III SA/Wa 2306/14
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2014-09-11Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Lucyna Kaligowska /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Lucyna Kaligowska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 11 września 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi H.O. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] maja 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania egzekucyjnego postanawia odmówić przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie
Uzasadnienie
Skarżący H. O. zwrócił się o zwolnienie od kosztów sądowych, wskazując, iż jego pobory wynoszą obecnie 1.410 zł. Podał, że spłaca kredyt hipoteczny w wysokości 1.800 zł. Koszty utrzymania siebie i domu określił na kwotę 1.000 zł. Dodał, że korzysta z pomocy rodziny, która sprowadza się do możliwości utrzymania płynności finansowej. Do majątku Skarżący zaliczył dom. Przedstawił dokumenty obrazujące wysokość wynagrodzenia, wyciąg bankowy, fakturę za energię elektryczną, umowę majątkową małżeńską, PIT-11 za lata 2012-2013.
Mając powyższe na uwadze zważono, co następuje:
Przyznanie prawa pomocy stanowi odstępstwo od ogólnej zasady wyrażonej w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej jako: "P.p.s.a.", zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. W orzecznictwie jednolicie przyjmuje się, że udzielenie stronie prawa pomocy sprowadzać się powinno do przypadków, w których zdobycie środków na sfinansowanie jej udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe (por. postanowienia NSA z: 23 stycznia 2013 r. I FZ 2/13 oraz II FZ 1017/12; 10 stycznia 2013 r. II FZ 1005/12). Dotyczy to przede wszystkim osób o bardzo niskich dochodach lub całkowicie tych dochodów pozbawionych, które z uwagi na swą sytuację materialną nie są w stanie pokryć kosztów związanych z tym postępowaniem. Strona powinna zatem wykazać przez złożenie stosownych dokumentów w postaci rachunków, wyciągów bankowych, zaświadczeń itp., że jej sytuacja materialna uniemożliwia lub utrudnia w istotny sposób dostęp do Sądu. Inicjatywa dowodowa w tym zakresie spoczywa więc na stronie. Wynika to z treści art. 252 § 1 P.p.s.a., który stanowi, że wniosek o przyznanie prawa pomocy powinien zawierać oświadczenie strony obejmujące dokładne dane o jej stanie majątkowym i dochodach oraz dokładne dane o stanie rodzinnym. Także z użytego w art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. zwrotu "gdy wykaże" wynika, że ciężar dowodu w zakresie przesłanki przyznania prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym (tak w niniejszej sprawie) spoczywa na stronie. Wobec tego pochodzące od niej informacje na temat jej możliwości płatniczych, powinny być na tyle szczegółowe, by możliwa była ocena rzeczywistej kondycji finansowej strony.
Tymczasem w niniejszej sprawie Skarżący złożył wniosek, który zamiast klarownie przedstawiać stan faktyczny, potęguje wątpliwości w tym zakresie. Z wniosku tego wynika mianowicie, że wydatki Skarżącego przekraczają jego dochód. Dochód ten wynosi bowiem 1.410 zł, podczas gdy sama tylko rata kredytu pochłania 1.800 zł, do tego dochodzą jeszcze wydatki z tytułu stałych opłat związanych z utrzymaniem gospodarstwa domowego, których wysokość Skarżący określił na kwotę 1.000 zł. Co prawda Skarżący wyjaśnił, że w utrzymaniu "płynności finansowej" pomaga mu rodzina, to jednak nie określił bliżej ani stopnia pokrewieństwa czy powinowactwa osób udzielających tej pomocy, ani też okoliczności tej w żaden sposób nie uprawdopodobnił. Nie nadesłał chociażby oświadczeń tych osób. W tej sytuacji oświadczenie Skarżącego o pomocy rodziny jawi się jako gołosłowne.
Niewyjaśniony pozostał również stan majątkowy małżonki Skarżącego. Z przedłożonej przezeń umowy majątkowej małżeńskiej wynika jedynie, że małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową.
Tymczasem w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, iż rozdzielność majątkowa małżeńska nie zwalnia małżonków z wynikającego z art. 23 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) obowiązku wzajemnej pomocy. Obowiązek ten jest niezależny od rodzaju ustroju majątkowego małżeńskiego, a ponadto obejmuje on również wydatki związane z prowadzeniem postępowań sądowych. Zauważyć należy, że rozdzielność majątkowa małżeńska w świetle przepisów prawa rodzinnego odnosi się, jak sama nazwa wskazuje, do majątków małżonków, a nie do ich wzajemnych obowiązków. Rozdzielność majątkowa dotyczy kwestii zobowiązań każdego z małżonków wobec osób trzecich, a także kwestii samodzielnego dysponowania i zarządzania swoimi majątkami (por. postanowienia NSA z: 22 stycznia 2013 r., II FZ 5/13; 25 marca 2013 r., II FZ 104/13; 28 stycznia 2014 r., I FZ 11/14).
Z powyższego wynika zatem, że bez poznania dochodów i wydatków obojga małżonków nie jest możliwa miarodajna ocena spełnienia przez Skarżącego przesłanki przyznania prawa pomocy w żądanym zakresie. Bez tych danych nie można bowiem zweryfikować jego rzeczywistych możliwości finansowych.
Nadto Skarżący nie wykonał należycie wezwania z 26 sierpnia 2014 r. Za jego wykonanie nie można bowiem uznać przedłożenia pierwszej tylko strony wyciągu z rachunku bankowego posiadanego w [...]. Tym samym wyciąg ten nie daje rzeczywistego obrazu operacji dokonywanych na rachunku, a więc nie przedstawia rzeczywistej płynności finansowej jego właściciela. Dane takie są natomiast niezbędne dla oceny możliwości płatniczych strony poprzez zobrazowanie jakiego rzędu wpływy pieniężne osiąga i w jakich wysokościach następuje ich dystrybucja.
W powyższym wezwaniu wyraźnie też wskazano, iż chodzi o wyciągi za ostatnie trzy miesiące.
Także wykonanie wezwania do udokumentowania wysokości wydatków Skarżący ograniczył do przesłania faktury za energię elektryczną opiewającej na kwotę 486,17 zł. Nie ujawnił natomiast takich chociażby wydatków jak gaz, woda, wywóz śmieci. W tej sytuacji trudno jest zweryfikować czy istotnie Skarżący jest w stanie utrzymać siebie i dom za zadeklarowaną kwotę 1.000 zł.
Taktyka Skarżącego, na którym w tym postępowaniu ciąży obowiązek dowodowy, by przedstawić minimum informacji, nie mogła więc być skuteczna. Badanie sprawy w przedmiocie prawa pomocy nie polega na analizie spełnienia przez wniosek określonych kryteriów formalnych, ale na merytorycznym ustaleniu zaistnienia przesłanek przyznania prawa pomocy i podjęciu na tej podstawie określonego rozstrzygnięcia. Skarżący, nie przedstawiając precyzyjnych informacji w tym zakresie, w istocie uniemożliwił referendarzowi sądowemu poczynienie niezbędnych ustaleń faktycznych w sprawie.
Z tych względów referendarz sądowy uznał, że Skarżący nie wykazał, iż jego sytuacja materialna uniemożliwia mu poniesienie kosztów postępowania, jak tego wymaga art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. Na tej podstawie postanowiono jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Lucyna Kaligowska /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Lucyna Kaligowska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 11 września 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi H.O. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] maja 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania egzekucyjnego postanawia odmówić przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie
Uzasadnienie
Skarżący H. O. zwrócił się o zwolnienie od kosztów sądowych, wskazując, iż jego pobory wynoszą obecnie 1.410 zł. Podał, że spłaca kredyt hipoteczny w wysokości 1.800 zł. Koszty utrzymania siebie i domu określił na kwotę 1.000 zł. Dodał, że korzysta z pomocy rodziny, która sprowadza się do możliwości utrzymania płynności finansowej. Do majątku Skarżący zaliczył dom. Przedstawił dokumenty obrazujące wysokość wynagrodzenia, wyciąg bankowy, fakturę za energię elektryczną, umowę majątkową małżeńską, PIT-11 za lata 2012-2013.
Mając powyższe na uwadze zważono, co następuje:
Przyznanie prawa pomocy stanowi odstępstwo od ogólnej zasady wyrażonej w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej jako: "P.p.s.a.", zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. W orzecznictwie jednolicie przyjmuje się, że udzielenie stronie prawa pomocy sprowadzać się powinno do przypadków, w których zdobycie środków na sfinansowanie jej udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe (por. postanowienia NSA z: 23 stycznia 2013 r. I FZ 2/13 oraz II FZ 1017/12; 10 stycznia 2013 r. II FZ 1005/12). Dotyczy to przede wszystkim osób o bardzo niskich dochodach lub całkowicie tych dochodów pozbawionych, które z uwagi na swą sytuację materialną nie są w stanie pokryć kosztów związanych z tym postępowaniem. Strona powinna zatem wykazać przez złożenie stosownych dokumentów w postaci rachunków, wyciągów bankowych, zaświadczeń itp., że jej sytuacja materialna uniemożliwia lub utrudnia w istotny sposób dostęp do Sądu. Inicjatywa dowodowa w tym zakresie spoczywa więc na stronie. Wynika to z treści art. 252 § 1 P.p.s.a., który stanowi, że wniosek o przyznanie prawa pomocy powinien zawierać oświadczenie strony obejmujące dokładne dane o jej stanie majątkowym i dochodach oraz dokładne dane o stanie rodzinnym. Także z użytego w art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. zwrotu "gdy wykaże" wynika, że ciężar dowodu w zakresie przesłanki przyznania prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym (tak w niniejszej sprawie) spoczywa na stronie. Wobec tego pochodzące od niej informacje na temat jej możliwości płatniczych, powinny być na tyle szczegółowe, by możliwa była ocena rzeczywistej kondycji finansowej strony.
Tymczasem w niniejszej sprawie Skarżący złożył wniosek, który zamiast klarownie przedstawiać stan faktyczny, potęguje wątpliwości w tym zakresie. Z wniosku tego wynika mianowicie, że wydatki Skarżącego przekraczają jego dochód. Dochód ten wynosi bowiem 1.410 zł, podczas gdy sama tylko rata kredytu pochłania 1.800 zł, do tego dochodzą jeszcze wydatki z tytułu stałych opłat związanych z utrzymaniem gospodarstwa domowego, których wysokość Skarżący określił na kwotę 1.000 zł. Co prawda Skarżący wyjaśnił, że w utrzymaniu "płynności finansowej" pomaga mu rodzina, to jednak nie określił bliżej ani stopnia pokrewieństwa czy powinowactwa osób udzielających tej pomocy, ani też okoliczności tej w żaden sposób nie uprawdopodobnił. Nie nadesłał chociażby oświadczeń tych osób. W tej sytuacji oświadczenie Skarżącego o pomocy rodziny jawi się jako gołosłowne.
Niewyjaśniony pozostał również stan majątkowy małżonki Skarżącego. Z przedłożonej przezeń umowy majątkowej małżeńskiej wynika jedynie, że małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową.
Tymczasem w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, iż rozdzielność majątkowa małżeńska nie zwalnia małżonków z wynikającego z art. 23 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) obowiązku wzajemnej pomocy. Obowiązek ten jest niezależny od rodzaju ustroju majątkowego małżeńskiego, a ponadto obejmuje on również wydatki związane z prowadzeniem postępowań sądowych. Zauważyć należy, że rozdzielność majątkowa małżeńska w świetle przepisów prawa rodzinnego odnosi się, jak sama nazwa wskazuje, do majątków małżonków, a nie do ich wzajemnych obowiązków. Rozdzielność majątkowa dotyczy kwestii zobowiązań każdego z małżonków wobec osób trzecich, a także kwestii samodzielnego dysponowania i zarządzania swoimi majątkami (por. postanowienia NSA z: 22 stycznia 2013 r., II FZ 5/13; 25 marca 2013 r., II FZ 104/13; 28 stycznia 2014 r., I FZ 11/14).
Z powyższego wynika zatem, że bez poznania dochodów i wydatków obojga małżonków nie jest możliwa miarodajna ocena spełnienia przez Skarżącego przesłanki przyznania prawa pomocy w żądanym zakresie. Bez tych danych nie można bowiem zweryfikować jego rzeczywistych możliwości finansowych.
Nadto Skarżący nie wykonał należycie wezwania z 26 sierpnia 2014 r. Za jego wykonanie nie można bowiem uznać przedłożenia pierwszej tylko strony wyciągu z rachunku bankowego posiadanego w [...]. Tym samym wyciąg ten nie daje rzeczywistego obrazu operacji dokonywanych na rachunku, a więc nie przedstawia rzeczywistej płynności finansowej jego właściciela. Dane takie są natomiast niezbędne dla oceny możliwości płatniczych strony poprzez zobrazowanie jakiego rzędu wpływy pieniężne osiąga i w jakich wysokościach następuje ich dystrybucja.
W powyższym wezwaniu wyraźnie też wskazano, iż chodzi o wyciągi za ostatnie trzy miesiące.
Także wykonanie wezwania do udokumentowania wysokości wydatków Skarżący ograniczył do przesłania faktury za energię elektryczną opiewającej na kwotę 486,17 zł. Nie ujawnił natomiast takich chociażby wydatków jak gaz, woda, wywóz śmieci. W tej sytuacji trudno jest zweryfikować czy istotnie Skarżący jest w stanie utrzymać siebie i dom za zadeklarowaną kwotę 1.000 zł.
Taktyka Skarżącego, na którym w tym postępowaniu ciąży obowiązek dowodowy, by przedstawić minimum informacji, nie mogła więc być skuteczna. Badanie sprawy w przedmiocie prawa pomocy nie polega na analizie spełnienia przez wniosek określonych kryteriów formalnych, ale na merytorycznym ustaleniu zaistnienia przesłanek przyznania prawa pomocy i podjęciu na tej podstawie określonego rozstrzygnięcia. Skarżący, nie przedstawiając precyzyjnych informacji w tym zakresie, w istocie uniemożliwił referendarzowi sądowemu poczynienie niezbędnych ustaleń faktycznych w sprawie.
Z tych względów referendarz sądowy uznał, że Skarżący nie wykazał, iż jego sytuacja materialna uniemożliwia mu poniesienie kosztów postępowania, jak tego wymaga art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. Na tej podstawie postanowiono jak w sentencji.
