• I SA/Gl 563/14 - Postanow...
  28.03.2024

I SA/Gl 563/14

Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
2014-09-15

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Anna Tyszkiewicz-Ziętek /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anna Tyszkiewicz-Ziętek, , , po rozpoznaniu w dniu 15 września 2014 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi D. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...]r., nr [...] w przedmiocie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za poszczególne miesiące 2013 r. p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy. WSA/post.1 - sentencja postanowienia

Uzasadnienie

W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego od skargi

w kwocie 100 zł, skarżąca D. P. w piśmie z dnia 9 czerwca 2014 r. wniosła o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Skarżąca oświadczyła, że niskie miesięczne pobory "zaledwie starczają na utrzymanie", w związku z czym pomaga jej starszy syn, zatrudniony na czas określony (3 miesiące). Do pisma załączyła druk oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, stosowany w postępowaniu przed sądem powszechnym. Wynika z niego, że skarżąca otrzymuje dochód miesięczny w kwocie 1060 zł, a jej syn 1300 zł. Wydatki zostały określone na kwotę 1324 zł. Syn uczy się grać na pianinie, a koszt nauki wynosi 80 zł miesięcznie.

Następnie w odpowiedzi na wezwanie referendarza sądowego z dnia

18 czerwca 2014 r., skarżąca nadesłała urzędowy formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy (druk PPF). W jego treści skarżąca wniosła o zwolnienie od kosztów sądowych "w całości" – jak dopisała – oraz ustanowienie adwokata "jeżeli będzie konieczne". Uzasadniając wniosek powtórzyła dotychczasowe oświadczenia. Zaakcentowała przy tym, że po uiszczeniu stałych niezbędnych opłat "nie starcza jej na utrzymanie". Z oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku i dochodach wynika, że skarżąca we wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje z 2 synami. Nie posiadają oni żadnego majątku. Na łączny dochód ich gospodarstwa składa się: wynagrodzenie skarżącej w kwocie 1060 zł (umowa o pracę na czas nieokreślony)

i wynagrodzenie jej syna w kwocie 1300 zł (umowa na 3 miesiące).

Pismem z dnia 8 lipca 2014 r. referendarz sądowy wezwał skarżącą do uzupełnienia w terminie 7 dni danych zawartych we wniosku o przyznanie prawa pomocy. Jednocześnie pouczył stronę, że niezastosowanie się do wezwania

w terminie może zostać potraktowane jako brak należytego wykazania przesłanek przyznania prawa pomocy określonych w art. 246 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Wezwanie zostało doręczone w dniu 23 lipca 2014 r. Wnioskodawczyni nie udzieliła na nie odpowiedzi.

Postanowieniem z dnia 13 sierpnia 2014 r. referendarz sądowy odmówił przyznania prawa pomocy.

Odpis powyższego postanowienia został doręczony w dniu 25 sierpnia 2014 r.

Na powyższe postanowienie skarżąca złożyła sprzeciw, w treści którego podniosła, że zeznań podatkowych nie może przedłożyć z powodu zalania. Oświadczyła nadto, że odpady komunalne oddaje bezpłatnie. Dodała, że ksero m.in. zeznań za 2013 r. prześle w następnej korespondencji. Do sprzeciwu załączyła wydruk wynagrodzenia za kwiecień 2014 r. (wynika z niego, że do wypłaty przelewem skarżąca otrzymuje 1.072,45 zł) oraz kopie ulotki potwierdzającej bezpłatne odbieranie niektórych odpadów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Na wstępie należy stwierdzić, że zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., zwanej dalej "ppsa") w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, zarządzenie lub postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym.

W dalszej kolejności wskazać trzeba, że zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ppsa prawo pomocy w zakresie całkowitym, czyli stosownie do art. 245 § 2 ppsa obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego, może być przyznane osobie fizycznej, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.

W świetle powyższego uregulowania sąd przyznaje prawo pomocy, gdy wnioskodawca wykaże, że w stosunku do jego osoby zachodzą przesłanki przemawiające za uwzględnieniem wniosku. Podstawę do przyznania prawa pomocy stanowią informacje wynikające z oświadczenia zawartego we wniosku składanym przez stronę na urzędowym formularzu (art. 252 § 1 ppsa). Jeżeli natomiast oświadczenie zawarte we wniosku okaże się niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego strony lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie,

w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego (art. 255 ppsa). Obowiązek ten rozciąga się przy tym na wszystkie dokumenty zawierające dane na temat sytuacji majątkowej strony, pozwalające tym samym zbadać istnienie przesłanek przyznania prawa pomocy.

Zaznaczyć także trzeba, że Sąd przyznaje prawo pomocy, gdy wnioskodawca wykaże, że w stosunku do jego osoby zachodzą przesłanki przemawiające za uwzględnieniem wniosku. Użyte w treści art. 246 ppsa słowo "wykazać" oznacza dowieść, udokumentować czy udowodnić, a nie jedynie oznajmić czy poinformować (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 stycznia 2012 r., sygn. akt II FZ 863/11, publ. LEX nr 1104158). Wnioskodawca, chcąc skorzystać

z prawa pomocy, powinien liczyć się z koniecznością udzielania wszelkich wyjaśnień odnoszących się do jego sytuacji materialnej, a także udokumentowania podnoszonych we wniosku o przyznanie prawa pomocy okoliczności (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 listopada 2011 r., sygn. akt I OZ 881/11, publ. LEX nr 1069777).

Wobec powyższego strona musi nie tylko uprawdopodobnić, ale i wykazać, czyli udowodnić zaistnienie okoliczności uzasadniających wniosek o przyznanie prawa pomocy. Przytoczone więc przez stronę okoliczności we wniosku, jak

i przedstawione dokumenty, powinny spowodować osiągnięcie stanu pewności co do tego, iż nie ma ona dostatecznych środków na pokrycie pełnych kosztów postępowania. Udzielenie prawa pomocy, będącego formą dofinansowania strony

z budżetu państwa, powinno bowiem mieć miejsce jedynie w tych sytuacjach,

w których zdobycie środków finansowych na udział w postępowaniu sądowym jest obiektywnie niemożliwe.

Odnosząc te uwagi do rozpatrywanej sprawy, uznać trzeba, że skarżąca nie wykazała, iż wyżej wskazana przesłanka przyznania prawa pomocy zachodzi. Skarżąca nie wykonała bowiem w całkowitym zakresie skierowanego do niej wezwania, w szczególności nie nadesłała wszystkich dokumentów, od których zależy rozstrzygnięcie odnośnie jej wniosku. W konsekwencji nie zostały złożone dokumenty, które mogłyby potwierdzić oświadczenia zawarte we wniosku. Niewykonanie wezwania nie usuwa więc mankamentów złożonego wniosku, uniemożliwiając weryfikację zawartych w nim twierdzeń poprzez ich konfrontację

z niezbędną dokumentacją źródłową, a co za tym idzie wyłącza wolną od wątpliwości ocenę możliwości płatniczych wnioskodawczyni.

Zaakcentować w tym miejscu należy, że wezwanie referendarza sądowego

z dnia 8 lipca 2014 r. było w niniejszej sprawie niezbędne, gdyż dane zawarte

w formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy okazały się niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego skarżącej i jej możliwości płatniczych.

Z tego względu referendarz sądowy wezwał skarżącą w sposób precyzyjny

i pozbawiony wątpliwości jakich informacji należy udzielić. Omawiane wezwanie oznacza więc w istocie, iż złożony przez stronę wniosek nie może niejako sam przez się stanowić podstawy do przyznania jej prawa pomocy, i ma na celu zniesienie tego stanu rzeczy.

Z kolei minimum staranności, jaką powinna się strona wykazać, sprowadza się do dokładnego wykonania wezwania do uzupełnienia danych zawartych we wniosku. Tymczasem w omawianej sprawie skarżąca nie wykonała wezwania

w wystarczającym stopniu, ograniczając się jedynie do nadesłania wydruku potwierdzającego wypłatę jej wynagrodzenia. W świetle zaś tego dokumentu bezsprzecznie skarżąca posiada rachunek bankowy i wykorzystuje go na co dzień, skoro wynagrodzenie to jest przekazywane przelewem. Bez odpowiedzi pozostawiła ona jednak wezwanie referendarza o przedłożenie wyciągów z rachunku bankowego i to pomimo że treść wezwania referendarza sądowego z dnia 8 lipca 2014 r. nie budzi wątpliwości. Brak zaś wyciągu z rachunku bankowego nie pozwala prześledzić operacji dokonanych na koncie, w tym w szczególności określić jaki jest stan tego rachunku i wysokość przepływów. W konsekwencji nie sposób ustalić, czy wnioskodawczyni dysponuje środkami w wysokości pozwalającej na wygospodarowanie odpowiedniej kwoty na potrzeby postępowania. Niewykonanie wezwania w tym zakresie wyklucza więc w istocie uwzględnienie wniosku. Jest tak tym bardziej dlatego, że wezwanie nie zostało również wykonane w części odnoszącej się do innych osób pozostających z wnioskującą we wspólnym gospodarstwie domowym (w zakresie dochodów, zeznań podatkowych i rachunków bankowych).

Odnotować także należy, że w żaden sposób nie została udokumentowana wysokość wydatków z tytułu stałych opłat związanych z utrzymaniem gospodarstwa domowego. W tym zakresie skarżąca w toku postępowania ograniczyła się jedynie do określenia kwoty tej wydatków, nie nadsyłając żadnego dokumentu potwierdzającego zapłatę należności związanych z utrzymaniem gospodarstwa domowego czy też wskazujących na ewentualne zaległości w tych opłatach.

W ocenie Sądu nic nie stało na przeszkodzie, aby skarżąca nadesłała kopie faktur lub rachunków obrazujących aktualną wysokość wydatków związanych

z utrzymaniem gospodarstwa domowego. Przedłożenie wymienionych ostatnio dokumentów nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi kosztami dla skarżącej.

Brak więc dokumentów, uniemożliwia osiągnięcia stanu pewności, co do tego, czy skarżąca rzeczywiście znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie jej prawa pomocy. Zauważyć zaś należy, że wysokość kosztów sądowych w sprawie jest nieznaczna, najmniejsza spośród przewidzianych w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Z tego powodu w niniejszej sprawie zachodzi szczególna potrzeba dokładnego ustalenia możliwości płatniczych wnioskodawczyni. Jest tak tym bardziej dlatego, że w świetle złożonych oświadczeń wysokość wydatków jest zbliżona do wysokości dochodów. Nadto poniesienie wydatku w kwocie 100 zł nie powinno wiązać się z reguły ze znacznym obciążeniem budżetu domowego. Przedstawienie dowodów jest zatem niezbędne do stwierdzenia, jak kształtuje się relacja tych wartości i ustalenia, czy skarżąca w wyniku poczynienia oszczędności opłaciłaby koszty w omawianej sprawie.

Do sprzeciwu skarżąca również nie załączyła dokumentów, o których mowa

w wezwaniu referendarza sądowego. Pomimo zawartego w tym piśmie oświadczenia o nadesłaniu niektórych z dokumentów, do chwili obecnej nie wpłynęła do Sądu żadna korespondencja od skarżącej. Należy w tym miejscu podkreślić, iż

w orzecznictwie utrwalił się pogląd, zgodnie z którym to na wnioskodawcy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej do skorzystania z prawa pomocy. Tym samym uznano, że sąd nie jest zobowiązany do prowadzenia dochodzeń w sytuacji, gdy dokładne dane umożliwiające pełną ocenę stanu majątkowego oraz możliwości płatniczych wnioskodawcy nie są znane wobec uchylania się wnioskodawcy od złożenia stosownych dokumentów w tym przedmiocie (zob. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Gdańsku z dnia 13 stycznia 2005 r., sygn. akt I SA/Gd 523/04, publ. LEX 203331).

Na stronie ciążyły zatem obowiązki, których niewykonanie mogło zostać potraktowane – zgodnie zresztą z zawartym w wezwaniu pouczeniem – jako brak należytego wykazania przez stronę spełnienia przesłanek przyznania prawa pomocy. Miała ona przy tym świadomość, że taka postawa może skutkować niekorzystnym dla niej rozstrzygnięciem, tym bardziej że wytknął stronie to także referendarz sądowy w swoim postanowieniu. Uwagi te można w tym miejscu tylko podtrzymać

i powtórzyć.

Zasadnym jest dla podsumowania tej części wywodu przytoczenie postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego, według którego to w interesie

strony leży przedstawienie informacji służących uzyskaniu prawa pomocy. Niedostarczenie żądanych przez sąd danych, przedstawienie ich w sposób niekompletny, mało czytelny powoduje, iż oświadczenie wnioskodawcy pozostaje niepełne, niewystarczające do wydania pozytywnego dla strony rozstrzygnięcia. Tym samym, w takiej sytuacji sąd uprawniony jest do sformułowania oceny, iż wniosek

o przyznanie prawa pomocy jest nieuzasadniony (zob. postanowienie z dnia

14 stycznia 2011 r., sygn. akt II OZ 1361/10, publ. LEX nr 743829). W świetle powyższego należy stwierdzić, że strona powinna zaoferować Sądowi takie dokumenty, które w sposób nie budzący wątpliwości potwierdzą, iż nie jest ona

w stanie ponieść kosztów postępowania. Ma ona obowiązek współdziałania z Sądem w zakresie gromadzenia dowodów źródłowych i wyjaśnienia wszystkich okoliczności w celu ustalenia rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych. Nieuczynienie zadość temu obowiązkowi pociąga zatem za sobą negatywne konsekwencje w postaci niemożliwości uwzględnienia wniosku.

Reasumując, wnioskodawczyni nie wykonała w pełni kierowanego do niej wezwania, nie przedłożyła tym samym wszystkich niezbędnych dokumentów.

Z przedstawionej zaś dokumentacji nie wynika w sposób jednoznaczny, że

w stosunku do jej osoby spełnione zostały przesłanki uzasadniające przyznanie prawa pomocy.

Na marginesie, dodatkowo odnosząc się do wniosku o ustanowienie adwokata należy podnieść, że w orzecznictwie przyjmuje się, iż dla oceny zasadności wniosku o przyznanie prawa pomocy, w części dotyczącej ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika, kluczowe znaczenie ma etap postępowania sądowego, w którym taki wniosek został zgłoszony. W postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego

z dnia 6 października 2005 r. (sygn. akt II OZ 818/05, niepubl.) wyrażono wręcz pogląd, że na wstępnym etapie postępowania sądowego brak jest podstaw, ażeby ustanowić na rzecz skarżącego adwokata, mając na względzie także fakt, że sąd

I instancji nie jest związany granicami skargi i jest zobligowany do badania zgodności z prawem zaskarżonego aktu lub bezczynności z urzędu, co może powodować uwzględnienie skargi nawet przy jej wadliwym sformułowaniu oraz znikomej aktywności strony skarżącej w procesie przed sądem administracyjnym. Nadto

w myśl art. 6 ppsa sąd administracyjny powinien udzielać stronom występującym

w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego potrzebnych wskazówek co do czynności procesowych oraz pouczać ich o skutkach prawnych tych czynności

i skutkach zaniedbań. Wobec powyższego na obecnym etapie postępowania nie wydaje się uzasadnione wyłożenie ze środków publicznych kwot na pokrycie zastępstwa procesowego świadczonego z urzędu.

Wobec powyższego Sąd, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 ppsa orzekł jak

w sentencji.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...