Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania

 A. Uszkodzenia głowy

 Procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu

1.

 Uszkodzenie powłok czaszki (bez uszkodzeń kostnych):

 a) znaczne uszkodzenie powłok czaszki, rozległe, ściągające blizny - w zależności od rozmiaru

 5-10

 b) oskalpowanie

 25

2.

 Uszkodzenie kości sklepienia i podstawy czaszki (wgłobienia, szczeliny, fragmentacja) - zależnie od rozległości uszkodzeń

 5-10

3.

 Ubytek w kościach czaszki:

 a) o średnicy poniżej 2,5 cm

 7

 b) o średnicy powyżej 2,5 cm - w zależności od rozmiarów

 10-25

 Uwaga: Jeżeli przy uszkodzeniach i ubytkach kości czaszki (poz. 2 i 3) występują jednocześnie uszkodzenia powłok czaszki (poz. 1), należy osobno oceniać stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku za uszkodzenia lub ubytki kości według poz. 2 lub 3 i osobno za uszkodzenia powłok czaszki według poz. 1.

4.

 Powikłania towarzyszące uszkodzeniom wymienionym w poz. 1, 2, 3 w postaci: nawracającego się wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego, przewlekłego zapalenia kości, ropowicy podczepcowej leczonej operacyjnie, zakrzepicy powłok, przepukliny mózgowej - ocenia się dodatkowo - w zależności od rodzaju i stopnia powikłań

 5-15

5.

 Porażenia i niedowłady:

 a) porażenie połowicze lub paraplegie (porażenia kończyn dolnych) uniemożliwiające samodzielne stanie i chodzenie 0-1° wg Skali Lovette'a

 100

 b) głęboki niedowład połowiczy lub parapareza 2° wg Skali Lovette'a

 60-80

 c) średniego stopnia niedowład połowiczy lub parapareza kończyn dolnych 3° wg Skali Lovette'a

 40-60

 d) niewielki lub dyskretny niedowład połowiczy lub niedowład kończyn dolnych 4° wg Skali Lovette'a, dyskretny deficyt siły przy obecności zaburzeń napięcia mięśniowego, niedostateczności precyzji ruchów itp.

 5-35

 e) monoparezy pochodzenia ośrodkowego:

 - kończyna górna

 wg Skali Lovette'a

 0°

 prawa 40

 lewa 30

 1-2°

 prawa 30-35

 lewa 20-25

 3-4°

 prawa 5-25

 lewa 5-15

 - kończyna dolna

 wg Skali Lovette'a

 0°

 40

 1-2°

 30

 3-4°

 5-20

6.

 Zespoły pozapiramidowe:

 a) utrwalony zespół pozapiramidowy znacznie utrudniający sprawność ustroju i wymagający opieki innych osób

 100

 b) zespół pozapiramidowy naruszający sprawność ustroju z zaburzeniami mowy, napadami ocznymi itp.

 80

 c) zaznaczony zespół pozapiramidowy

 30

7.

 Zaburzenia równowagi pochodzenia móżdżkowego:

 a) uniemożliwiające chodzenie i samodzielne funkcjonowanie

 100

 b) utrudniające chodzenie i sprawność ruchową w stopniu znacznym

 70-80

 c) miernego stopnia utrudnienie chodu i sprawności ruchowej

 30-60

 d) dyskretnie wpływające na sposób chodu i niewielkie upośledzenie zborności i precyzji ruchów

 5-25

8.

 Padaczka:

 a) z licznymi napadami ze współistnieniem zaburzeń psychicznych, charakteropatii, otępienia wymagających opieki innej osoby

 100

 b) padaczka z zaburzeniami psychicznymi w zależności od ich nasilenia

 30-70

 c) padaczka bez zaburzeń psychicznych w zależności od częstości napadów

 20-40

 Uwaga: Podstawą rozpoznania padaczki są obserwacje przez lekarza napadu, typowe zmiany eeg, dokumentacja ambulatoryjna bądź szpitalna.

9.

 Zaburzenia neurologiczne i psychiczne uwarunkowane organicznie (encefalopatie):

 a) otępienie lub ciężkie zaburzenia zachowania i emocji uniemożliwiające samodzielną egzystencję

 100

 b) encefalopatie ze zmianami charakterologicznymi w zależności od stopnia

 50-70

 c) encefalopatie bez zmian charakterologicznych

 30

 Uwaga: Za encefalopatią poza zespołem psychoorganicznym przemawiają odchylenia przedmiotowe w stanie neurologicznym, zmiany w zapisie eeg. Encefalopatia powinna być potwierdzona badaniami dodatkowymi.

10.

 Zaburzenia adaptacyjne będące następstwem urazów i wypadków, w których nie doszło do trwałych uszkodzeń OUN:

 a) utrwalone nerwice związane z urazem czaszkowo-mózgowym

 5-10

 b) ujawnienie się psychozy w następstwie ciężkiego stresu

 50-80

11.

 Zaburzenia mowy:

 a) afazja całkowita (sensoryczna lub sensoryczno-motoryczna) z agrafią i aleksją

 80

 b) afazja całkowita motoryczna

 60

 c) afazja znacznego stopnia utrudniająca porozumiewanie się

 40

 d) afazja nieznacznego stopnia

 20

12.

 Zespoły podwzgórzowe pourazowe (cukrzyca, moczówka prosta, nadczynność tarczycy i inne zaburzenia wewnątrzwydzielnicze pochodzenia ośrodkowego):

 a) znacznie upośledzające czynność ustroju

 60

 b) nieznacznie upośledzające czynność ustroju

 30

13.

 Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwów ruchowych gałki ocznej:

 a) nerwu okoruchowego:

 w zakresie mięśni wewnętrznych oka - w zależności od stopnia uszkodzenia

 5-15

 w zakresie mięśni zewnętrznych oka - w zależności od stopnia uszkodzenia

 10-30

 b) nerwu bloczkowego

 3

 c) nerwu odwodzącego - w zależności od stopnia uszkodzenia

 1-15

14.

 Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwu trójdzielnego - w zależności od stopnia uszkodzenia

 10-20

15.

 Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwu twarzowego - w zależności od stopnia uszkodzenia

 10-20

 Uwaga: Uszkodzenie nerwu twarzowego łącznie z pęknięciem kości skalistej należy ocenić według poz. 49.

16.

 Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwów językowo-gardłowego i błędnego - w zależności od stopnia zaburzeń mowy, połykania, oddechu, krążenia i funkcji przewodu pokarmowego

 10-50

17.

 Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwu dodatkowego - w zależności od stopnia uszkodzenia

 5-15

18.

 Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwu podjęzykowego - w zależności od stopnia uszkodzenia

 10-20

 B. Uszkodzenia twarzy

19.

 Uszkodzenia powłok twarzy (blizny i ubytki):

 a) oszpecenia bez zaburzeń funkcji - w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłokach twarzy

 1-10

 b) oszpecenia z miernymi zaburzeniami funkcji - w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłokach twarzy oraz stopnia zaburzeń funkcji

 10-30

 c) oszpecenia połączone z dużymi zaburzeniami funkcji (przyjmowanie pokarmów, zaburzenia oddychania, mowy, ślinotok i zaburzenia funkcji powiek itp.) - w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłokach twarzy oraz stopnia zaburzeń funkcji

 30-60

20.

