I SA/Lu 1357/13
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
2014-05-15Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Małgorzata Fita /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Małgorzata Fita po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku E. Z. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi E. Z. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie
Wnioskiem dołączonym do skargi E.Z. zwrócił się o zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych.
W motywach powyższego podał, że jest osobą niepracującą i nieposiadającą żadnego majątku, przeciwko której prowadzone jest postępowanie egzekucyjne na kwotę przekraczającą 6.000.000,00 zł. W codziennej egzystencji pomaga mu jedynie syn A. Z., u którego obecnie zamieszkuje.
Uzupełniając przedmiotowy wniosek skarżący nadesłał wyciągi z kont bankowych należących do niego oraz syna oraz oświadczenia syna w przedmiocie posiadanego majątku, wielkości wynagrodzenia za prace oraz wielkości posiadanych udziałów w spółkach prawa handlowego.
Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2014 r. referendarz sądowy odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy, wskazując na posiadane przez syna skarżącego na rachunku bankowym środki, wielokrotnie przewyższające kwotę wymaganych we wszystkich trzech sprawach wpisów.
Od powyższego postanowienia skarżący wniósł sprzeciw, podnosząc, że nie osiąga żadnego do chodu oraz nie posiada jakiegokolwiek majątku pozwalającego chociażby na zapewnienie minimalnej i samodzielnej egzystencji. Wskazał, że w chwili obecnej "w całości pozostaje na łasce syna", który go utrzymuje. Syn nie jest jednak zamożnym człowiekiem i sam "ledwo wiąże koniec z końcem". Natomiast to, że w listopadzie 2013 r. na koncie syna znajdowały się środki, które zostały następnie wydatkowane nie może uzasadniać odmowy przyznania prawa pomocy. Skarżący nie ma bowiem dostępu do rachunku bankowego syna.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
W punkcie wyjścia należy odnotować, iż z uwagi na skutecznie wniesiony sprzeciw, postanowienie referendarza z dnia 11 kwietnia 2014 r. utraciło moc, a sprawa (wniosek o przyznanie prawa pomocy) będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez Sąd na posiedzeniu niejawnym. Taki stan rzeczy znajduje bowiem uzasadnienie w art. 260 p.p.s.a.
Intencją Edwarda Zasady jest w tej sprawie uzyskanie przyznania prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Rozstrzygnięcie przedmiotowego wniosku sprowadza się zatem do zbadania, czy spełniona jest przesłanka wynikająca z treści art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. Stosownie bowiem do jego brzmienia, przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym uzależnione jest od wykazania przez nią, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Podkreślenia przy tym wymaga, że wskazany przepis stanowi regulację wyjątkową w stosunku do ogólnej zasady ponoszenia kosztów postępowania sądowego, wyrażonej w art. 199 p.p.s.a. Instytucja prawa pomocy ma natomiast na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed sądem osobom o bardzo niskich dochodach lub całkowicie tych dochodów pozbawionych, które ze względu na swą sytuację materialną nie są w stanie pokryć kosztów związanych z postępowaniem sądowym. Oznacza to, że przyznanie prawa pomocy ma bardzo ograniczony zakres stosowania i może mieć miejsce tylko w wyjątkowych sytuacjach.
W ocenie Sądu sytuacja skarżącego nie jest natomiast wyjątkowa i jako taka nie uzasadnia udzielenia stronie wnioskowanego zwolnienia.
W sprawie nie może budzić wątpliwości, iż skarżący prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z synem. Mieszka razem z nim i pozostaje na jego całkowitym utrzymaniu. Skarżący nie posiada bowiem żadnego dochodu ani majątku. Nie korzysta przy tym z pomocy państwa. Jest to o tyle istotne, iż Sąd (referendarza sądowy) dokonując oceny możliwości strony w zakresie ponoszenia kosztów postępowania sądowego bierze pod uwagę nie tylko sytuację majątkową i dochody wnioskodawcy lecz wszystkich domowników prowadzących wspólne z nim gospodarstwo domowe (por. postanowienie NSA z dnia 10 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FZ 84/13, niepubl.).
Uwzględniając powyższe zasadnie referendarz sądowy odniósł się do środków zgromadzonych na rachunku bankowym syna skarżącego, których wysokość wielokrotnie przewyższała wymagana wartość wpisu we wszystkich trzech sprawach ze skarg wnioskodawcy (w miesiącu listopadzie syn skarżącego posiadał na rachunku bankowym środki w wysokości 22.949,52 zł). Bez znaczenie przy tym jest, co podniósł skarżący w sprzeciwie, iż po pierwsze nie ma on dostępu do tych środków, a po drugie zostały one w niedługim czasie rozdysponowane na życie i pokrycie wcześniej powstałych zobowiązań. Na osobach prowadzących wspólne gospodarstwo domowe spoczywa bowiem obowiązek niesienia sobie nawzajem pomocy. Obowiązek ten dotyczy również udzielania osobom uprawnionym pomocy finansowej w celu zapewnienia możliwości prowadzenia postępowania sądowego.
Jak natomiast wskazano na wstępie instytucja prawa pomocy może mieć zastosowanie jedynie wobec osób znajdujących się w skrajnie trudnej sytuacji materialnej uniemożliwiającej zaspokojenie bieżących potrzeb. Instytucja ta nie może być nadużywana w sytuacji, gdy wnioskodawca mimo braku dochodów i jakiegokolwiek majątku ma zapewnione wszystkie niezbędne potrzeby bytowe (mieszkanie, żywność), o czym świadczy wysokość środków pozostających do dyspozycji syna skarżącego. Tym samym skarżący winien w pierwszej kolejności skorzystać z pomocy syna, nie zaś z pomocy państwa. Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z art. 87 w zw. z art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 788) rodzice i dzieci mają obowiązek wzajemnego wspierania się i alimentacji.
W świetle powyższego uznano, że brak jest podstaw do przyjęcia, że skarżący nie może ponosić kosztów postępowania sądowego. Zdaniem Sądu jest on bowiem w stanie przy pomocy syna, posiadającego środki znacznej wielkości ponieść także koszty sądowe we wszystkich trzech sprawach których łączna wymagana wysokość na obecnym etapie postępowania wynosi 6.196 zł. Jednocześnie w ślad za postanowieniem referendarza godzi się podkreślić, że skarżący już na etapie postępowania odwoławczego winien uwzględnić potrzebę gromadzenia środków na prowadzenie ewentualnych postępowań sądowych i liczyć się z koniecznością ponoszenia kosztów na ten cel. Planowanie wydatków bez uwzględnienia zasady, o której wspomniano wyżej, jest naruszeniem równoważności w traktowaniu swoich powinności finansowych, zaś strona, która realizuje swoje zobowiązania w taki sposób, że wyzbywa się zdolności do zapłaty kosztów sądowych - preferencyjnie traktując inne zobowiązania - nie może prawnie skutecznie podnieść ewentualnego zarzutu, iż odmowa zwolnienia jej od kosztów sądowych jest ograniczeniem dostępności do realizacji jej praw przed sądami.
W tym stanie rzeczy Sąd orzekł jak w sentencji działając na podstawie art. 254 § 1 p.p.s.a. i art. 260 p.p.s.a. w związku z art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Małgorzata Fita /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Małgorzata Fita po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku E. Z. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi E. Z. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie
Wnioskiem dołączonym do skargi E.Z. zwrócił się o zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych.
W motywach powyższego podał, że jest osobą niepracującą i nieposiadającą żadnego majątku, przeciwko której prowadzone jest postępowanie egzekucyjne na kwotę przekraczającą 6.000.000,00 zł. W codziennej egzystencji pomaga mu jedynie syn A. Z., u którego obecnie zamieszkuje.
Uzupełniając przedmiotowy wniosek skarżący nadesłał wyciągi z kont bankowych należących do niego oraz syna oraz oświadczenia syna w przedmiocie posiadanego majątku, wielkości wynagrodzenia za prace oraz wielkości posiadanych udziałów w spółkach prawa handlowego.
Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2014 r. referendarz sądowy odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy, wskazując na posiadane przez syna skarżącego na rachunku bankowym środki, wielokrotnie przewyższające kwotę wymaganych we wszystkich trzech sprawach wpisów.
Od powyższego postanowienia skarżący wniósł sprzeciw, podnosząc, że nie osiąga żadnego do chodu oraz nie posiada jakiegokolwiek majątku pozwalającego chociażby na zapewnienie minimalnej i samodzielnej egzystencji. Wskazał, że w chwili obecnej "w całości pozostaje na łasce syna", który go utrzymuje. Syn nie jest jednak zamożnym człowiekiem i sam "ledwo wiąże koniec z końcem". Natomiast to, że w listopadzie 2013 r. na koncie syna znajdowały się środki, które zostały następnie wydatkowane nie może uzasadniać odmowy przyznania prawa pomocy. Skarżący nie ma bowiem dostępu do rachunku bankowego syna.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
W punkcie wyjścia należy odnotować, iż z uwagi na skutecznie wniesiony sprzeciw, postanowienie referendarza z dnia 11 kwietnia 2014 r. utraciło moc, a sprawa (wniosek o przyznanie prawa pomocy) będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez Sąd na posiedzeniu niejawnym. Taki stan rzeczy znajduje bowiem uzasadnienie w art. 260 p.p.s.a.
Intencją Edwarda Zasady jest w tej sprawie uzyskanie przyznania prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Rozstrzygnięcie przedmiotowego wniosku sprowadza się zatem do zbadania, czy spełniona jest przesłanka wynikająca z treści art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a. Stosownie bowiem do jego brzmienia, przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym uzależnione jest od wykazania przez nią, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Podkreślenia przy tym wymaga, że wskazany przepis stanowi regulację wyjątkową w stosunku do ogólnej zasady ponoszenia kosztów postępowania sądowego, wyrażonej w art. 199 p.p.s.a. Instytucja prawa pomocy ma natomiast na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed sądem osobom o bardzo niskich dochodach lub całkowicie tych dochodów pozbawionych, które ze względu na swą sytuację materialną nie są w stanie pokryć kosztów związanych z postępowaniem sądowym. Oznacza to, że przyznanie prawa pomocy ma bardzo ograniczony zakres stosowania i może mieć miejsce tylko w wyjątkowych sytuacjach.
W ocenie Sądu sytuacja skarżącego nie jest natomiast wyjątkowa i jako taka nie uzasadnia udzielenia stronie wnioskowanego zwolnienia.
W sprawie nie może budzić wątpliwości, iż skarżący prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z synem. Mieszka razem z nim i pozostaje na jego całkowitym utrzymaniu. Skarżący nie posiada bowiem żadnego dochodu ani majątku. Nie korzysta przy tym z pomocy państwa. Jest to o tyle istotne, iż Sąd (referendarza sądowy) dokonując oceny możliwości strony w zakresie ponoszenia kosztów postępowania sądowego bierze pod uwagę nie tylko sytuację majątkową i dochody wnioskodawcy lecz wszystkich domowników prowadzących wspólne z nim gospodarstwo domowe (por. postanowienie NSA z dnia 10 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FZ 84/13, niepubl.).
Uwzględniając powyższe zasadnie referendarz sądowy odniósł się do środków zgromadzonych na rachunku bankowym syna skarżącego, których wysokość wielokrotnie przewyższała wymagana wartość wpisu we wszystkich trzech sprawach ze skarg wnioskodawcy (w miesiącu listopadzie syn skarżącego posiadał na rachunku bankowym środki w wysokości 22.949,52 zł). Bez znaczenie przy tym jest, co podniósł skarżący w sprzeciwie, iż po pierwsze nie ma on dostępu do tych środków, a po drugie zostały one w niedługim czasie rozdysponowane na życie i pokrycie wcześniej powstałych zobowiązań. Na osobach prowadzących wspólne gospodarstwo domowe spoczywa bowiem obowiązek niesienia sobie nawzajem pomocy. Obowiązek ten dotyczy również udzielania osobom uprawnionym pomocy finansowej w celu zapewnienia możliwości prowadzenia postępowania sądowego.
Jak natomiast wskazano na wstępie instytucja prawa pomocy może mieć zastosowanie jedynie wobec osób znajdujących się w skrajnie trudnej sytuacji materialnej uniemożliwiającej zaspokojenie bieżących potrzeb. Instytucja ta nie może być nadużywana w sytuacji, gdy wnioskodawca mimo braku dochodów i jakiegokolwiek majątku ma zapewnione wszystkie niezbędne potrzeby bytowe (mieszkanie, żywność), o czym świadczy wysokość środków pozostających do dyspozycji syna skarżącego. Tym samym skarżący winien w pierwszej kolejności skorzystać z pomocy syna, nie zaś z pomocy państwa. Podkreślić przy tym należy, że zgodnie z art. 87 w zw. z art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 788) rodzice i dzieci mają obowiązek wzajemnego wspierania się i alimentacji.
W świetle powyższego uznano, że brak jest podstaw do przyjęcia, że skarżący nie może ponosić kosztów postępowania sądowego. Zdaniem Sądu jest on bowiem w stanie przy pomocy syna, posiadającego środki znacznej wielkości ponieść także koszty sądowe we wszystkich trzech sprawach których łączna wymagana wysokość na obecnym etapie postępowania wynosi 6.196 zł. Jednocześnie w ślad za postanowieniem referendarza godzi się podkreślić, że skarżący już na etapie postępowania odwoławczego winien uwzględnić potrzebę gromadzenia środków na prowadzenie ewentualnych postępowań sądowych i liczyć się z koniecznością ponoszenia kosztów na ten cel. Planowanie wydatków bez uwzględnienia zasady, o której wspomniano wyżej, jest naruszeniem równoważności w traktowaniu swoich powinności finansowych, zaś strona, która realizuje swoje zobowiązania w taki sposób, że wyzbywa się zdolności do zapłaty kosztów sądowych - preferencyjnie traktując inne zobowiązania - nie może prawnie skutecznie podnieść ewentualnego zarzutu, iż odmowa zwolnienia jej od kosztów sądowych jest ograniczeniem dostępności do realizacji jej praw przed sądami.
W tym stanie rzeczy Sąd orzekł jak w sentencji działając na podstawie art. 254 § 1 p.p.s.a. i art. 260 p.p.s.a. w związku z art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.
