VI SA/Wa 1902/13

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia [...] maja 2013 r., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], na podstawie art. 163 § 2 Ordynacji podatkowej odmówiło W. R. przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Prezydenta [...] z dnia [...] lipca 2012 r. o cofnięciu licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką.

W uzasadnieniu postanowienia wskazano, iż decyzja z dnia [...] lipca 2012 r. Prezydenta [...] orzekająca o cofnięciu W. R. licencji nr [...] na wykonywanie transportu drogowego taksówką, wydanej mu przez Prezydenta m.st. [...] w dniu [...] września 2003 r. (z późniejszymi zmianami) została doręczona stronie (doręczenie zastępcze) w dniu [...] sierpnia 2012 r. W dniu [...] kwietnia 2013 r. W.R. złożył wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od ww. decyzji. Natomiast odwołanie od decyzji złożył w dniu [...] maja 2013 r.

Kolegium wyjaśniło, że zgodnie z przepisem art. 129 § 2 kpa odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie.

W rozpoznawanej sprawie decyzja z dnia [...] lipca 2012 r. została prawidłowo doręczona stronie w dniu [...] sierpnia 2012 r., zaś wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania został złożony w dniu [...] kwietnia 2013 r.

Zgodnie z przepisem art. 58 § 1 kpa, w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Prośbę taką, w myśl dyspozycji § 2 tego artykułu, należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu, przy czym jednocześnie należy dopełnić czynności, dla której określony był termin.

Art. 59 § 1 kpa stanowi, że o przywróceniu terminu postanawia właściwy w sprawie organ administracji publicznej, a od postanowienia o odmowie przywrócenia terminu służy zażalenie. § 2 tego artykułu wskazuje, iż o przywróceniu terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecznie organ właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia.

Dla przywrócenia terminu konieczne jest kumulatywne spełnienie czterech przesłanek, a mianowicie:

1) uchybienie terminowi,

2) złożenie przez zainteresowanego wniosku o przywrócenie terminu w określonym terminie,

3) uprawdopodobnienie braku winy wnioskującego w uchybieniu terminowi oraz

4) jednoczesne dokonanie czynności, dla której termin jest przewidziany.

W badanej sprawie podatnik złożył wniosek o przywrócenie terminu bez jednoczesnego dokonania czynności, tj. złożenia odwołania. W ocenie Kolegium brak zatem niezbędnej przesłanki przywrócenia terminu do wniesienia odwołania.

W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie W. R., zwany dalej skarżącym, wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W skardze stwierdził, że SKO nie rozpoznało istoty sprawy, błędnie ustaliło stan faktyczny i dokonało błędnej wykładni stosownych przepisów a nawet zacytowało przepisy podstawy ordynacji jako podstawę swojego działania, podczas gdy niniejsza sprawa jest rozpatrywana w trybie KPA.

Zdaniem skarżącego SKO błędnie uznało, że pismo z [...] kwietnia 2013 r. to tylko wniosek o przywrócenie terminu co nie jest prawdą, bo w tym piśmie zawarte są też zarzuty i uzasadnienie przeciwko decyzji o cofnięciu licencji czyli zawarte jest w nim także odwołanie od tej decyzji. Skarżący przypominał, że o charakterze pisma rozstrzyga jego treść a nie tytuł.

Podniósł, że pismo z [...] kwietnia 2013 zostało przygotowane na podstawie informacji podanych przez urzędników urzędu, który wydał decyzję o cofnięciu licencji, którzy chcieli pomóc, gdy zorientowali się do jak trudnej sytuacji został bez swojej winy doprowadzony. Czyli już tylko z tego powodu należy przyjąć, że zostało przygotowane prawidłowo.

Skarżący dodał, że nawet gdyby uznać wbrew oczywistej treści tego pisma, że jest to "tylko" wniosek o przywrócenie terminu, to odwołanie zostało złożone także w terminie 7 dni. Art. 58 KPA wskazuje na termin 7 dni, który dotyczy i wniosku o przywrócenie terminu i odwołania. Przepis ten nie zakazuje złożenia wniosku o przywrócenie terminu pierwszego dnia, a odwołania siódmego dnia. Przepis ten mówi tylko tyle, że w ciągu 7 dni ma być złożone jedno i drugie. Tak też się stało w tej sprawie. Pismo z [...] kwietnia 2013 r. zostało złożone pierwszego dnia terminu siedmiodniowego, a pismo z [...] maja 2013 r. w siódmym dniu. Czyli naruszenia terminu siedmiodniowego nie było. Przypomniał, że to był okres świąt majowych i pierwszego maja był dzień wolny od pracy.

Samo pismo z [...] maja 2013 r. było tylko uzupełnieniem odwołania zawartego w piśmie z [...] kwietnia 2013 r.. Chodziło także o to, by z ostrożności zawrzeć wniosek o wznowienie postępowania, gdyby odwołanie nie zostało przyjęte.

Skarżący stwierdził, że jeżeli organ decyduje o życiu obywatela, to powinien tak prowadzić sprawę, aby ją wszechstronnie rozpatrzyć i tak pokierować, aby nie niszczyć człowieka. Szczególnie, że nie ma żadnego interesu w tym, aby doprowadzić człowieka do ruiny, do braku możliwości wykonywania pracy, którą wykonywał od lat. Dodał, że każdy dzień bez licencji to dzień, w którym nie może pracować, ani zarabiać na swoje utrzymanie.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczasowe argumenty.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna albowiem przy wydaniu zaskarżonego postanowienia doszło do naruszenia prawa procesowego w stopniu mogącym mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 58 § 1 k.p.a. w razie uchybienia terminu do dokonania danej czynności procesowej należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni on, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.

Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin (§ 2) .

Przepis ten ma zastosowanie do sytuacji, w której strona postępowania była zobowiązana do dokonania danej czynności procesowej w ściśle określonym terminie, a czynność w tym terminie nie została dokonana i to bez winy strony.

Organ administracji publicznej jest obowiązany przywrócić termin, gdy zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki: a) uchybienie terminowi nastąpiło bez winy zainteresowanego i brak winy zostanie uprawdopodobniony, b) zainteresowany złożył wniosek o przywrócenie terminu w ciągu siedmiu dni od ustania przyczyny uchybienia terminowi, c) zainteresowany dopełnił czynności, dla której określony był termin jednocześnie ze złożeniem wniosku o przywrócenie terminu.

Jak stanowi art. 128 kpa odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji.

W doktrynie przyjmuje się, że ze zdania pierwszego i drugiego komentowanego przepisu wynika, iż "odwołanie nie wymaga żadnego uzasadnienia ani nawet wskazania, w jakim zakresie i w jakim kierunku odwołujący się żąda zmiany decyzji" (E. Iserzon (w:) Komentarz IV, 1970, s. 226). Oznacza to, że odwołanie nie musi dokładnie, zgodnie z treścią przepisu art. 138, precyzować żądania uchylenia decyzji, nie musi określać zarzutów skierowanych przeciwko decyzji organu pierwszej instancji ani też zawierać uzasadnienia zarzutów i żądań, jeżeli zostały przytoczone w decyzji. W konsekwencji uznaje się w piśmiennictwie, że odwołanie jest w zasadzie "zupełnie niesformalizowanym co do treści środkiem prawnym" (Z. Janowicz, Komentarz, 1995, s. 311), co ma służyć zapewnieniu stronie "maksymalnego ułatwienia obrony jej interesów" (E. Iserzon (w:) Komentarz IV, 1970, s. 227; wyrok NSA z dnia 20 lipca 1981 r., SA 1461/81, ONSA 1981, nr 2, poz. 71, w którym stwierdzono, że: "Kodeks postępowania administracyjnego wyraża m.in. w art. 63, 65, 128 i 140, pośrednio również w art. 206, zasadę odformalizowania postępowania na korzyść strony co do formy i treści żądania wszczęcia postępowania oraz odwołań od decyzji I instancji i skargi do NSA tak, aby sprawa mogła być rozpoznana zgodnie z intencją i interesem strony").

Przy ocenie, czy wniesione przez stronę pismo jest odwołaniem, należy kierować się treścią m.in. pisma (E. Iserzon (w:) Komentarz IV, 1970, s. 227; wyrok NSA z dnia 22 stycznia 1988 r., SA/Wr 815/87, ONSA 1988, nr 1, poz. 31; wyrok NSA z dnia 23 czerwca 2006 r., I OSK 999/05, LEX nr 265751)

