Rozdział 1. Przepisy ogólne - Ustawa o kredycie konsumenckim

Art. 1. Zakres przedmiotowy ustawy

Ustawa określa:

1)

zasady i tryb zawierania umów o kredyt konsumencki;

2)

obowiązki kredytodawcy i pośrednika kredytowego w zakresie informacji udzielanych przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki oraz obowiązki konsumenta, kredytodawcy i pośrednika kredytowego w związku z zawartą umową o kredyt konsumencki;

3)

(uchylony)

4)

skutki uchybienia obowiązkom kredytodawcy.

Art. 2. Stosowanie ustawy do kredytu udzielanego przez SKOK swojemu członkowi

1.

Ustawę stosuje się także do umów o kredyt konsumencki, który spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia swojemu członkowi.

2.

Ustawę stosuje się także do umów o kredyt zawieranych z osobą fizyczną prowadzącą gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 6 objaśnienie pojęć pkt 4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023 r. poz. 208, 337 i 641).

Orzeczenia: 1

Art. 3. Pojęcie umowy o kredyt konsumencki

1.

Przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi.

1a.

Przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się także umowę o kredyt niezabezpieczony hipoteką, który jest przeznaczony na remont domu albo lokalu mieszkalnego, w tym w wysokości większej niż wysokość określona w ust. 1.

2.

Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności:

1)

umowę pożyczki;

2)

umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego;

3)

umowę o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego, jeżeli konsument jest zobowiązany do poniesienia jakichkolwiek kosztów związanych z odroczeniem spełnienia świadczenia;

4)

umowę o kredyt, w której kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia;

5)

umowę o kredyt odnawialny.

3.

Za umowę o kredyt konsumencki nie uważa się umów dotyczących odroczenia terminu spełnienia świadczenia niepieniężnego, którego przedmiotem jest stałe lub sukcesywne świadczenie usług lub dostaw towarów tego samego rodzaju, jeżeli konsument jest zobowiązany do zapłaty za spełnione świadczenie lub dostawę towaru w ustalonych odstępach czasu w trakcie obowiązywania umowy.

Art. 4. Wyłączenie stosowania ustawy

1.

Ustawy nie stosuje się do umów:

1)

w których konsument nie jest zobowiązany do zapłaty oprocentowania oraz innych kosztów związanych z udzieleniem lub spłatą kredytu konsumenckiego;

2)

leasingu, jeżeli umowa nie przewiduje obowiązku nabycia przedmiotu umowy przez konsumenta;

3)

o świadczenie usług maklerskich zawieranych z podmiotami, o których mowa w art. 3 objaśnienie pojęć pkt 32 i 33 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 646);

4)

o kredyt będących wynikiem ugody sądowej oraz ugody będącej wynikiem postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich, o którym mowa w ustawie z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich (Dz. U. poz. 1823);

5)

o kredyt udzielany wyłącznie pracownikom zatrudnionym u danego pracodawcy w ramach działalności dodatkowej, w której pracownik nie jest zobowiązany do zapłaty oprocentowania lub jest zobowiązany do zapłaty rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania niższej od powszechnie stosowanych na rynku;

6)

(uchylony)

7)

odwróconego kredytu hipotecznego zawartych na podstawie ustawy z dnia 23 października 2014 r. o odwróconym kredycie hipotecznym (Dz. U. z 2023 r. poz. 152);

8)

konsumenckiej pożyczki lombardowej, o których mowa w ustawie z dnia 14 kwietnia 2023 r. o konsumenckiej pożyczce lombardowej (Dz. U. poz. 1285).

2.

