należnych upadłemu od Zakładu do masy upadłości – przekazaniu podlega część świadczenia, pozostała po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, dokonaniu potrąceń, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 1-2a i 4, ustalona w wysokości nie wyższej niż 25% świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne, z zachowaniem kwoty, o której mowa w art. 141 egzekucje i potrącenia z emerytur i rent ust. 1 pkt 2 i ust. 1a.
W zakresie nieuregulowanym w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie-141 do egzekucji ze świadczeń pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego albo przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Porównania: 1
W razie przyznania lub podwyższenia świadczeń za okres wsteczny organ rentowy ma prawo potrącić na zaspokojenie należności, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 1–2d, 4 i 6–10, kwotę wyrównania należną do miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym wydano decyzję ustalającą prawo do świadczeń lub decyzję ustalającą prawo do świadczeń w podwyższonej wysokości.
Porównania: 1
W przypadku dokonywania potrąceń należności z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w placówkach, o których mowa w art. 139 należności potrącane ze świadczeń określonych w ustawie ust. 1 pkt 10, należności z tego tytułu przekazane za okres po dniu śmierci świadczeniobiorcy podlegają zwrotowi przez właściwą placówkę albo organ nadrzędny w stosunku do tej placówki. Przepis art. 134 wstrzymanie wypłaty świadczeń ust. 1 pkt 3 stosuje się odpowiednio.
Porównania: 1
1.
Od osób nieuprawnionych do pobierania świadczeń określonych w ustawie kwoty nienależnie pobranych świadczeń, o których mowa w art. 138 świadczenia pobrane nienależnie ust. 2 i 3, ustalone prawomocną decyzją organu rentowego podlegają potrąceniu z innych świadczeń wypłacanych przez Zakład, a jeżeli prawo do świadczeń nie istnieje, zostało zawieszone bądź dokonanie potrącenia ze świadczenia nie jest możliwe – ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osób, którym wypłaca się świadczenie zmniejszone wskutek osiągania przychodów określonych w art. 104 osiąganie przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego ust. 1, jeżeli nie można potrącić nienależnie pobranych świadczeń, o których mowa w ust. 1, na zasadach określonych w ustawie.
Porównania: 1
Szukaj: Filtry
Ładowanie ...