V SA/Wa 241/14

Uzasadnienie

Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, po rozpatrzeniu odwołania Grupy Producenckiej "G." Sp. z o.o. z dnia (...) sierpnia 2013 r. od decyzji (...) Oddziału Regionalnego ARiMR z dnia (...) sierpnia 2013 r., nr (...), o odmowie przyznania płatności z tytułu pomocy finansowej w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu wskazał, iż decyzją Marszałka Województwa (...) z dnia (...) października 2011 r., znak: (...), Grupa Producencka "G." Sp. z o.o. została wpisana do rejestru grup producentów rolnych prowadzonego przez Marszałka Województwa (...).

Decyzją, nr (...), z dnia (...) grudnia 2011 r. Dyrektor (...) Oddziału Regionalnego ARiMR przyznał Grupie pomoc finansową w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętą Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, w okresie od dnia 4 października 2011 r. do dnia 3 października 2016 r.

W dniu 30 października 2012 r. Strona złożyła wniosek o wypłatę środków z tytułu pomocy dla grupy producentów rolnych za okres od dnia 4 października 2011 r. do dnia 3 października 2012 r.

W dniu 6 grudnia 2012 r. organ I instancji wezwał Grupę do złożenia wyjaśnień m in. w zakresie ujęcia we wniosku faktur obejmujących produkty wytworzone przed okresem pomocy. W odpowiedzi na powyższe Strona złożyła w dniu 17 grudnia 2012 r. wyjaśnienia oraz korektę wniosku.

W dniu 16 stycznia 2013 r. w siedzibie Grupy została przeprowadzona kontrola na miejscu.

W dniu 27 lutego 2013 r. Dyrektor (...) Oddziału Regionalnego ARiMR decyzją nr (...) odmówił Grupie przyznania płatności z tytułu pomocy finansowej w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 w okresie od dnia 4 października 2011 r. do dnia 3 października 2012 r., tj. za pierwszy rok korzystania z pomocy.

W dniu 19 marca 2013 roku Strona wniosła do Prezesa ARiMR odwołanie od powyższej decyzji.

Prezes ARiMR decyzją nr (...) z dnia (...) czerwca 2013 r. uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia.

Dyrektor (...) Oddziału Regionalnego ARiMR po ponownym przeprowadzeniu postępowania w dniu (...) sierpnia 2013 r. wydał decyzję nr (...) o odmowie przyznania płatności z tytułu pomocy finansowej w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 w okresie od dnia 4 października 2011 r. do dnia 3 października 2012 r., tj. za pierwszy rok korzystania z pomocy.

W dniu 22 sierpnia 2013 r. Grupa złożyła odwołanie zarzucając rozstrzygnięciu organu I instancji naruszenie:

1. przepisów prawa materialnego:

1. art. 4 pkt 8 rozporządzenia Komisji (UE) nr 65/2011 z dnia 27 stycznia 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do wprowadzenia procedur kontroli oraz do zasady wzajemnej zgodności w zakresie środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich (Dz. Urz. UE L 25/8 z 28 stycznia 2011, z późn. zm.), poprzez ich błędne zastosowanie przejawiające się w przyjęciu, że Spółka stworzyła sztuczne warunki do otrzymania płatności;

2. art. 35 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. U. L 277 z 21 października 2005 r., str. 1, ze zm.), poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że działania Spółki nie korespondują z celami wskazanymi w tym przepisie.

2. przepisów postępowania:

1. art. 110 kpa, poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie, polegające na zarzuceniu Spółce tworzenia sztucznych warunków do otrzymania płatności i odmowie przyznania Grupie pomocy finansowej, podczas gdy organ I instancji wydał decyzję nr (...) z dnia (...) grudnia 2011 r. o przyznaniu Grupie pomocy finansowej w ramach działania "Grupy producentów rolnych";

2. art. 107 § 3 kpa oraz art. 11 kpa, poprzez ich niezastosowanie polegające na niedostatecznym wyjaśnieniu przyczyn, dla których organ I instancji odmówił Grupie płatności, przejawiające się brakiem odniesienia do zarzutów Spółki wskazanych w odwołaniu z dnia 19 marca 2013 r.;

3. art. 7, art. 8, art. 15, art. 21, art. 77, i art. 80 § 1 kpa, poprzez ich niezastosowanie w niniejszej sprawie.

W dniu 29 października 2013 r. do Prezesa ARiMR wpłynęło pismo Grupy dotyczące uzupełnienia odwołania z dnia 22 sierpnia 2013 r. w sprawie przekazania umów dzierżawy: z dnia 1 września 2012 r., zawartej przez N. P. Sp. z o.o.; z dnia 10 sierpnia 2013 r., zawartej przez N.D. Sp. z o.o. oraz umowy z dnia 10 sierpnia 2013 r., zawartej przez Ż. Sp. z o.o.

Po przeprowadzeniu postępowania odwoławczego Prezes ARiMR stwierdził zaistnienie przesłanek z przepisu art. 4 ust. 8 rozporządzenia nr 65/2011, zgodnie z którym, nie naruszając przepisów szczegółowych, nie dokonuje się żadnych płatności na rzecz beneficjentów, w odniesieniu do których ustalono, że sztucznie stworzyli warunki wymagane do otrzymania takich płatności, aby uzyskać korzyści sprzeczne z celami danego systemu wsparcia.

Organ wyjaśnił, iż wykładania przepisów prawa obowiązujących dla działania "Grupy producentów rolnych", nie może być dokonywana w sprzeczności do regulacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, gdzie wskazano w sposób nie budzący wątpliwości, że działanie to ma na celu wykazanie korzyści z koncentracji produkcji i wspólnego współdziałania producentów z danego sektora, wykazania możliwości uzyskania lepszej sytuacji konkurencyjnej w przypadku współdziałania rozdrobnionych producentów, poprzez wykazanie znaczenia kryterium wielkości sprzedaży lub obrotów grupy, w powiązaniu z liczbą jej członków. Biorąc tak zakreślone cele tego działania, należy wskazać, że Grupa Producencka "G." sp. z o.o., stworzyła sztuczne warunki do uzyskania płatności.

Organ poddał analizie strukturę organizacyjną zarówno Grupy, jak i struktury organizacyjne jej Członków - podmiotów utworzonych na gruncie prawa krajowego w oparciu o przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000, nr 94, poz.1037 ze zm.) i ustalił, że Grupę Producencką "G." Sp. z o.o. z siedzibą w Ż., pod adresem (...) tworzą następujące podmioty:

1. Ż. Sp. z o.o. z/s w Ż., pod adresem (...);

2. N. P. Sp. z o.o. z/s w Ż., pod adresem (...);

3. N. D. Sp. z o.o. z/s w Ż., pod adresem (...);

4. G. A. (...) Sp. z o.o. z/s w Ż., pod adresem (...);

5. B. Sp. z o.o. z/s w Ż., pod adresem (...)

Z informacji zawartych w aktach sprawy wynika, że do Krajowego Rejestru Sądowego:

1. N. D. Sp. z o.o. została wpisana w dniu 5 września 2011 r.;

2. Ż. Sp. z o.o. została wpisana w dniu 6 września 2011 r.;

3. N. P. Sp. z o.o. została wpisana w dniu 7 września 2011 r.;

Grupa Producencka "G." Sp. z o.o. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu (...) września 2011 r. a do rejestru grup producentów rolnych decyzją Marszałka Województwa (...) z dnia (...) października 2011 r. Żaden z wymienionych podmiotów nie podejmował wcześniej działalności rolniczej.

Organ podkreślił, że zależności pomiędzy podmiotami stanowiącymi Grupę dotyczą zarówno miejsca, struktury własnościowej, jak i powiązań osobowych. Trzy spółki będące członkami Grupy zostały wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego (N. P. sp. z o.o. - 7 września 2011 r.; N. D. sp. z o.o. - 5 września 2011 r.; Ż. - 6 września 2011 r.) na ok. dwa, trzy tygodnie przed wpisaniem Grupy działającej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do Krajowego Rejestru Sądowego. Umowy dzierżawy dotyczące zgłaszanych przez spółki gruntów zostały zawarte przez w/w członków Grupy w dacie 26 sierpnia 2011 r.

W przypadku Ż. Sp. z o.o.; N. P. Sp. z o.o.; N. D. Sp. z o.o. oraz G. A.(...) Sp. z o.o. jedynym wspólnikiem jest A. (...) Zarząd składa się tylko z prezesa Zarządu – P. A. T..

W przypadku B. Sp. z o.o. z/s w Ż., wspólnikami są Archidiecezja (...) oraz G. A. (...) Sp. z o.o., a Zarząd składa się tylko z prezesa Zarządu – P. A. T..

Podkreślając, iż zorganizowanie wielu spółek przez tych samych udziałowców nie jest sprzeczne z obowiązującym prawem, organ stanął jednak na stanowisku, iż w niniejszej sprawie związek pomiędzy poszczególnymi spółkami (wynikający z ich struktury własnościowej i osobowej), a przez to i członkami grupy producentów rolnych, pozostaje w sprzeczności z celami prawa wspólnotowego i ma na celu ominięcie przepisów dotyczących ograniczeń w zakresie płatności. Aplikowanie o pomoc przez te same osoby w ramach kilku spółek kapitałowych należy tu postrzegać jako skierowane na ominięcie kwotowego limitu dofinansowania przysługującego jednemu beneficjentowi.

Członków Grupy, jako spółki prawa handlowego w formie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością tworzy jedna kościelna osoba prawna (terytorialna jednostka organizacyjna Kościoła Katolickiego), której przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. nr 29, poz. 154 ze zm.), w art. 7 ust. 1 pkt 2 nadały osobowość prawną. Organ na podstawie posiadanych z urzędu informacji ustalił, iż grunty zgłaszane przez członków Grupy, nie stanowią ich własności. Są one przedmiotem głównie własności lub współwłasności innych kościelnych osób prawnych, w tym parafii podległych w strukturze organizacyjnej na gruncie prawa kanonicznego Wspólnikowi spółek, będących członkami Grupy (co wynika z kan. 515 § 1 Codex Iuris Canonici autoritate loanis Pauli PPIIpromulgatus ogłoszonego dnia 25 stycznia 1983 roku. dekretem Sacrae disciplinae leg es, promulgowanego w Acta Apostolicae Sedis, vol. LXXV, Pras II, Pallotinum 1984), Domów Zakonnych, Prowincji Zakonów. Jedynie członek Grupy - Gospodarstwo Archidiecezji (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest w posiadaniu gruntów będących przedmiotem własności lub współwłasności z innymi kościelnymi osobami prawnymi, wspólnika spółek z ograniczoną odpowiedzialnością będących członkami Grupy. Organ nie podważał odrębności tych osób prawnych, która to odrębność wynika zarówno z prawa kanonicznego, jak i na gruncie prawa krajowego została potwierdzona przepisami ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej (art. 7 ust. 1 pkt 5 oraz art. 8 ust. 1 pkt 7, pkt 8), niemniej jednak w ocenie organu, struktura organizacyjna, własnościowa gruntów, członkowska i uwarunkowania związane z powstaniem i prowadzoną działalnością Grupy wskazują, iż nie została ona utworzona w celu operacji, zakreślonym przepisami prawa. Zdaniem organu, Grupa poprzez swoje działania stworzyła sztuczne i pozorne warunki sprzeczne z celami danego działania, wymagane do otrzymania takich płatności. W następstwie poczynionych ustaleń organ uznał, że powyższe działanie wyczerpało przesłanki art. 4 pkt 3 rozporządzenia 2988/95, zgodnie z którym, działania skierowane na pozyskanie korzyści w sposób sprzeczny z odpowiednimi celami prawa wspólnotowego mającymi zastosowanie w danym przypadku poprzez sztuczne stworzenie warunków w celu pozyskania tej korzyści prowadzą do nie przyznania lub wycofania korzyści, jak i art. 4 ust. 8 rozporządzenia nr 65/2011, zgodnie z którymi, nie dokonuje się żadnych płatności na rzecz beneficjentów w odniesieniu do których stwierdzono, że sztucznie stworzyli warunki wymagane do otrzymania takich płatności, aby uzyskać korzyści sprzeczne z celami systemu wsparcia.

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, pomoc finansowa jest udzielana grupie producentów, która została utworzona ze względu na określone produkty lub grupę produktów.

