• II SA/Rz 35/14 - Wyrok Wo...
  29.03.2024

II SA/Rz 35/14

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie
2014-04-16

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Elżbieta Mazur-Selwa
Małgorzata Wolska /przewodniczący sprawozdawca/
Paweł Zaborniak

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący NSA Małgorzata Wolska /spr./ Sędziowie SO del. Elżbieta Mazur-Selwa WSA Paweł Zaborniak Protokolant Sylwia Pacześniak po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2014 r. sprawy ze skargi J. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] października 2013 r., nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego I. skargę oddala; II. przyznaje od Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie na rzecz adwokata T. P. z Kancelarii Adwokackiej [...] wynagrodzenie w kwocie 295 zł 20/100 /słownie: dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy/ tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w tym: tytułem wynagrodzenia kwotę 240 zł / słownie : dwieście czterdzieści złotych/ i tytułem 23 % podatku VAT kwotę 55 zł 20/100 / słownie: pięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy/.

Uzasadnienie

II SA/Rz 35/14

UZASADNIENIE

Przedmiotem skargi J. K. jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] października 2013 r., Nr [...], wydana na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r., poz. 267 – zwanej dalej w skrócie k.p.a.) w zw. z art. 39 ust. 1 i 2 i art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.) oraz § 1 pkt 1a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2012 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U. z 2012, poz. 823), utrzymująca w mocy decyzję Wójta Gminy [...] z dnia [...] września 2013 r. Nr [...] orzekającą o przyznaniu zasiłku celowego z przeznaczeniem na inne potrzeby.

O przyznanie takiego zasiłku, z przeznaczeniem na bieżące potrzeby, zwrócił się J. K., wnioskiem z dnia [...] września 2013 r.

Przyznając decyzją z dnia [...] września 2013 r. zasiłek celowy,

z przeznaczeniem na zaspokojenie innych potrzeb w miesiącu wrześniu 2013 r.

w kwocie 150 zł jednorazowo, Wójt Gminy [...] wskazał, że wnioskodawca prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, zamieszkuje sam, jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Nie posiada środków do życia. Ustalono, że dochód w miesiącu sierpniu 2013 r. wyniósł 361 zł (zasiłek okresowy – 271 zł/mc; oraz świadczenie pieniężne na zakup żywności lub posiłku w ramach programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" w wysokości – 90 zł, przy czym zasiłki przyznane zostały na okres od [...].07.2013 r. do [...].12.2013 r.). Ustalony dochód nie przekracza kryterium dochodowego dla osoby samotnie gospodarującej, które wynosi 542,00 zł. Organ podał, że wnioskodawca kwalifikuje się do przyznania pomocy, przy czym wysokość zasiłku uzależniona jest od sytuacji finansowej Ośrodka Pomocy Społecznej w [...]

W obszernym odwołaniu od tej decyzji J. K. zakwestionował wysokość zasiłku celowego jaki został mu przyznany. Podał, że wnioskował o przyznanie środków na zakup leków, opału. Przyznana mu kwota 150 zł nie wystarczy na pokrycie tych potrzeb. Wyjaśnił, że jego sytuacja zdrowotna i rodzinna znana jest pracownikom organu I instancji. Nie ma żadnego dochodu a sprawa przyznania renty jest w toku.

Wymienioną na wstępie decyzją z dnia [...] października 2013 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

W jej uzasadnieniu Kolegium podkreśliło charakter zasiłku celowego, który jest świadczeniem fakultatywnym, przyznawanym w ramach tzw. uznania administracyjnego i jest świadczeniem pieniężnym zależnym od spełnienia kryterium dochodowego. Przyznawany jest w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej, pod którym pojęciem należy uznać potrzebę usprawiedliwioną ze względu na zachowanie życia, zdrowia a także pełnienia ról społecznych, możliwości zarobkowania i pełnienia funkcji członka rodziny. Cytując treść art. 39 ustawy

o pomocy społecznej dotyczącego możliwości przyznania zasiłku celowego Kolegium wskazało, że w przepisie tym ustawodawca jedynie przykładowo wymienił niezbędne potrzeby bytowe na jaki zasiłek może zostać przyznany. Świadczenie to przyznawane jest na określony cel, nie jest natomiast przyznawane na pokrycie pełnych całomiesięcznych kosztów utrzymania osoby objętej pomocą, lecz ma charakter pomocy doraźnej, ukierunkowanej na konkretny cel bytowy.

