Rozdział 6. Kontrola spełnienia obowiązku zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, OC rolników i budynków rolniczych oraz opłaty za niespełnienie tego obowiązku - Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych

Art. 84. Podmioty uprawnione do kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy OC

1.

Spełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych, pkt 1-3, podlega kontroli wykonywanej przez organy do tego obowiązane lub uprawnione.

2.

Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych:

1)

są obowiązane:
a) Policja,
b) organy celne,
c) Straż Graniczna,
d) organy właściwe w sprawach rejestracji pojazdów,
e) Inspekcja Transportu Drogowego;

2)

są uprawnione:
a) Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny,
b) inne organy uprawnione do kontroli ruchu drogowego,
c) Inspekcja Ochrony Środowiska.

3.

Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników:

1)

jest obowiązany wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika;

2)

są uprawnione:
a) starosta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika,
b) Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.

4.

Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia budynków rolniczych:

1)

jest obowiązany wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego lub miejsca zamieszkania rolnika;

2)

jest uprawniony starosta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika.

5.

Organy obowiązane i uprawnione przeprowadzają kontrolę na zasadach i w trybie określonych w przepisach regulujących działalność tych organów.

Orzeczenia: 1 Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 85. Ustalanie spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego

Spełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego ustala się na podstawie polisy lub innego dokumentu ubezpieczenia, potwierdzającego zawarcie umowy tego ubezpieczenia, wystawionego ubezpieczającemu przez zakład ubezpieczeń, z uwzględnieniem przepisów wydanych na podstawie art. 5 zawarcie umowy ubezpieczenia, ust. 3.

Art. 86. Obowiązki osoby kontrolowanej

Osoba kontrolowana jest obowiązana okazać na żądanie organu obowiązanego lub uprawnionego do kontroli dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia obowiązkowego lub dowód opłacenia składki za to ubezpieczenie.

Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 87. Nieokazanie przez kontrolowanego dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia

1.

Jeżeli osoba kontrolowana nie okaże dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych pkt 1 i 2, lub dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie, organ przeprowadzający kontrolę zawiadamia o tym Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w terminie 14 dni od dnia przeprowadzenia lub zakończenia kontroli.

1a.

Przepisu ust. 1 nie stosuje się w odniesieniu do umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych pkt 1, jeżeli organ przeprowadzający kontrolę uzyskał informację z centralnej ewidencji pojazdów lub ośrodka informacji, o którym mowa w art. 102 zadania Funduszu jako ośrodka informacji ust. 1, potwierdzającą zawarcie tej umowy.

2.

Jeżeli osoba kontrolowana nie okaże dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych pkt 3, lub dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie, starosta zawiadamia o tym wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego w terminie 14 dni od dnia przeprowadzenia lub zakończenia kontroli.

Porównania: 1 Przypisy: 3

Art. 88. Opłata za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia

1.

Osoba, która nie spełniła obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, zgodnie z warunkami tego ubezpieczenia określonymi w ustawie, jest obowiązana wnieść opłatę.

2.

Wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, obowiązującej w każdym roku kalendarzowym, stanowi:

1)

w ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych:
a) samochody osobowe – równowartość dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę,
b) samochody ciężarowe, ciągniki samochodowe i autobusy – równowartość trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę,
c) pozostałe pojazdy – równowartość jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia za pracę,

2)

w ubezpieczeniu OC rolników – równowartość jednej dziesiątej minimalnego wynagrodzenia za pracę,

3)

w ubezpieczeniu budynków rolniczych – równowartość jednej czwartej minimalnego wynagrodzenia za pracę
– ustalonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207 oraz z 2023 r. poz. 1667).

3.

W przypadku posiadaczy pojazdów mechanicznych, którzy nie spełnili obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zgodnie z warunkami tego ubezpieczenia, wysokość opłaty jest uzależniona od okresu pozostawania tego posiadacza bez ochrony ubezpieczeniowej w każdym roku kalendarzowym i wynosi:

1)

20 % opłaty w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1- w przypadku gdy okres ten nie przekracza 3 dni;

2)

50 % opłaty w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1 - w przypadku gdy okres ten nie przekracza 14 dni;

3)

100 % opłaty w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1 - w przypadku gdy okres ten przekracza 14 dni.

