Dział III. Posiedzenia Sejmu - Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 169. Przedmiot obrad na posiedzeniach Sejmu

1.

Sejm obraduje na posiedzeniach.

2.

Przedmiotem obrad na posiedzeniach Sejmu są w szczególności:

1)

wybór Marszałka, wicemarszałków i sekretarzy Sejmu oraz komisji sejmowych,

2)

powoływanie i odwoływanie Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz członków Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15,

3)

wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego, zastępców przewodniczącego i członków Trybunału Stanu, członków Rady Polityki Pieniężnej, członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz - członków Krajowej Rady Sądownictwa,

3a)

wybór przedstawicieli Sejmu do konwentu, o którym mowa w art. 48 procedury zmian Traktatów ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej,

3b)

wskazywanie członków Państwowej Komisji Wyborczej;”.

4)

orędzia Prezydenta,

5)

projekty ustaw i uchwał Sejmu,

6)

uchwały Senatu o wprowadzeniu poprawek do ustawy uchwalonej przez Sejm lub jej odrzuceniu,

7)

wnioski Prezydenta w sprawie ponownego rozpatrzenia uchwalonej ustawy,

8)

projekty ustawy budżetowej i innych planów finansowych państwa, a także sprawozdania z ich wykonania wraz z wnioskiem w przedmiocie absolutorium,

9)

exposé Prezesa Rady Ministrów wraz z wnioskiem o udzielenie Rządowi wotum zaufania,

10)

wybór Rady Ministrów w wypadkach określonych w przepisach konstytucyjnych,

11)

wnioski o wyrażenie wotum nieufności Radzie Ministrów lub poszczególnym ministrom,

12)

uwagi Najwyższej Izby Kontroli do sprawozdań Rady Ministrów z wykonania zadań społeczno-gospodarczych oraz analiza wykonania budżetu, a także coroczne sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli,

13)

informacje Trybunału Konstytucyjnego o istotnych problemach wynikających z jego działalności i orzecznictwa,

14)

coroczne informacje Rzecznika Praw Obywatelskich o jego działalności oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela,

14a)

coroczne informacje Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o działalności Sądu Najwyższego oraz o wynikających z niej istotnych problemach,

14b)

informacje Krajowej Rady Sądownictwa z jej rocznej działalności oraz postulaty co do aktualnych problemów i potrzeb wymiaru sprawiedliwości,

14c)

coroczne informacje Rzecznika Praw Dziecka o jego działalności oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka,

14d)

roczne sprawozdania Prezesa Narodowego Banku Polskiego z działalności Narodowego Banku Polskiego,

14e)

coroczne sprawozdania z działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,

14f)

coroczne informacje Rady Mediów Narodowych o jej działalności,

15)

okresowe informacje i sprawozdania z działalności instytucji i organów władzy państwowej innych niż te, o których mowa w pkt pkt 12–14f i 15a, przedkładane na podstawie odrębnych przepisów,

15a)

okresowe informacje Rady Ministrów o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej,

16)

sprawy związane z wprowadzaniem w życie i wykonywaniem ustaw i uchwał,

17)

informacje bieżące i pytania w sprawach bieżących,

18)

inne sprawy wniesione lub przekazane przez Prezydenta, Radę Ministrów, Prezydium Sejmu, komisje sejmowe oraz posłów.

Art. 170. Osoby uczestniczące w posiedzeniach Sejmu

1.

Prezydent uczestniczy w posiedzeniu Sejmu, gdy uzna to za celowe.

2.

W posiedzeniach Sejmu uczestniczą członkowie Rady Ministrów oraz Prezes Najwyższej Izby Kontroli; potwierdzają oni swoją obecność podpisem na liście obecności. W razie niemożności wzięcia udziału w posiedzeniu, mogą oni delegować swoich upełnomocnionych zastępców.

3.

W posiedzeniach Sejmu mogą uczestniczyć: Marszałek Senatu, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego - Przewodniczący Trybunału Stanu, Prezes Trybunału Konstytucyjnego, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej, Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa, Prokurator Generalny, Prezes Narodowego Banku Polskiego, Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Przewodniczący Rady Mediów Narodowych, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, Szef Kancelarii Prezydenta oraz sekretarze stanu w Kancelarii Prezydenta.

4.

Prawo wstępu na salę posiedzeń Sejmu mają również osoby i delegacje zaproszone przez Marszałka Sejmu oraz upoważnieni przez niego pracownicy Kancelarii Sejmu.

Art. 171. Zawiadomienie o posiedzeniu

1.

Marszałek Sejmu najpóźniej na 7 dni przed planowanym posiedzeniem zawiadamia o dacie i porządku dziennym tego posiedzenia posłów, Prezydenta, Marszałka Senatu, członków Rady Ministrów, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, Prokuratora Generalnego, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Rzecznika Praw Dziecka.

2.

W szczególnie uzasadnionych wypadkach termin, o którym mowa w ust. 1, może ulec skróceniu.

Art. 172. Jawność posiedzeń Sejmu

1.

Posiedzenia Sejmu są jawne. Jawność posiedzeń Sejmu zapewnia się w szczególności poprzez:

1)

wcześniejsze informowanie opinii publicznej o posiedzeniach Sejmu,

2)

umożliwienie prasie, radiu i telewizji sporządzania sprawozdań z posiedzeń Sejmu,

3)

umożliwienie publiczności obserwowania obrad Sejmu z galerii w sali posiedzeń Sejmu, na zasadach określonych przez Marszałka Sejmu w przepisach porządkowych.

2.

Sejm, na wniosek Prezydium Sejmu lub co najmniej 30 posłów, może uchwalić tajność obrad, jeżeli wymaga tego dobro Państwa.

3.

Sejm rozstrzyga o tajności obrad bez udziału publiczności i przedstawicieli prasy, radia i telewizji, po wysłuchaniu uzasadnienia wniosku - bez debaty. Uchwała o tajności obrad podejmowana jest bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.

Art. 173. Porządek dzienny posiedzenia Sejmu

1.

Posiedzenia Sejmu odbywają się w terminach ustalonych przez Prezydium Sejmu lub uchwałą Sejmu.

2.

Porządek dzienny posiedzenia Sejmu ustala Marszałek Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów.

3.

Wnioski o uzupełnienie porządku dziennego mogą zgłaszać kluby, koła oraz grupy co najmniej 15 posłów, przedstawiając je Marszałkowi Sejmu w formie pisemnej do godziny 21⁰⁰ dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia posiedzenia Sejmu.

4.

W przypadku braku jednolitej opinii Konwentu Seniorów w sprawie porządku dziennego posiedzenia, w spornych punktach porządku rozstrzyga Sejm, po przedstawieniu sprawy przez Marszałka Sejmu. Głosowanie nie jest poprzedzone debatą ani zadawaniem pytań.

5.

Wnioski nieuwzględnione przez Marszałka Sejmu, o których mowa w ust. 3, stają się przedmiotem rozstrzygnięcia przez Sejm w terminie nieprzekraczającym czterech miesięcy od dnia ich złożenia.

6.

Przepisów ust. 3-5 nie stosuje się do wniosku, o którym mowa w art. 10a odwołanie i wybór Marszałka i wicemarszałka, ust. 1.

Art. 174. Wnioski i uwagi wypowiadane przez posłów w toku posiedzenia

1.

Wypowiedziane przez posłów w toku posiedzenia Sejmu wnioski i uwagi podlegają wnikliwemu rozpatrzeniu przez właściwe organy państwowe, instytucje i organizacje.

2.

Marszałek Sejmu może zwrócić się do właściwych organów, instytucji i organizacji o przedstawienie stanowiska w sprawie wniosku lub uwagi wypowiedzianej przez posła w toku posiedzenia Sejmu.

Art. 175. Obowiązki i uprawnienia Marszałka Sejmu w toku obrad

1.

Marszałek Sejmu czuwa nad przestrzeganiem w toku obrad Regulaminu Sejmu oraz powagi i porządku na sali posiedzeń.

2.

Marszałek Sejmu może zwrócić uwagę posłowi, który w wystąpieniu swoim odbiega od przedmiotu obrad określonego w porządku dziennym, przywołaniem posła "do rzeczy". Po dwukrotnym przywołaniu posła "do rzeczy" Marszałek może odebrać przemawiającemu głos.

2a.

Marszałek Sejmu może stwierdzić, że poseł swoim zachowaniem na sali posiedzeń naruszył powagę Sejmu.

3.

Marszałek Sejmu po uprzednim zwróceniu uwagi ma prawo przywołać posła "do porządku", jeżeli uniemożliwia on prowadzenie obrad.

4.

W przypadku niezastosowania się przez posła do polecenia Marszałka Sejmu, o którym mowa w ust. 3, Marszałek Sejmu ma prawo ponownie przywołać posła "do porządku", stwierdzając, że uniemożliwia on prowadzenie obrad.

5.

Marszałek ma prawo podjąć decyzję o wykluczeniu posła z posiedzenia Sejmu, jeżeli poseł nadal uniemożliwia prowadzenie obrad i na tym samym posiedzeniu został już upomniany w trybie ust. 4; poseł wykluczony z posiedzenia Sejmu jest obowiązany natychmiast opuścić salę posiedzeń. Jeżeli poseł nie opuści sali posiedzeń, Marszałek Sejmu zarządza przerwę w obradach.

6.

Od decyzji Marszałka Sejmu poseł może odwołać się do Prezydium Sejmu, które niezwłocznie rozstrzyga sprawę po zasięgnięciu opinii Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych. Do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy poseł nie bierze udziału w posiedzeniu.

7.

O sposobie załatwienia odwołania Prezydium Sejmu niezwłocznie zawiadamia Sejm, jednak nie później niż na następnym posiedzeniu. Decyzja Prezydium Sejmu jest ostateczna.

Art. 176. Protokół i sprawozdanie stenograficzne z posiedzenia Sejmu

1.

Z przebiegu posiedzenia Sejmu sporządza się protokół oraz sprawozdanie stenograficzne, które stanowią jedyne urzędowe stwierdzenie przebiegu obrad.

2.

Sprawozdanie stenograficzne obejmuje zredagowany stylistycznie pełny zapis przebiegu obrad oraz załączniki - zestawienia zgłoszonych w debacie poprawek do projektów ustaw i uchwał, imienne wykazy wyników głosowań oraz, z zastrzeżeniem art. 187a złożenie niewygłoszonego wystąpienia lub oświadczenia zdanie drugie, teksty wystąpień niewygłoszonych w danym punkcie porządku dziennego i teksty niewygłoszonych oświadczeń poselskich. Teksty niewygłoszone są oznakowane w sposób umożliwiający ich odróżnienie od tekstów wygłoszonych.

3.

Poseł oraz każdy uczestnik posiedzenia biorący udział w dyskusji może autoryzować swoje wystąpienie, wprowadzając poprawki redakcyjne, nie później niż w ciągu 5 godzin od czasu wygłoszenia przemówienia. Poprawki zgłoszone po terminie umieszcza się w kolejnym sprawozdaniu stenograficznym.

4.

Protokół posiedzenia Sejmu obejmuje krótki zapis o przebiegu obrad, a także - w załącznikach - pełne teksty uchwalonych ustaw, podjętych uchwał, przedłożonych sprawozdań i wniosków oraz innych materiałów rozpatrywanych przez Sejm.

5.

Poseł oraz każdy uczestnik posiedzenia biorący udział w dyskusji może zgłosić zastrzeżenia lub poprawkę do sporządzonego protokołu nie później niż do chwili rozpoczęcia następnego posiedzenia Sejmu. O przyjęciu lub odrzuceniu poprawki Sejm rozstrzyga większością głosów bez dyskusji.

6.

Protokół, do którego nie wniesiono zastrzeżeń lub poprawek, uważa się za przyjęty. Przyjęcie protokołu potwierdza podpisem Marszałek Sejmu lub przewodniczący obradom wicemarszałek oraz prowadzący protokół sekretarz posiedzenia. Protokół, opatrzony pieczęcią Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, przechowuje się w archiwum Sejmu.

7.

Drukowanie sprawozdań stenograficznych zarządza Marszałek Sejmu.

Art. 177. Strefy bezdymne

Miejsca wspólnej pracy posłów są strefami bezdymnymi.

Art. 178. Kierowanie obradami

Obradami Sejmu kieruje Marszałek lub w jego zastępstwie wicemarszałek, przy pomocy dwóch sekretarzy Sejmu.

Art. 179. Głos na obradach

1.

Marszałek Sejmu udziela głosu w sprawach objętych porządkiem dziennym posiedzenia.

1a.

Wystąpienia w trakcie rozpatrywania punktu porządku dziennego, o ile przepisy Regulaminu Sejmu nie stanowią inaczej, nie mogą trwać dłużej niż 15 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia.

1b.

Przepisu ust. 1a nie stosuje się do rozpatrywania wniosków, o których mowa w art 112–115 i art. 117 rozpatrzenie wniosku Prezesa Rady Ministrów o wyrażenie Radzie Ministrów wotum zaufania.

2.

Posłowie, którzy zamierzają wziąć udział w dyskusji nad określonym punktem porządku dziennego, zapisują się do głosu u sekretarza Sejmu prowadzącego listę mówców.

3.

Marszałek Sejmu udziela głosu posłom według kolejności zapisu. Prezydium Sejmu może, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, ustalić inną kolejność mówców.

Art. 180. Przemówienia posłów

1.

Przemówienia posłów w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 10 minut, z wyjątkiem wystąpień klubowych, które nie mogą przekraczać 20 minut. Marszałek Sejmu, po porozumieniu z Konwentem Seniorów, może ustalić inny czas przemówień i przedstawić do zatwierdzenia Sejmowi.

2.

W debacie nad daną sprawą poseł może zabierać głos tylko dwa razy. Powtórne przemówienie posła w tej samej sprawie nie może trwać dłużej niż 5 minut.

3.

O przedłużeniu czasu przemówienia lub o udzieleniu posłowi głosu dodatkowo decyduje Marszałek.

Art. 181. Debata

1.

Prezydium Sejmu po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów przedstawia Sejmowi propozycję przeprowadzenia debaty w ramach limitów czasowych przysługujących klubom i kołom poselskim.

2.

W razie ustalenia przez Sejm prowadzenia dyskusji w sposób określony w ust. 1:

1)

(uchylony),

2)

niedopuszczalne jest zgłaszanie wniosków formalnych, o których mowa w art. 184 wnioski formalne, ust. 3 pkt 1 - w zakresie dotyczącym zamknięcia posiedzenia, pkt 3, pkt 4 - w zakresie dotyczącym zamknięcia dyskusji, pkt 7, pkt 8 oraz pkt 10.

3.

Debata, o której mowa w ust. 1, może być prowadzona w formie oświadczeń w imieniu klubów i kół. W takim przypadku klub lub koło decyduje, czy w jego imieniu w ramach przysługującego mu limitu czasowego wystąpi jeden czy też więcej posłów.

4.

Czas przeznaczony na przemówienia posła niezrzeszonego nie może trwać łącznie dłużej niż sześć minut podczas jednego posiedzenia Sejmu.

Art. 182. Prawo do zadania pytań

1.

Marszałek Sejmu może dopuścić w trakcie rozpatrywania punktu porządku dziennego do zadawania pytań; przepis ten nie ma zastosowania do innych pytań przewidzianych przepisami Regulaminu Sejmu.

2.

Marszałek Sejmu może dopuścić przed głosowaniem do zadawania pytań. W przypadku dopuszczenia przez Marszałka Sejmu do zadawania pytań przed głosowaniem prawo do zadania pytań przysługuje jednemu posłowi z każdego klubu i koła.

3.

Posłowie, którzy zamierzają zadać pytanie, zapisują się do głosu u sekretarza Sejmu prowadzącego listę posłów zadających pytanie. Przepis art. 179 głos na obradach, ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 183. Limit czasowy

1.

Marszałek Sejmu może określić jednakowy dla wszystkich posłów limit czasowy przysługujący posłowi na zadanie pytań.

2.

Prezydium Sejmu określa środki służące przestrzeganiu limitu czasowego przysługującego posłowi na zadanie pytania oraz zasady zastosowania tych środków.

Art. 184. Wnioski formalne

1.

Marszałek Sejmu udziela głosu poza porządkiem dziennym posiedzenia lub w związku z dyskusją jedynie dla zgłoszenia wniosku formalnego lub sprostowania błędnie zrozumianego lub nieściśle przytoczonego stwierdzenia mówcy, z zastrzeżeniem ust. 7.

2.

Wnioski formalne mogą dotyczyć wyłącznie spraw będących przedmiotem porządku dziennego i przebiegu posiedzenia.

3.

Do wniosków formalnych zalicza się wnioski o:

1)

przerwanie, odroczenie lub zamknięcie posiedzenia,

2)

uchwalenie tajności posiedzenia,

3)

zamknięcie listy mówców,

4)

zamknięcie dyskusji,

5)

przejście do porządku dziennego,

6)

odesłanie do komisji,

7)

głosowanie bez dyskusji,

8)

zmianę w sposobie prowadzenia dyskusji,

9)

zmianę w sposobie przeprowadzenia głosowania,

10)

ograniczenie czasu przemówień,

11)

stwierdzenie quorum,

12)

przeliczenie głosów.

3a.

Wniosek formalny zgłasza się w trakcie obrad ustnie, chyba że Marszałek Sejmu zażąda zgłoszenia na piśmie.

3b.

Wniosek formalny nie może być zgłoszony, jeżeli wniosek z nim tożsamy został już odrzucony przez Sejm. O tym, czy wniosek jest tożsamy z wnioskiem odrzuconym rozstrzyga ostatecznie Marszałek Sejmu.

3c.

Marszałek Sejmu odmawia poddania pod głosowanie wniosku formalnego, jeżeli uzna, że wniosek nie spełnia wymogów wynikających z Regulaminu Sejmu.

4.

O wniosku formalnym, o którym mowa w ust. 3 pkt 3, 4 i 10-12, Sejm rozstrzyga większością głosów obecnych posłów.

5.

Sejm rozstrzyga o wniosku formalnym po wysłuchaniu wnioskodawcy i ewentualnie jednego przeciwnika wniosku.

6.

Wniosek, o którym mowa w ust. 3 pkt 1, dotyczący zamknięcia posiedzenia oraz wniosek, o którym mowa w ust. 3 pkt 4, dotyczący zamknięcia dyskusji nie mogą być złożone w trakcie debaty nad projektem ustawy konstytucyjnej lub zmiany przepisów konstytucyjnych, a także nad projektem ustawy budżetowej i innych planów finansowych państwa.

7.

Marszałek Sejmu udziela głosu poza porządkiem dziennym posiedzenia w celu zgłoszenia wniosku o odroczenie dyskusji. Marszałek Sejmu może poddać pod głosowanie wniosek, o którym mowa w zdaniu pierwszym. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.

8.

Wystąpienia poza porządkiem dziennym, w tym zgłoszenie wniosku formalnego, nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty, z wyjątkiem sprostowań, które nie mogą trwać dłużej niż 1 minutę.

9.

Prezydium Sejmu określa środki służące przestrzeganiu limitu czasowego przysługującego posłowi na wystąpienie poza porządkiem dziennym oraz zasady zastosowania tych środków.

Art. 185. Oświadczenia poselskie

1.

Marszałek Sejmu może udzielić głosu posłowi poza porządkiem obrad dla wygłoszenia oświadczenia poselskiego. Przedmiotem oświadczenia poselskiego nie może być sprawa, której merytoryczna treść jest interpelacją lub zapytaniem poselskim. Oświadczenie poselskie może być wygłaszane jedynie na zakończenie każdego dnia obrad.

2.

Oświadczenia poselskie nie mogą trwać dłużej niż 5 minut.

3.

Nad oświadczeniem poselskim nie przeprowadza się dyskusji.

4.

Prezydium Sejmu określa środki służące przestrzeganiu limitu czasowego przysługującego posłowi na wygłoszenie oświadczenia poselskiego oraz zasady zastosowania tych środków.

Art. 186. Udzielenie głosu najwyższym urzędnikom państwowym

1.

Marszałek Sejmu udziela głosu Prezydentowi na jego życzenie poza porządkiem dziennym w celu wygłoszenia orędzia. Nad orędziem nie przeprowadza się dyskusji.

2.

Marszałek Sejmu udziela głosu członkom Rady Ministrów, Prezesowi Najwyższej Izby Kontroli, Szefowi Kancelarii Prezydenta oraz sekretarzowi stanu w Kancelarii Prezydenta zastępującego Szefa Kancelarii Prezydenta na danym posiedzeniu, poza kolejnością mówców zapisanych do głosu, ilekroć tego zażądają.

3.

Marszałek Sejmu udziela głosu Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego - Przewodniczącemu Trybunału Stanu, Prezesowi Trybunału Konstytucyjnego, Rzecznikowi Praw Obywatelskich, Rzecznikowi Praw Dziecka, Prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego, Przewodniczącemu Państwowej Komisji Wyborczej, Przewodniczącemu Krajowej Rady Sądownictwa, Prokuratorowi Generalnemu, Przewodniczącemu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Przewodniczącemu Rady Mediów Narodowych, Prezesowi Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz Prezesowi Narodowego Banku Polskiego - w sprawach objętych zakresem ich ustawowej działalności - poza kolejnością mówców zapisanych do głosu.

Art. 187. Zamknięcie dyskusji

Z zastrzeżeniem wynikającym z art. 186 udzielenie głosu najwyższym urzędnikom państwowym, po wyczerpaniu listy mówców zapisanych do głosu mogą przemawiać jedynie wnioskodawca, przedstawiciel Komisji Ustawodawczej, o którym mowa w art. 85 przedstawienie wniosków przez posła wskazanego przez Prezydium Komisji Ustawodawczej, oraz sprawozdawca, a następnie Marszałek Sejmu zamyka dyskusję.

Art. 187a. Złożenie niewygłoszonego wystąpienia lub oświadczenia

Poseł może na posiedzeniu, w którym uczestniczy, złożyć Marszałkowi Sejmu podpisany przez siebie tekst wystąpienia niewygłoszonego w danym punkcie porządku dziennego i tekst niewygłoszonego oświadczenia poselskiego. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na opublikowanie takiego tekstu w sprawozdaniu stenograficznym z przebiegu posiedzenia Sejmu.

Art. 188. Zasady głosowania

1.

Po zamknięciu dyskusji Marszałek Sejmu oznajmia, że Sejm przystępuje do głosowania. Od tej chwili można zabierać głos tylko dla zgłoszenia lub uzasadnienia wniosku formalnego o sposobie lub porządku głosowania i to jedynie przed wezwaniem posłów przez Marszałka do głosowania.

2.

Głosowanie jest jawne i odbywa się przez:

1)

podniesienie ręki przy równoczesnym wykorzystaniu urządzenia do liczenia głosów,

2)

użycie kart do głosowania podpisanych imieniem i nazwiskiem posła (głosowanie imienne).

3.

W razie niemożności przeprowadzenia głosowania przy pomocy urządzenia do liczenia głosów, Marszałek Sejmu może zarządzić głosowanie przez podniesienie ręki i obliczenie głosów przez sekretarzy.

4.

O przeprowadzeniu głosowania imiennego decyduje Sejm większością głosów na wniosek Marszałka Sejmu lub na pisemny wniosek poparty przez co najmniej 30 posłów. Głosowanie imienne odbywa się przy wykorzystaniu przygotowanej w tym celu urny; posłowie kolejno, w porządku alfabetycznym, wyczytywani przez sekretarza Sejmu, wrzucają swoje kartki do urny. Otwarcia urny oraz obliczenia głosów dokonuje pięciu, wyznaczonych przez Marszałka Sejmu, sekretarzy Sejmu.

5.

Wyniki głosowania ogłasza Marszałek Sejmu. Wyniki głosowania imiennego Marszałek ogłasza na podstawie protokołu przedstawionego przez sekretarzy Sejmu dokonujących obliczenia głosów. Wyniki głosowania są ostateczne i nie mogą być przedmiotem dyskusji, z zastrzeżeniem art. 189 reasumpcja głosowania,

Art. 189. Reasumpcja głosowania

1.

W razie gdy wynik głosowania budzi uzasadnione wątpliwości, Sejm może dokonać reasumpcji głosowania.

2.

Wniosek może być zgłoszony wyłącznie na posiedzeniu, na którym odbyło się głosowanie.

3.

Sejm rozstrzyga o reasumpcji głosowania na pisemny wniosek co najmniej 30 posłów.

4.

Reasumpcji głosowania nie podlegają wyniki głosowania imiennego.

Art. 190. Większość wymagana do podjęcia uchwały

Sejm uchwala ustawy większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, chyba że Konstytucja stanowi inaczej. W tym samym trybie Sejm podejmuje uchwały i inne rozstrzygnięcia, jeżeli przepisy Konstytucji, ustaw albo Regulaminu Sejmu nie stanowią inaczej.

Art. 191. Kierowanie interpelacji do członków Rady Ministrów

1.

Interpelacje, wnioski o przedstawienie informacji bieżących, zapytania poselskie i pytania w sprawach bieżących mogą być kierowane do członków Rady Ministrów.

2.

Marszałek Sejmu wprowadza do porządku dziennego każdego posiedzenia Sejmu punkt "Informacja bieżąca" oraz punkt "Pytania w sprawach bieżących".

Art. 192. Interpelacja

1.

Posłowi przysługuje prawo złożenia interpelacji w sprawach o zasadniczym charakterze i odnoszących się do problemów związanych z polityką państwa.

2.

Interpelacja powinna zawierać krótkie przedstawienie stanu faktycznego będącego jej przedmiotem oraz wynikające zeń pytania oraz powinna być skierowana zgodnie z właściwością interpelowanego.

3.

Interpelację składa się w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu.

4.

Prezydium Sejmu pozostawia bez biegu interpelację, która nie spełnia wymogów określonych w ust. 1 i 2.

5.

Prezydium Sejmu może zażądać skreślenia z interpelacji zwrotów sprzecznych z zasadami etyki poselskiej, pod rygorem nieprzyjęcia interpelacji.

6.

Marszałek Sejmu przesyła interpelację niezwłocznie interpelowanemu.

7.

Informacja o złożonych interpelacjach oraz teksty interpelacji, którym Prezydium Sejmu nadało bieg, są udostępniane w Systemie Informacyjnym Sejmu.

Art. 193. Odpowiedź na interpelację

1.

Odpowiedź na interpelację jest udzielana w formie pisemnej nie później niż w terminie 21 dni od dnia otrzymania interpelacji.

2.

Odpowiedź pisemną składa się na ręce Marszałka Sejmu. Marszałek Sejmu przesyła odpowiedź na interpelację interpelantowi. Informacje o nadesłanych odpowiedziach na interpelacje, braku odpowiedzi na nie oraz teksty nadesłanych odpowiedzi są udostępniane w Systemie Informacyjnym Sejmu.

3.

W razie uznania odpowiedzi, o której mowa w ust. 2, za niezadowalającą interpelant może zwrócić się do Marszałka Sejmu o wystąpienie do interpelowanego z żądaniem dodatkowych wyjaśnień na piśmie, uzasadniając przyczyny nieprzyjęcia odpowiedzi. Z wnioskiem takim można wystąpić tylko raz, nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania niezadowalającej odpowiedzi. Dodatkowe wyjaśnienia udzielane są przez interpelowanego w terminie 21 dni od dnia otrzymania żądania dodatkowych wyjaśnień.

Art. 194. Informacja bieżąca

1.

Klubowi oraz grupie co najmniej 15 posłów przysługuje prawo złożenia wniosku o przedstawienie na posiedzeniu Sejmu przez członka Rady Ministrów informacji bieżącej, zwanej dalej "informacją". Przepisy art. 192 interpelacja ust. 1-6 stosuje się odpowiednio.

2.

Wniosek, o którym mowa w ust. 1, przedkładany jest do godziny 21⁰⁰ dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia posiedzenia Sejmu, wraz z uzasadnieniem oraz wskazaniem jego adresata.

3.

Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, ustala, która ze zgłoszonych propozycji informacji zostaje uwzględniona i rozpatrzona na najbliższym posiedzeniu Sejmu. Dokonując wyboru tematu informacji Prezydium Sejmu kieruje się przede wszystkim jej znaczeniem i aktualnością. Bierze także pod uwagę liczebność klubu lub koła, które zgłosiły propozycje tematyczne informacji.

4.

W przypadku braku jednolitej opinii Konwentu Seniorów w sprawie, o której mowa w ust. 3, o wyborze informacji rozstrzyga Sejm, po przedstawieniu sprawy przez Marszałka Sejmu.

4a.

Wybrana zostaje, z zastrzeżeniem ust. 4b, informacja, która uzyskała większość głosów.

4b.

Jeżeli wyborowi zostają poddane więcej niż 2 informacje, wybrana zostaje ta, która uzyskała bezwzględną większość głosów. Jeżeli bezwzględnej większości głosów nie uzyskała żadna z poddanych pod głosowanie informacji, przeprowadza się głosowanie ponowne, wykreślając z listy głosowanych informacji tę informację, która uzyskała najmniejszą liczbę głosów. Głosowania przeprowadza się do momentu, w którym wyborowi zostają poddane dwie informacje; w tym przypadku stosuje się przepis ust. 4a.

5.

Prezydium Sejmu informuje posłów, która ze zgłoszonych informacji zostanie włączona do porządku dziennego określonego posiedzenia Sejmu.

6.

Rozpatrzenie informacji na posiedzeniu Sejmu obejmuje przedstawienie uzasadnienia wniosku przez posła wyznaczonego przez podmiot uprawniony do jego złożenia oraz udzielenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Ministrów. Przedstawienie uzasadnienia wniosku nie może trwać dłużej niż 5 minut; udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 10 minut.

7.

W sprawie przedstawionej informacji przeprowadza się dyskusję.

8.

Wystąpienia w dyskusji posłów nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty; kolejność wystąpień określa Marszałek Sejmu, uwzględniając naprzemienne zabieranie głosu przez posłów z klubów, kół oraz przez posłów niezrzeszonych.

9.

Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno: przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel Rady Ministrów; wystąpienie przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wystąpienie przedstawiciela Rady Ministrów nie może trwać dłużej niż 10 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów.

10.

Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu "Informacja bieżąca" nie może być dłuższy niż 90 minut.

Art. 195. Zakres zapytania poselskiego

1.

Zapytania poselskie składa się w sprawach o charakterze jednostkowym, dotyczących prowadzonej przez Radę Ministrów polityki wewnętrznej i zagranicznej oraz zadań publicznych realizowanych przez administrację rządową.

2.

Przepisy art. 192 interpelacja, ust. 2-7 i art. 193 odpowiedź na interpelację, ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do zapytań poselskich.

Art. 196. Pytania w sprawach bieżących

1.

Pytania w sprawach bieżących zadawane są ustnie na każdym posiedzeniu Sejmu i wymagają bezpośredniej odpowiedzi.

2.

Poseł, do godziny 21.00 dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia posiedzenia Sejmu, informuje na piśmie Marszałka Sejmu o ogólnej tematyce pytania i jego adresacie.

3.

Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, ustala dla każdego posiedzenia kolejność zadawania pytań.

4.

Prezydium Sejmu informuje posłów, które ze zgłoszonych pytań w sprawach bieżących zostają włączone do porządku dziennego określonego posiedzenia Sejmu.

5.

Podczas rozpatrywania "Pytań w sprawach bieżących" odpowiedzi udzielają ministrowie, do których są kierowane pytania, lub w wyjątkowych sytuacjach upoważnione przez nich osoby.

6.

Punkt porządku dziennego posiedzenia Sejmu "Pytania w sprawach bieżących" obejmuje rozpatrzenie nie więcej niż 11 pytań.

7.

Rozpatrzenie przez Sejm pytania obejmuje przedstawienie treści pytania oraz udzielenie ustnej odpowiedzi przez osobę, do której pytanie zostało skierowane, albo osobę przez nią upoważnioną. Postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi - nie dłużej niż 6 minut.

8.

Nad pytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe.

Art. 198a. Posiedzenie Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

1.

W przypadku:

1)

wprowadzenia stanu wyjątkowego, stanu klęski żywiołowej albo stanu wojennego lub

2)

stanu epidemii w rozumieniu ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284, 322 i 374)
– posiedzenie Sejmu może być prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.

2.

Marszałek Sejmu podejmuje decyzję o przeprowadzeniu posiedzenia Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów.

3.

Po podjęciu decyzji o przeprowadzeniu posiedzenia Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość Kancelaria Sejmu zapewnia wszystkim posłom, którzy zgłoszą wniosek, dostęp do środków technicznych umożliwiających tego rodzaju udział w posiedzeniu.

4.

Wzór, tryb i sposób składania wniosku, o którym mowa w ust. 3, określa Marszałek Sejmu w drodze zarządzenia.

5.

Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do podmiotów, o których mowa w art. 170 osoby uczestniczące w posiedzeniach Sejmu ust. 1–3.

6.

Do posiedzenia Sejmu w trybie, o którym mowa w ust. 1, i posiedzeń organów Sejmu w trybie, o którym mowa w art. 198i posiedzenia Prezydium Sejmu lub Konwentu Seniorów z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość ust. 1 i art. 198j posiedzenie komisji lub podkomisji z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy działu I–III oraz IV–V, chyba że przepisy niniejszego działu stanowią inaczej.

Art. 198b. Wymogi wobec środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

Wymogi dotyczące środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość, tryb składania wniosku o ich udostępnienie oraz sposób ich dostarczenia posłom oraz innym uprawnionym określa, w drodze zarządzenia, Marszałek Sejmu, w taki sposób, aby środki te gwarantowały możliwość identyfikacji osoby, która z nich korzysta, komunikację w czasie rzeczywistym, w szczególności zabieranie głosu, udział w głosowaniu, składanie wniosków formalnych, a zarazem zapewniały gwarancję bezpieczeństwa systemu teleinformatycznego.

Art. 198c. Udział posła w posiedzeniu Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

1.

Udział posła w posiedzeniu Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość jest równoprawny z innymi formami udziału w posiedzeniu Sejmu i nie może powodować wyłączenia bądź ograniczenia praw posła określonych w przepisach prawa.

2.

Do posiedzenia Sejmu odbywającego się z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość, w trybie, o którym mowa w art. 198a posiedzenie Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość ust. 1, nie stosuje się przepisu art. 7 obowiązek udziału w posiedzeniach Sejmu, skutek nie wzięcia udziału w posiedzeniu ust. 1 zdanie drugie.

3.

Poseł korzystający ze środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość potwierdza swoją obecność na posiedzeniu Sejmu poprzez zalogowanie się w systemie do głosowania oraz wy-drukami udziału w głosowaniach.

Art. 198d. Składanie dokumentów na posiedzeniu Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

Na posiedzeniu Sejmu prowadzonym z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość, w trybie art. 198a posiedzenie Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość ust. 1, w sytuacjach gdy przepisy Regulaminu Sejmu przewidują składanie dokumentów w formie pisemnej, dokumenty te można składać w formie elektronicznej.

Art. 198e. Jawność posiedzenia Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

W razie przeprowadzenia posiedzenia Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość, w trybie art. 198a posiedzenie Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość ust. 1, jawność posiedzenia Sejmu zapewnia się w szczególności przez transmisję posiedzenia przy zastosowaniu sieci teleinformatycznej.

Art. 198f. Wystąpienia posłów na posiedzeniu Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

1.

Wystąpienia w trakcie rozpatrywania punktu porządku dziennego posiedzenia Sejmu w trybie, o którym mowa w art. 198a posiedzenie Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość ust. 1, nie mogą trwać dłużej niż 5 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia.

2.

Przemówienia posłów w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 3 minuty, z wyjątkiem wystąpień klubowych, które nie mogą przekraczać 15 minut.

3.

W debacie nad daną sprawą poseł może zabierać głos tylko jeden raz.

Art. 198g. Głosowanie na posiedzeniu Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

1.

Na posiedzeniu Sejmu prowadzonym w trybie art. 198a posiedzenie Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość ust. 1 głosowanie może odbywać się z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.

2.

Oddanie głosu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość spełniających wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie art. 198b wymogi wobec środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość jest równoznaczne z oddaniem głosu w trybie art. 188 zasady głosowania ust. 2.

Art. 198h. Zapis przebiegu posiedzenia Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

Urzędowym stwierdzeniem przebiegu obrad z posiedzenia Sejmu odbywanego z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość, w trybie art. 198a posiedzenie Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość ust. 1, jest zapis audiowizualny.

Art. 198i. Posiedzenia Prezydium Sejmu lub Konwentu Seniorów z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

1.

Marszałek Sejmu może zdecydować o odbyciu posiedzenia Prezydium Sejmu lub Konwentu Seniorów z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.

2.

Do posiedzenia Prezydium Sejmu lub Konwentu Seniorów prowadzonych z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio.

Art. 198j. Posiedzenie komisji lub podkomisji z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

1.

W przypadku:

1)

wprowadzenia stanu wyjątkowego, stanu klęski żywiołowej albo stanu wojennego lub

2)

stanu epidemii w rozumieniu ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
– posiedzenie komisji lub podkomisji może być prowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.

2.

Posiedzenie komisji lub podkomisji w trybie, o którym mowa w ust. 1, zwołuje Marszałek Sejmu po zasięgnięciu opinii przewodniczącego komisji.

3.

Przepis art. 152 terminy posiedzeń komisji sejmowych ust. 2 stosuje się odpowiednio. Wniosek, o którym mowa w tym przepisie, składany jest do Marszałka Sejmu i może być złożony w formie elektronicznej. Marszałek Sejmu może zdecydować o zwołaniu posiedzenia komisji z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość.

4.

W przypadku zwołania posiedzenia komisji lub podkomisji z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość prezydium komisji może realizować uprawnienia, o których mowa w art. 153 sprawozdania, informacje, uczestniczenie na żądanie prezydium komisji ust. 1 i 2.

5.

W przypadku zwołania posiedzenia komisji w trybie, o którym mowa w ust. 1, Kancelaria Sejmu zapewnia wszystkim posłom, posłom do Parlamentu Europejskiego, o których mowa w art. 154 uczestniczenie posłów w posiedzeniach komisji ust. la, oraz innym uprawnionym, którzy zgłoszą wniosek, dostęp do środków technicznych, spełniających wymagania określone w art. 198b wymogi wobec środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość, umożliwiających tego rodzaju udział w posiedzeniu.

6.

Do posiedzenia komisji w trybie, o którym mowa w ust. 1, przepisu art. 154 uczestniczenie posłów w posiedzeniach komisji ust. 3 nie stosuje się.

Art. 198k. Zapis posiedzenia komisji lub podkomisji z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

1.

Poseł potwierdza swoją obecność na posiedzeniu komisji lub podkomisji prowadzonych z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość poprzez zalogowanie się w systemie do głosowania oraz wydrukami udziału w głosowaniach.

2.

Urzędowym stwierdzeniem przebiegu obrad z posiedzenia komisji lub podkomisji odbywanego z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość jest zapis audiowizualny.

Art. 198l. Sprawozdanie z posiedzenia komisji lub podkomisji z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

W przypadku przeprowadzenia posiedzenia komisji lub podkomisji w trybie art. 198j posiedzenie komisji lub podkomisji z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość ust. 1 sprawozdanie komisji lub podkomisji ma postać elektroniczną.

Art. 198m. Odpowiednie stosowanie przepisów uchwały do posiedzenia komisji lub podkomisji z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość

Do posiedzenia komisji lub podkomisji prowadzonego w trybie, o którym mowa w art. 198j posiedzenie komisji lub podkomisji z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość ust. 1, przepisy art. 198a posiedzenie Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość ust. 3, art. 198b wymogi wobec środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość, art. 198c udział posła w posiedzeniu Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość ust. 1 i 3, art. 198d składanie dokumentów na posiedzeniu Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość oraz art. 198g głosowanie na posiedzeniu Sejmu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość stosuje się odpowiednio.

Dz.U.2022.0.503 t.j. - Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. - Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej