IV SA/Wa 1525/13

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] na podstawie art 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267) w związku z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 139 poz. 993 ze zm. zwanej dalej ustawą) Wojewoda [...] utrzymał w mocy decyzję Prezydenta m.W. z dnia [...] marca 2013 r., nr [...] orzekającą o wymeldowaniu K.M. z pobytu stałego z lokalu nr [...] przy ul. [...] w W.

Decyzja ta i poprzedzajaca ja decyzja I instancji zapadła po rozpoznaniu wniosku pełnomocnika D. Sp. z o.o. z siedzibą w W. W toku postępowania ustalono, że K.M. (dalej jako skarżący) jak sam wskazał podczas przesłuchania - nie zamieszkuje w przedmiotowym lokalu od grudnia 2011r., a opuszczając ten lokal nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku meldunkowego. Wcześniej, w umowie z dnia [...] lutego 2011r. zawartej w formie aktu notarialnego za Rep A Nr [...] skarżący za stosowną rekompensata pieniężną rozwiązał umowę najmu tego lokalu i w tej samej umowie zobowiązał się do jego wydania oraz wymeldowania do dnia [...] kwietnia 2011 r. W zakresie wydania lokalu skarżący poddał się egzekucji, a Sąd Rejonowy dla W. w W. postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2012 r., sygn. akt [...] nadał ww aktowi notarialnemu klauzulę wykonalności. Następnie pod nieobecność skarżącego Komornik działający przy Sądzie Rejonowym dla W. w W. przeprowadził w dniu 21 listopada 2012 r. eksmisję K.M. z lokalu nr [...] przy ul. [...] w W. Do akt niniejszej sprawy dołączono m.in. kopię protokołu sporządzonego w dniu [...] listopada 2012 r. sygn. akt [...] z czynności komorniczych.

Skarżący podczas przesłuchania w dniu [...]-02-2013r. wskazał, że w lokalu nr [...] przy ul. [...] w W. nie mieszka od grudnia 2011 r. ale wg jego twierdzenia owo niezamieszkiwanie związane było z wyjazdem do syna żony J.S. Podniósł, że po powrocie, nie mógł wejść do omawianego lokalu z uwagi na zamurowane po działaniach komornika wejście. Wg oświadczenia złożona przez niego skarga na czynności komornika nie odniosła skutku; złożył natomiast powództwo o przywrócenie naruszonego posiadania. Ustalono także, że pomimo propozycji skarżący nie był zainteresowany najmem lokalu zamiennego nr [...] położonego przy ul. [...] w W., jak również najmem oferowanego lokalu w L. Pomimo, że nie zamieszkuje w tym lokalu, nie dokonał jednak wymeldowania z miejsca pobytu stałego, gdyż jak twierdzi, nie ma możliwości zameldowania się w miejscu, w którym obecnie mieszka, tj. w miejscowości K., w gminie S.

K.M. złożył odwołanie od decyzji Prezydenta Miasta.

Organ II instancji w decyzji z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] uznał za jednoznaczne notarialne zobowiązanie się skarżącego do opuszczenia przedmiotowego lokalu i wskazał, że zaopatrzone w klauzulę wykonalności porozumienie zawarte przed notariuszem stanowi - na równi z wyrokiem sądowym - tytuł egzekucyjny (art. 777 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego). Powołał się przy tym na wyrażone w wyroku z dnia 18 stycznia 2011 r. (sygn. akt II OSK 46/10, LEX nr 953076) stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, zgodnie z którym dobrowolność opuszczenia miejsca stałego pobytu nie jest przesłanką ustawową wymeldowania, dlatego nie w każdym przypadku wykazanie zaistnienia przesłanek wymeldowania będzie wymagało ustalenia, że opuszczenie miejsca pobytu stałego przez daną osobę nie nastąpiło wbrew jej woli. Jeżeli opuszczenie przez daną osobę miejsca stałego pobytu jest spowodowane zgodnymi z prawem władczymi działaniami organów państwa (np. w przypadku wykonania w drodze egzekucji, obowiązku wydania lokalu mieszkalnego), to przy ustalaniu spełnienia przesłanek wymeldowania, przesłanka dobrowolności nie może być brana pod uwagę, ponieważ oczywistym jest, że działania komornika sądowego najczęściej nie są zgodne z wolą osoby, która ma opuścić lokal.

Skargę na powyższą decyzję złożył K.M. Ponowił kwestie podniesione w odwołaniu i zarzucił, że ww lokalu nie opuscił dobrowolnie, że podczas składania oświadczenia woli w formie aktu notarialnego nie miał świadomości w zakresie znaczenia poddania się egzekucji oraz że nie doręczono mu odpisu postanowienia Sądu o nadaniu ww aktowi notarialnemu klauzuli wykonalności.

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał skargę za niezasadną.

Wykonywanie obowiązku meldunkowego polegające na wymeldowaniu się reguluje art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. 2006 r. Nr 139 poz. 993 ze zm.), który nakazuje osobie opuszczającej miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące wymeldowanie się w organie gminy właściwym ze względu na dotychczasowe miejsce jej pobytu, najpóźniej w dniu opuszczenia tego miejsca. Brak wykonania tego obowiązku uprawnia organy gminy do wydania na wniosek strony lub z urzędu decyzji w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące (art. 15 ust. 2 ustawy). Zameldowanie służy wyłącznie celom ewidencyjnym i jest związane z potwierdzeniem faktu zamieszkiwania pod danym adresem (art. 10 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności..). Dlatego opuszczenie dotychczasowego miejsca pobytu stanowi wystarczającą podstawę do wymeldowania.

