I SA/Ke 149/14

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia [...] r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K., po rozpoznaniu zażalenia Z. W. (dalej jako "skarżący"), utrzymało w mocy postanowienie Prezydenta Miasta K. z dnia [...] r. [...] w przedmiocie uznania zarzutów w sprawie prowadzonego postępowania egzekucyjnego za nieuzasadnione.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wskazano, że samochód o numerze rejestracyjnym [...] , stanowiący własność Z. W., był zaparkowany w strefie płatnego parkowania bez uiszczenia stosownych opłat. Wobec czego, skarżący został zobowiązany do zapłaty należności wskazanej w upomnieniu i tytule wykonawczym. Organ wyjaśnił, że w centrum miasta K. obowiązuje strefa płatnego parkowania (dalej jako "SPP"), która została określona Uchwałą Rady Miejskiej w K. Nr XX/338/2003 z dnia 27 listopada 2003 r., dalej jako "Uchwała".

Samorządowe Kolegium Odwoławcze rozważając zasadność zażalenia Z. W. na postanowienie organu I instancji przywołało art. 33 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U.2012.1015 – j.t.), dalej "u.p.e.a." – i uznało, że skarżący podniósł zarzut z punktu 1 tego przepisu, tj. nieistnienie obowiązku. Wskazał on bowiem, że zakupił bilet parkingowy oraz nie otrzymał zawiadomienia – wezwania do uiszczenia opłaty dodatkowej. Rozpoczynając rozważania co do istoty sprawy, organ podniósł, że obowiązek poniesienia opłat dodatkowych z tytułu nieopłaconego postoju w SPP określony został w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U.2007.19.115 – j.t.), dalej jako "u.d.p.". W związku z tym przytoczył treść

art. 13 ust. 1 pkt 1, art. 13b ust. 1, 2, 3 i ust. 4 pkt 1, 3 i 7, art. 13f ust. 1, 2 i 3 oraz

art. 19 ust. 5 u.d.p., stwierdzając jednocześnie, że obowiązek uiszczenia przedmiotowej opłaty wynika z mocy samego prawa, t.j. z u.d.p. i wydanej z jej upoważnienia Uchwały. Zatem jego realizacja nie następuje w formie decyzji administracyjnej, a zawiadomienie o nieopłaconym postoju przez pracowników pełni jedynie funkcję informacyjną, bowiem obowiązek poniesienia opłaty powstał z mocy prawa w momencie zaparkowania pojazdu w SPP.

Kolegium stwierdziło, że dokumenty znajdujące się w aktach sprawy (kopia zawiadomienia i fotokopie pojazdu) jednoznacznie wskazują na fakt nieuiszczenia opłat za parkowanie samochodu marki Opel o numerze rejestracyjnym [...] w SPP w K. przy ul. W. dnia 13 lutego 2009 r. o godzinie 13:18. Zdaniem Kolegium, z dowodów tych wynika, że zobowiązany nie posiadał za przednią szybą pojazdu wykupionej karty postojowej, jak również dokumentu upoważniającego do nieograniczonego czasu parkowania w tej strefie. Organ podkreślił, że wszystkie wjazdy do SPP oznaczone są znakami D-44, na których widnieje informacja o wysokości opłaty za parkowanie oraz o miejscu zakupu kart parkingowych. Wobec tego, skarżący mógł posiadać wiedzę o miejscu zakupu kart parkingowych, co oznacza, że ich zakup nie musiał trwać dłużej niż 11 minut (czas wynikający z dokumentacji fotograficznej po upływie którego powtórzono kontrolę przedmiotowego pojazdu). Organ podniósł również, że zawiadomienie – wezwanie do zapłaty za parkowanie, nałożono zgodnie z § 15 Regulaminu Strefy Płatnego Parkowania w K., stanowiącego załącznik nr 3 do Uchwały. Nadto, przed wystawieniem tytułu wykonawczego wierzyciel doręczył zobowiązanemu w dniu 23 kwietnia 2013 r. upomnienie nr MZD/SPP/313/MS/1677/2012/1 z dnia 30 marca 2013r. zawierające wezwanie do wykonania obowiązku wpłacenia należności w kwocie 58,80 zł pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego.