W ocenie Kolegium, wydając zaskarżoną decyzję organ I instancji kierował się interesem obywatela, interesem społecznym oraz możliwościami finansowymi gminy. Rozstrzyganie w ramach uznania administracyjnego nie pozwala organowi na dowolność w rozstrzyganiu sprawy ale też nie nakazuje spełniania każdego żądania obywatela. Organ, w ramach uznania, ma prawo dokonywać oceny hierarchii zgłaszanych potrzeb, które ustala w kontekście ogólnej liczby osób ubiegających się o pomoc oraz zgłoszonych przez nich żądań i wysokości środków finansowych przeznaczonych na świadczenia z zakresu pomocy społecznej.

Zdaniem SKO zaskarżona decyzja zgodna jest z przepisami prawa

oraz uwzględnia możliwości finansowe gminy. Natomiast zgłoszone w odwołaniu zarzuty a dotyczące trudnej sytuacji ekonomicznej, są niewątpliwie zasadne, lecz nie mogły zostać uwzględnione.

W obszernej skardze na tę decyzję, złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, J. K. nie sprecyzował kierunku jej weryfikacji. Podał, że Kolegium nieprawidłowo oceniło zgromadzony materiał dowodowy oraz jego sytuację materialną i finansową. Zamieścił krytyczne uwagi pod adresem pracowników GOPS’u w [...] oraz SKO. Wskazał na pomówienia ze strony pracowników ww. instytucji a kierowanych pod adresem jego osoby.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie z przyczyn stanowiących podstawę wydania zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Z mocy art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd rozpoznający skargę na akt administracyjny (tu decyzja) dokonuje jego oceny mając na uwadze wyłącznie stan prawny obowiązujący w dniu podjęcia aktu (wydania decyzji), jak i stan sprawy istniejący na ten dzień, a wynikający z akt administracyjnych (art. 133 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jt. Dz.U. z 2012 r. poz. 270, zwanej dalej "P.p.s.a."). Zgodnie natomiast z treścią art. 134 § 1 P.p.s.a. sąd dokonując oceny zaskarżonego aktu (tu decyzja) rozstrzyga w graniach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Kryterium legalności umożliwia sądowi administracyjnemu wyeliminowanie z obrotu prawnego zaskarżonej decyzji, jeżeli stwierdzi on naruszenie prawa materialnego o wpływie na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c P.p.s.a.). Uwzględnienie skargi następuje również w przypadku stwierdzenia, że zaskarżony akt jest dotknięty jedną z wad wymienionych w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach (art. 145 § 1 pkt 2 P.p.s.a).

Oceniając zaskarżoną decyzję, utrzymującą w mocy decyzję Wójta Gminy [...] z dnia [...] września 2013 r. o przyznaniu skarżącemu zasiłku celowego, w zakresie omówionym na wstępie, Sąd nie stwierdził naruszenia prawa. W konsekwencji więc zgodnie z art. 151 P.p.s.a., skarga podlegała oddaleniu.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 20013 r., poz. 182 ze zm.) pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. W myśl art. 3 ust. 3 tej ustawy rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy.

Przepisy art. 39 ust. 1 i 2 ustawy cyt. wyżej, powołane w podstawie prawnej zaskarżonej decyzji, stanowią, iż zasiłek celowy może być przyznany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej. Może on być przyznawany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału i odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Przepisy te nie określają kryteriów według jakich ustala się wysokość tego zasiłku.

Konstrukcja tych przepisów powoduje, że zasiłek celowy ma charakter typowo uznaniowy – jego przyznanie, a także określenie wysokości zależy od uznania organu. Uznanie to, co oczywiste, nie może być dowolne, a stanowisko organu pomocy społecznej w tej materii musi określać kryteria przyznania zasiłku lub odmowy i wyjaśniać je w uzasadnieniu decyzji. Organ administracji rozpoznając wniosek o przyznanie zasiłku celowego działa w ramach tzw. uznania administracyjnego, co oznacza, że rozpoznając taki wniosek opiera się na własnej ocenie potrzeb osób, czy rodzin ubiegających się o pomoc. Może więc, ale nie musi – nawet jeśli wnioskodawca spełnia ustawowe kryteria do przyznania pomocy – takiej pomocy udzielić lub odmówić jej udzielenia. Organy administracji są bowiem obowiązane mieć na uwadze potrzeby wszystkich osób i rodzin znajdujących się w podobnie trudnej sytuacji życiowej i w miarę posiadanych środków zaspokajać ich najbardziej pilne i konieczne potrzeby.

Z akt sprawy wynika, że skarżący w dniu [...] września 2013 r. złożył wniosek o udzielenie świadczeń z pomocy społecznej, tj. o udzielenie pomocy finansowej w formie zasiłku celowego na pokrycie bieżących wydatków (wykup leków, zobowiązań, zakup opału). W wyniku jego rozpoznania Wójt Gminy [...] przyznał skarżącemu zasiłek celowy w wysokości 150 zł na zaspokojenie potrzeb w miesiącu wrześniu 2013 r. Organ ten ustalił uprzednio, że skarżący prowadzi samodzielnie gospodarstwo domowe (mieszka sam), jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych, sprawa renty (pobieranej do [...].01.2011 r.) jest "w trybie odwoławczym". W sierpniu 2013 r. skarżący uzyskał dochód w wysokości 361 zł (271 zł zasiłek okresowy i 90 zł miesięcznie świadczenie pieniężne na zakup żywności, tj. świadczenia przyznane na okres od [...].07. do [...].12.2013 r.). Niekwestionowane więc jest, że skarżący spełnia kryterium dochodowe uprawniające do przyznania świadczeń z pomocy społecznej (wynoszące 542 zł).

Celem pomocy społecznej jest udzielenie pomocy w przezwyciężeniu trudnych sytuacji życiowych, a nie zapewnienie stałego utrzymania.

Organ pomocy społecznej, ze względu na ograniczone możliwości finansowe, nie jest w stanie zaspokoić wszystkich oczekiwań skarżącego. Fakt zatem przyznania zasiłku celowego w wysokości 150 zł może budzić niezadowolenie skarżącego, jednakże takie rozstrzygnięcie nie narusza prawa. Trafnie zatem zaakcentowano w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, iż w ramach uznania administracyjnego organ ma prawo dokonywać oceny hierarchii zgłaszanych potrzeb, które należy ustalać w kontekście ogólnej liczby osób ubiegających się o pomoc oraz zgłoszonych przez nich żądań, a także wysokości środków finansowych przeznaczonych na świadczenia z zakresu pomocy społecznej (możliwości finansowych gminy).

Zarzuty skargi są nieuzasadnione, sprowadzają się wyłącznie do kwestionowania dokonanej przez organy orzekające w sprawie oceny potrzeb skarżącego i dlatego nie mogły skutkować usunięciem zaskarżonej decyzji z obrotu prawnego. Sformułowane przez pełnomocnika skarżącego, na rozprawie przed Sądem, zarzuty naruszenia szeregu przepisów procesowych nie znajdują wsparcia dowodowego, w szczególności uzasadniającego uwzględnienie skargi.

Z tych przyczyn i na podstawie art. 151 P.p.s.a. skarga została oddalona.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...