W zakresie:

1)

(uchylony)

2)

umów o kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym konsumenta, który jest spłacany przez konsumenta w terminie do jednego miesiąca stosuje się art. 17 dane przekazywane konsumentowi przed zawarciem umowy o kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym ust. 4;

3)

umów o kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym konsumenta, który jest spłacany przez konsumenta w terminie do trzech miesięcy lub na żądanie stosuje się art. 7 informacje przekazywane konsumentowi ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 4, art 8–10, art. 12 prawo otrzymania bezpłatnego projektu umowy o kredyt konsumencki, art. 17 dane przekazywane konsumentowi przed zawarciem umowy o kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym ust. 2, 3 i 5, art. 19 możliwość przekazania danych na formularzu, art. 20 przekazywanie danych w przypadku umowy o kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym zawartej na odległość, art. 25 uwzględnienie kosztu kredytu, prowadzenia rachunku przy ustalaniu rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, art. 28 informacje przekazywane przez pośrednika w zakresie kosztów pośredniczenia, art. 29 forma umowy o kredyt konsumencki, art. 30 elementy umowy o kredyt konsumencki ust. 2, art. 31 dodatkowe elementy umowy w przypadku kredytu wiązanego lub odroczonej płatności, art. 32 elementy umowy o kredyt konsumencki w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, art. 38 wyciąg z rachunku w czasie obowiązywania umowy o kredyt konsumencki w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, art. 40 skutek zmiany całkowitej kwoty kredytu, art. 44 bezskuteczność wyłączenia lub ograniczenia zarzutów przysługujących konsumentowi w razie przelewu wierzytelności, art. 45 zwrot kredytu bez odsetek w przypadku naruszenia warunków przed kredytodawcę, art. 47 zakaz wyłączania lub ograniczania uprawnień konsumenta przewidzianych w ustawie, art. 57 odstąpienie od umowy nabycia określonego towaru lub usługi a umowa o kredyt i art. 59 niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania wobec konsumenta;

4)

przekroczenia środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym stosuje się art. 34 możliwość przekroczenia salda na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym a elementy umowy, art. 39 znaczne przekroczenie salda na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, art. 45 zwrot kredytu bez odsetek w przypadku naruszenia warunków przed kredytodawcę i art. 47 zakaz wyłączania lub ograniczania uprawnień konsumenta przewidzianych w ustawie;

5)

umów przewidujących odroczenie płatności lub zmianę sposobu spłaty w przypadku gdy konsument jest w zwłoce w związku ze spłatą zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt, o ile postanowienia tej umowy nie są dla konsumenta mniej korzystne od postanowień zawartych w umowie, do której odnosi się umowa przewidująca odroczenie płatności lub sposobu spłaty, stosuje się art. 7 informacje przekazywane konsumentowi, art. 8 informacja na podstawie reprezentatywnego przykładu, art. 10 odmowa udzielenia kredytu a przekazanie informacji o wynikach sprawdzania ryzyka, art. 12 prawo otrzymania bezpłatnego projektu umowy o kredyt konsumencki, art. 18 przekazywanie danych w przypadku umów o kredyt gdy konsument jest w zwłoce ze spłatą zadłużenia, art. 19 możliwość przekazania danych na formularzu, art. 21 przekazanie danych w przypadku umowy o kredyt zawieranej na odległość przewidującej odroczenie płatności lub zmianę sposobu spłaty, art. 25 uwzględnienie kosztu kredytu, prowadzenia rachunku przy ustalaniu rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, art. 28 informacje przekazywane przez pośrednika w zakresie kosztów pośredniczenia, art. 29 forma umowy o kredyt konsumencki, art. 30 elementy umowy o kredyt konsumencki ust. 2, art. 33 elementy umowy o kredyt konsumencki z odroczeniem płatności lub zmianą sposobu spłaty, art. 33a należności w przypadku opłat z tytułu zaległości w spłacie kredytu i opłat za opóźnienie przekraczających maksymalne odsetki za opóźnienie, art. 34 możliwość przekroczenia salda na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym a elementy umowy, art. 36 informacja o zmianie wysokości stopy oprocentowania umowy o kredyt, art 36a–36c, art. 39 znaczne przekroczenie salda na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, art. 42 prawo wypowiedzenia przez konsumenta umowy o kredyt odnawialny, art. 43 wypowiedzenie przez kredytodawcę umowy o kredyt odnawialny, art. 45 zwrot kredytu bez odsetek w przypadku naruszenia warunków przed kredytodawcę, art. 47 zakaz wyłączania lub ograniczania uprawnień konsumenta przewidzianych w ustawie i rozdział 4 oraz odpowiednio stosuje się art. 28a zwrot opłat i kosztów uiszczonych przez konsumenta przed zawarciem umowy;

6)

umów określonych w pkt 5, będących umowami o kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym konsumenta, który jest spłacany przez konsumenta w terminie do trzech miesięcy lub na żądanie stosuje się art. 7 informacje przekazywane konsumentowi ust. 1 pkt 1 i 2, art 8–10, art. 17 dane przekazywane konsumentowi przed zawarciem umowy o kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym ust. 2, 3 i 5, art. 19 możliwość przekazania danych na formularzu, art. 20 przekazywanie danych w przypadku umowy o kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym zawartej na odległość, art. 25 uwzględnienie kosztu kredytu, prowadzenia rachunku przy ustalaniu rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, art. 28 informacje przekazywane przez pośrednika w zakresie kosztów pośredniczenia, art. 29 forma umowy o kredyt konsumencki, art. 30 elementy umowy o kredyt konsumencki ust. 2, art. 31 dodatkowe elementy umowy w przypadku kredytu wiązanego lub odroczonej płatności, art. 32 elementy umowy o kredyt konsumencki w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, art. 38 wyciąg z rachunku w czasie obowiązywania umowy o kredyt konsumencki w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, art. 40 skutek zmiany całkowitej kwoty kredytu, art. 44 bezskuteczność wyłączenia lub ograniczenia zarzutów przysługujących konsumentowi w razie przelewu wierzytelności, art. 45 zwrot kredytu bez odsetek w przypadku naruszenia warunków przed kredytodawcę i art. 57 odstąpienie od umowy nabycia określonego towaru lub usługi a umowa o kredyt.

3.

Do umów o kredyt konsumencki nie stosuje się przepisów rozdziału I działu IV tytułu XI księgi trzeciej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360, 2337 i 2339 oraz z 2023 r. poz. 326).

4.

Ustawę stosuje się do umów leasingu i najmu, jeżeli umowa odrębna od tych umów przewiduje obowiązek nabycia przedmiotu umowy, uzależniając go od żądania kredytodawcy.

Przypisy: 1

Art. 5. Katalog pojęć ustawowych

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1)

konsument – konsument w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny;

2)

kredytodawca – przedsiębiorca w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, który w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej, udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu;

2a)

instytucja pożyczkowa – kredytodawca inny niż:
a) bank krajowy, bank zagraniczny, oddział banku zagranicznego, instytucja kredytowa lub oddział instytucji kredytowej w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 2324, 2339, 2640 i 2707 oraz z 2023 r. poz. 180),
b) spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa oraz Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa, c) podmiot, którego działalność polega na udzielaniu kredytów konsumenckich w postaci odroczenia zapłaty ceny lub wynagrodzenia na zakup oferowanych przez niego towarów i usług,
c) podmiot, którego działalność polega na udzielaniu kredytów konsumenckich w postaci odroczenia zapłaty ceny lub wynagrodzenia na zakup oferowanych przez niego towarów i usług,
d) krajowa instytucja płatnicza, mała instytucja płatnicza, krajowa instytucja pieniądza elektronicznego, unijna instytucja płatnicza lub unijna instytucja pieniądza elektronicznego, w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2360 i 2640) w zakresie, w jakim udziela kredytu płatniczego, o którym mowa w art. 74 usługi świadczone przez krajową instytucję płatniczą ust. 3 tej ustawy;

3)

pośrednik kredytowy – przedsiębiorca w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, inny niż kredytodawca, który w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej uzyskuje korzyści majątkowe, w szczególności wynagrodzenie od konsumenta, dokonując czynności faktycznych lub prawnych związanych z przygotowaniem, oferowaniem lub zawieraniem umowy o kredyt;

3a)

podmiot powiązany – podmiot powiązany w rozumieniu przepisów rozporządzenia Komisji (WE) nr 1126/2008 z dnia 3 listopada 2008 r. przyjmującego określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 320 z 29.11.2008, str. 1, z późn. zm.);

4)

kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym – umowa o kredyt, który kredytodawca udostępnia konsumentowi umożliwiając dysponowanie środkami pieniężnymi w wysokości przekraczającej środki pieniężne zgromadzone na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym konsumenta;

5)

przekroczenie – każde, inne niż kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, akceptowane przez kredytodawcę przekroczenie kwoty środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym lub kwoty udzielonego kredytu w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym;

6)

całkowity koszt kredytu – wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności:
a) odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy oraz
b) koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach
– z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta;

6a)

pozaodsetkowe koszty kredytu – wszystkie koszty, które konsument ponosi w związku z umową o kredyt konsumencki, z wyłączeniem odsetek;

7)

całkowita kwota kredytu – maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt, a w przypadku umów, dla których nie przewidziano tej maksymalnej kwoty, suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt;

8)

całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta – suma całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu;

9)

stopa referencyjna – stopa oprocentowania służąca za podstawę ustalenia oprocentowania kredytu odnosząca się do minimalnego oprocentowania podstawowych operacji otwartego rynku prowadzonych przez Narodowy Bank Polski, ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej, ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Narodowego Banku Polskiego;

10)

stopa oprocentowania kredytu – stopa oprocentowania wyrażona jako stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane do wypłaconej kwoty na podstawie umowy o kredyt w stosunku rocznym;

11)

stała stopa oprocentowania kredytu – stopa oprocentowania określona wyłącznie w umowie o kredyt, przy wykorzystaniu określonej stałej wartości procentowej wyrażonej na cały czas obowiązywania umowy lub w danych okresach obowiązywania umowy;

12)

rzeczywista roczna stopa oprocentowania – całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym;

13)

umowa o kredyt konsumencki zawierana na odległość – umowa o kredyt konsumencki zawierana z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, o której mowa w ustawie z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. z 2012 r. poz. 1225);

14)

umowa o kredyt wiązany – umowa o kredyt, z którego jest wyłącznie finansowane nabycie towaru lub usługi na podstawie innej umowy, a obie te umowy są ze sobą powiązane, zgodnie z którymi:
a) sprzedawca lub usługodawca udziela kredytu konsumentowi na nabycie towaru lub usługi od tego sprzedawcy lub usługodawcy, albo
b) nabycie towaru lub usługi jest finansowane przez kredytodawcę, który współpracuje ze sprzedawcą lub usługodawcą w związku z przygotowaniem lub zawarciem umowy o kredyt, albo
c) nabycie towaru lub usługi jest finansowane przez kredytodawcę, a towar lub usługa są szczegółowo określone w umowie o kredyt;

15)

bazy danych – zbiory danych prowadzone dla celów oceny zdolności kredytowej przez instytucje, o których mowa w art. 105 udzielanie przez bank informacji stanowiących tajemnicę bankową ust. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, oraz biura informacji gospodarczej, o których mowa w ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U. z 2023 r. poz. 528);

16)

ocena zdolności kredytowej – ocena zdolności konsumenta do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami, w terminach określonych w umowie o kredyt konsumencki, dokonywana przez kredytodawcę;

17)

trwały nośnik – materiał lub urządzenie służące do przechowywania i odczytywania informacji przekazywanych konsumentowi w związku z umową o kredyt, przez czas odpowiedni do celów jakim informacje te służą oraz pozwalające na odtworzenie tych informacji w niezmienionej postaci.

Art. 6. Wartość kwoty kredytu konsumenckiego

Wartość kwoty kredytu konsumenckiego udzielanego w walucie innej niż waluta polska, stanowi równowartość kwoty kredytu wyrażonej w walucie polskiej ustaloną przy zastosowaniu średniego kursu tej waluty ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia kwartału poprzedzającego dzień zawarcia umowy.

Dz.U.2023.0.1028 t.j. - Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim