II SA/Kr 142/14

Uzasadnienie

W kontrolowanej sprawie poprzednio wydana, po rozpatrzeniu wniosku Szpitala Miejskiego w R. sp. z o.o. w R. z dnia 5 stycznia 2011r. o udostępnienie kserokopii wszystkich ofert złożonych przez oferentów w postępowaniu [...] prowadzonym w trybie konkursu ofert w rodzaju leczenie szpitalne w zakresie izba przyjęć/4900-005 izba przyjęć, decyzja odmowna Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w K. nr [...] z dnia 26 czerwca 2012r., oraz poprzedzająca ją decyzja z dnia 19 stycznia 2011r. nr [...], została uchylona wyrokiem z WSA w Krakowie z dnia 31 października 2012r. sygn. akt II SA/Kr 1196/12. Następnie Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2013r. (sygn. akt l OSK 193/13) oddalił skargę kasacyjną Dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia w K.. W uzasadnieniu ww. wyroku NSA wskazano, że oferty składane w toku postępowania o zawarcie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej stanowią informację publiczną. Jeżeli więc określone informacje zostały dołączone do akt organu administracji publicznej, nawet przez inne podmioty (osoby wnioskujące o zawarcie kontraktu) to stanowią one informację publiczną. Zdaniem NSA art. 135 i art. 142 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej nie obejmuje treści wniosków podmiotów ubiegających się o zawarcie kontraktów na udzielanie świadczeń opieki medycznej. Jednakże obowiązek publikowania w internecie szczegółowych informacji o każdej zawartej umowie nie powoduje jednak, iż z tej tylko przyczyny NFZ może nie stosować przepisów u.d.i.p. w odniesieniu do innych informacji o charakterze publicznym, nieobjętych dyspozycją art. 135 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej (tak m.in. wyrok NSA z dnia 1 września 2011 r., sygn. akt I OSK 1075/11 - dostępny pod adresem http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/D849FCFE64). WSA w Krakowie wyszedł poza granice sprawy wypowiadając się odnośnie do zasady jawności określonej w art. 142 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej i wskazując, że oferent winien mieć w trakcie prowadzonego postępowania konkursowego dostęp do wszystkiego co wiąże się ze sprawą, lecz nie ma to wpływu na treść wydanego wyroku, bowiem strony nie kwestionowały tego, iż w trakcie postępowania konkursowego (o wyłonienie najlepszego oferenta do zawarcia umowy na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej) oferent nie uzyskał dostępu do dokumentacji przeciwnika. Przedmiotem oceny WSA było żądanie udostępnienia danych zawartych we wnioskach już po zakończeniu postępowania konkursowego. Wobec tego wnioski zawierające ofertę zawarcia umowy na udzielanie świadczeń medycznych, jakie złożone zostały do NFZ w celach konkursowych, stanowią informację publiczną, zaś ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej nie reguluje w sposób szczególny zasad i trybu dostępu do tych informacji po zakończeniu postępowania konkursowego. W zakresie oceny czy można było odmówić udostępnienia żądanych danych z uwagi na treść art. 5 u.d.i.p., w szczególności tajemnicę przedsiębiorcy i ochronę danych osobowych, NSA uznał, że nie można generalnie utajnić danych informacji (odmówić dostępu do nich), zwłaszcza pochodzących od przedsiębiorcy, bez wskazania, której oferty utajnienie dotyczy i z czego konkretnie utajnienie to wynika. Na tajemnicę przedsiębiorcy składają się dwa elementy: materialny (np. szczegółowy opis stosowanych technologii, urządzeń) oraz formalny - wola utajnienia danych informacji. NSA zwraca uwagę, iż WSA w ogóle nie badał elementu formalnego, po części dlatego, że nie miał do tego stosownych materiałów, jednakże nie badał tego również Dyrektor MOW NFZ. W sprawie nie sprawdzono zatem, czy konkretny oferent wyraził wolę zachowania informacji zawartych w przedłożonym przez niego wniosku o zawarcie umowy jako poufnych, bądź też czy uczynił to chociażby w sposób dorozumiany i nie podjął środków w swoim zakładzie w celu utajnienia tajemnic. WSA pochopnie więc przesądził - czego NSA nie podziela - iż oferty objęte wnioskiem skarżącego nie zawierają tajemnicy przedsiębiorcy w sensie materialnym. Dojście do takiego przekonania wymaga każdorazowego odniesienia się do konkretnych punktów analizowanej oferty, tak aby możliwe było dokonanie oceny, czy rzeczywiście mamy do czynienia z tajemnicą przedsiębiorcy. Jednakże pomimo błędnego uzasadnienia w tym zakresie WSA słusznie uchylił zaskarżoną decyzję i decyzję ją poprzedzającą. Podobnie rzecz wygląda w odniesieniu do odmowy udostępnienia informacji publicznej z uwagi na potrzebę ochrony danych osobowych. Ocena takiej odmowy musi bazować na tym, co znajduje się w ofertach objętych wnioskiem o ich udostępnienie. Okoliczność obowiązku noszenia przez personel medyczny identyfikatorów (m.in. z imieniem i nazwiskiem) w siedzibie jednostki udzielającej świadczeń medycznych, który wynika z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 217), nie oznacza, iż z tej przyczyny wyłączona jest ochrona danych osobowych tych osób. W tym zakresie wywody WSA nie zasługiwały na uwzględnienie, choć sam wyrok, pomimo częściowo błędnego uzasadnienia, odpowiada prawu.

Po tym jak w wyniku rozstrzygnięć sądu administracyjnego I i II instancji wniosek Szpitala Miejskiego w R. sp. z o.o. z dnia 5 stycznia 2011r. trafił do ponownego rozpatrzenia, decyzją z dnia 26 listopada 2013r. nr [...] Dyrektor Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia z siedzibą w K., działając na podstawie art. 17 ust. 1 i 2 i art. 16 ust. 1 i 2 w związku z art. 5 ust. 1 i 2 oraz art. 4 ust. 1 pkt 4 i art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001r. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) w związku z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r., nr 101, poz. 926 ze zm.) w związku z art. 107 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.), oraz art. 138 § 1 pkt 1 kpa, po rozpatrzeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy decyzję z dnia 3 września 2013r. nr [...].

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że stosując wytyczne NSA przeprowadził stosowne postępowanie, które zakończyło się wydaniem decyzji, którą częściowo odmówił dostępu do informacji objętych wnioskiem Szpitala Miejskiego w R.. Jako podstawę odmowy udostępnienia części informacji wskazano ograniczenia w dostępie do informacji publicznej wskazane w art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (ochrona tajemnicy przedsiębiorcy) oraz art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej (ochrona danych osobowych). Odmowa dostępu do informacji publicznej ze względu na art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej obejmowała szczegółowo wskazane informacje, które spełniają materialne i formalne przesłanki tajemnicy przedsiębiorcy i co do których nie wyrażono zgody na ich udostępnienie Szpitalowi Miejskiemu w R. sp. z o.o. Z kolei odmowa dostępu do informacji publicznej ze względu na art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej obejmowała szczegółowo wskazane informacje, które stanowią dane osobowe i podlegają ochronie przewidzianej w ustawie z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.

Organ odwoławczy wskazał następnie, że pismem z dnia 20 września 2013r. wnioskodawca złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, zarzucając naruszenie art. 5 ust. 2 zd. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. W uzasadnieniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy m.in. przywołano definicję tajemnicy przedsiębiorstwa zawartą w art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.) i wskazano, że możliwość zastosowania przesłanki określonej w art. 5 ust. 2 zd. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej wchodzi w grę tylko wtedy, gdy spełnione zostaną wszystkie przesłanki określone w art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Wskazano, że Dyrektor MOW NFZ w K. pominął przesłankę warunkującą uznanie określonych informacji za tajemnicę przedsiębiorcy, tj. przesłankę wskazującą, że wymienione w art. 11. ust. 4 ww. ustawy informacje mają pozostawać nie ujawnione do wiadomości publicznej. Wskazano na stanowisko doktryny i judykatury w myśl, którego zakresem tajemnicy nie mogą być objęte informacje powszechnie znane lub takie, o których treści każdy nimi zainteresowany może się legalnie dowiedzieć oraz podano argumentację na poparcie tych twierdzeń w stosunku do niektórych danych zawartych w ofertach, których odmówiono udostępnienia.

Dyrektor MOW NFZ w K. uzasadniając decyzję o utrzymaniu w mocy decyzji I instancji, podał iż przesłankę materialną tajemnicy przedsiębiorcy spełniają następujące dane:

- dane zawarte w części II formularza ofertowego "WYKAZ PODWYKONAWCÓW":

a) dane identyfikacyjne i adresowe podwykonawcy (nazwa, adres siedziby, kod terytorialny i jego nazwa, numer REGON, numer NIP, forma organizacyjna, forma gospodarki finansowej zakładu)

b) dane rejestrowe podwykonawcy (rodzaj rejestru, numer wpisu do rejestru, organ rejestrujący, data wpisu)

c) dane dot. formy podwykonawstwa (umowa/ promesa, data od kiedy obowiązuje lub będzie obowiązywać, data do kiedy obowiązuje lub będzie obowiązywać)

d) dane dot. przedmiotu podwykonawstwa (przedmiot świadczeń podwykonywanych i ich opis)

- dane zawarte w części IV formularza ofertowego "WYKAZ PERSONELU":

a) w odniesieniu do personelu - imię nazwisko

b) w odniesieniu do personelu - numer PESEL

c) w odniesieniu do personelu - dostępny czy deklarowany

d) w odniesieniu do personelu - od kiedy pracownik będzie dostępny

e) w odniesieniu do personelu - miesięczny średni godzinowy czas pracy

f) w odniesieniu do personelu - grupa zawodowa

g) w odniesieniu do personelu - zawody/specjalności (nazwa)

h) w odniesieniu do personelu - stopień specjalizacji

i) w odniesieniu do personelu - data uzyskania /data otwarcia specjalizacji

j) w odniesieniu do personelu - kompetencje

k) w odniesieniu do personelu - data uzyskania kompetencji

I) w odniesieniu do personelu - doświadczenie zawodowe

m) w odniesieniu do personelu - numer prawa wykonywania zawodu

- dane zawarte w części V formularza ofertowego "WYKAZ SPRZĘTU":

a) w odniesieniu do sprzętu - nazwa

b) w odniesieniu do sprzętu - ilość

c) w odniesieniu do sprzętu - model

d) w odniesieniu do sprzętu - numer seryjny

e) w odniesieniu do sprzętu - rok produkcji

f) w odniesieniu do sprzętu - status dysponowania

g) w odniesieniu do sprzętu - datę uzyskania

h) w odniesieniu do sprzętu - posiadanie umowy serwisowej,

i) w odniesieniu do sprzętu - dostępność dla innych komórek

- dane zawarte w części VI formularza ofertowego "SZCZEGÓŁY OFERTY":

a) ofertę ilościowo-cenową: ilość jednostek rozliczeniowych oraz cenę jednostki rozliczeniowej w rozbiciu na poszczególne miesiące i kwartały oraz wartość oferty w rozbiciu na miesiące i kwartały

b) w odniesieniu do personelu-imię i nazwisko

c) w odniesieniu do personelu- numer PESEL

d) w odniesieniu do personelu - zawód/specjalność

e) w odniesieniu do personelu - stopień specjalizacji

f) w odniesieniu do personelu - numer prawa wykonywania zawodu

g) w odniesieniu do personelu - liczba godzin pracy tygodniowo

h) w odniesieniu do personelu - stanowisko/funkcja

i) w odniesieniu do personelu-doświadczenie

j) w odniesieniu do personelu-wykształcenie

k) w odniesieniu do sprzętu - nazwa

I) w odniesieniu do sprzętu - ilość

m) w odniesieniu do sprzętu - rodzaj dostępności

n) w odniesieniu do sprzętu - rok produkcji

o) w odniesieniu do sprzętu - numer seryjny

- dane zawarte w części VII formularza ofertowego "PODSUMOWANIE"

a) cena jednostki rozliczeniowej, liczba jednostek rozliczeniowych i wartość całej oferty (iloczyn ceny i liczby jednostek rozliczeniowych) w odniesieniu do miejsc udzielania świadczeń oraz wartość oferty razem

- w części VIII formularza ofertowego "ANKIETY" odpowiedzi na następujące pytania:

a) Czy oferent zapewnia całodobowy dostęp do opieki lekarskiej we wszystkie dni tygodnia - w miejscu?

b) Czy w skład IP wchodzą w szczególności: punkt rejestracji, pomieszczenie/a zapewniające przeprowadzenie badań związanych z przyjęciem pacjenta do szpitala/ do udzielania doraźnej pomocy ambulatoryjnej, pomieszczenie zapewniające wykonywanie doraźnych zabiegów, co najmniej jedna łazienka wyposażona w wózek - wannę dostępną dla osób niepełnosprawnych, co najmniej jeden ustęp dla pacjentów przystosowany dla niepełnosprawnych, pomieszczenia gospodarczo-magazynowe przeznaczone w szczególności do przechowywania czystej, brudnej bielizny, sprzętu medycznego i czasowego depozytu, osobne pomieszczenie przyjęć dla kobiet ciężarnych jeżeli nie organizuje się osobnej IP dla oddziału położnictwa, zapewnienie możliwej krótkotrwałej izolacji pacjenta, u którego stwierdzono chorobę zakaźną lub z podejrzeniem zachorowania na chorobę zakaźną, co najmniej jedno pomieszczenie oraz łazienka wyposażona w sposób dostosowany do przyjmowania dziecka, w przypadku gdy IP jest również miejscem przyjmowania dzieci - w miejscu ?

c) Czy oferent zapewnia całodobowy dostęp do realizacji badań rezonansu magnetycznego?

d) Czy oferent w ramach IP zapewnia całodobowo dostęp do opieki lekarskiej i pielęgniarskiej we wszystkie dni tygodnia - w miejscu udzielania świadczeń?

e) Czy oferent zapewnia całodobowy dostęp do badań tomografii komputerowej?

f) Czy oferent zapewnia realizację badań laboratoryjnych - całodobowo w

lokalizacji?

g) Czy oferent zapewnia realizację badań ultrasonograficznych - całodobowo w lokalizacji?

h) Czy oferent zapewnia realizację badań rentgenowskich - całodobowo w lokalizacji?

i) Czy oferent zapewnia dostęp do badań elektrokardiologicznych - całodobowo w lokalizacji?

j) Czy świadczenia laboratoryjnej diagnostyki medycznej są realizowane w medycznych laboratoriach diagnostycznych i mikrobiologicznych wpisanych do Rejestru Zakładów Opieki Zdrowotnej?

k) Czy medyczne laboratoria diagnostyczne, w których realizowane są świadczenia laboratoryjnej diagnostyki medycznej stosują standardy jakości określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie standardów jakości dla medycznych laboratoriów diagnostycznych i mikrobiologicznych (Dz. U. Nr 61, poz. 435 z późn. zm.)?

I) Czy oferent zapewnia realizację świadczeń przez pielęgniarki w liczbie wg normy zatrudnienia ustalonej przez kierownika zakładu na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 1999 r, w sprawie sposobu ustalania minimalnych norm zatrudniania pielęgniarek i położnych w zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 111, poz 1314)?

m) Czy oferent zapewnia wyodrębnioną całodobową opiekę pielęgniarską we wszystkie dni tygodnia (nie może być łączona z innymi oddziałami) - równoważnik co najmniej jednego etatu na każdą zmianę roboczą we wszystkie dni tygodnia - w miejscu ?

n) Czy oferent zapewnia wyodrębnioną całodobową opiekę lekarską we wszystkie dni tygodnia (nie może być łączona z innymi oddziałami) - równoważnik co najmniej jednego etatu na każdą zmianę roboczą we wszystkie dni tygodnia – w miejscu ?

o) Czy oferent zapewnia realizację badań rezonansu magnetycznego - całodobowo w lokalizacji?

p) Czy oferent zapewnia realizację badań tomografii komputerowej - całodobowo w lokalizacji?

q) Czy oferent zapewnia dostęp do świadczeń w oddziałach: choroby wewnętrzne/ pediatria, chirurgia ogólna, w trybie całodobowym?

r) Czy oferent zapewnia zabezpieczenie świadczeń całodobowo w zakresach kontraktowanych w trybie hospitalizacji?

- dokumenty lub oświadczenia wskazane w § 13 zarządzenia Nr [...] Prezesa NFZ z dnia 31 sierpnia 2010r.

a) statut

b) promesa/y lub umowa/y z podwykonawcami lub oświadczenie o samodzielnym wykonywaniu umowy

c) polisa ubezpieczeniowa lub promesa zawarcia umowy odpowiedzialności cywilnej

d) umowa spółki cywilnej

W ocenie organu dane zawarte w części II formularza ofertowego "WYKAZ PODWYKONAWCÓW, w części IV formularza ofertowego "WYKAZ PERSONELU", w części V formularza ofertowego "WYKAZ SPRZĘTU", w części VI formularza ofertowego "SZCZEGÓŁY OFERTY", w części VII formularza ofertowego "PODSUMOWANIE" oraz w części VIII formularza ofertowego "ANKIETY" oraz wskazane w § 13 zarządzenia Nr [...] Prezesa NFZ statuty zakładów opieki zdrowotnej, umowy spółki cywilnej, polisy ubezpieczeniowe lub promesy zawarcia umowy odpowiedzialności cywilnej, promesy lub umowy z podwykonawcami lub oświadczenia o samodzielnym wykonywaniu umowy spełniają przesłankę materialną tajemnicy przedsiębiorcy, gdyż są to informacje przede wszystkim o charakterze technologicznym, technicznym, organizacyjnym lub stanowiące informację handlową. Organ wskazał, że kwalifikacji ww. danych jako informacji spełniających przesłankę materialną tajemnicy przedsiębiorcy dokonano w oparciu o wytyczne Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2013r. Zgodnie z tymi wytycznymi - jak wyżej wskazano - tajemnicę przedsiębiorcy, o której mowa w art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej wyprowadza się z tajemnicy przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (zgodnie z tym przepisem tajemnicę przedsiębiorstwa stanowią nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności) i pojęcia te w zasadzie pokrywają się zakresowo, chociaż tajemnica przedsiębiorcy w niektórych sytuacjach może być rozumiana szerzej. W przypadku tajemnicy przedsiębiorcy nie jest bowiem wymagana przesłanka gospodarczej wartości informacji jak przy tajemnicy przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 11. ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jako przykład elementu materialnego tajemnicy przedsiębiorcy Naczelny Sąd Administracyjny wskazał szczegółowy opis stosowanych technologii, urządzeń. Skupiając się w tym miejscu jedynie na elemencie materialnym ww. tajemnicy należy wskazać, że w doktrynie i orzecznictwie wypracowanym na gruncie art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przyjmuje się, że informacje techniczne obejmują wszelkie sposoby oddziaływania na materię zarówno ożywioną jak i martwą w celu uzyskania praktycznego rezultatu; obejmują całokształt wiadomości dotyczących urządzeń eksploatowanych przez przedsiębiorcę, związanych z cyklem produkcyjnym. Informacja ma charakter technologiczny, kiedy dotyczy sposobów wytwarzania, formuł chemicznych, wzorów i metod działania. Za informację organizacyjną uznaje się całokształt doświadczeń i wiadomości przydatnych do prowadzenia przedsiębiorstwa, niezwiązanych bezpośrednio z cyklem produkcyjnym (np. struktura organizacyjna przedsiębiorstwa, dane dotyczące organizacji pracy, procedury wewnętrzne, zasady zarządzania, system dystrybucji, wynagrodzenia wypłacane pracownikom). Ochronie na podstawie art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji podlega również informacja handlowa, za którą uważa się np. listę dostawców, czy listę klientów, jako że informacje te, mogą przedstawiać samodzielną wartość handlową w relacjach z konkurencyjnymi przedsiębiorcami. Warto też zaznaczyć, że w doktrynie przyjmuje się, że ww. określenia należy interpretować szeroko.

W szczególności dane zawarte w części II formularza ofertowego "WYKAZ PODWYKONAWCÓW" oraz dokumenty wskazane w § 13 ww. zarządzenia Prezesa NFZ w postaci promes lub umów z podwykonawcami lub oświadczeń o samodzielnym wykonywaniu umowy stanowią informację o charakterze organizacyjnym i technicznym, także są informacją handlową. Informacje te przede wszystkim wskazują wprost dane kontrahenta lub dane pozwalające na jego identyfikację, zakres przedmiotowy podwykonawstwa, czy okres współpracy. Sam zaś fakt współpracy z określonym podwykonawcą, w określonym zakresie, formie i czasie wskazuje sposób organizacji udzielania świadczeń i jednocześnie wskazuje w jakim zakresie dany podmiot samodzielnie nie wykonuje świadczeń. Umowy z podwykonawcami zawierają zaś szczegółowe zasady, w tym często warunki finansowe, współpracy kontrahentów i bez wątpienia są objęte tajemnicą handlową. Kwalifikacja tego typu danych jako danych stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (a więc też jako danych posiadających wartość gospodarczą, chociaż w przedmiotowej sprawie kwalifikacja taka nie jest wymagana) została dokonana przez orzecznictwo. Przykładowo można wskazać wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 21 grudnia 2006r. (sygn. akt IX Gc 2000/06, LEX nr 522317) w którym wskazano, że "Informacje dotyczące dostawców komponentów, oprzyrządowania niezbędnych do produkcji kosiarek mogą stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa o ile zostały podjęte działania w celu zachowania w poufności tych wiadomości" lub postanowienie Sądu Antymonopolowego z dnia 15 maja 1996 r. (sygn. akt XVII Amz 1/96), w którym stwierdzono, że "Stanowią w szczególności tajemnicę przedsiębiorstwa, rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (...) źródła zaopatrzenia i zbytu". Tym bardziej więc nie może budzić wątpliwości, że ww. informacje identyfikujące podwykonawców, wskazujące zakres podwykonawstwa lub umowne zasady współpracy z podwykonawcami spełniają przesłankę materialną tajemnicy przedsiębiorcy, o której mowa w art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Również dane zawarte w części V formularza ofertowego "WYKAZ SPRZĘTU", w części IV formularza ofertowego "WYKAZ PERSONELU", w części VI formularza ofertowego "SZCZEGÓŁY OFERTY" oraz w części VII formularza ofertowego "PODSUMOWANIE" spełniają przesłankę materialną tajemnicy przedsiębiorcy. Przede wszystkim w samym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2013r. wprost wskazano, że "element materialny tajemnicy przedsiębiorcy stanowi np. szczegółowy opis stosowanych technologii, urządzeń". Informacja techniczna obejmuje całokształt wiadomości dotyczących urządzeń eksploatowanych przez przedsiębiorcę, związanych z cyklem produkcyjnym, a już sama tylko informacja o rodzaju eksploatowanego urządzenia stanowi informację posiadającą wartość gospodarczą o charakterze technicznym i technologicznym. Skoro informacja o samym tylko rodzaju eksploatowanego urządzenia, jest już informacją o charakterze technicznym i technologicznym, to tym bardziej tak szczegółowe i kompleksowe dane jak wyżej wymienione (tj. nazwa i ilość sprzętu, model, numer seryjny, rok produkcji, data uzyskania sprzętu, dostępność sprzętu dla innych komórek, status dysponowania, posiadanie umowy serwisowej odnośnie konkretnego sprzętu, rodzaj dostępności) stanowią informację o charakterze technicznym i technologicznym posiadającą wartość gospodarczą (przy czym zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 5 kwietnia 2013r. wartość gospodarcza tych informacji nie jest konieczna do kwalifikacji informacji jako tajemnicy przedsiębiorcy). Analogiczny sposób oceny należy zastosować do danych dot. personelu (imię nazwisko, numer PESEL, numer prawa wykonywania zawodu, dostępny czy deklarowany, od kiedy pracownik będzie dostępny, grupa zawodowa, zawody/specjalności, wykształcenie, doświadczenie zawodowe, kompetencje, data uzyskania kompetencji, stopień specjalizacji, data uzyskania/data otwarcia specjalizacji, stanowisko, funkcja, miesięczny średni godzinowy czas pracy, liczba godzin pracy tygodniowo). W przypadku usług w zakresie udzielania świadczeń opieki zdrowotnej ogromne znaczenie ma bowiem dysponowanie profesjonalnym personelem, o określonym wykształceniu, doświadczeniu zawodowym i o ©kreślonych kwalifikacjach, gdyż to właśnie ww. czynniki, tj. szeroko rozumiana wiedza, doświadczenie i kompetencje personelu mają nieoceniony i decydujący wpływ na proces leczenia. Bez wątpienia więc również i ww. szczegółowe informacje dot. personelu mają swoisty charakter techniczny i technologiczny w specyficznym rodzaju usług świadczeń opieki zdrowotnej. Charakter organizacyjny natomiast posiadają informacje o czasie pracy, stanowiskach oraz funkcjach personelu, rodzaju dostępności sprzętu oraz dostępności sprzętu dla innych komórek organizacyjnych. Z kolei ww. dane zawarte w części VII formularza ofertowego "PODSUMOWANIE" wskazują wynikowo potencjał wykonawczy, oparty na zasobach wskazanych w ofercie. Wszystkie te informacje spełniają przesłankę materialną tajemnicy przedsiębiorcy. Z tych samych względów, które przedstawiono powyżej, również dane zawarte w części VIII formularza ofertowego "ANKIETY" stanowią materialnie informacje o charakterze technologicznym, technicznym i organizacyjnym. W tej części formularza ofertowego ponownie wskazane są bowiem informacje dot. personelu, sprzętu, zaplecza technicznego, dostępu do określonych badań, minimalne wymiary czasu pracy personelu o określonych kwalifikacjach.

Z kolei statuty zakładów opieki zdrowotnej szczegółowo wskazują ich organizację, w tym strukturę oraz podział zadań pomiędzy poszczególne jednostki organizacyjne, umowa spółki cywilnej szczegółowo wskazuje organizację współpracy (w tym zasady podziału zysków i strat) przedsiębiorców związanych umową spółki cywilnej, a polisa ubezpieczeniowa lub promesa zawarcia umowy odpowiedzialności cywilnej stanowi informację handlową podlegającą ochronie gdyż wskazuje na sytuację ekonomiczno-finansową przedsiębiorcy (por. np. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 15 lipca 2010r. w sprawie o sygn. akt [...], wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 lutego 2009r. w sprawie o sygn. akt [...]).

Organ wskazał również, że wnioskodawca zażądał pełnego zakresu informacji zawartych w ofertach konkurencyjnych oferentów. Wszystkie powyższe dane obejmują więc kompletny opis dotyczący organizacji udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, ze wskazaniem danych technicznych i technologicznych poprzez wskazanie szczegółowych danych personelu i jego czasu pracy, zaplecza technicznego ze szczegółowym opisem sprzętu, zakresu i formy ewentualnego podwykonawstwa, wraz ze wskazaniem potencjału wykonawczego tak zorganizowanej działalności. Wszystkie te dane łącznie, jako całość, w tym szczególnym zestawie i zespole elementów stanowią tajemnicę przedsiębiorcy, nawet jeżeli pojedyncze elementy samodzielnie takiego przymiotu nie posiadałyby. Szeroki zakres, szczegółowość oraz kompleksowość żądanej informacji w zakresie udzielania określonych świadczeń opieki zdrowotnej dodatkowo uzasadniają kwalifikację ww. danych jako danych zawierających element materialny tajemnicy przedsiębiorcy. W celu zaś ustalenia, czy zachodzi przesłanka formalna objęcia ww. danych ochroną tajemnicy przedsiębiorcy, organ zwrócił się do wszystkich oferentów z zapytaniem, czy wyrażają wolę zachowania tych danych w poufności, na co odpowiedzieli w sposób oznaczający brak zgody na ujawnienie tych danych.

W tym zakresie organ wskazał, że odmowa dostępu do informacji publicznej ze względu na art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej zasadnie obejmuje informacje, które spełniają materialne i formalne przesłanki tajemnicy przedsiębiorcy i co do których nie wyrażono zgody na ich udostępnienie Szpitalowi Miejskiemu w R. sp. z o.o., tj.:

1) w ofercie Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w P.:

a. ww. dane zawarte w części II formularza ofertowego "WYKAZ PODWYKONAWCÓW" ,

b. ww. dane zawarte części IV formularza ofertowego "WYKAZ PERSONELU"

wskazujące w odniesieniu do personelu imię, nazwisko, numer PESEL oraz numer

prawa wykonywania zawodu

c. ww. dane zawarte części VI formularza ofertowego "SZCZEGÓŁY OFERTY"

wskazujące w odniesieniu do personelu imię, nazwisko, numer PESEL oraz numer prawa wykonywania zawodu,

d. ww. dane zawarte część VIII formularza ofertowego "ANKIETY" zawierające odpowiedź na pytanie, czy oferent zapewnia całodobowy dostęp do realizacji badań rezonansu magnetycznego

e. ww. dokumenty lub oświadczenia wskazane w § 13 zarządzenia Nr [...] Prezesa NFZ z dnia 31 sierpnia 2010r. w postaci promes/y lub umów/owy z podwykonawcami lub oświadczenie o samodzielnym wykonywaniu umowy oraz polisy ubezpieczeniowej lub promesa zawarcia umowy odpowiedzialności cywilnej

2) w ofercie Szpitala Specjalistycznego [...] w K.: ww. dane zawarte w części II formularza ofertowego "WYKAZ PODWYKONAWCÓW" , zawarte w części IV formularza ofertowego "WYKAZ PERSONELU", zawarte w części V formularza ofertowego "WYKAZ SPRZĘTU", dane zawarte w części VI formularza ofertowego "SZCZEGÓŁY OFERTY", dane zawarte w części VII formularza ofertowego "PODSUMOWANIE" oraz ww. dokumenty lub oświadczenia wskazane w § 13 zarządzenia Nr [...] Prezesa NFZ z dnia 31 sierpnia 2010r. w postaci promes/y lub umów/owy z podwykonawcami lub oświadczenia o samodzielnym wykonywaniu umowy

3) w ofercie [...] Szpitala Specjalistycznego [...]: ww. dane zawarte w części II formularza ofertowego "WYKAZ PODWYKONAWCÓW", w części IV formularza ofertowego "WYKAZ PERSONELU", w części V formularza ofertowego "WYKAZ SPRZĘTU", w części VI formularza ofertowego "SZCZEGÓŁY OFERTY", w części VII formularza ofertowego "PODSUMOWANIE", w części VIII formularza ofertowego "ANKIETY" oraz dokumenty lub oświadczenia wskazane w § 13 zarządzenia Nr [...] Prezesa NFZ z dnia 31 sierpnia 2010r. w postaci promes/y lub umów/owy z podwykonawcami lub oświadczenia o samodzielnym wykonywaniu umowy

4) w ofercie Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego [...] w K.: ww. dane zawarte w części II formularza ofertowego "WYKAZ PODWYKONAWCÓW", w części IV formularza ofertowego "WYKAZ PERSONELU", w części V formularza ofertowego "WYKAZ SPRZĘTU", w części VI formularza ofertowego "SZCZEGÓŁY OFERTY", w części VII formularza ofertowego "PODSUMOWANIE", w części VIII formularza ofertowego "ANKIETY" oraz dokumenty lub oświadczenia wskazane w § 13 zarządzenia Nr [...] Prezesa NFZ z dnia 31 sierpnia 2010r. w postaci statutu zoz, promes/y lub umów/owy z podwykonawcami lub oświadczenie o samodzielnym wykonywaniu umowy oraz polisy ubezpieczeniowej lub promesy zawarcia umowy odpowiedzialności cywilnej.

5) w ofercie Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej - Szpital [...] w K.: ww. dane zawarte w części II formularza ofertowego "WYKAZ PODWYKONAWCÓW", w części IV formularza ofertowego "WYKAZ PERSONELU", w części V formularza ofertowego "WYKAZ SPRZĘTU", w części VI formularza ofertowego "SZCZEGÓŁY OFERTY", w części VII formularza ofertowego "PODSUMOWANIE", w części VIII formularza ofertowego "ANKIETY" oraz dokumenty lub oświadczenia wskazane w § 13 zarządzenia Nr [...] Prezesa NFZ z dnia 31 sierpnia 2010r. w postaci promes/y lub umów/owy z podwykonawcami lub oświadczenie o samodzielnym wykonywaniu umowy

6) w ofercie Zakładu Opieki Zdrowotnej Szpital Położniczo-Ginekologiczny "[...]": ww. dane zawarte w części II formularza ofertowego "WYKAZ PODWYKONAWCÓW", w części IV formularza ofertowego "WYKAZ PERSONELU", w części V formularza ofertowego "WYKAZ SPRZĘTU", w części VI formularza ofertowego "SZCZEGÓŁY OFERTY", w części VII formularza ofertowego "PODSUMOWANIE", w części VIII formularza ofertowego "ANKIETY" oraz dokumenty lub oświadczenia wskazane w § 13 zarządzenia Nr [...] Prezesa NFZ z dnia 31 sierpnia 2010r. w postaci statutu zoz, promes/y lub umów/owy z podwykonawcami lub oświadczenia o samodzielnym wykonywaniu umowy oraz polisy ubezpieczeniowej lub promesy zawarcia umowy odpowiedzialności cywilnej. 7) w ofercie Zespołu Opieki Zdrowotnej w D.: ww. dane zawarte w części II formularza ofertowego "WYKAZ PODWYKONAWCÓW", w części IV formularza ofertowego "WYKAZ PERSONELU", w części V formularza ofertowego "WYKAZ SPRZĘTU", w części VI formularza ofertowego "SZCZEGÓŁY OFERTY", w części VII formularza ofertowego "PODSUMOWANIE", w części VIII formularza ofertowego "ANKIETY" oraz dokumenty lub oświadczenia wskazane w § 13 zarządzenia Nr [...] Prezesa NFZ z dnia 31 sierpnia 2010r. w postaci promes/y lub umów/owy z podwykonawcami lub oświadczenia o samodzielnym wykonywaniu umowy.

Z kolei odmowa dostępu do informacji publicznej ze względu na art. 5 ust. l ustawy o dostępie do informacji publicznej zasadnie obejmuje informacje, które stanowią dane osobowe i podlegają ochronie przewidzianej w ustawie z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, tj.: dane zawarte we wszystkich ofertach w części IV formularzy ofertowych "WYKAZ PERSONELU" oraz w części VI formularzy ofertowych "SZCZEGÓŁY OFERTY" w zakresie zawierającym imię i nazwisko personelu, numer PESEL personelu, numer prawa wykonywania zawodu personelu oraz dane osobowe pełnomocnika, w przypadku jego ustanowienia.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na powyższą decyzję złożył Szpital Miejski w R. sp. z o.o. w R., zarzucając naruszenie:

- prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 2 zd. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej w związku żart. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji poprzez przyjęcie, że informacje zawarte w ofertach stanowią tajemnicę przedsiębiorcy;

- prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 1 u.d.i.p. w związku z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o ochronie danych osobowych poprzez przyjęcie, że informacje zawarte w ofertach objęte są ochroną określoną w ustawie.

W uzasadnieniu zarzutów podano, że w zakresie ochrony danych osobowych organ mógł zanonimizować imiona i nazwiska a nie anonimizować pozostałych danych. Dzięki takiemu zabiegowi zachowane by było prawo do ochrony danych osobowych, a skarżący mógłby zweryfikować prawidłowość danych podanych w ofercie i w konsekwencji ilość punktacji, jaką zdobyła określona oferta. Zanonimizowanie wszystkich danych wyklucza jakąkolwiek możliwość weryfikacji ofert i prawidłowość zadysponowania przez Dyrektora olbrzymich środków pieniężnych. Natomiast w zakresie imion i nazwisk osób udzielających świadczeń oraz godzin i miejsca udzielania świadczeń obowiązujące przepisy m.in. ustawy z dnia 15 kwietnia 2011r. o działalności leczniczej wyłączają możliwość ochrony danych osobowych.

W zakresie odmowy ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa strona skarżąca podała, iż wnioskowane informacje zawarte w części formularza ofertowego "WYKAZ PODWYKONAWCÓW", "WYKAZ PERSONELU", "WYKAZ SPRZĘTU" są powszechnie znane lub takie, o których treści każdy nimi zainteresowany może się legalnie dowiedzieć. Skarżący nie żąda dostępu do określonych umów, a jedynie do danych zawartych w treści w ofert. Jeżeli częścią ofert są umowy, to umowy te winny być ewentualnie zanonimizowane jedynie w części, jeżeli zawierają tajemnicę przedsiębiorcy, a nie w całości spotkać się z odmową ich udostępnienia. Same oferty zawierają jedynie wykaz podwykonawców z informacją o umowach podwykonawstwa, w przypadku gdy w warunkach zawierania umów lub we wzorze umowy dopuszczone jest zlecanie podwykonawcom udzielania świadczeń opieki zdrowotnej. Natomiast informacje zawarte w części VII formularza ofertowego "PODSUMOWANIE" również nie stanowią tajemnicy przedsiębiorcy ponieważ są to informacje powszechnie znane lub takie, o których treści każdy nimi zainteresowany może się legalnie dowiedzieć. Cena jednostki rozliczeniowej, ich liczba i wartość całej oferty są podstawą do ustalenia wartości umowy zawieranej pomiędzy Narodowym Funduszem Zdrowia a oferentem. Te zaś dane objęte są obowiązkiem informacyjnym wynikającym z treści art. 135 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.).

W oparciu o powyższe strona skarżąca wniosła o uchylenie decyzji obu instancji i zasądzenie kosztów.

W odpowiedzi na skargę skarżony organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25. 07. 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej. W myśl art.1 ustawy z dnia 30. 08. 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), w skrócie p.p.s.a. kontrola ta odbywa się na zasadach określonych w przepisach tej ustawy. Zgodnie z brzmieniem art. 3 § 2 pkt. 1 p.p.s.a. w zw. z art. 21 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach ze skarg na decyzje w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej.

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w myśl poglądu wyrażonego przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku przytoczonym w części historycznej uzasadnienia, którym poglądem sąd rozpoznający niniejszą sprawę jest związany, aktualnie nie może budzić wątpliwości, że informacja, której udostępnienia domaga się strona skarżąca, jest informacją publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, a skarżony podmiot jest w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 4 w/w ustawy podmiotem, zobowiązanym do jej udostępnienia.

Istotą problemu w sprawie pozostaje natomiast wykładnia art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, w kontekście żądanej przez stronę skarżącą informacji. Przepis ten stanowi:

"Art. 5. 1. Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych.

2. Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa.

3. Nie można, z zastrzeżeniem ust. 1 i 2, ograniczać dostępu do informacji o sprawach rozstrzyganych w postępowaniu przed organami państwa, w szczególności w postępowaniu administracyjnym, karnym lub cywilnym, ze względu na ochronę interesu strony, jeżeli postępowanie dotyczy władz publicznych lub innych podmiotów wykonujących zadania publiczne albo osób pełniących funkcje publiczne - w zakresie tych zadań lub funkcji.

4. Ograniczenia dostępu do informacji w sprawach, o których mowa w ust. 3, nie naruszają prawa do informacji o organizacji i pracy organów prowadzących postępowania, w szczególności o czasie, trybie i miejscu oraz kolejności rozpatrywania spraw".

Wykładnia zacytowanego artykułu prowadzi do wniosku, że ma on charakter ogólny w tym rozumieniu, iż odsyła do przepisów, które szczegółowo określają zakres i zasady udostępniania ustawowo chronionych tajemnic, w tym ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy (ust. 1 i 2 ), a ponadto, że - z zastrzeżeniem ust. 1 i 2 - nie można ograniczać dostępu do informacji o sprawach rozstrzyganych w postępowaniu administracyjnym, ze względu na ochronę interesu strony, jeżeli postępowanie dotyczy podmiotów wykonujących zadania publiczne - w zakresie tych zadań lub funkcji.

Drugim decydującym elementem mającym wpływ na ocenę zgodności z prawem zaskarżonej decyzji jest zmiana stanu prawnego w istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy zakresie. Podkreślić należy, że zmiana ta nastąpiła w toku rozpoznawania wniosku strony skarżącej o udostępnienie informacji publicznej i nie została dostrzeżona przez skarżony podmiot. Powyższe uchybienie stanowi podstawę do uchylenia tak zaskarżonej, jak i poprzedzającej ją decyzji. Czyni też nieaktualnymi część wywodów prawnych zawartych w uzasadnieniu wyroku NSA o sygn. akt l OSK 193/13.

Otóż w dniu 21 listopada 2013 roku, a zatem 5 dni przed wydaniem zaskarżonej decyzji, znowelizowany został art. 135 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Jego dotychczasowa treść obejmowała swoim zakresem jedynie umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, stanowiła że są one jawne oraz określała sposób realizacji zasady jawności tych umów przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Artykułem 1 pkt 5 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 6 listopada 2013 r.), z dniem 21 listopada 2013 r. diametralnie zmieniona została jego treść. Obowiązujące od w/w daty brzmienie tego przepisu jest następujące:

"Art. 135. 1. Oferty złożone w postępowaniu o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej oraz umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej są jawne.

2. Fundusz realizuje zasadę jawności:

1) umów - przez zamieszczenie na swojej stronie internetowej informacji o każdej zawartej umowie, z uwzględnieniem maksymalnej kwoty zobowiązania Funduszu wobec świadczeniodawcy wynikającej z zawartej umowy, rodzaju, liczby i ceny zakupionych świadczeń albo rodzaju zakupionych świadczeń, liczby jednostek rozliczeniowych (miara przyjęta do określenia wartości świadczenia opieki zdrowotnej w określonym zakresie lub rodzaju, w szczególności: punkt, porada, osobodzień) wyrażających wartość świadczenia oraz cenę jednostki rozliczeniowej, a także maksymalnej kwoty zobowiązania Funduszu wobec świadczeniodawcy wynikającej ze wszystkich zawartych umów;

2) ofert, z wyłączeniem informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorcy, które zastrzeżone zostały przez świadczeniodawcę - w szczególności przez umożliwienie wglądu do tych ofert.

3. Informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 1, zamieszcza się w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej".

Tak więc obecnie art. 135 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej obejmuje swoim zakresem także oferty złożone w postępowaniu o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, stanowiąc że co do zasady są one jawne oraz reguluje jak zasada realizacji jawności ofert jest realizowana. Z aktualnej treści art. 135 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej wynika zatem, że ustanawia on zasadę, że oferty i umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej są jawne. Reguluje sposób realizacji zasady jawności i szczegółowo wskazuje, w jakich sytuacjach, z jakich przyczyn oraz jakie informacje mogą nie zostać udostępnione do wglądu. Taki sposób redakcji oraz zakres regulacji objęty tym przepisem, prowadzi do wniosku, że mimo iż został on umieszczony w dziale regulującym postępowanie w sprawie zawarcia umów ze świadczeniodawcami, winien być traktowany jako przepis, który w sposób szczególny, zarówno w stosunku do art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, jak i przepisów ustawy o ochronie danych osobowych, reguluje kwestię jawności i udostępniania ofert złożonych w postępowaniu o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

W aktualnym stanie prawnym wyłączone z udostępnienia do wglądu mogą zostać zatem tylko te informacje zawarte w ofertach, które stanowią tajemnicę przedsiębiorcy i zostały zastrzeżone przez świadczeniodawcę.

Nie podlegają natomiast wyłączeniu z udostępnienia informacje zawarte w ofertach, ze względu na prywatność osoby fizycznej, jak np. nr pesel, czy imię i nazwisko. Dodać w tym miejscu można, że w ocenie sądu rozpoznającego sprawę, również w poprzednio obowiązującym stanie prawnym brak było podstaw do odmowy udostępniania tych informacji, które organ uznał za podlegające ochronie jako dane osobowe. Związane jest to z uchyleniem z dniem 7 marca 2011 roku art. 29 i art. 30 ustawy o ochronie danych osobowych. Uchylenie tych przepisów oznacza, że od w/w daty ocena dopuszczalności udostępniania danych osobowych powinna być dokonywana na podstawie art. 23 ustawy o ochronie danych osobowych, gdy chodzi o dane zwykłe, i art. 27 w/w ustawy, gdy chodzi o dane sensytywne. Z uwagi jednak na zmianę art. 135 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, aktualnie nie zachodzi konieczność przedstawiania szerszych wywodów na temat wykładni art. 23 i art. 27 ustawy o ochronie danych osobowych, po jej nowelizacji od dnia 7 marca 2011 roku.

Przechodząc do dalszych rozważań, w pierwszej kolejności wskazać należy, że mimo zmiany art. 135 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, nadal w pełni aktualne pozostają poglądy prawne wyrażone w uzasadnieniu wyroku NSA o sygn. akt l OSK 192/13, odnośnie tego, co stanowi tajemnicę przedsiębiorcy.

W myśl tych poglądów, na tajemnicę przedsiębiorcy składają się dwa elementy: materialny (np. szczegółowy opis stosowanych technologii, urządzeń) oraz formalny - wola konkretnego przedsiębiorcy utajnienia danych informacji. Przedstawione stanowisko w pełni koresponduje z aktualną treścią art. 135 ust. 2 pkt 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, który odwołuje się do "informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorcy" - "które zastrzeżone zostały przez świadczeniodawcę". Tak więc aby organ mógł odmówić udostępnienia konkretnej informacji zawartej w ofercie, musi zachodzić koniunkcja elementów: materialnego i formalnego tajemnicy przedsiębiorcy. Dokonując zdefiniowania materialnego elementu tajemnicy przedsiębiorcy, należy również powołać się na wywód NSA, zgodnie z którym "w myśl art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, tajemnicę przedsiębiorstwa stanowią nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Tajemnicę przedsiębiorcy wyprowadza się z tajemnicy przedsiębiorstwa i pojęcia te w zasadzie pokrywają się zakresowo, chociaż tajemnica przedsiębiorcy w niektórych sytuacjach może być rozumiana szerzej. Tajemnicę przedsiębiorcy stanowią więc informacje znane jedynie określonemu kręgowi osób i związane z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością, wobec których podjął on wystarczające środki ochrony w celu zachowania ich poufności (nie jest wymagana przesłanka gospodarczej wartości informacji jak przy tajemnicy przedsiębiorstwa).Informacja staje się "tajemnicą", kiedy przedsiębiorca przejawi wolę zachowania jej jako niepoznawalnej dla osób trzecich. Nie traci natomiast swojego charakteru przez to, że wie o niej pewne ograniczone grono osób zobowiązanych do dyskrecji (np. pracownicy przedsiębiorstwa). Utrzymanie danych informacji jako tajemnicy wymaga więc podjęcia przez przedsiębiorcę działań zmierzających do wyeliminowania możliwości dotarcia do nich przez osoby trzecie w normalnym toku zdarzeń, bez konieczności podejmowania szczególnych starań".

Podkreślić w tym miejscu ponadto należy, że nie jest wystarczające ogólnikowe wskazanie, iż dane zawarte w ofertach zawierają tajemnicę przedsiębiorcy (również taki pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 5 kwietnia 2013r., sygn. akt I OSK 192/13, a Sąd rozpoznający sprawę w całości go podziela). W takiej bowiem sytuacji doszłoby do wypaczenia sensu i celu przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, jak również art. 135 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej w obecnym brzmieniu. Uregulowania te służą zapewnieniu transparentności w postępowaniach o zawarcie umów o świadczenie usług zdrowotnych z NFZ, który to podmiot realizując konstytucyjnie zagwarantowane prawo obywateli w zakresie ochrony zdrowia, wykorzystuje na ten cel znaczne środki publiczne.

Dokonując oceny zaskarżonej decyzji na tej płaszczyźnie, podkreślić należy, że analiza treści jej uzasadnienia i przedłożonych akt administracyjnych prowadzi do wniosku, że skarżony podmiot nie tylko, że nie zastosował się do obowiązujących w chwili wydawania decyzji przepisów, ale również nie dokonał ustaleń koniecznych do zdefiniowania elementu materialnego tajemnicy przedsiębiorcy. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, przytoczone zostały co prawda poglądy NSA odnośnie tego, co składa się na element materialny tajemnicy przedsiębiorcy, jednakże do poglądów tych organ w praktyce się nie zastosował. Swoje rozstrzygnięcie oparł wyłącznie na woli oferenta, nie dokonując ustaleń, mających umożliwić ocenę, czy dana informacja może być uznana za tajemnicę przedsiębiorcy z uwagi na jej element materialny. Z akt administracyjnych nie wynika bowiem, aby skarżony organ podjął jakiekolwiek działania, mające na celu wyjaśnienie, czy podane w ofertach przez potencjalnego świadczeniodawcę informacje: techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne, są informacjami nieujawnionymi do wiadomości publicznej, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Organ ograniczył się tylko do wysłania formularza, gdzie oferent miał jedynie zaznaczyć "X" w rubryce, w której zawarto pytania: czy określona informacja stanowi jego zdaniem tajemnicę przedsiębiorcy, czy na jej udostępnienie wyraża zgodę, czy też nie. Taki sposób przeprowadzenia postępowania jednoznacznie wskazuje na to, że skarżony podmiot w ogóle nie zastosował się do powyżej przedstawionych poglądów NSA.

Rozpoznając ponownie sprawę organ powinien uwzględnić aktualnie obowiązujące w chwili orzekania przepisy prawa oraz zastosować się do powyżej przedstawionych poglądów prawnych. W szczególności winien dokonać oceny, czy informacje zawarte w konkretnej ofercie stanowią tajemnicę przedsiębiorcy, ocena ta winna być dokonana przy uwzględnieniu obydwu elementów tego pojęcia tj materialnego i formalnego, przy czym dokonując ustaleń i oceny elementu materialnego definicji tajemnicy przedsiębiorcy, organ zobowiązany jest zastosować się do przedstawionych w uzasadnieniu wytycznych. W szczególności zaznaczyć należy, że ocena ta ma być dokonana z uwzględnieniem poglądu, że dla uznania konkretnej informacji za tajemnicę przedsiębiorcy, nie jest wystarczające ogólnikowe (nie zawierające opartego na faktach uzasadnienia) wskazanie, iż dana informacja zawarta w ofercie zawiera tajemnicę przedsiębiorcy.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 "a" i pkt "c" p.p.s.a., przy czym o kosztach na podstawie art. 200 w/w ustawy.