W rozpoznawanej sprawie dokonana przez organ wykładnia art. 58 § 2 zd. 2 k.p.a. jest, zdaniem Sądu, błędna. Warunek jednoczesnego dokonania obu czynności - złożenia wniosku o przywrócenie terminu i dokonanie czynności, o którym mowa w art. 58 § 1 zd. 2 k.p.a. nie musi polegać na złożeniu odrębnego pisma, będącego odwołaniem od decyzji. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym utrwalony jest pogląd, który Sąd orzekający w sprawie niniejszej podziela, iż warunek jednoczesnego dopełnienia czynności jest spełniony, gdy: strona złożyła odrębny wniosek o przywrócenie uchybionego terminu i wraz z tym wnioskiem dopełniła spóźnionej czynności (np. złożyła odwołanie, dla wniesienia którego termin ustawowy został przez stronę uchybiony), strona zawarła wniosek o przywrócenie terminu w treści dopełnianej czynności (np. zamieściła wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania w treści odwołania), strona we wniosku o przywrócenie terminu zawarła czynność, dla której określony był termin (np. wzmiankę o tym, że jest niezadowolona z rozstrzygnięcia organu I instancji), co należy rozumieć jako dokonanie czynności polegającej na wniesieniu odwołania. Każda z przedstawionych wyżej form zachowania się strony odpowiada wymogowi "jednoczesnego" złożenia wniosku o przywrócenie uchybionego terminu i dokonania czynności, dla której termin został uchybiony, decyduje, bowiem nie tyle sformułowanie pisma sporządzonego przez stronę, co jego istota i zamiar strony (wyrok NSA z dnia 14 maja 2007 r., sygn. akt II OSK 762/06 - LEX nr 347861).

Zatem w sytuacji, gdy strona składa wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji organu I instancji, to nie powinno z reguły budzić wątpliwości, że samo dokonanie takiej czynności jest już wyrazem woli zaskarżenia tej decyzji. Zamieszczenie w treści wniosku wypowiedzi odnoszącej się do treści decyzji, którą strona chce odwołaniem zaskarżyć i z której jest niezadowolona, powinno być traktowane, jako spełnienie wymogu art. 58 § 2 zd. 2 k.p.a., co do jednoczesnego dokonania czynności, dla której termin był określony, a więc wniesienia odwołania.

Nie jest spornym, iż skarżący nie złożył odrębnego odwołania od decyzji Prezydenta [...] z dnia [...] lipca 2012 r. o cofnięciu licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką jednakże z wniosku o przywrócenie terminu wynika jednoznacznie, że jest niezadowolony z treści w/w decyzji, co należało potraktować, jako odwołanie od tej decyzji. Nadto organ nie wezwał go do określenia jego woli.

W tej sytuacji Sąd uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie, gdyż organ dokonał błędnej wykładni art. 58 k.p.a., a nadto naruszył przepisy postępowania w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik postępowania (art. 7 i art. 9 k.p.a.). Jeżeli, bowiem organ miał wątpliwości, co do tego, czy faktycznie wolą skarżącego było spowodowanie, aby sprawa została rozpoznana w postępowaniu odwoławczym powinien był zwrócić się do strony o jednoznaczne określenie woli. Zachodzi, zatem konieczność zbadania przez organ tej okoliczności oraz zbadanie wystąpienie pozostałych przesłanek określonych w art. 58 k.p.a.

Art. 7 k.p.a., wsparty regulacjami zawartymi w art. 8 i 9 k.p.a., stanowi podstawę do życzliwej interpretacji przez organ pism składanych przez stronę. Organ administracji winien uwzględnić intencję strony a nie literalną treść pisma, jeżeli miałoby to przysłużyć się słusznemu interesowi obywatela. Jednocześnie organ administracji nie powinien wykorzystywać nieadekwatnej do etapu postępowania treści pisma tylko po to, aby pominąć zawarte w nim żądanie (wyrok WSA w Lublinie z dnia 20 lipca 2011 r., sygn. II SA/Lu 332/11, LEX nr 852992).

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania Sąd stanął na stanowisku, iż zaskarżone postanowienie zostało wydane z naruszeniem prawa procesowego mogącym mieć wpływ na wynik sprawy i jako wadliwe winno być wyeliminowane z obrotu prawnego.

Rozpoznając ponownie sprawę organ odwoławczy rozważy wskazane wyżej okoliczności, zbada bardziej wnikliwie istnienie (lub nie) przesłanek z art. 58 k.p.a.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sad Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.

Na zasadzie art. 152 tej ustawy Sąd wstrzymał wykonanie zaskarżonego postanowienia.

O kosztach Sąd postanowił w myśl art. 200 p.p.s.a.