Stan faktyczny przedmiotowej sprawy nie budzi wątpliwości. Skarżący rozwiązał stosunek najmu, zobowiązał się do wydania ww lokalu i poddał się w tym zakresie egzekucji a następnie opuścił go na wiele miesięcy. W tym czasie działając na podstawie postanowienia Sądu organ egzekucyjny przeprowadził skuteczną eksmisję z ww lokalu. W tym miejscu należy podkreślić, że ewidencja ludności jest instytucją służącą odzwierciedleniu stanu faktycznego. Dla organów władzy i innych instytucji jest źródłem wiedzy o rzeczywistym miejscu pobytu obywatela. Obowiązek meldunkowy nie może być utożsamiany z prawem do pobytu w danym lokalu czy miejscu, nie ma też wpływu na prawo własności czy inne prawo obligacyjne. Innymi słowy można być właścicielem danego lokalu mieszkalnego czy domu a nie być tam zameldowanym, jak również można nie mieć żadnego prawa do lokalu a jednocześnie deklarować w danym miejscu stałe miejsce pobytu. Dopełnienie obowiązku meldunkowego oznacza złożenie oświadczenia woli o deklarowanym konkretnym miejscu faktycznego pobytu. Nieodłącznym, odwrotnym mechanizmem systemu ewidencji ludności jest instytucja wymeldowania, a więc formalnej zmiany czy też usunięcia danych o stałym pobycie w miejscu dotychczasowego zameldowania. Innymi słowy wymeldowanie jest urzędowym poświadczeniem wynikającej ze stanu faktycznego zmiany miejsca pobytu.

W przedmiotowej sprawie skarżący oświadczył, że w spornym lokalu nie przebywa od grudnia 2011r. a ekmisję przeprowadzono [...] listopada 2012r. przy czym jak wynika z protokołu czynności Komornika skarżacy był prawidłowo o nich powiadomiony. Powyższe ustalenia jak i twierdzenia skarżącego są zbieżne z nie budzącymi wątpliwości zdarzeniami natury prawnej tj. czynnościami prawnymi, które pozbawiły skarżącego prawa do zajmowania ww lokalu. Zdarzenia te nie mają bezpośredniego wpływu na ustalenie istotnego z punktu widzenia obowiązku meldunkowego stanu faktycznego, nie mniej jednak tworzą pewne tło sprawy, które dodatkowo utwierdza w przekonaniu, że K.M. od dawna nie mieszka w deklarowanym uprzednio miejscu stałego pobytu, a okoliczność ta jest dodatkowo zbieżna z utratą prawa do przebywania w tym miejscu. W tym stanie rzeczy decyzja orzekająca wymeldowanie skarżącego jest zgodna z obowiązującymi przepisami prawa a w szczególnosci z przywołanym wyzej art. 15 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych.

W kontekście zarzutów skargi, jedynie na marginesie można wskazać, że orzekające w zakresie obowiązku meldunkowego organy administracji nie są legitymowane do badania tytułu prawnego do nieruchomości czy lokalu mieszkalnego. Nie oceniają zatem legalności oświadczenia woli złożonego przed funkcjonariuszem publicznym, jakim jest notariusz. Organy administracji nie są też legitymowane do kwestionowania działań Sądów powszechnych i pozostają związane orzeczeniami wydanymi przez te sądy. Kwestie podnoszone przez skarżącego (w zakresie braku świadomości przy podpisywaniu aktu notarialnego czy legalności działań sądu bądź komornika) nie mogły być zatem uwzględnione w toku niniejszego postępowania. Ponadto, wbrew zarzutom skarżącego, Sąd nie ma obowiązku doręczenia dłużnikowi odpisu postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu. Jak stanowi art. 795 § 1 i 2 ustawy Kodeks postępowania cywilnego (tekst jednolity: Dz. U. 2014 r. poz. 101) na postanowienie sądu co do nadania klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie. Termin do wniesienia zażalenia biegnie dla wierzyciela od daty wydania mu tytułu wykonawczego lub postanowienia odmownego, natomiast dla dłużnika (jako że Sąd nie doręcza mu postanowienia o nadaniu klauzuli) - od daty doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Natomiast odnośnie do sygnalizowanej sprawy o przywrócenie naruszonego posiadania należy wskazać, że skarżący nie przywołał żadnej sygnatury akt, co dawałoby możliwość zweryfikowania jego twierdzeń o prowadzeniu jakiegokolwiek procesu w tym zakresie. Trzeba jednak wskazać, że skarżący nie twierdzi, że przebywa w lokalu nr przy ul. [...] w W., a zatem nawet gdyby sprawa taka rzeczywiście była zainicjowana przed sądem powszechnym, sąd administracyjny nie miałby podstaw do weryfikacji zaskarżonej decyzji gdyż w dacie jej podejmowania była zgodna ze stanem prawnym i stanem faktycznym ustalonym w sprawie. Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone między innymi art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Badając legalność zaskarżonej decyzji oraz decyzji jej poprzedzającej, w oparciu o wyżej powołane przepisy i w granicach sprawy, Sąd doszedł do przekonania, iż nie naruszają one przepisów prawa.

Uwzględniając powyższe Sąd oddalił skargę na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekając jednocześnie o kosztach wyznaczonego dla skarżącego pełnomocnika z urzędu w oparciu o art. 250 ppsa.