• III SA/Gl 886/14 - Postan...
  28.03.2024

III SA/Gl 886/14

Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
2014-08-26

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Leszek Wolny /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach Leszek Wolny po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi T. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług w kwestii wniosku o przyznanie skarżącemu prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.

Uzasadnienie

Wraz ze skargą strona złożyła na urzędowym formularzu PPF wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu wniosku strona oświadczyła, że nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych, ponieważ jej pensja wynosi tyle, ile wynagrodzenie minimalne – 1.620 zł brutto. Ponadto, wnioskodawca nie ma żadnego majątku poza udziałami w dwóch samochodach, których nie ma możliwości zbyć. Strona ma problemy zdrowotne wywołane pracą fizyczną, związane także z uszkodzeniem kręgosłupa – skarżący opłaca zabiegi i środki przeciwbólowe. Strona pozostaje we wspólnym, gospodarstwie domowym ze swoja narzeczoną J. K., która zarabia 1.200 zł i jest na trzymiesięcznym okresie próbnym. Nikłe środki finansowe, jakie posiada skarżący pochłania bieżące utrzymanie, w tym 1.350 zł czynszu za wynajmowane mieszkanie, ponadto energia elektryczna i zakup żywności.

Strona pozostaje wg swojego oświadczenia we wspólnym gospodarstwie domowym ze swoją narzeczoną J. K..

Z oświadczenia wnioskodawcy wynika, że nie posiada on żadnych nieruchomości, papierów wartościowych, oszczędności, ani żadnych przedmiotów o wartości przekraczającej kwotę 3.000 Euro.

Na dochody wspólnego gospodarstwa składa się: wynagrodzenie za pracę wnioskodawcy w kwocie 1.620 zł (tytułem umowy o pracę na czas ograniczony – do sierpnia 2014 r.) i wynagrodzenie J. K. na podstawie umowy zawartej na okres próbny (trzymiesięczny) w wysokości około 1.200 zł.

W tym stanie rzeczy, referendarz sądowy pismem z dnia [...] r. wezwał stronę skarżącą do uzupełnienia i uprawdopodobnienia danych zawartych we wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez nadesłanie szeregu dokumentów, mających zobrazować jej rzeczywisty i aktualny stan majątkowy, również z uwzględnieniem stanu majątkowego jego narzeczonej, z którą wszak zamieszkuje razem i prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Wezwanie to miało na celu uzupełnienie, jak również udokumentowanie danych zawartych we wniosku o prawo pomocy.

W odpowiedzi na ww. wezwanie do akt nadesłano następujące dokumenty: zaświadczenie o zarobkach wnioskodawcy i aneks do jego umowy o pracę; zeznanie podatkowe PIT – 36 skarżącego za 2013 r.; umowę zlecenia nr [...] z dnia [...] r., zawartą pomiędzy J. K. a M. M. (z której wynika, że wynagrodzenie przysługujące J. K. zamyka się w kwocie 700 zł brutto); rachunek do umowy zlecenia z dnia [...] r.; zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu J. K. z dnia [...] r.; wyciągi z rachunku bankowego J. K., prowadzonego w Banku "A" za okres od dnia 30 kwietnia 2014 r. do dnia 28 lipca 2014 r.; sprawozdanie z badania wnioskodawcy z dnia [...] r. i rachunek za benzynę opiewający na kwotę 240 zł.

W piśmie przewodnim z dnia [...] r., pełnomocnik procesowy skarżącego oświadczył, że wnioskodawca nie przebywa już obecnie w miejscu zameldowania przy ul. [...] w C., lecz w K., przy ul. [...]. W lokalu tym mieszka razem ze swoja narzeczoną i prowadzi z nią wspólne gospodarstwo domowe, lecz nie ustalono jeszcze z właścicielem kwoty czynszu, jak również narzeczeni nie ponieśli dotychczas kosztów mediów.

J. K. nie uzyskiwała w 2013 r. dochodów i dlatego nie dysponuje zeznaniem rocznym w podatku dochodowym za 2013 rok.

U skarżącego została zdiagnozowana borelioza. W związku z poważnym stanem zdrowia wymagającym leczenia farmakologicznego antybiotykami, skarżący musiał ograniczyć w ramach porozumienia stron etat w ramach umowy o pracę do ¼ w związku z czym jego zarobki drastycznie się zmniejszyły.

Mając powyższe na uwadze, zważono, co następuje:

Stosownie do art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity w Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zmianami) – zwanej dalej w skrócie "P.p.s.a." – stronie na jej wniosek może być przyznane prawo pomocy. Z kolei zgodnie z art. 245 § 1 P.p.s.a., prawo pomocy może zostać udzielone w zakresie częściowym lub całkowitym.

Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 P.p.s.a.). Z kolei prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub części (...) lub obejmuje tylko ustanowienie fachowego pełnomocnika w osobie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 P.p.s.a.).

Na wstępie należy zaznaczyć, że skarżący składając wniosek o prawo pomocy, zażądał przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym, tj. w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.

Mając to na uwadze, odnosząc się do wniosku T. K., należy przywołać zasadę wyrażoną w art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a., zgodnie z którą, przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym (czyli na zasadzie art. 245 § 3 P.p.s.a., mogącym obejmować zwolnienie od kosztów sądowych, na które składają się opłaty i wydatki albo ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego lub adwokata) następuje wtedy, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

O ewentualnym przyznaniu prawa pomocy przesądza zatem przesłanka zobiektywizowana, o czym świadczy słowo "wykazanie", które nakłada na stronę nie tylko powinność uprawdopodobnienia ale więcej, formułuje obowiązek wskazania przez nią obiektywnie zaistniałych przesłanek stanu rzeczywistego (por. P. Dobosz, Procedury administracyjne, model sądownictwa administracyjnego a "prawo pomocy" [w:] praca zbiorowa pod red. J. Stelmasiaka, J. Niczyporuka, S. Fundowicza, Polski model sądownictwa administracyjnego, Oficyna Wydawnicza VERBA s. c., Lublin 2003, s. 120). Oznacza to, że inicjatywa dowodowa w stosunku do okoliczności, z których strona wnioskująca zamierza wywieść skutki prawne leży po stronie wnioskodawcy, a nie rozpoznającego wniosek. Nie budzi zatem wątpliwości, że rozstrzygnięcie wniosku zależy od tego, co zostanie udowodnione przez stronę (por.: J. P. Tarno: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004, s. 319).

Przyznanie prawa pomocy jest możliwe tylko i wyłącznie w sytuacji wyczerpującego przedstawienia informacji dotyczącej sytuacji materialnej strony, zawierającej przede wszystkim dokładne dane dotyczące wysokości otrzymywanych dochodów i to niezależnie od ich źródła, które w zestawieniu z ponoszonymi wydatkami na konieczne utrzymanie umożliwiają dokonanie oceny, czy stać ją na poniesienie kosztów postępowania bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny. Obowiązkiem strony jest wykazanie zasadności złożonego wniosku w świetle ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy. Brak jest prawnych podstaw do prowadzenia z urzędu postępowania w sprawie sytuacji majątkowej wnioskodawcy, jeżeli on sam nie wykaże istnienia przesłanek uzasadniających uwzględnienie żądania prawa pomocy. Sąd nie jest wobec tego zobowiązany do prowadzenia jakichkolwiek dochodzeń w sytuacji, gdy przedstawione przez stronę dane uniemożliwiają pełną ocenę jej stanu majątkowego, albo gdy nie są one do końca jasne.

Odnosząc powyższe uregulowania do przedmiotowej sprawy, należy stwierdzić, że skarżący nie udowodnił w sposób przekonujący, aby znajdował się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Jego oświadczenia zawarte na urzędowym formularzu PPF i materiał źródłowy nadesłany do akt wraz z pismem przewodnim z dnia [...] r. wzbudzają wątpliwości co do wiarygodności całokształtu jego oświadczeń.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że skarżący konsekwentnie oświadcza, że prowadzi wspólne gospodarstwo jedynie ze swoją narzeczoną J. K.. Pozostaje więc jedynie w dwuosobowym gospodarstwie domowym. Na druku urzędowego formularza PPF oświadczył, ze ich wspólny miesięczny dochód wynosi 2.820 zł brutto. Z tego wynika, że kwota miesięcznego dochodu netto powinna zamykać się w kwocie około 1.950 zł netto. Z tej kwoty opłacano w pierwszej kolejności relatywnie wysoki czynsz najmu w kwocie 1.350 zł. Tak więc, po uiszczeniu czynszu najmu lokalu mieszkalnego pozostawać miało we wspólnym budżecie domowym jedynie 600 zł. Z tej kwoty opłacana być miała: energia elektryczna i zakup żywności. Należy podkreślić, że kwota ta wystarczyć również musiała na zakup innych mediów niż tylko "energia" (choćby opłata za wodę, gaz, telefon, usługi informatyczne), oraz zakup odzieży i środków czystości, a także zakup benzyny (paliwa do samochodu). Z oświadczenia wnioskodawcy wynika również, że ponosił dodatkowo koszty związane z zakupem środków przeciwbólowych i opłatami za zabiegi. Jednocześnie skarżący kategorycznie oświadczył, że nie posiada żadnych oszczędności, ani przedmiotów wartościowych.

W tym stanie rzeczy, trudno przyjąć, że skarżący oraz jego narzeczona byli w stanie utrzymać się z pozostającej po uiszczeniu czynszu najmu zajmowanego lokalu kwoty 600 zł miesięcznie (kwota ta miała być przeznaczona na opłaty za media, zakup żywności, środków czystości i odzieży dla dwóch osób oraz opłaty na zabiegi lecznicze dla skarżącego i zakup leków przeciwbólowych). Opierając się na zasadach doświadczenia życiowego, należy domniemywać, że wnioskodawca i jego narzeczona posiadają jednak inne, dodatkowe źródło dochodu, bądź też korzystają z pomocy finansowej innej osoby (innych osób). A okoliczności te zostały przez wnioskodawcę całkowicie pominięte i nieujawnione.

Zastosowując się z kolei do wezwania referendarza sądowego z dnia [...] r. nie nadesłano wszystkich dokumentów. Brak w aktach wyciągu i wydruku z rachunku bankowego prowadzonego dla skarżącego – brak jednocześnie zarówno na formularzu PPF, jak i w piśmie przewodnim z dnia [...] r., sporządzonym przez pełnomocnika procesowego skarżącego jakiegokolwiek oświadczenia w tym zakresie, czy też ustosunkowania się do kwestii posiadanego rachunku bakowego (czy też faktu nie posiadania takiego rachunku).

Z nadesłanych akt i z pisma pełnomocnika procesowego skarżącego wynika, że obecnie, miesięczny dochód we wspólnym gospodarstwie domowym wnioskodawcy uległ radykalnemu obniżeniu, z uwagi na zmniejszenie wymiaru zatrudnienia wnioskodawcy z powody jego problemów zdrowotnych (z pełnego etatu do ¼ etatu). Jednocześnie skarżący i jego narzeczona zmienili swoje miejsce zamieszkania – i co zastanawiające – jeszcze nie ustalono z właścicielem mieszkania kwoty czynszu najmu lokalu. Ponadto, skarżący i jego narzeczona nie ponosili dotychczas kosztów mediów w tym mieszkaniu.

Trudno dać wiarę temu, aby zawierano umowę najmu lokalu, czy też nawet dokonywano wstępnych, ustnych ustaleń odnośnie wynajmu mieszkania nie uzgadniając jednocześnie kwoty czynszu. Tym bardziej, jeśli takie mieszkanie jest już zajmowane przez najemców. Praktyka taka jest mało wiarygodna, i to zarówno z punktu wiedzenia wynajmującego lokal mieszkalny, jak też i najemców.

W sytuacji, w której dochody wnioskodawcy i jego narzeczonej, prowadzących wspólnie dwuosobowe gospodarstwo domowe, nie są, obiektywnie rzecz biorąc, wysokie – tym bardziej w stosunku do wydatków, referendarz sądowy wezwał stronę skarżącą do wykazania innych źródeł pieniężnych. Wskazano w końcowej części wezwania z dnia [...] r., że chodzi o potencjalne pożyczki, czy też pomoc finansową innych osób – ze wskazaniem wysokości tej pomocy. Wezwano także stronę do wykazania potencjalnych zaległości w opłatach należności (np. w opłatach za media).

Tymczasem, wezwanie pozostało w tym zakresie bez jakiejkolwiek odpowiedzi. W przypadku osób mieszkających razem i osiągających stosunkowo niski dochód miesięczny, ponoszących jednocześnie relatywnie wysokie wydatki, istnieją podstawy do przypuszczenia, że uzyskują one pomoc osób trzecich, albo posiadają zaległości w regulowaniu swoich należności. W przedmiotowej sprawie, wnioskodawca nie podniósł jednak tego, że zalega z jakimikolwiek opłatami i nie oświadczył, aby korzystał z jakiejkolwiek pomocy osób trzecich (np. członków swojej rodziny, bądź też bliskich znajomych).

Tak więc w sprawie rozpoznania wniosku o przyznanie skarżącemu prawa pomocy pozostają istotne luki w przekazanym do akt materiale źródłowym i w zobrazowaniu całokształtu aktualnej sytuacji majątkowej wnioskodawcy. Nie ulega wątpliwości, że wydatki wnioskodawcy w sposób istotny przekraczają deklarowany dochód jego wspólnego gospodarstwa domowego.

Tymczasem, rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy należy dokonać dokładnej analizy aktualnego stanu majątkowego i finansowego, zarówno wnioskodawcy, jak i osób, z którymi pozostaje on we wspólnym gospodarstwie domowym. Takie badanie jest konieczne, aby ustalić, czy w przypadku konkretnego wnioskodawcy są spełnione przesłanki skutkujące uwzględnieniem wniosku. Jednakże podstawowym warunkiem do rzetelnego i wyczerpującego zbadania aktualnej sytuacji majątkowej i finansowej podmiotu wnoszącego o przyznanie prawa pomocy jest przedstawienie jego aktualnego stanu majątkowego w sposób nie wzbudzający wątpliwości co do jego rzetelności, tym bardziej co do jego realności, a nawet co do jego prawdopodobieństwa. Jak już wyżej stwierdzono, istnieją zasadnicze wątpliwości co do rzetelności i realności przedstawionej przez wnioskodawcę kondycji finansowej jego samego i wspólnego gospodarstwa domowego, które prowadzi ze swoją narzeczoną. W takiej sytuacji trudno dokonać więc rzetelnej analizy całokształtu aktualnej kondycji finansowej wnioskodawcy.

Reasumując, wnioskodawca, wbrew wyraźnemu wezwaniu, nie wykazał (w głównej mierze swojego) aktualnego stanu majątkowego. Rozpoznający wniosek o przyznanie prawa pomocy nie ma więc możliwości dokonania rzetelnej i wyczerpującej analizy całokształtu sytuacji majątkowej skarżącego i jego wspólnego gospodarstwa domowego w aspekcie jego możliwości ponoszenia kosztów sądowych.

Uchylenie się strony od obowiązków nałożonych w toku postępowania o przyznanie prawa pomocy, czy też nierzetelne ich wykonanie, jest przeszkodą wykluczającą uprawdopodobnienie wskazanych we wniosku okoliczności, a w konsekwencji wyłącza możliwość przyznania jej prawa pomocy w żądanym zakresie (por.: postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego; z dnia 5 września 2005 r., sygn. akt II FZ 414/05 oraz z dnia 14 września 2005 r., sygn. akt II FZ 575/05).

Mając powyższe na uwadze, postanowiono jak w sentencji, działając na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 P.p.s.a. w związku z art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...