 Uszkodzenia nosa:

 a) uszkodzenie nosa bez zaburzeń oddychania i powonienia - zależnie od rozległości uszkodzenia

 1-10

 b) uszkodzenie nosa z zaburzeniami oddychania - zależnie od rozległości uszkodzenia i stopnia zaburzeń oddychania

 5-20

 c) uszkodzenie nosa z zaburzeniami oddychania i powonienia - w zależności od stopnia zaburzeń w oddychaniu i powonieniu

 10-25

 d) utrata powonienia w następstwie uszkodzenia przedniego dołu czaszkowego

 5

 e) utrata nosa w całości (łącznie z kośćmi nosa)

 30

 Uwaga: Jeżeli uszkodzenie nosa wchodzi w zespół uszkodzeń objętych poz. 19, należy stosować ocenę według tej pozycji (tj. według poz. 19).

21.

 Utrata zębów:

 a) siekacze i kły - za każdy ząb

 1

 b) pozostałe zęby począwszy od dwóch - za każdy ząb (niezależnie od zaprotezowania)

 1

22.

 Utrata części szczęki lub żuchwy (łącznie z oszpeceniem i utratą zębów) - staw rzekomy - zależnie od rozległości ubytków, stanu odżywiania i powikłań

 15-30

23.

 Utrata szczęki (łącznie z oszpeceniem i utratą zębów):

 a) szczęki

 40

 b) żuchwy

 50

24.

 Złamania szczęki i/lub żuchwy wygojone z przemieszczeniem odłamów:

 a) bez zaburzeń czynności stawu żuchwowo-skroniowego - w zależności od stopnia zniekształcenia i rozwarcia szczęk

 1-5

 b) z zaburzeniami czynności stawu żuchwowo-skroniowego - w zależności od stopnia zaburzeń żucia i rozwarcia szczęk

 5-10

25.

 Ubytek podniebienia:

 a) z zaburzeniami mowy i połykania - w zależności od stopnia zaburzeń

 10-30

 b) z dużymi zaburzeniami mowy i połykania - w zależności od stopnia zaburzeń

 25-40

26.

 Ubytki języka:

 a) bez zaburzeń mowy i połykania

 3

 b) z zaburzeniami mowy i połykania - w zależności od stopnia zaburzeń

 5-15

 c) z dużymi zaburzeniami mowy - w zależności od stopnia zaburzeń

 15-40

 d) całkowita utrata języka

 50

 C. Uszkodzenia narządu wzroku

27.

 a) przy obniżeniu ostrości wzroku lub utracie wzroku jednego lub obojga oczu stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu określa się według następującej tabeli:

Ostrość wzroku oka prawego

 1,0

(10/10)

 0,9

(9/10)

 0,8

(8/10)

 0,7

(7/10)

 0,6

(6/10)

 0,5

(1/2)

 0,4

(4/10)

 0,3

(3/10)

 0,2

(2/10)

 0,1

(1/10)

 0

Ostrość wzroku oka lewego

 Procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu

1,0

 (10/10)

 0

 2,5

 5

 7,5

 10

 12,5

 15

 20

 25

 30

 35

0,9

 (9/10)

 2,5

 5

 7,5

 10

 12,5

 15

 20

 25

 30

 35

 40

0,8

 (8/10)

 5

 7,5

 10

 12,5

 15

 20

 25

 30

 35

 40

 45

0,7

 (7/10)

 7,5

 10

 12,5

 15

 20

 25

 30

 35

 40

 45

 50

0,6

 (6/10)

 10

 12,5

 15

 20

 25

 30

 35

 40

 45

 50

 55

0,5

 (1/2)

 12,5

 15

 20

 25

 30

 35

 40

 45

 50

 55

 60

0,4

 (4/10)

 15

 20

 25

 30

 35

 40

 45

 50

 55

 60

 65

0,3

 (3/10)

 20

 25

 30

 35

 40

 45

 50

 55

 60

 65

 70

0,2

 (2/10)

 25

 30

 35

 40

 45

 50

 55

 60

 65

 70

 80

0,1

 (1/10)

 30

 35

 40

 45

 50

 55

 60

 65

 70

 80

 90

0

 35

 40

 45

 50

 55

 60

 65

 70

 80

 90

 100

 Uwaga: Ostrość wzroku zawsze określa się po korekcji szkłami zarówno przy zmętnieniu rogówki lub soczewki, jak i przy współistnieniu uszkodzenia siatkówki lub nerwu wzrokowego.

 b) utrata wzroku jednego oka z jednoczesnym wyłuszczeniem gałki ocznej

 38

28.

 Porażenie nastawności (akomodacji) - przy zastosowaniu szkieł poprawczych:

 a) jednego oka

 15

 b) obojga oczu

 30

29.

 Uszkodzenia gałki ocznej wskutek urazów tępych:

 a) rozdarcie naczyniówki jednego oka

 wg tabeli ostrości wzroku (poz. 27a)

 b) zapalenie naczyniówki i siatkówki jednego oka, powodujące zaburzenia widzenia środkowego lub obwodowego

 "

 c) przedziurawienie plamki żółtej jednego oka

 "

 d) zanik nerwu wzrokowego

 "

30.

 Uszkodzenia gałki ocznej wskutek urazów drążących:

 a) blizny rogówki lub twardówki (garbiak twardówki)

 wg tabeli ostrości wzroku (poz. 27a)

 b) zaćma urazowa (uszkodzenie soczewki)

 "

 c) ciało obce wewnątrzgałkowe powodujące obniżenie ostrości wzroku

 "

31.

 Uszkodzenia gałki ocznej wskutek urazów chemicznych i termicznych (oparzenia itp.)

 wg tabeli ostrości wzroku (poz. 27a)

32.

 Koncentryczne zwężenie pola widzenia ocenia się według niżej podanej tabeli:

Zwężenie do

 Przy nienaruszonym drugim oku

 W obojgu oczach

 Przy ślepocie drugiego oka

60°

 0

 0

 35%

50°

 5%

 15%

 45%

40°

 10%

 25%

 55%

30°

 15%

 50%

 70%

20°

 20%

 80%

 85%

10°

 25%

 90%

 95%

Poniżej 10°

 35%

 95%

 100%

33.

 Połowicze niedowidzenia:

 a) dwuskroniowe

 60

 b) dwunosowe

 30

 c) jednoimienne

 25

 d) jednoimienne górne

 10

 e) jednoimienne dolne

 40

34.

 Utrata funkcji soczewki po operacyjnym usunięciu zaćmy pourazowej, bezsoczewkowość pourazowa, przy braku jednoczesnego pojedynczego widzenia obuocznego:

 a) w jednym oku

 25

 b) w obojgu oczach

 40

35.

 Usunięcie zaćmy pourazowej ze wszczepieniem sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej:

 a) w jednym oku

 15

 b) w obojgu oczach

 30

36.

 Zaburzenia w drożności przewodów łzowych (łzawienie)

 a) w jednym oku

 10

 b) w obojgu oczach

 15

37.

 Odwarstwienie siatkówki jednego oka - oceniać według tabeli ostrości wzroku poz. 27a) oraz według tabeli koncentrycznego zwężenia pola widzenia poz. 32

38.

 Jaskra - oceniać według tabeli ostrości wzroku (poz. 27a) oraz według tabeli koncentrycznego zwężenia pola widzenia (poz. 32), z tym zastrzeżeniem, że ogólny procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu nie może wynosić więcej niż 35% za jedno oko i 100% za oboje oczu

39.

 Wytrzeszcz tętniący - w zależności od stopnia

 50-100

40.

 Zaćma urazowa

 wg tabeli ostrości wzroku (poz. 27a)

41.

 Przewlekłe zapalenie spojówek

 10

 D. Uszkodzenia narządu słuchu

42.

 Przy upośledzeniu ostrości słuchu procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu określa się według niżej podanej tabeli:

Obliczanie procentowego uszczerbku na zdrowiu z tytułu utraty słuchu wg Rosera (w mod.)

Ucho prawe

 0-25 dB

 26-40 dB

 41-70 dB

 Pow. 70 dB

Ucho lewe

0-25 dB

 0%

 5%

 10%

 20%

26-40 dB

 5%

 15%

 20%

 30%

41-70 dB

 10%

 20%

 30%

 40%

pow. 70 dB

 20%

 30%

 40%

 50%

 Uwaga: oblicza się średnią dla ucha prawego i lewego oddzielnie dla 500, 1.000 i 2.000 Hz.

43.

 Urazy małżowiny usznej:

 a) utrata części małżowiny

 5

 b) zniekształcenie małżowiny (blizny, oparzenia i odmrożenia) - w zależności od stopnia

 5-10

 c) utrata jednej małżowiny

 15

 d) utrata obu małżowin

 25

44.

 Zwężenie lub zarośnięcie zewnętrznego przewodu słuchowego:

 oceniać wg tabeli ostrości słuchu (poz. 42)

 a) jednostronne z osłabieniem lub przytępieniem słuchu

 "

 b) obustronne z osłabieniem lub przytępieniem słuchu

 "

45.

 Przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego:

 a) jednostronne

 5

 b) obustronne

 10

46.

 Przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego powikłane perlakiem, próchnicą kości lub polipem ucha - w zależności od stopnia powikłań:

 a) jednostronne

 5-15

 b) obustronne

 10-20

47.

 Uszkodzenie ucha środkowego w następstwie złamania kości skroniowej z upośledzeniem słuchu

 oceniać wg tabeli ostrości słuchu (poz. 42)

48.

 Uszkodzenie ucha wewnętrznego:

 a) z uszkodzeniem części słuchowej

 oceniać wg tabeli ostrości słuchu (poz. 42)

 b) z uszkodzeniem części statycznej - w zależności od stopnia uszkodzenia

 20-50

 c) z uszkodzeniem części słuchowej i statycznej - w zależności od stopnia uszkodzenia

 30-60

49.

 Uszkodzenie nerwu twarzowego łącznie z pęknięciem kości skalistej:

 a) jednostronne - w zależności od stopnia uszkodzenia

 25-40

 b) dwustronne

 60

 E. Uszkodzenia szyi, krtani, tchawicy i przełyku

50.

 Uszkodzenie gardła z upośledzeniem funkcji

 5-25

51.

 Uszkodzenie lub zwężenie krtani pozwalające na obchodzenie się bez rurki tchawiczej - w zależności od stopnia zwężenia

 10-30

52.

 Uszkodzenie krtani, powodujące konieczność stałego noszenia rurki tchawiczej:

 a) z zaburzeniami głosu - w zależności od stopnia

 35-50

 b) z bezgłosem

 60

53.

 Uszkodzenie tchawicy - w zależności od stopnia jej zwężenia

 20-60

54.

 Uszkodzenie przełyku powodujące:

 a) częściowe trudności w odżywianiu - w zależności od stopnia upośledzenia stanu odżywienia

 10-30

 b) odżywianie tylko płynami

 50

 c) całkowitą niedrożność przełyku ze stałą przetoką żołądkową

 80

55.

 Uszkodzenia tkanek miękkich (skóry i mięśni) szyi z ograniczeniem ruchomości szyi - w zależności od stopnia uszkodzenia i ustawienia głowy

 10-30

 Uwaga: Uszkodzenia tkanek miękkich z jednoczesnym uszkodzeniem kręgosłupa szyjnego należy oceniać według poz. 89.

 F. Uszkodzenia klatki piersiowej i ich następstwa

56.

 Blizny powłok klatki piersiowej ograniczające ruchomość klatki piersiowej - w zależności od stopnia ograniczenia ruchomości klatki piersiowej

 10-30

57.

 Utrata gruczołu piersiowego w części lub w całości

 10-25

58.

 Uszkodzenie przynajmniej 2 żeber (złamanie itp.):

 a) z obecnością zniekształceń klatki piersiowej i bez zmniejszenia pojemności życiowej płuc

 10

 b) z obecnością zniekształceń klatki piersiowej i zmniejszenia pojemności życiowej płuc - w zależności od stopnia zmniejszenia pojemności życiowej

 15-25

59.

 Złamanie mostka ze zniekształceniami

 10

60.

 Zapalenie kości (przetoki) żeber lub mostka

 20

61.

 Uszkodzenia płuc i opłucnej (zrosty opłucnowe, uszkodzenia tkanki płucnej, ubytki tkanki płucnej, ciała obce itp.):

 a) bez niewydolności oddechowej

 10

 b) z niewydolnością oddechową - w zależności od stopnia

 20-40

62.

 Uszkodzenia tkanki płucnej powikłane przetokami, ropniem płuc - w zależności od stopnia niewydolności oddechowej

 40-80

 Uwaga: Przy orzekaniu według pozycji 61 i 62 stopień uszkodzenia tkanki płucnej i niewydolności oddechowej potwierdzić badaniem spirometrycznym i badaniem rentgenowskim.

63.

 Uszkodzenie serca lub osierdzia:

 a) z wydolnym układem krążenia

 10

 b) z objawami względnej wydolności układu krążenia

 30

 c) z objawami niewydolności krążenia - w zależności od stopnia niewydolności

 40-90

 Uwaga: Stopień uszkodzenia serca oceniać należy na podstawie badania radiologicznego, elektrokardiograficznego i badania ECHO.

64.

 Przepukliny przeponowe - w zależności od stopnia zaburzeń funkcji przewodu pokarmowego, oddychania i krążenia

 20-40

 G. Uszkodzenia brzucha i ich następstwa

65.

 Uszkodzenia powłok jamy brzusznej (przepukliny urazowe, wysiłkowe, przetoki itd.) - w zależności od umiejscowienia i rozmiarów uszkodzenia powłok jamy brzusznej

 5-30

 Uwaga:

 1. Za przepukliny urazowe uważa się przepukliny spowodowane pourazowym uszkodzeniem powłok brzusznych (np. po rozerwaniu mięśni powłok brzusznych).

 2. Za przepukliny tzw. wysiłkowe uważa się przepukliny spowodowane nagłym wysiłkiem fizycznym lub gwałtownym ruchem.

66.

 Uszkodzenie żołądka, jelit i sieci:

 a) bez zaburzeń funkcji przewodu pokarmowego i przy dostatecznym stanie odżywienia

 10

 b) z zaburzeniami trawienia i niedostatecznym stanem odżywienia - w zależności od stopnia zaburzeń i stanu odżywienia

 15-50

67.

 Przetoki jelitowe, kałowe i odbyt sztuczny - w zależności od stopnia zanieczyszczania się i zmian zapalnych tkanek otaczających przetokę:

 a) jelita cienkiego

 30-80

 b) jelita grubego

 20-50

68.

 Przetoki okołoodbytnicze

 15

69.

 Uszkodzenie zwieracza odbytu, powodujące stałe, całkowite nietrzymanie kału i gazów

 60

70.

 Wypadnięcie odbytnicy - w zależności od stopnia wypadnięcia

 10-30

71.

 Utrata śledziony:

 a) bez większych zmian w obrazie krwi

 15

 b) ze zmianami w obrazie krwi lub i ze zrostami otrzewnowymi

 30

72.

 Uszkodzenia wątroby, dróg żółciowych lub trzustki:

 a) bez zaburzeń ich czynności

 5-10

 b) z zaburzeniami ich czynności w zależności od stopnia

 20-60

 H. Uszkodzenia narządów moczowo-płciowych

73.

 Uszkodzenie jednej nerki lub obu nerek powodujące upośledzenie ich funkcji - w zależności od stopnia

 10-25

74.

 Utrata jednej nerki przy drugiej zdrowej i prawidłowo działającej

 35

75.

 Utrata jednej nerki przy upośledzeniu funkcjonowania drugiej nerki - w zależności od stopnia upośledzenia funkcji pozostałej nerki

 40-75

76.

 Uszkodzenie moczowodu powodujące zwężenie jego światła

 20

77.

 Uszkodzenie pęcherza - w zależności od stopnia zmniejszenia jego pojemności, zaburzeń w oddawaniu moczu, przewlekłych stanów zapalnych

 10-30

78.

 Przetoki dróg moczowych i pęcherza moczowego - w zależności od stopnia stałego zanieczyszczania się moczem

 20-50

79.

 Zwężenie cewki moczowej:

 a) powodujące trudności w oddawaniu moczu

 15

 b) z nietrzymaniem lub zaleganiem moczu

 30-50

 c) z nietrzymaniem lub zaleganiem moczu z powikłaniami

 50-60

80.

 Utrata prącia

 40

81.

 Częściowa utrata prącia

 20

82.

 Utrata jednego jądra lub jajnika

 20

83.

 Utrata obu jąder lub obu jajników

 40

84.

 Wodniak jądra

 10

85.

 Utrata macicy:

 a) w wieku do 50 lat

 40

 b) w wieku powyżej 50 lat

 20

86.

 Uszkodzenie krocza powodujące wypadnięcie narządów rodnych:

 a) pochwy

 10

 b) pochwy i macicy

 30

 I. Ostre zatrucia i ich następstwa

(Orzekać nie wcześniej niż po 6 miesiącach)

87.

 Nagłe zatrucie gazami lub/i substancjami (z wyjątkiem zatruć pokarmowych):

 a) ze stwierdzoną utratą przytomności, lecz bez wtórnych powikłań

 10

 b) powodujące uszkodzenie układu krwiotwórczego i narządów wewnętrznych (rozedma, przewlekły nieżyt krtani, tchawicy i oskrzeli) - w zależności od stopnia uszkodzenia

 10-25

 Uwaga: Uszkodzenia układu nerwowego spowodowane nagłym zatruciem gazami należy oceniać według odpowiednich pozycji dotyczących układu nerwowego.

88.

 Nagłe zatrucie pokarmami powodujące uszkodzenie narządów miąższowych przewodu pokarmowego - w zależności od stopnia uszkodzenia

 5-15

 Uwaga:

 1. Uszkodzenia układu nerwowego wskutek nagłych zatruć pokarmowych należy oceniać według odpowiednich pozycji dotyczących układu nerwowego.

 2. Zatrucie włośniami nie pozostawia w zasadzie trwałych następstw.

 J. Uszkodzenia kręgosłupa, rdzenia kręgowego i ich następstwa

89.

 Uszkodzenia kręgosłupa w odcinku szyjnym:

 a) ograniczenie ruchomości w zakresie rotacji lub zginania powyżej 20 stopni

 15

 b) całkowite zesztywnienie

 35

 c) całkowite zesztywnienie z niekorzystnym ustawieniem głowy

 50

90.

 Uszkodzenie kręgosłupa w odcinku piersiowym i lędźwiowym:

 a) ograniczenie ruchomości w zakresie rotacji powyżej 20 stopni lub zginania do 50 cm

 15

 b) całkowite zesztywnienie

 25

 c) całkowite zesztywnienie z niekorzystnym ustawieniem tułowia

 40

91.

 Izolowane uszkodzenia wyrostków poprzecznych, wyrostków ościstych - w zależności od ich liczby i zaburzeń funkcji

 3-10

92.

 Uszkodzenia kręgosłupa powikłane zapaleniem kręgów, obecnością ciała obcego itp. ocenia się według poz. 89-91, zwiększając stopień uszczerbku na zdrowiu

 10

93.

 Uszkodzenia rdzenia kręgowego:

 a) przy objawach poprzecznego przecięcia rdzenia z całkowitym porażeniem lub niedowładem dużego stopnia dwóch lub czterech kończyn

 100

 b) niedowład kończyn dolnych bez uszkodzenia górnej części rdzenia (kończyn górnych), umożliwiający poruszanie się za pomocą dwóch lasek

 70

 c) niedowład kończyn dolnych umożliwiający poruszanie się o jednej lasce

 40

 d) porażenie całkowite obu kończyn górnych z zanikami mięśniowymi, zaburzeniami czucia i zmianami troficznymi bez porażenia kończyn dolnych (po wylewie śródrdzeniowym)

 100

 e) niedowład znacznego stopnia obu kończyn górnych znacznie upośledzający czynność kończyn (po wylewie śródrdzeniowym)

 70

 f) niedowład nieznacznego stopnia obu kończyn górnych (po wylewie śródrdzeniowym)

 30

 g) zaburzenia ze strony zwieraczy i narządów płciowych bez niedowładów (zespół stożka końcowego)

 40

 h) zaburzenia czucia, zespoły bólowe bez niedowładów - w zależności od stopnia zaburzeń

 10-30

94.

 Urazowe zespoły korzonkowe (bólowe, ruchowe, czuciowe lub mieszane) - w zależności od stopnia:

 a) szyjne

 5-20

 b) piersiowe

 5-10

 c) lędźwiowo-krzyżowe

 5-25

 d) guziczne

 5

 K. Uszkodzenia miednicy

95.

 Utrwalone rozejście się spojenia łonowego lub rozerwanie stawu krzyżowo-biodrowego - w zależności od stopnia przemieszczenia i zaburzeń chodu

 10-35

96.

 Złamanie miednicy z przerwaniem obręczy biodrowej jedno- lub wielomiejscowe - w zależności od zniekształcenia i upośledzenia chodu:

 a) w odcinku przednim (kość łonowa, kulszowa)

 5-20

 b) w odcinku przednim i tylnym (typ Malgaigne'a)

 15-45

97.

 Złamanie dna panewki - w zależności od upośledzenia funkcji stawu i zmian zniekształcających:

 a) bez zwichnięcia centralnego

 10-20

 b) ze zwichnięciem centralnym

 20-40

98.

 Izolowane złamanie miednicy (talerz biodrowy, kolce biodrowe, guz kulszowy) - w zależności od zniekształcenia i zaburzeń funkcji

 5-20

 Uwaga: Towarzyszące uszkodzenia narządów miednicy i objawy neurologiczne ocenia się dodatkowo według pozycji dotyczących odpowiednich uszkodzeń narządów miednicy lub uszkodzeń neurologicznych.

 L. Uszkodzenia kończyny górnej

 Uwaga: Przy uszkodzeniach kończyn górnych u osób leworęcznych stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ustala się według zasad przewidzianych w tabeli, przyjmując dla uszkodzeń ręki prawej procenty ustalone dla ręki lewej, a dla uszkodzenia ręki lewej procenty ustalone dla ręki prawej.

 Łopatka

99.

 Złamanie łopatki:

 a) wygojone złamanie łopatki z nieznacznym przemieszczeniem bez większych zaburzeń funkcji kończyny

 5

 b) wygojone z przemieszczeniem i znacznym ograniczeniem funkcji kończyny w zależności

 prawa 10-40

 od stopnia

 lewa 5-30

 Uwaga: Normy pozycji 99 uwzględniają również ewentualne powikłania neurologiczne.

 Obojczyk

100.

 Wadliwe wygojone złamanie obojczyka - w zależności od stopnia zniekształcenia

 prawy 5-25

 i ograniczenia ruchów

 lewy 5-20

101.