3a.

Wysokość opłat na dany rok, z uwzględnieniem ich gradacji, w zakresie, o którym mowa w ust. 3, podawana jest przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny do publicznej wiadomości do dnia 3 stycznia każdego roku.

4.

Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1, nie przedstawi dokumentów stanowiących podstawę do ustalenia wysokości opłaty zgodnie z ust. 3, jest ona obowiązana wnieść opłatę w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1.

5.

Kwoty wyliczane zgodnie z ust. 2 i 3 zaokrągla się do pełnych 10 zł.

6.

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny ustala przynależność pojazdów do kategorii wymienionej w ust. 2 pkt 1, kierując się przepisami ustawy - Prawo o ruchu drogowym.

7.

Opłata za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych pkt 1 i 2, jest wnoszona na rzecz Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

8.

Opłata za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych pkt 3, jest wnoszona na rzecz gminy właściwej ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego.

Orzeczenia: 2 Porównania: 1 Przypisy: 2

Art. 89. Obowiązek posiadania dowodu ubezpieczenia OC przy przekraczaniu granicy RP

1.

Jeżeli osoba kierująca pojazdem mechanicznym zarejestrowanym poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwie innym niż określone w art. 25 zakres terytorialny ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych ust. 2, przy wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie przedstawi Zielonej Karty, organy dokonujące kontroli granicznej lub celnej nie dopuszczą tego pojazdu do przekroczenia granicy, chyba że posiadacz pojazdu mechanicznego zawrze umowę ubezpieczenia granicznego.

2.

Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1, przy wyjeździe z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie przedstawi dokumentu zawarcia umowy ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1, ważnego do dnia wyjazdu włącznie, organy dokonujące kontroli granicznej lub celnej nie dopuszczą pojazdu mechanicznego do przekroczenia granicy bez uiszczenia opłaty w wysokości określonej w art. 88 opłata za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia ust. 2 pkt 1.

3.

Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1, w trakcie kontroli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie przedstawi organowi obowiązanemu lub uprawnionemu do kontroli dokumentu potwierdzającego zawarcie przed dokonaniem kontroli umowy ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1, warunkiem zwrotu dowodu rejestracyjnego zatrzymanego zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym jest wniesienie opłaty w wysokości określonej w art. 88 opłata za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia ust. 2 pkt 1 oraz przedstawienie dokumentu zawarcia umowy ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1.

4.

W przypadku określonym w ust. 2 opłatę, w wysokości określonej w art. 88 opłata za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia ust. 2 pkt 1, mogą pobrać również urzędy celno-skarbowe i przekazać ją na rzecz Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w terminie 30 dni od dnia jej pobrania.

5.

(uchylony)

Porównania: 1 Przypisy: 2

Art. 90. Wezwanie do uiszczenia opłaty za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia

1.

Po przeprowadzeniu kontroli przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny lub po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w art. 87 nieokazanie przez kontrolowanego dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia ust. 1, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wzywa osoby obowiązane do zawarcia umowy ubezpieczenia do uiszczenia, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania, opłaty, o której mowa w art. 88 opłata za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia ust. 1, albo do przedstawienia dokumentów potwierdzających spełnienie w roku kontroli obowiązku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, określonego w art. 10 spełnienie obowiązku ubezpieczenia ust. 1, albo do wykazania nieistnienia tego obowiązku w roku kontroli.

2.

Po przeprowadzeniu kontroli lub po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w art. 87 nieokazanie przez kontrolowanego dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia ust. 2, wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego wzywa osobę wskazaną w tym zawiadomieniu do uiszczenia, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania, opłaty, o której mowa w art. 88 opłata za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia ust. 1, albo do przedstawienia dokumentów potwierdzających w roku kontroli zawarcie umowy ubezpieczenia obowiązkowego, zgodnie z warunkami tego ubezpieczenia określonymi w ustawie.

3.

W przypadku przedstawienia dokumentów, o których mowa w ust. 1 i 2, albo wykazania nieistnienia obowiązku ubezpieczenia opłaty nie pobiera się.

4.

Opłata staje się wymagalna następnego dnia po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1 i 2, jeżeli zobowiązany nie udokumentował zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, zgodnie z warunkami tego ubezpieczenia określonymi w ustawie, albo nie wykazał nieistnienia obowiązku ubezpieczenia lub nie wniósł powództwa do sądu powszechnego zgodnie z art. 10 spełnienie obowiązku ubezpieczenia ust. 2.

Orzeczenia: 2 Porównania: 1 Przypisy: 2

Art. 91. Egzekucja nieuiszczonej opłaty za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia

1.

Do egzekucji opłaty za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia, o którym mowa w art. 4 rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych, pkt 1 i 2, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z tym że tytuł wykonawczy wystawia Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.

2.

Egzekucję, o której mowa w ust. 1, stosuje się, jeżeli:

1)

należność z tytułu opłaty wynika z wezwania do zapłaty, o którym mowa w art. 90 wezwanie do uiszczenia opłaty za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia, ust. 1, w stosunku do którego zobowiązany nie wystąpił z powództwem do sądu powszechnego, zgodnie z art. 10 spełnienie obowiązku ubezpieczenia, ust. 2, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania do zapłaty, albo

2)

sąd ustalił prawomocnym orzeczeniem istnienie obowiązku ubezpieczenia.

3.

Od postanowień wydanych przez Zarząd Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w toku postępowania egzekucyjnego w administracji służy odwołanie do Rady Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

Orzeczenia: 2

Art. 92. Przedawnienie roszczeń z tytułu opłaty za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia

1.

Roszczenia z tytułu opłaty ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia dokonania kontroli, nie później jednak niż z upływem 3 lat od ostatniego dnia roku kalendarzowego, w którym nie spełniono obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, z zastrzeżeniem ust. 2.

2.

Bieg przedawnienia przerywa:

1)

każda czynność organu egzekucyjnego podjęta w celu wyegzekwowania opłaty;

2)

uznanie przez zobowiązanego niespełnienia obowiązku ubezpieczenia i dochodzonej w związku z tym opłaty;

3)

wszczęcie postępowania przed sądem powszechnym w sprawach określonych w art. 10 spełnienie obowiązku ubezpieczenia, ust. 2;

4)

zawieszenie postępowania egzekucyjnego.

3.

Po przerwaniu biegu przedawnienia z przyczyny, o której mowa w ust. 2:

1)

pkt 1 i 2 - biegnie ono na nowo;

2)

pkt 3 - okres przedawnienia biegnie na nowo od dnia zakończenia postępowania sądowego;

3)

pkt 4 - okres przedawnienia biegnie od dnia podjęcia postępowania egzekucyjnego.

Porównania: 1 Przypisy: 1

Art. 93. Wniesienie opłaty za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia a spełnienie obowiązku

Wniesienie opłaty nie zwalnia z obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego.

Art. 94. Umorzenie opłaty za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia

1.

W uzasadnionych przypadkach, kierując się przede wszystkim wyjątkowo trudną sytuacją materialną i majątkową zobowiązanego, jak również jego sytuacją życiową, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny może umorzyć opłatę w całości lub w części albo udzielić ulgi w jej spłacie.

2.

Tryb postępowania przy rozpatrywaniu spraw, o których mowa w ust. 1, określa statut Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

Art. 95. Wyłączenie stosowania przepisów rozdziału

Przepisy rozdziału nie dotyczą:

1)

posiadaczy i kierujących pojazdami mechanicznymi zarejestrowanymi w państwach, o których mowa w art. 25 zakres terytorialny ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, ust. 2;

2)

upoważnionych osób kierujących pojazdami mechanicznymi obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, misji specjalnych i organizacji międzynarodowych oraz innych obcych przedstawicielstw korzystających z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych na podstawie umów, ustaw lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych.

Dz.U.2023.0.2500 t.j. - Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych