II SA/Bk 775/13

Uzasadnienie

W dniu 17 maja 2013r. S. Z. zwrócił się z wnioskiem o umieszczenie go w Domu Pomocy Społecznej K. w S.

Prezydent Miasta S. decyzją z dnia [...] czerwca 2013r. nr [...] odmówił skierowania S. Z. do Domu Pomocy Społecznej K. w S. W uzasadnieniu tejże decyzji organ wyjaśnił, iż wnioskodawca ma 82 lata, samodzielnie zaspokaja swoje potrzeby życiowe, jest zdolny do samoobsługi i samodzielnego życia, nie ma trudności w samodzielnym funkcjonowaniu w codziennym życiu i nie wymaga całodobowej opieki i pielęgnacji w ramach pobytu w domu pomocy społecznej. Organ zasygnalizował również, że wnioskodawca samodzielnie przyrządza i spożywa posiłki, wykonuje też podstawowe czynności domowe, tj. gotowanie, pranie, sprzątanie czy robienie zakupów, a ponadto samodzielnie porusza się samochodem. Nie bez znaczenia jest, zdaniem organu, również, że wnioskodawca sprawuje opiekę nad chorą żoną. Powołując się na te okoliczności uznano, że wnioskodawca nie spełnia przesłanek z art. 54 ustawy o pomocy społecznej, uzasadniających ubieganie się o skierowanie do domu pomocy społecznej, które jak, podkreślono w decyzji, jest ostateczną formą pomocy społecznej.

Skargę na powyższą decyzję do sądu administracyjnego wywiódł Prokurator Rejonowy w S. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej w zw. z art. 68 ust.3 Konstytucji RP poprzez odmowę skierowania S. Z. do domu pomocy społecznej w sytuacji, gdy: treść zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia osoby ubiegającej się o skierowanie do domu pomocy społecznej, wiek wnioskodawcy, brak osób bliskich mogących zapewnić wnioskodawcy faktyczną pomoc, jednoznacznie wskazuje, że wnioskodawca jest osobą, którą z powodu choroby i podeszłego wieku nie może samodzielnie funkcjonować i wymaga całodobowej opieki, której nie można zapewnić w formie usług opiekuńczych. W uzasadnieniu Prokurator podkreślił, że zaskarżona decyzja pozostaje w sprzeczności z treścią zaświadczenia lekarskiego z dnia [...] maja 2013r., z którego wprost wynika, że S. Z. jest osobą wymagającą stale opieki. W ocenie Prokuratora nie bez znaczenia jest również, że po umieszczeniu żony wnioskodawcy w domu pomocy społecznej, cały ciężar utrzymania gospodarstwa domowego spadnie na pana Z., a wnioskodawca zostanie faktycznie pozbawiony bezpośredniego kontaktu z najbliższą mu osobą.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem kontroli sądowej w niniejszej sprawie jest decyzja Prezydenta Miasta S. z dnia [...] czerwca 2013r. o odmowie skierowania S. Z. do Domu Pomocy Społecznej K. w S.

Zasady przyznawania świadczeń z pomocy społecznej reguluje ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.). Podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji stanowił art. 54 ust.1 tej ustawy, zgodnie z którym osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. Analizowany przepis określa przesłanki, których łączne zaistnienie jest niezbędne dla skorzystania z prawa do umieszczenia w domu pomocy społecznej: 1) osoba musi wymagać całodobowej opieki; 2) nie może samodzielnie funkcjonować; 3) nie można jej zapewnić wystarczających usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania. Dwie pierwsze przesłanki pozostają z sobą w szczególnie ścisłym związku, przy czym przy ich rozpatrywaniu istotne znaczenie ma dokumentacja lekarska. Ocenę zaistnienia trzeciej przesłanki przeprowadza organ prowadzący postępowanie w sprawie wniosku o umieszczenie w domu pomocy społecznej, który ustala, czy osoba może otrzymać pomoc w zakresie dla niej koniecznym. Przy czym pozytywne przesłanki umożliwiające skierowanie danej osoby do domu pomocy społecznej muszą obejmować łącznie konieczność zapewnienia takiej osobie całodobowej opieki przy braku możliwości samodzielnego jej funkcjonowania jak i niemożność zapewnienia jej niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych (wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 28 października 2009 r., II SA/Go 57/2009, LexPolonica nr 2454393).

Analizując wniosek S. Z. w kontekście powołanych przesłanek zgodzić należy się z organem, że uczestnik nie spełnia przesłanek do umieszczenia go w domu pomocy społecznej. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że uczestnik postępowania w dacie wydania decyzji otrzymywał konieczną pomoc w miejscu zamieszkania w rozmiarze wystarczającym. Ponadto akta sprawy (w tym rodzinny wywiad środowiskowy) nie wskazywały, aby istniały przeszkody, które uniemożliwiałyby zapewnienie uczestnikowi skorzystania w jego miejscu zamieszkania z usług opiekuńczych, oczywiście pod warunkiem gotowości ich przyjęcia. Jak wynika z akt sprawy, uczestnik postępowania jest sprawny ruchowo, chodzi samodzielnie, samodzielnie też zaspokaja swoje niezbędne potrzeby życiowe, przyrządza i spożywa posiłki, wykonuje też podstawowe czynności domowe, tj. gotowanie, pranie, sprzątanie czy robienie zakupów, a ponadto samodzielnie porusza się samochodem, nie ma też kłopotów w zakresie porozumiewania się. Nie bez znaczenia jest również, że wnioskodawca nie dysponuje żadnym orzeczeniem o niepełnosprawności. Wprawdzie jest osobą w podeszłym wieku, chorującą przewlekle, w szczególności na niedokrwistość Addisona - Biernera i uogólnioną chorobę zwyrodnieniową stawów, o czym świadczy zaświadczenie lekarskie, tym niemniej, jak słusznie przyjął organ, ogólny stan zdrowia uczestnika postępowania nie pozwala na przyjęcie, iż jest on osobą wymagającą całodobowej opieki i nie może samodzielnie funkcjonować. Tym bardziej, że u uczestnika postępowania nie stwierdzono chorób, które przejawiałaby się nagłymi atakami zagrażającymi życiu, czy nagłej utracie przytomności, a więc stanów chorobowych wymagających stałej obecności drugiej osoby. Podeszły zaś wiek uczestnika i związane z tym przewlekłe schorzenia nie stanowią wystarczających podstaw do zastosowania art. 54 ustawy, a więc skierowania do domu pomocy społecznej. Jak wynika bowiem z orzecznictwa sądów administracyjnych umieszczenie w domu pomocy społecznej jest ostatecznością i powinno być poprzedzone oceną możliwości udzielenia osobie potrzebującej pomocy w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu jej zamieszkania oraz wnikliwym zbadaniem jej sytuacji rodzinnej (por. wyrok NSA z dnia 8 maja 2009 r., I OSK 849/08, z dnia 21 października 2010r., I OSK 880/10 dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

Konkludując powyższe rozważania, Sąd za prawidłowe uznał rozstrzygnięcie organu zajęte w zaskarżonej decyzji o braku spełnienia wszystkich przesłanek upoważniających do skierowania S. Z. do domu pomocy społecznej.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.