I SA/Ol 466/14
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie
2014-08-28Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Anna Ambroziak /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie Anna Ambroziak po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku B. G. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi B. G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie: podatku od towarów i usług za grudzień 2011 r. postanawia odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w postaci zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego
Uzasadnienie
W piśmie z dnia 11 kwietnia 2014 r. zatytułowanym "Skarga na decyzję Dyrektora Izby Skarbowe z dnia "[...]" pełnomocnik B. G.– M. L. wniósł m.in. o zwolnienie od koszów sądowych w całości i ustanowienie "pełnomocnika procesowego". W odpowiedzi na wezwanie tut. Sądu pełnomocnik skarżącej złożył wniosek na urzędowym formularzu wniosków PPF. Nadto przedłożył pismo z dnia 13.06.2014 r., w którym m. in. oświadczył, że obecnie z powodów rodzinnych nie utrzymuje ze stroną stosunków rodzinnych stąd też, nie znana jest mu obecna sytuacja rodzinna i majątkowa skarżącej. Stwierdził także, że dla "uściślenia" oświadczenia przedstawionego na formularzu PPF niezbędna jest pomoc pełnomocnika, którego zadań nie może wykonywać z uwagi na sprawy rodzinne. W złożonym zaś formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy z dnia 14 czerwca 2014 r. podpisanym przez pełnomocnika M. L. w rubrykach 5, 6, 7.1 – mieszkanie, 8, 9, 10 i 11 złożył oświadczenie "nie posiadam informacji" , natomiast w rubryce 7.1- dom, nieruchomość rolna, inne nieruchomości stwierdził "Nie posiadam". Do wniosku załączył orzeczenie o stopniu niepełnosprawności M. L. z dnia 02.12.2013 r.
W związku z powyższym pismem z dnia 5 sierpnia 2014 r. na podstawie art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., Referendarz sądowy wezwał skarżącą B. G. do złożenia oświadczeń o sytuacji życiowej i materialnej wnioskodawczyni. Wezwanie skierowano do reprezentującego stronę pełnomocnika M. L.
W odpowiedzi na wezwanie pełnomocnik skarżącej pismem z dnia 12.08.2014 r. stwierdził, że B. G. prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z małoletnią córką. Oświadczył, że nie zna dochodów skarżącej, ani kosztów utrzymania. Z posiadanych informacji pełnomocnika wynika, że ze względu na zaległości w opłatach, skarżącej odcięto dostawy gazu do mieszkania. Nadto pełnomocnik stwierdził, że B. G. posiada mieszkanie pod adresem "[...]", które wykupiła z zasobów gminy. Nie posiada zaś wiedzy odnośnie własności wyposażenia mieszkania, gdyż w mieszkaniu tym zameldowana jest pełnoletnia córka skarżącej – A G.
Pełnomocnik wniósł również o wyznaczenie skarżącej "pełnomocnika procesowego w osobie legalisty do prowadzenia jej spraw w szczególności do złożenia skargi kasacyjnej". Stwierdził, że sytuacja rodzinna utrudnia mu wykonywanie obowiązków pełnomocnika strony, natomiast nie ma możliwości przekazania stronie oświadczenia o wypowiedzeniu pełnomocnictwa. W związku z powyższy wniósł o ustanowienie pełnomocnika w "osobie profesjonalisty" w celu udzielenia odpowiedzi na pytania Sądu.
Mając na uwadze powyższe zważono, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Należy mieć na względzie fakt, że instytucja prawa pomocy stanowi wyjątek od wyrażonej w art. 199 p.p.s.a. zasady ponoszenia przez stronę kosztów postępowania związanych ze swoim udziałem w sprawie. Odstępstwo od tej zasady ma na celu zagwarantowanie prawa do sądu osobom, których obiektywnie nie stać na poniesienie kosztów postępowania. Ciężar wykazania przesłanek warunkujących przyznanie prawa pomocy spoczywa na wnioskodawcy, toteż okoliczności stanowiące podstawę faktyczną przyznania wnioskowanych uprawnień procesowych powinny być należycie uprawdopodobnione.
Orzecznictwo sądów administracyjnych stoi na jednolitym stanowisku, iż niezłożenie wszystkich wymienionych w art. 255 p.p.s.a. oświadczeń i dokumentów źródłowych, które powinny obrazować sytuację majątkową wnioskodawcy, należy ocenić jako niewypełnienie ciążącego na wnioskodawcy obowiązku współdziałania z sądem rozpoznającym wniosek o prawo pomocy, co stanowi podstawę do oddalenia wniosku (postanowienie NSA z dnia 1 marca 2006 r., sygn. akt II OZ 235/06, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, postanowienie NSA z dnia 24 marca 2005 r., sygn. akt I OZ 128/05, niepubl.).
W świetle powyższych uwag należy stwierdzić, że skarżąca nie przestawiła zarówno w formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy jak i na wezwanie w trybie art. 255 p.p.s.a. oświadczeń, na podstawie których byłoby możliwe ustalenie jej możliwości finansowych, a tym samym stwierdzenie, czy spełnia przesłanki do przyznania prawa pomocy. Podkreślić należy, że konsekwencją niezłożenia oświadczenia w formularzu wniosku, jak i niewykonania wezwania była niemożliwość dokonania niezbędnych ustaleń faktycznych w jakimkolwiek aspekcie sytuacji, czy to życiowej, czy też materialnej wnioskodawczyni, co wyłączyło jakąkolwiek ocenę jej możliwości płatniczych. Nie można wszak stwierdzić w udokumentowany i pewny sposób wysokości dochodów i wydatków jej gospodarstwa domowego, a nawet tego, jakie osoby to gospodarstwo tworzą.
Nadto rozpoznający sprawę stwierdza, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy skarżącą obciąża ryzyko wyboru pełnomocnika. W orzecznictwie sądowym jak i w doktrynie prawniczej ugruntował się pogląd, że pełnomocnik również nie profesjonalny jest wyposażony przez mocodawcę w umocowanie do dokonywania czynności prawnych w imieniu i ze skutkami dla mocodawcy. Zatem należy stwierdzić, że mocodawca (strona) ponosi ryzyko ujemnych skutków działania bądź zaniechania pełnomocnika procesowego (por. m.in. postanowienia NSA: z dnia 11 stycznia 2012 r., sygn. akt I GZ 231/11; z dnia 25 stycznia 2012 r., sygn. akt II OZ 2/12). Podkreślić również należy, że ustanowienie pełnomocnika w postępowaniu nie pozbawia strony możliwości wykonywania czynności procesowych, lecz nie wyłącza zasady określonej w art. 67 § 5 P.p.s.a. Według niej jeżeli ustanowiono pełnomocnika lub osobę upoważnioną do odbioru pism w postępowaniu sądowym, doręczenia należy dokonać tym osobom. Przepis ten ma charakter obligatoryjny, toteż jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, to doręczenie dokonane do jej rąk jest wadliwe i bezskuteczne, więc nie wywiera skutku procesowego (zob. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 marca 2012 r., sygn. akt II OSK 1052/11, LEX nr 1219054). Dlatego, w takiej sytuacji jak w przedmiotowej sprawie, gdzie pełnomocnik podnosi, że "obecna sytuacja rodzinna utrudnia mu wykonywanie obowiązków Pełnomocnika strony" do czasu skutecznego wypowiedzenia pełnomocnictwa przez jedną ze stron umowy (tj. mocodawcę lub ustanowionego pełnomocnika) nawet nie można domagać się doręczania korespondencji wprost do strony (tak postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 stycznia 2012 r., sygn. akt I OZ 15/12, LEX nr 1110129). Rzeczą pełnomocnika i przyjętego przez niego sposobu komunikowania się z mocodawcą, jest skuteczne wypowiedzenie pełnomocnictwa, dopóki zaś tego nie uczyni obowiązkiem pełnomocnika jest powiadomienie strony (mocodawcy) o wezwaniu i o jego konsekwencjach prawnych oraz zapewnienie tego, by wezwanie to zostało właściwie wykonane (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 marca 2011 r., sygn. akt I OSK 2057/10, LEX nr 1079742). W niniejszej sprawie pełnomocnik strony tego nie uczynił.
Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 w związku z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 p.p.s.a. postanowiono jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Anna Ambroziak /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie Anna Ambroziak po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku B. G. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi B. G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie: podatku od towarów i usług za grudzień 2011 r. postanawia odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w postaci zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego
Uzasadnienie
W piśmie z dnia 11 kwietnia 2014 r. zatytułowanym "Skarga na decyzję Dyrektora Izby Skarbowe z dnia "[...]" pełnomocnik B. G.– M. L. wniósł m.in. o zwolnienie od koszów sądowych w całości i ustanowienie "pełnomocnika procesowego". W odpowiedzi na wezwanie tut. Sądu pełnomocnik skarżącej złożył wniosek na urzędowym formularzu wniosków PPF. Nadto przedłożył pismo z dnia 13.06.2014 r., w którym m. in. oświadczył, że obecnie z powodów rodzinnych nie utrzymuje ze stroną stosunków rodzinnych stąd też, nie znana jest mu obecna sytuacja rodzinna i majątkowa skarżącej. Stwierdził także, że dla "uściślenia" oświadczenia przedstawionego na formularzu PPF niezbędna jest pomoc pełnomocnika, którego zadań nie może wykonywać z uwagi na sprawy rodzinne. W złożonym zaś formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy z dnia 14 czerwca 2014 r. podpisanym przez pełnomocnika M. L. w rubrykach 5, 6, 7.1 – mieszkanie, 8, 9, 10 i 11 złożył oświadczenie "nie posiadam informacji" , natomiast w rubryce 7.1- dom, nieruchomość rolna, inne nieruchomości stwierdził "Nie posiadam". Do wniosku załączył orzeczenie o stopniu niepełnosprawności M. L. z dnia 02.12.2013 r.
W związku z powyższym pismem z dnia 5 sierpnia 2014 r. na podstawie art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., Referendarz sądowy wezwał skarżącą B. G. do złożenia oświadczeń o sytuacji życiowej i materialnej wnioskodawczyni. Wezwanie skierowano do reprezentującego stronę pełnomocnika M. L.
W odpowiedzi na wezwanie pełnomocnik skarżącej pismem z dnia 12.08.2014 r. stwierdził, że B. G. prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z małoletnią córką. Oświadczył, że nie zna dochodów skarżącej, ani kosztów utrzymania. Z posiadanych informacji pełnomocnika wynika, że ze względu na zaległości w opłatach, skarżącej odcięto dostawy gazu do mieszkania. Nadto pełnomocnik stwierdził, że B. G. posiada mieszkanie pod adresem "[...]", które wykupiła z zasobów gminy. Nie posiada zaś wiedzy odnośnie własności wyposażenia mieszkania, gdyż w mieszkaniu tym zameldowana jest pełnoletnia córka skarżącej – A G.
Pełnomocnik wniósł również o wyznaczenie skarżącej "pełnomocnika procesowego w osobie legalisty do prowadzenia jej spraw w szczególności do złożenia skargi kasacyjnej". Stwierdził, że sytuacja rodzinna utrudnia mu wykonywanie obowiązków pełnomocnika strony, natomiast nie ma możliwości przekazania stronie oświadczenia o wypowiedzeniu pełnomocnictwa. W związku z powyższy wniósł o ustanowienie pełnomocnika w "osobie profesjonalisty" w celu udzielenia odpowiedzi na pytania Sądu.
Mając na uwadze powyższe zważono, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Należy mieć na względzie fakt, że instytucja prawa pomocy stanowi wyjątek od wyrażonej w art. 199 p.p.s.a. zasady ponoszenia przez stronę kosztów postępowania związanych ze swoim udziałem w sprawie. Odstępstwo od tej zasady ma na celu zagwarantowanie prawa do sądu osobom, których obiektywnie nie stać na poniesienie kosztów postępowania. Ciężar wykazania przesłanek warunkujących przyznanie prawa pomocy spoczywa na wnioskodawcy, toteż okoliczności stanowiące podstawę faktyczną przyznania wnioskowanych uprawnień procesowych powinny być należycie uprawdopodobnione.
Orzecznictwo sądów administracyjnych stoi na jednolitym stanowisku, iż niezłożenie wszystkich wymienionych w art. 255 p.p.s.a. oświadczeń i dokumentów źródłowych, które powinny obrazować sytuację majątkową wnioskodawcy, należy ocenić jako niewypełnienie ciążącego na wnioskodawcy obowiązku współdziałania z sądem rozpoznającym wniosek o prawo pomocy, co stanowi podstawę do oddalenia wniosku (postanowienie NSA z dnia 1 marca 2006 r., sygn. akt II OZ 235/06, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, postanowienie NSA z dnia 24 marca 2005 r., sygn. akt I OZ 128/05, niepubl.).
W świetle powyższych uwag należy stwierdzić, że skarżąca nie przestawiła zarówno w formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy jak i na wezwanie w trybie art. 255 p.p.s.a. oświadczeń, na podstawie których byłoby możliwe ustalenie jej możliwości finansowych, a tym samym stwierdzenie, czy spełnia przesłanki do przyznania prawa pomocy. Podkreślić należy, że konsekwencją niezłożenia oświadczenia w formularzu wniosku, jak i niewykonania wezwania była niemożliwość dokonania niezbędnych ustaleń faktycznych w jakimkolwiek aspekcie sytuacji, czy to życiowej, czy też materialnej wnioskodawczyni, co wyłączyło jakąkolwiek ocenę jej możliwości płatniczych. Nie można wszak stwierdzić w udokumentowany i pewny sposób wysokości dochodów i wydatków jej gospodarstwa domowego, a nawet tego, jakie osoby to gospodarstwo tworzą.
Nadto rozpoznający sprawę stwierdza, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy skarżącą obciąża ryzyko wyboru pełnomocnika. W orzecznictwie sądowym jak i w doktrynie prawniczej ugruntował się pogląd, że pełnomocnik również nie profesjonalny jest wyposażony przez mocodawcę w umocowanie do dokonywania czynności prawnych w imieniu i ze skutkami dla mocodawcy. Zatem należy stwierdzić, że mocodawca (strona) ponosi ryzyko ujemnych skutków działania bądź zaniechania pełnomocnika procesowego (por. m.in. postanowienia NSA: z dnia 11 stycznia 2012 r., sygn. akt I GZ 231/11; z dnia 25 stycznia 2012 r., sygn. akt II OZ 2/12). Podkreślić również należy, że ustanowienie pełnomocnika w postępowaniu nie pozbawia strony możliwości wykonywania czynności procesowych, lecz nie wyłącza zasady określonej w art. 67 § 5 P.p.s.a. Według niej jeżeli ustanowiono pełnomocnika lub osobę upoważnioną do odbioru pism w postępowaniu sądowym, doręczenia należy dokonać tym osobom. Przepis ten ma charakter obligatoryjny, toteż jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, to doręczenie dokonane do jej rąk jest wadliwe i bezskuteczne, więc nie wywiera skutku procesowego (zob. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 marca 2012 r., sygn. akt II OSK 1052/11, LEX nr 1219054). Dlatego, w takiej sytuacji jak w przedmiotowej sprawie, gdzie pełnomocnik podnosi, że "obecna sytuacja rodzinna utrudnia mu wykonywanie obowiązków Pełnomocnika strony" do czasu skutecznego wypowiedzenia pełnomocnictwa przez jedną ze stron umowy (tj. mocodawcę lub ustanowionego pełnomocnika) nawet nie można domagać się doręczania korespondencji wprost do strony (tak postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 stycznia 2012 r., sygn. akt I OZ 15/12, LEX nr 1110129). Rzeczą pełnomocnika i przyjętego przez niego sposobu komunikowania się z mocodawcą, jest skuteczne wypowiedzenie pełnomocnictwa, dopóki zaś tego nie uczyni obowiązkiem pełnomocnika jest powiadomienie strony (mocodawcy) o wezwaniu i o jego konsekwencjach prawnych oraz zapewnienie tego, by wezwanie to zostało właściwie wykonane (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 marca 2011 r., sygn. akt I OSK 2057/10, LEX nr 1079742). W niniejszej sprawie pełnomocnik strony tego nie uczynił.
Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 w związku z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 p.p.s.a. postanowiono jak w sentencji.
