II FZ 1178/13

Uzasadnienie

II FSK 1178/13

U Z A S A D N I E N I E

Postanowieniem z dnia 12 września 2013 r. sygn. akt I SA/Kr 426/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie (dalej jako: "WSA") działając na podstawie art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) określanej dalej: "p.p.s.a", odmówił M. P. (dalej również jako: "skarżąca") przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu od skargi. Z ustaleń stanu faktycznego podanego w zaskarżonym wyżej przywołanym orzeczeniu wynika, że WSA postanowieniem z dnia 26 czerwca 2013 r. odrzucił skargę M. P. z powodu jej nieopłacenia. Postanowienie to zostało doręczone skarżącej w dniu 22 lipca 2013 r. Pismem z dnia 25 lipca 2013 r. (data nadania 26 lipca 2013 r.) skarżąca złożyła wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu od skargi wskazując, na stan zdrowia przejawiający się znacznym stopniem niepełnosprawności o charakterze trwałym, wymagającym stałej opieki, podeszły wiek i poważne dolegliwości zdrowotne, a nadto na samotne zamieszkanie i brak pomocy innych osób. Dodatkowo skarżąca wskazała, iż nie zrozumiała kierowanej do niej korespondencji w zakresie wezwania o wpis, zwłaszcza, iż w innej toczącej się sprawie uzyskała zwolnienie od kosztów. Postanowieniem z 12 września 2013 r. WSA odmówił przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu od skargi. WSA oceniając wniosek skarżącej stosownie do treści art. 86 i 87 p.p.s.a. wskazał, iż stały charakter schorzeń skarżącej powoduje, iż można od niej wymagać, aby uwzględniała to przy podejmowaniu czynności sądowych i tak je organizowała, aby uniknęła ujemnych skutków procesowych, zwłaszcza iż, jak sama wskazuje, ma świadomość, że przed WSA toczy się kilka spraw z jej skarg, a nadto dotychczas samodzielnie podejmowała w sprawie czynności procesowe w postaci złożenia skargi. Wobec tego przyjęcie, iż co do powinności terminowego uiszczenia wpisu w niniejszej sprawie należy skarżącą potraktować odmiennie, pomimo niewykazania wyjątkowości stanu jej zdrowia, prowadziłoby do nadużycia instytucji przywrócenia terminu. WSA podniósł również, że podana przez wnioskodawczynię okoliczność niezrozumienia treści wezwania o wpis nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ pismo to zawiera precyzyjne wskazanie żądania oraz rygor nieuiszczenia wpisu w terminie. Wobec powyższego w ocenie WSA, wniosek skarżącej o przywrócenie terminu nie zasługuje na uwzględnienie. W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżąca zarzuciła WSA naruszenie 86 § 1 p.p.s.a. poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że w przedmiotowej sprawie skarżąca nie uprawdopodobniła braku winy w uchybieniu terminu do uiszczenia wpisu od skargi. Wobec powyższego wnoszono o zmianę zaskarżonego postanowienia w całości poprzez przywrócenie skarżącej terminu na uiszczenie wpisu od skargi.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 86 § 1 zdanie 1 p. p. s. a., jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Stosownie zaś do art. 87 p.p.s.a. pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w tym uchybieniu. Zatem warunkiem skuteczności wniosku o przywrócenie uchybionego terminu jest łączne spełnienie przesłanek określonych w przepisach art. 86 i art. 87 p. p. s. a.: uprawdopodobnienie przez stronę braku winy w uchybieniu terminu (art. 86 § 1 i art. 87 § 2), spowodowanie przez uchybienie terminu ujemnych skutków dla strony (art. 86 § 2), dochowanie terminu do wniesienia wniosku (art. 87 § 1), dopełnienie uchybionej czynności (art. 87 § 4). Wniosek o przywrócenie terminu powinien zatem powoływać się na okoliczności wskazujące na brak winy strony w uchybieniu terminu, które zapewniają uprawdopodobnienie zasadności tego wniosku. Kryterium braku winy, jako przesłanka zasadności wniosku o przywrócenie terminu, wiąże się z obowiązkiem strony do zachowania staranności przy dokonywaniu czynności. W orzecznictwie jako kryterium, przy ocenie istnienia winy lub jej braku w uchybieniu terminu procesowego przyjmuje się - obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia z 14 stycznia 1972 roku, sygn. akt II CRN 448/71, OSPiKA 1972/7-8/144). Przywrócenie uchybionego terminu ma charakter wyjątkowy i może nastąpić jedynie w przypadku, gdy strona w sposób przekonujący zaprezentowaną argumentacją uprawdopodobni brak swojej winy, a przy tym wskaże, że niezależna od niej przyczyna istniała przez cały czas, aż do wniesienia prośby o przywrócenie terminu (por. B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka - Medek "Postępowanie przed sądami administracyjnymi. Komentarz.", Kraków 2005, s. 219). W orzecznictwie i doktrynie podkreśla się również, że o braku winy w niedopełnieniu obowiązku zachowania terminu do dokonania czynności procesowej można mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody nagłej, niezależnej od woli skarżącego i nie dającej się przezwyciężyć. Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny za niezasadny uznaje wywiedziony przez skarżącą zarzut naruszenia przez WSA przepisów art. 86 § 1 p.p.s.a. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, skarżąca nie przedstawiła okoliczności wskazujących na brak winy w niedokonaniu czynności. Zgodzić należy się z WSA, że za taką okoliczność nie można uznać podeszłego wieku skarżącej oraz stałych przewlekłych schorzeń. Jak trafnie zwrócił uwagę WSA, nie są to przyczyny nagłe i zaskakujące, lecz mające charakter stały i przewidywalny. Z przedstawionych przez skarżącą okoliczności nie wynika zaś, iż schorzenia te miały w spornym okresie charakter wyjątkowy w stosunku do stanu dotychczasowego np. poprzez natężenie choroby czy hospitalizację. Słusznie również, zwrócił uwagę WSA, że podana przez wnioskodawczynię okoliczność niezrozumienia treści wezwania o wpis nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ pismo to zawiera precyzyjne wskazanie żądania oraz rygor nieuiszczenia wpisu w terminie. Z uwagi na fakt, że przywrócenie terminu ma charakter wyjątkowy i nie jest możliwe, aby strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa, to w ustalonych przez sąd pierwszej instancji okolicznościach faktycznych Naczelny Sąd Administracyjny nie znalazł argumentu, który pozwoliłby na zastosowanie art. 86 § 1 p.p.s.a., gdyż z brakiem winy mamy do czynienia tylko w przypadku zaistnienia niezależnych od strony i niemożliwych do przezwyciężenia okoliczności, które miały bezpośredni wpływ na przekroczenie terminu. Reasumując, ocena determinującej oddalenie wniosku o przywrócenie terminu przesłanki braku winy w uchybieniu terminu dokonana przez WSA była prawidłowa, a okoliczności powołane w zażaleniu nie podważyły jej. W konsekwencji uznać należy, że zaskarżone postanowienie odpowiada prawu. Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.