 Staw rzekomy obojczyka ograniczający ruchy kończyny

 prawy 25

 lewy 20

102.

 Zwichnięcie stawu obojczykowo-barkowego lub obojczykowo-mostkowego - w zależności

 prawy 5-25

 od ograniczenia ruchów, upośledzenia zdolności dźwigania i stopnia zniekształcenia

 lewy 5-20

103.

 Uszkodzenia obojczyka powikłane przewlekłym zapaleniem kości i obecnością ciał obcych ocenia się według pozycji 100-102, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu o:

 5

 Uwaga: Przy współistniejących powikłaniach neurologicznych należy stosować ocenę według pozycji dotyczących uszkodzeń odpowiednich odcinków kończyny - w zależności od stopnia wypadnięcia funkcji.

 Bark

104.

 Przewlekłe zmiany stawu barkowego - w zależności od stopnia ograniczenia funkcji

 prawy 5-30

 i przykurczu

 lewy 5-25

105.

 Zastarzałe nieodprowadzone zwichnięcie stawu barkowego - w zależności od zakresu

 prawy 20-30

 ruchów i ustawienia kończyny

 lewy 15-30

106.

 Nawykowe zwichnięcia barku potwierdzone dokumentacją medyczną

 prawy 25

 lewy 20

107.

 Staw cepowy w następstwie pourazowych ubytków kości - w zależności od zaburzeń

 prawy 25-40

 funkcji

 lewy 20-35

 Uwaga: Staw wiotki z powodu porażeń ocenia się według norm neurologicznych.

108.

 Zesztywnienie stawu barkowego:

 a) w ustawieniu czynnościowo korzystnym (w odwiedzeniu około 70°, antepozycja 35°

 prawy 20-35

 i rotacja zewnętrzna około 25°) w zależności od ustawienia i funkcji

 lewy 15-30

 b) w ustawieniu czynnościowo niekorzystnym

 prawy 40

 lewy 35

109.

 Bliznowaty przykurcz stawu barkowego w zależności od zaburzeń czynności stawu

 prawy 5-15

 lewy 5-10

110.

 Uszkodzenie barku powikłane przewlekłym zapaleniem kości, obecnością ciał obcych,

 prawy 5-35

 przetokami i zmianami neurologicznymi ocenia się według pozycji 104-109, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu - w zależności od stopnia powikłań i upośledzenia funkcji

 lewy 5-25

111.

 Utrata kończyny w barku

 prawa 75

 lewa 70

112.

 Utrata kończyny wraz z łopatką

 prawa 80

 lewa 75

 Ramię

113.

 Złamanie kości ramiennej - w zależności od zmian wtórnych i upośledzenia funkcji kończyny:

 a) z niewielkim przemieszczeniem i zaburzeniem osi

 prawa 5-15

 lewa 5-10

 b) ze znacznym przemieszczeniem i skróceniem

 prawa 15-30

 lewa 10-25

 c) złamania powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami, brakiem zrostu, stawem

 prawa 30-55

 rzekomym, ciałami obcymi i zmianami neurologicznymi

 lewa 25-50

114.

 Uszkodzenia mięśni, ścięgien i ich przyczepów w zależności od zmian wtórnych i upośledzenia funkcji:

 a) mięśnia dwugłowego

 prawa 5-15

 lewa 5-10

 b) uszkodzenia innych mięśni ramienia

 prawa 5-20

 lewa 5-15

115.

 Utrata kończyny w obrębie ramienia:

 a) z zachowaniem tylko 1/3 bliższej kości ramiennej

 prawa 70

 lewa 65

 b) przy dłuższych kikutach

 prawa 65

 lewa 60

116.

 Przepukliny mięśniowe ramienia

 3

 Staw łokciowy

117.

 Złamanie obwodowej nasady kości ramiennej - w zależności od zaburzeń osi i ograniczenia ruchów w stawie łokciowym:

 a) bez większych przemieszczeń, zniekształceń i ograniczenia

 prawa 5-15

 ruchomości

 lewa 5-10

 b) z dużym zniekształceniem i ze znacznym przykurczem

 prawa 15-30

 lewa 10-25

118.

 Zesztywnienie stawu łokciowego:

 a) w zgięciu zbliżonym do kąta prostego i z zachowanymi ruchami obrotowymi

 prawy 30

 przedramienia (75°-110°)

 lewy 25

 b) z brakiem ruchów obrotowych

 prawy 35

 lewy 30

 c) w ustawieniu wyprostnym lub zbliżonym (160°-180°)

 prawy 50

 lewy 45

 d) w innych ustawieniach - zależnie od przydatności czynnościowej kończyny

 prawy 30-45

 lewy 25-40

119.

 Przykurcz w stawie łokciowym - w zależności od zakresu zgięcia, wyprostu i stopnia zachowania ruchów obrotowych przedramienia:

 a) przy niemożności zgięcia do 90°

 prawy 10-30

 lewy 5-25

 b) przy możliwości zgięcia ponad kąt prosty

 prawy 5-20

 lewy 5-15

 Uwaga: Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie stawu łokciowego należy oceniać według pozycji 117-119.

120.

 Cepowy staw łokciowy - w zależności od stopnia wiotkości i stanu mięśni

 prawy 15-30

 lewy 10-25

121.

 Uszkodzenia stawu łokciowego powikłane przewlekłym stanem zapalnym, przetokami, ciałami obcymi itp. ocenia się według pozycji 117-120, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu o:

 5

 Przedramię

122.

 Złamania w obrębie dalszych nasad jednej lub obu kości przedramienia, powodujące ograniczenia ruchomości nadgarstka i zniekształcenia - w zależności od stopnia zaburzeń czynnościowych:

 a) ze zniekształceniem

 prawy 5-15

 lewy 5-10

 b) ze znacznym zniekształceniem, dużym ograniczeniem ruchomości i zmianami wtórnymi

 prawy 15-25

 (troficzne, krążeniowe itp.)

 lewy 10-20

123.

 Złamania trzonów jednej lub obu kości przedramienia - w zależności od przemieszczeń, zniekształceń i zaburzeń czynnościowych:

 a) ze zniekształceniem i zaznaczonymi zaburzeniami funkcji

 prawe 5-15

 lewe 3-10

 b) ze znacznym zniekształceniem, dużym ograniczeniem ruchomości i zmianami wtórnymi

 prawe 15-35

 (troficzne, krążeniowe itp.)

 lewe 10-30

124.

 Staw rzekomy kości promieniowej

 prawy 30

 lewy 25

125.

 Staw rzekomy kości łokciowej

 prawy 20

 lewy 15

126.

 Brak zrostu, staw rzekomy obu kości przedramienia

 prawe 40

 lewe 35

127.

 Uszkodzenie przedramienia powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami, obecnością ciał obcych, ubytkiem tkanki kostnej i zmianami neurologicznymi ocenia się według pozycji 122-126, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od stopnia powikłań

 5-15

128.

 Utrata kończyny w obrębie przedramienia - w zależności od charakteru kikuta i jego

 prawa 55-65

 przydatności do oprotezowania

 lewa 50-60

129.

 Utrata przedramienia w sąsiedztwie stawu nadgarstkowego

 prawe 55

 lewe 50

 Nadgarstek

130.

 Ograniczenia ruchomości w obrębie nadgarstka w następstwie jego uszkodzeń (skręcenia, zwichnięcia, złamania kości nadgarstka, martwice aseptyczne tych kości) - w zależności od ustawienia, zakresu ruchów, objawów bólowych i troficznych oraz funkcji palców:

 a) ograniczenie ruchomości

 prawy 5-10

 lewy 3-8

 b) ograniczenie ruchomości dużego stopnia

 prawy 10-20

 lewy 8-15

 c) ograniczenia ruchomości dużego stopnia z ustawieniem ręki czynnościowo niekorzystnym

 prawy 20-30

 lewy 15-25

131.

 Całkowite zesztywnienie w obrębie nadgarstka:

 a) w ustawieniu czynnościowo korzystnym - w zależności od stopnia upośledzenia funkcji

 prawy 15-30

 dłoni i palców

 lewy 10-25

 b) w ustawieniu czynnościowo niekorzystnym - w zależności od stopnia upośledzenia funkcji

 prawy 25-45

 dłoni i palców

 lewy 20-40

132.

 Uszkodzenia nadgarstka powikłane głębokimi, trwałymi zmianami troficznymi, przewlekłym ropnym zapaleniem kości nadgarstka, przetokami i zmianami neurologicznymi ocenia się według pozycji 130 i 131, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od stopnia powikłań o:

 1-10

133.

 Utrata ręki na poziomie nadgarstka

 prawa 55

 lewa 50

 Ł. Śródręcze i palce

 Kciuk

134.

 Złamania i zwichnięcia kciuka (pierwszej kości śródręcza i paliczków kciuka) - w zależności od ustawienia, zniekształcenia i stopnia zaburzeń funkcji kciuka:

 a) z przemieszczeniem

 prawy 5-10

 lewy 3-8

 b) z dużym przemieszczeniem i zniekształceniem

 prawy 10-20

 lewy 8-15

 Uwaga: Przy ocenie stopnia zaburzeń czynności kciuka należy brać pod uwagę przede wszystkim zdolność przeciwstawienia i chwytu.

135.

 Utraty w obrębie kciuka:

 a) utrata opuszki

 prawy 5

 lewy 3

 b) utrata paliczka paznokciowego

 prawy 10

 lewy 8

 c) utrata paliczka paznokciowego z częścią paliczka podstawowego (do 2/3 długości

 prawy 15

 paliczka)

 lewy 10

 d) utrata paliczka paznokciowego i paliczka podstawowego poniżej 2/3 długości lub utrata

 prawy 20

 obu paliczków bez kości śródręcza

 lewy 15

 e) utrata obu paliczków z kością śródręcza

 prawy 30

 lewy 25

136.

 Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie kciuka (blizny, uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze stawów, zesztywnienia, zmiany troficzne, czuciowe itp.) - powodujące:

 a) ograniczenie funkcji

 prawy 3-10

 lewy 1-8

 b) znaczne ograniczenie funkcji

 prawy 10-20

 lewy 8-15

 c) upośledzenie funkcji graniczące z następstwami utraty kciuka

 prawy 20-30

 lewy 15-25

 Palec wskazujący

137.

 Utraty w obrębie palca wskazującego:

 a) utrata opuszki

 prawy 5

 lewy 3

 b) utrata paliczka paznokciowego

 prawy 7

 lewy 5

 c) utrata paliczka paznokciowego z 1/3 dalszą paliczka środkowego

 prawy 8

 lewy 5

 d) utrata paliczka paznokciowego i środkowego powyżej 1/3

 prawy 12

 lewy 10

 e) utrata trzech paliczków

 prawy 17

 lewy 15

 f) utrata palca wskazującego z kością śródręcza

 prawy 23

 lewy 20

138.

 Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie palca wskazującego oraz II kości śródręcza (blizny, uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze stawów, zesztywnienia, zmiany troficzne, czuciowe itp.) - powodujące:

 a) ograniczenie funkcji - w zależności od stopnia

 prawy 3-8

 lewy 1-5

 b) znaczne ograniczenie funkcji - w zależności od stopnia

 prawy 8-12

 lewy 5-10

 c) bezużyteczność palca graniczącą z utratą wskaziciela

 prawy 17

 lewy 15

 Palec trzeci, czwarty i piąty

139.

 Utrata całego paliczka lub części paliczka:

 a) palca trzeciego i czwartego - za każdy paliczek

 prawy 3

 lewy 2

 b) palca piątego - za każdy paliczek

 prawy 1

 lewy 1

140.

 Utrata palców III, IV lub V z kością śródręcza

 prawy 12

 lewy 8

141.

 Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie palców III, IV, V i odpowiednich kości śródręcza (blizny, uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze stawów, zesztywnienia, zmiany troficzne, czuciowe itp.) - powodujące:

 a) ograniczenie funkcji palca - w zależności od stopnia

 prawy 2

 lewy 1

 b) znaczne ograniczenie funkcji palca - w zależności od stopnia

 prawy 4

 lewy 3

 c) bezużyteczność palca granicząca z utratą

 prawy 7

 lewy 5

 Uwaga: Przy uszkodzeniach obejmujących większą liczbę palców globalna ocena musi być niższa niż całkowita utrata tych palców i odpowiadać stopniowi użyteczności ręki. Uszkodzenia obejmujące wszystkie palce z pełną utratą użyteczności ręki nie mogą przekroczyć dla ręki prawej 55% a dla lewej 50%.

 M. Uszkodzenia kończyny dolnej

 Biodro

142.

 Utrata kończyny dolnej przez wyłuszczenie jej w stawie biodrowym lub odjęcie w okolicy podkrętarzowej

 85

143.

 Przykurcze i ograniczenia ruchów w stawie biodrowym w następstwie uszkodzeń tkanek miękkich - w zależności od stopnia

 5-25

144.

 Zesztywnienie stawu biodrowego - w zależności od ustawienia i wtórnych zaburzeń statyki i dynamiki:

 a) w ustawieniu czynnościowo korzystnym

 20-35

 b) w ustawieniu czynnościowo niekorzystnym

 30-60

145.

 Inne następstwa uszkodzeń stawu biodrowego (zwichnięć, złamań bliższej nasady kości udowej, złamań szyjki, złamań przezkrętarzowych i podkrętarzowych, złamań krętarzy itp.) - w zależności od zakresu ruchów przemieszczeń, skrócenia, zniekształceń i różnego rodzaju zmian wtórnych oraz dolegliwości subiektywnych:

 a) ze zmianami miernego stopnia

 5-20

 b) ze zmianami dużego stopnia

 20-40

 c) z bardzo ciężkimi zmianami miejscowymi i dolegliwościami wtórnymi (kręgosłup, staw krzyżowo-biodrowy, kolano itp.)

 40-65

146.

 Przykurcze i zesztywnienia powikłane przewlekłym zapaleniem tkanki kostnej, z przetokami, ciałami obcymi itp. ocenia się według pozycji 142-145, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od rozmiarów powikłań o:

 5-15

 Uwaga: Jako wynik urazowego uszkodzenia biodra zgłaszane są często następujące zmiany chorobowe: krwiopochodne ropne zapalenie kości, gruźlica kostno-stawowa, nowotwory, martwice aseptyczne kości, biodro szpotawe dorastających i inne zniekształcenia powodujące zaburzenia statyki. Przy tego rodzaju stanach chorobowych należy szczególną uwagę zwracać na istnienie związku przyczynowego między tymi schorzeniami a wypadkiem.

 Udo

147.

 Złamanie kości udowej - w zależności od zniekształceń, skrócenia, zaników mięśniowych i ograniczenia ruchów w stawach:

 a) z nieznacznymi zmianami i skróceniem do 4 cm

 5-15

 b) z miernymi zmianami i skróceniem do 6 cm

 15-30

 c) ze skróceniem ponad 6 cm i ciężkimi zmianami

 30-40

148.

 Staw rzekomy lub ubytki kości udowej uniemożliwiające obciążenie kończyny - w zależności od stopnia upośledzenia funkcji, skrócenia i zaburzeń wtórnych

 40-60

149.

 Uszkodzenia skóry, mięśni, ścięgien (oparzenia, przecięcia, pęknięcia podskórne, przepukliny mięśniowe itp.) - w zależności od zaburzeń funkcji itp.

 5-20

150.

 Uszkodzenia dużych naczyń, tętniaki pourazowe - w zależności od stopnia wtórnych zaburzeń troficznych

 5-30

151.

 Uszkodzenia uda powikłane przewlekłym ropnym zapaleniem kości, przetokami, ciałami obcymi, skostnieniem pozaszkieletowym i zmianami neurologicznymi ocenia się według pozycji 147-150, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od rozmiarów powikłań o:

 1-10

152.

 Uszkodzenia uda powikłane współistniejącym uszkodzeniem nerwu kulszowego ocenia się według pozycji 147-150, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od rozmiarów uszkodzenia nerwu o:

 10-65

 Uwaga: Łączny stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ocenianego według pozycji 147-150 i 152 nie może przekroczyć 70%.

153.

 Utrata kończyny - zależnie od długości kikuta i przydatności jego cech do oprotezowania

 50-70

 Kolano

154.

 Zesztywnienie stawu kolanowego:

 a) w pozycji funkcjonalnej korzystnej 0-15°

 30

 b) przy większych stopniach zgięcia lub przeproście powyżej -10° (minus 10°) stosuje się ocenę wg pp. a) - zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu za każde 4° odchylenie ponad granicę 15° lub -10° o:

 1

155.

 Trwałe ograniczenia ruchomości stawu kolanowego w następstwie uszkodzeń samego stawu (uszkodzenia więzadłowe, torebkowe, łąkotek, kości tworzących staw kolanowy itd.) - w zależności od charakteru przykurczu i zakresu ubytku funkcji:

 a) utrata ruchomości w zakresie 0-40° za każde 2° ubytku ruchu

 1

 b) utrata ruchomości w zakresie 40°-90° za każde 5° ubytku ruchu

 1

 c) utrata ruchomości w zakresie 90°-120° za każde 10° ubytku ruchu

 1

 Uwaga: prawidłowo funkcjonalny zakres ruchów przyjmuje się w granicach 0°-120°.

156.

 Inne następstwa uszkodzeń kolana: skrócenie kończyny, zaburzenia osi, stawu (koślawość, szpotawość, ruchomość patologiczna), dolegliwości przewlekłe zapalne, zapalenia ropne, ciała obce, przetoki itp. - w zależności od stopnia

 1-20

157.

 Utrata kończyny na poziomie stawu kolanowego

 65

 Podudzie

158.

 Złamanie kości podudzia - w zależności od zniekształcenia, przemieszczenia, powikłań wtórnych, zmian troficznych i czynnościowych kończyny itp.:

 a) ze zmianami lub skróceniem do 4 cm

 5-15

 b) z dużymi wtórnymi zmianami lub ze skróceniem od 4 cm do 6 cm

 15-25

 c) ze skróceniem powyżej 6 cm lub bardzo rozległymi zmianami wtórnymi i dodatkowymi powikłaniami w postaci przewlekłego zapalenia kości, przetok, zmian troficznych skóry z owrzodzeniami, stawów rzekomych, ubytków kostnych i zmian neurologicznych

 25-50

159.

 Izolowane złamania strzałki (oprócz kostki bocznej)

 3

160.

 Uszkodzenia tkanek miękkich podudzia, uszkodzenia ścięgna Achillesa i innych ścięgien - zależnie od rozległości uszkodzenia, zaburzeń czynnościowych i zniekształceń stopy

 5-20

161.

 Utrata kończyny w obrębie podudzia - w zależności od charakteru kikuta, długości, przydatności do oprotezowania i zmian wtórnych w obrębie kończyny:

 a) przy długości kikuta do 8 cm mierząc od szpary stawowej

 60

 b) przy dłuższych kikutach

 40-55

 Stawy skokowe, stopa

162.

 Ograniczenie ruchomości i zniekształcenia w stawach skokowych (w następstwie wykręcenia, zwichnięcia, złamania kości tworzących staw, zranień, ciał obcych, blizn itp.) - w zależności od ich stopnia i dolegliwości:

 a) bez zniekształceń

 1-15

 b) ze zniekształceniem, upośledzeniem funkcji ruchowej i statycznej stopy

 15-25

 c) powikłane przewlekłym zapaleniem kości i stawu, przetokami, martwicą aseptyczną, zmianami neurologicznymi itp.

 25-40

163.

 Zesztywnienie stawu skokowego - w zależności od ustawienia stopy, zmian wtórnych i powikłań:

 a) pod kątem zbliżonym do prostego

 10-20

 b) w innych ustawieniach czynnościowo niekorzystnych

 20-40

164.

 Złamania kości piętowej lub skokowej z przemieszczeniem, zniekształceniem i innymi zmianami wtórnymi:

 a) miernego stopnia - zależnie od wielkości zaburzeń czynnościowych

 5-15

 b) znacznego stopnia lub z powikłaniami - zależnie od wielkości zaburzeń czynnościowych

 15-30

165.

 Utrata kości piętowej lub skokowej

 40

166.

 Uszkodzenia kości stępu z przemieszczeniem, zniekształceniami i innymi zmianami wtórnymi:

 a) miernego stopnia - zależnie od wielkości zaburzeń czynnościowych

 5-10

 b) znacznego stopnia lub innymi powikłaniami - zależnie od wielkości zaburzeń

 10-20

167.

 Złamania kości śródstopia z przemieszczeniem, zniekształceniem stopy:

 a) złamania I lub V kości z wyraźnym przemieszczeniem - w zależności od stopnia zaburzeń czynnościowych

 5-15

 b) złamania II, III lub IV kości śródstopia - w zależności od stopnia zaburzeń czynnościowych

 3-10

 c) złamania trzech i więcej kości śródstopia - w zależności od zaburzeń czynnościowych

 10-20

168.

 Złamania kości śródstopia powikłane zapaleniem kości, przetokami, wtórnymi zmianami troficznymi i zmianami neurologicznymi ocenia się według pozycji 167, zwiększając stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od stopnia powikłań o:

 1-10

169.

 Inne uszkodzenia stopy pozostawiające zmiany bliznowate i zniekształcające - w zależności od stopnia upośledzenia czynności

 1-15

170.

 Utrata stopy w całości

 50

171.

 Utrata stopy na poziomie stawu Choparta

 40

172.

 Utrata stopy w stawie Lisfranka

 35

173.

 Utrata stopy w obrębie kości śródstopia - zależnie od rozległości utraty przedstopia i cech kikuta

 20-30

 Palce stopy

174.

 Utrata paliczka paznokciowego palucha

 5

175.

 Utrata całego palucha

 7

176.

 Utrata palucha wraz z kością śródstopia - w zależności od rozmiaru utraty kości śródstopia

 10-20

177.

 Utrata palców II-V w części lub całości - za każdy palec

 2

178.

 Utrata V palca wraz z kością śródstopia - zależnie od wielkości utraty kości śródstopia

 5-10

179.

 Utrata palców II-IV z kością śródstopia - zależnie od wielkości utraty kości śródstopia, za każdy palec

 3-5

180.

 Inne uszkodzenia i zniekształcenia palców - w zależności od stopnia upośledzenia funkcji

 1-5

 N. Porażenia lub niedowłady poszczególnych nerwów obwodowych

181.

 Uszkodzenie częściowe lub całkowite - w zależności od stopnia zaburzeń:

 a) nerwu przeponowego poniżej jego połączenia z nerwem podobojczykowym

 5-15

 b) nerwu piersiowego długiego

 prawy 5-15

 lewy 5-10

 c) nerwu pachowego

 prawy 15-25

 lewy 10-20

 d) nerwu mięśniowo-skórnego

 prawy 10-25

 lewy 5-20

 e) nerwu promieniowego powyżej odejścia gałązki do mięśnia trójgłowego ramienia

 prawy 15-45

 lewy 5-35

 f) nerwu promieniowego poniżej odejścia gałązki do mięśnia trójgłowego ramienia

 prawy 10-30

 lewy 5-25

 g) nerwu promieniowego nad wejściem do kanału mięśnia odwracacza przedramienia

 prawy 5-25

 lewy 5-15

 h) nerwu promieniowego po wyjściu z kanału mięśnia odwracacza przedramienia

 prawy 5-15

 lewy 1-10

 i) nerwu pośrodkowego w zakresie ramienia

 prawy 10-40

 lewy 5-30

 j) nerwu pośrodkowego w zakresie nadgarstka

 prawy 5-25

 lewy 5-15

 k) nerwu łokciowego

 prawy 10-30

 lewy 5-20

 l) splotu barkowego części nadobojczykowej (górnej)

 prawy 15-25

 lewy 10-20

 m) splotu barkowego części podobojczykowej (dolnej)

 prawy 25-45

 lewy 20-40

 n) pozostałych nerwów odcinka szyjno-piersiowego

 1-15

 o) nerwu zasłonowego

 5-15

 p) nerwu udowego

 10-30

 q) nerwów pośladkowych (górnego i dolnego)

 10-20

 r) nerwu sromowego wspólnego

 5-25

 s) nerwu kulszowego przed podziałem na nerw piszczelowy i strzałkowy (normę w wysokości ponad 50% stosować tylko przy nieuleczalnych owrzodzeniach)

 20-60

 t) nerwu piszczelowego (normę w wysokości ponad 30% stosować tylko przy nieuleczalnych owrzodzeniach)

 10-40

 u) nerwu strzałkowego

 10-20

 v) splotu lędźwiowo-krzyżowego

 40-70

 w) pozostałych nerwów odcinka lędźwiowo-krzyżowego

 1-10

 Uwaga: Według pozycji 181 ocenia się tylko uszkodzenia nerwów obwodowych. W przypadkach współistnienia uszkodzeń kostnych, mięśniowych i nerwowych należy stosować ocenę według pozycji dotyczących uszkodzeń kończyn górnych i dolnych.

182.

 Kauzalgie potwierdzone obserwacją szpitalną - w zależności od stopnia zmian troficznych

 prawy 30

  i nasilenia bólów

 lewy 50

 O. Choroby zawodowe

183.

 Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne

 0-100

 Uwaga: Procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ustala się w zależności od rodzaju substancji chemicznej, rodzaju uszkodzenia, tj. zespołu objawów klinicznych i stopnia upośledzenia sprawności ustroju, obniżającego zdolność do pracy zarobkowej. Przy ocenie należy również posługiwać się ustaleniami określonymi w poz. 87 i 88 tabeli wraz z uwagami zawartymi w tych pozycjach.

184.

 Pylice płuc:

 1) pylica krzemowa

 2) pylica górników kopalń węgla

 3) pylico-gruźlica

 4) pylica spawaczy

 5) pylica azbestowa

 6) inne rodzaje pylic

 a. pylice płuc bez zaburzenia sprawności układu oddechowego stanowiące profilaktyczne przeciwwskazanie do pracy w narażeniu na działanie pyłu zwłókniającego w stężeniach przekraczających NDS

 10-20

 b. pylice płuc z zaburzeniami sprawności wentylacyjnej lub wymiany gazów w płucach z ograniczeniem wydolności wysiłkowej układu oddechowego

 21-60

 c. pylice płuc z objawami przewlekłego serca płucnego lub niewydolności oddechowo-krążeniowej

 61-100

185.

 Przewlekłe nieodwracalne schorzenia układu oddechowego powstałe w następstwie działania substancji: toksycznych, drażniących, uczulających (alergenów) w razie stwierdzenia niewydolności układu oddechowego:

 a) przewlekłe nieswoiste choroby układu oddechowego (PNChUO) w okresie wydolności układu oddechowego, stanowiące profilaktycznie uzasadnione przeciwwskazanie do dalszej pracy w narażeniu na kontakt z czynnikami zawodowymi, uszkadzającymi układ oddechowy

 10-20

 b) PNChUO (łącznie z rozedmą płuc) w okresie względnej wydolności układu oddechowego (ograniczenie wydolności wentylacyjnej po obciążeniu wysiłkiem fizycznym)

 20-40

 c) PNChUO (łącznie z rozedmą płuc i innymi chorobami układu oddechowego) w okresie niewydolności oddechowej

 40-80

 d) rozwinięty, zaawansowany, przewlekły zespół płucno-sercowy w okresie niewydolności układu krążeniowo-oddechowego, który może wymagać opieki innych osób

 80-100

186.

 Byssinoza

 a) postać bez upośledzenia sprawności z powodu zmniejszonej tolerancji wysiłku lub zmniejszonej sprawności wentylacyjnej płuc

 10-20

 b) postać z trwałym upośledzeniem sprawności z powodu zmniejszonej tolerancji wysiłku lub zmniejszonej sprawności wentylacyjnej płuc

 20-60

187.

 Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym

 oceniać według poz. 51 i 52

188.

 Przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami o działaniu żrącym lub drażniącym

 oceniać według poz. 20

189.

 Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat:

 a) guzki głosowe twarde

 10-30

 b) wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych

 10-40

 c) niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią

 10-30

190.

 Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego

 0-100

191.

 Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi

 20-100

 Uwaga: Stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu określa się w zależności od lokalizacji zmian nowotworowych i ich zaawansowania.

192.

 Choroby skóry w zależności od lokalizacji, rozległości i natężenia zmian

 0-50

193.

 Schorzenia nerwów, mięśni, ścięgien, pochewek ścięgnistych, kaletek maziowych, tkanek okołostawowych - powodujące nieodwracalne zmiany w układzie ruchowym, wywołane sposobem wykonywania pracy

 5-50

194.

 Uszkodzenia narządu słuchu związane ze stałym narażeniem na działanie nadmiernego hałasu

 Uwaga: Oceny stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu należy dokonywać na podstawie ustaleń określonych w poz. 42 tabeli.

195.

 Zespół wibracyjny:

 a) choroba wibracyjna wyrównana (postać parestezyjno-czuciowa, wstępne stadium zmian naczyniowych, drobne zmiany kostne wykryte radiologicznym badaniem układu kostno-stawowego), stanowiąca przeciwwskazanie do pracy w narażeniu na działanie wibracji

 25-40

 b) choroba wibracyjna niewyrównana

 45-80

196.

 Choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego:

 0-100

 a) choroba dekompresyjna

 b) urazy ciśnieniowe

 c) następstwa oddychania mieszaninami gazowymi pod zwiększonym ciśnieniem

197.

 Choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia:

 0-100

 a) udar cieplny albo jego następstwa

 b) wyczerpanie cieplne albo jego następstwa

 c) odmroziny

198.

 Choroby narządu wzroku wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi

 0-100

 Uwaga: Przy ocenie stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu należy posiłkować się ustaleniami określonymi w poz. 27-41 tabeli.

199.

 Choroby zakaźne lub pasożytnicze

 0-100

 Uwaga:

Stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu określa się w zależności od skutków, jakie choroba pozostawiła w narządach i układach.