W odniesieniu do zarzutu doręczenia upomnienia po 3 latach od zdarzenia, organ wskazał, że zgodnie z art. 40d ust. 3 u.d.p., obowiązek uiszczenia opłat dodatkowych przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym opłaty lub kary powinny zostać uiszczone. Zatem, bez znaczenia jest fakt wszczęcia egzekucji po 3 latach od parkowania pojazdu w SPP, skoro organ ograniczony jest jedynie 5-letnim terminem przedawnienia.

Z. Więckowski zaskarżył powyższe postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K.. Wniósł skargę z uwagi na nieistnienie obowiązku uiszczenia opłaty dodatkowej nr 347110, bowiem wykupił bilety parkingowe. Podniósł także zarzut nieprofesjonalnego przeprowadzenia kontroli przez pracowników Miejskiego Zarządu Dróg w K., gdyż nie otrzymał wezwania do zapłaty. Ponadto, z uwagi na brak parkomatów oraz informacji o lokalizacji punktów sprzedaży, w jego ocenie, okres czasu 11 minut jest niewystarczający na zakup biletów.

W uzasadnieniu skargi podniósł, że zakupił bilety w recepcji hotelu "Pod Złotą Różą", oddalonego około 100 m do miejsca zaparkowania samochodu, następnie udał się do pokoju, gdzie zostawił bagaż i wrócił do auta. Za wycieraczką nie znalazł żadnego wezwania związanego z opłatą dodatkową. Wskazał, że dokumentacja fotograficzna również nie przedstawia wezwania do zapłaty, które powinien otrzymać.

Dalej, skarżący podał, że próby korespondencyjnego wyjaśnienia sprawy nie przyniosły efektu, ponieważ urzędnicy nie ustosunkowali się do wyjaśnień i zarzutów zawartych w kolejnych pismach, przytaczali jedynie fragmenty przepisów dotyczących zasad płatnego parkowania. Nadto, skarżący stwierdził, że wszelkie przepisy powinny być racjonalne, a przynajmniej egzekwowane w racjonalny sposób.

Jako załącznik do skargi przedłożył kopię zażalenia na postanowienie organu I instancji.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U.153.1269 ze zm.) i art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U.2012.270 – j.t.), dalej jako "ustawa p.p.s.a.", sąd bada zaskarżone orzeczenie pod kątem jego zgodności z obowiązującym prawem, zarówno materialnym jak

i procesowym, nie jest przy tym związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Przedmiotem kontroli Sądu jest postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego utrzymujące w mocy postanowienie Prezydenta Miasta K. (wierzyciela) w przedmiocie zarzutów w sprawie prowadzonego postępowania egzekucyjnego, opartych na przepisie art. 33 pkt 1 u.p.e.a., tj. wykonanie lub umorzenie w całości albo w części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku.

Istotą sporu w niniejszej sprawie jest ustalenie czy w ramach toczącego się postępowania egzekucyjnego prawidłowe było stanowisko wierzyciela, co do niezasadności zgłoszonego przez zobowiązanego – Z. W. na podstawie art. 33 pkt 1 u.p.e.a. zarzutu na prowadzone postępowanie egzekucyjne.

Skarżący pismem z dnia 30 lipca 2013 r. wniósł zarzuty oparte na nieistnieniu obowiązku zapłaty opłaty dodatkowej związanej z nieuiszczeniem opłaty za parkowanie w SPP w K.. Wskazał, że wykupił bilety postojowe, a toczące się postępowanie jest bezpodstawne, bowiem wynika z okoliczności niezależnych od niego, związanych z parkowaniem, nieprawidłowo przeprowadzoną kontrolą oraz niedoręczeniem wezwania – zawiadomienia o braku wykupionego biletu. Zarzut ten został trafnie zakwalifikowany przez organ jako zarzut nieistnienia obowiązku

(art. 33 pkt 1 u.p.e.a.), którego dotyczy tytuł wykonawczy.

Właściciel pojazdu ma zagwarantowaną możliwość obrony swoich praw między innymi właśnie poprzez złożenie zarzutu w postępowaniu egzekucyjnym, przy czym takie postępowanie wszczyna się dopiero po uprzednim doręczeniu upomnienia zawierającego wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego (art. 15 § 1 u.p.e.a.).

W przypadku niestwierdzenia za wycieraczką samochodu "zawiadomienia – wezwania" jest to więc dodatkowa możliwość uiszczenia opłaty dodatkowej bez wszczynania postępowania egzekucyjnego. Postępowanie egzekucyjne wszczyna bowiem dopiero doręczenie tytułu wykonawczego. Jeżeli właściciel pojazdu kwestionuje istnienie obowiązku uiszczenia opłaty dodatkowej poprzez wniesienie zarzutu w postępowaniu egzekucyjnym, oceny zasadności tego zarzutu dokonuje wierzyciel, a jego ocena – tak jak miało to miejsce w niniejszej sprawie – podlega kontroli organu II instancji, a następnie sądu administracyjnego.

Powyżej wskazane stadium postępowania egzekucyjnego implikuje zakres kontroli sądowej postanowienia wierzyciela wydanego w trybie art. 34 § 1, 2 i 4 u.p.e.a. W ocenie Sądu, zaskarżone postanowienie nie narusza prawa, bowiem zarzut skargi kwestionujący legalność nałożenia opłaty za postój jest chybiony. Ustalenia faktyczne dokonane przez organy obu instancji znajdują oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym. Sąd przyjął je za podstawę dalszych rozważań.

W pierwszym rzędzie należy wskazać podstawę prawną obowiązku ponoszenia opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania oraz pobierania opłat dodatkowych za ich nieuiszczenie, tj. przepisy art. 13 ust. 1 pkt 1 i art. 13f ustawy o drogach publicznych.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 u.d.p., "korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania". W myśl art. 13b ust. 1 tej ustawy "opłatę, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się za parkowanie pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania, w wyznaczonym miejscu, w określone dni robocze, w określonych godzinach lub całodobowo". Kolejne ustępy art. 13b u.d.p. określają: zasady ustalania strefy płatnego parkowania (ust. 2) i upoważniają radę gminy (miasta) do ustalania takiej strefy (ust. 3) oraz ustalania wysokości stawek opłaty za parkowanie pojazdów w takiej strefie i do określenia sposobu pobierania opłaty (ust. 4 pkt 1 i 3). W ust. 5 wymienionego artykułu ustawodawca określił między innymi dopuszczalne zróżnicowanie wysokości opłat w zależności od czasu parkowania, a w ust. 7 wskazał, że wymienione opłaty pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku zarządca drogi. Ponadto, zgodnie z art. 13f omawianej ustawy, "za nieuiszczenie opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się opłatę dodatkową" (ust. 1), przy czym wysokość i sposób jej pobierania określa rada gminy (miasta), lecz wysokość ta nie może przekraczać 50 zł (ust. 2), opłatę tę pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku zarządca drogi (ust. 3).

W uchwale nr XX/338/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania Rada Miejska w K. wykorzystała upoważnienie zawarte we wskazanych wyżej przepisach ustawy o drogach publicznych. Wobec tego, że egzekwowany obowiązek wynika bezpośrednio z przepisów ustawowych oraz z przepisów prawa miejscowego nie zachodzi potrzeba jego konkretyzacji w drodze aktu indywidualnego, np. decyzji. Opłata dodatkowa funkcjonalnie związana jest z opłatą za parkowanie pojazdu w strefie płatnego parkowania, a ustawowe określenie: "za nieuiszczenie opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się opłatę dodatkową", wskazuje na to, że obowiązek zapłaty wynika z mocy prawa, zwłaszcza że ustawodawca nie przewidział w tym przedmiocie wydawania decyzji lub innego aktu administracyjnego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że sporządzane przez inspektora w razie stwierdzenia braku zapłaty opłaty za postój "zawiadomienie" dokumentuje jedynie fakt nieuiszczenia opłaty, a zarazem informuje właściciela pojazdu o powstałym obowiązku, lecz nie nakłada tego obowiązku. Zwyczajowe umieszczenie takiej informacji za wycieraczką samochodu nie gwarantuje rzeczywiście absolutnej pewności, że korzystający z pojazdu ją otrzyma, jednak żaden przepis prawa nie nakazuje doręczenia takiej informacji "za potwierdzeniem odbioru". Zdaniem Sądu, brak takiego właśnie trybu doręczania informacji, w niniejszej sprawie "zawiadomienia o nieopłaconym postoju", nie narusza konstytucyjnych praw i wolności obywatelskich, w tym możliwości obrony swoich praw. Zawiadomienia – wezwania do wykonania obowiązku zapłaty opłaty za parkowanie nałożono zgodnie z § 15 Regulaminu Strefy Płatnego Parkowania w K., stanowiącego załącznik do uchwały Rady Miejskiej w K.

Nr XX/338/2003 z dnia 27 listopada 2003 r.

W ocenie Sądu, zasadności zarzutom skargi co do nieistnienia obowiązku przeczą fakty wynikające ze zgromadzonego materiału dowodowego. Dokumenty znajdujące się w aktach sprawy (kopia zawiadomienia – wezwania nr 347110 oraz dokumentacja fotograficzna) wskazują bezsprzecznie, że fakt nieuiszczenia opłat za parkowanie pojazdu samochodowego marki Opel o nr rejestracyjnym [...] w SPP w K. w dniu 13 lutego 2009 r. o godzinie 13:18 został stwierdzony przez pracowników MZD w K.. Z kopii zawiadomienia – wezwania podpisanego

i wystawionego przez kontrolera o numerze służbowym 9 – pracownika wierzyciela wynika, że zobowiązany nie posiadał w pojeździe samochodowym za przednią szybą wykupionej karty postojowej, jak również dokumentu upoważniającego do nieograniczonego czasu parkowania w SPP w K.. Powyższe potwierdza dokumentacja fotograficzna. Niczym natomiast nie poparte są twierdzenia skarżącego, że wykupił kartę postojową, skoro jej nie okazał MZD w K. wyjaśniając sprawę, jak również po wszczęciu postępowania egzekucyjnego. Wobec braku przedłożenia przez skarżącego jakichkolwiek dowodów, jego twierdzenia to jedynie gołosłowne konstatacje. Obowiązkiem skarżącego było wykupienie biletu. Skoro, jak oświadczył, uczynił to w hotelu położonym w odległości 100 m od miejsca parkowania, to gdyby niezwłocznie wrócił, nie trwałoby to więcej niż 11 minut. Należy zauważyć, że baczenie skarżącego nie było jednak zorientowane na niezwłoczne nabycie uprawnień do zaparkowania w SPP, bowiem najpierw udał się do pokoju hotelowego, a dopiero później wrócił do samochodu. Czynności dodatkowe związane z zameldowaniem się w hotelu, uzyskaniem dostępu do pokoju, zaniesieniem bagażu wydłużyły czas pozostawienia samochodu w SPP bez wymaganej opłaty.

Z doświadczenia życiowego wnioskować należy, że zajęło mu to znacznie dłużej niż 11 minut. Nadto, co prawidłowo podniósł organ, w obecnie obowiązującym systemie prawnym żaden przepis nie nakłada na pracowników MZD dokonujących czynności kontrolnych obowiązku, aby oczekiwali przy pojeździe aż pojawi się kierowca. Wątpliwości co do wykupu biletu wywołują twierdzenia skarżącego o przestawieniu samochodu ze SPP przed hotel.

Posiadając takie – jak opisane wyżej – dowody, organ I instancji (wierzyciel), przy uwzględnieniu zasad wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zasady logicznego rozumowania w ramach swobodnej oceny dowodów, zgodnie z art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.2013.267 – j.t.), miał podstawę do przyjęcia, że skarżący nie uiścił opłaty za parkowanie w SPP. Wobec tego, zasadnie naliczona została opłata dodatkowa, a zarzuty w tym zakresie nie zasługują na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w K. na podstawie art. 151 ustawy p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.