Jednocześnie, zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia, pomoc wypłacana jest w formie rocznych płatności obejmuje okresy kolejnych 12 miesięcy prowadzenia działalności przez grupę, liczone od dnia wydania decyzji o wpisie grupy do rejestru.

Co do produktów rolnych, które Grupa uwzględniła w załączniku nr 2 do wniosku za okres od dnia 4 października 2011 r. do dnia 3 października 2012 r., a które zostały wytworzone w gospodarstwach członków grupy producentów rolnych przed dniem uzyskania decyzji marszałka o wpisie do rejestru organ stanął na stanowisku, że zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, warunkiem przyznania płatności Grupie jest wytworzenie danego produktu (grupy produktów) w gospodarstwach członków grupy, ich zakup od członków grupy i sprzedaż podmiotom nie będącym członkami grupy producentów rolnych, w każdym z kolejnych okresów referencyjnych (tj. kolejnych 12 miesięcy licząc od daty wpisu do rejestru grup producentów rolnych).

Ponadto, zgodnie z art. 35 rozporządzenia 1698/2005, wsparcia udziela się grupom producentów, które zostały oficjalnie uznane przez właściwy organ Państwa Członkowskiego.

Przedmiotowe uznanie następuje poprzez stwierdzenie przez Marszałka województwa właściwego ze względu na siedzibę grupy, w drodze decyzji administracyjnej. W rozpatrywanej sprawie decyzja (...) Marszałka Województwa (...) została wydana w dniu (...) października 2011 r.

Jednocześnie zgodnie z § 7 ust. 2 pkt 1 lit. c rozporządzenia, do wniosku o płatność dołącza się wykazy faktur VAT i rachunków, uporządkowanych w ujęciu chronologicznym, potwierdzających przychody netto grupy ze sprzedaży produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, wytworzonych w gospodarstwach jej członków i sprzedawanych odbiorcom niebędącym członkami grupy. Wykazy faktur VAT i rachunków mają potwierdzić sprzedaż przez grupę produktów wytworzonych w gospodarstwach jej członków, tj. od dnia wpisu grupy producentów rolnych do rejestru właściwego marszałka województwa, czyli od momentu dla którego, zgodnie z wyżej wskazanymi przepisami, następuje uznanie Grupy i możliwość udzielania wsparcia. Zatem, zdaniem organu, Grupa nie może do wykazu faktur VAT i rachunków potwierdzających przychody netto ze sprzedaży produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, dołączać rachunków za sprzedaż produktów, które zostały wytworzone w gospodarstwach jej członków w okresie, kiedy nie byli oni jeszcze jej członkami, tj. przed dniem wpisu grupy do rejestru. Organ powołał też przepis § 8 rozporządzenia wskazujący, że wysokość udzielanej pomocy w danym roku prowadzenia działalności przez grupę ustala się na podstawie wartości udokumentowanych rocznych przychodów netto ze sprzedaży produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, i wytworzonych w gospodarstwach jej członków oraz sprzedanych odbiorcom niebędącym członkami grupy. Powyższa regulacja wskazuje jednoznacznie, że produkty powinny być wyprodukowane w gospodarstwach członków, a biorąc pod uwagę rodzaj produkcji członków Grupy o charakterze roślinnym oraz okres wegetacji wymuszony warunkami klimatycznymi wskazuje, iż nie mogły one zostać ani wyprodukowane ani zebrane od dnia 4 października 2011, aby można je było sprzedać, w okresie od dnia 5 października 2011 r. do dnia 18 maja 2012 r., dlatego też dokumenty księgowe potwierdzające sprzedaż w tym okresie zostały odrzucone przez organ, jako niekwalifikujące się do obliczenia wysokości udzielanej pomocy w danym roku.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 grudnia 2013 r. na decyzję Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, nr (...), z dnia 8 listopada 2013 r. Grupa Producencka G. sp. z o.o. wnosiła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, jak również o uchylenie w całości poprzedzającej jej decyzji organu I instancji oraz zaskarżanej decyzji zarzuciła naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy:

1. art. 4 ust. 8 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 65/2011 z dnia 27 stycznia 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do wprowadzenia procedur kontroli oraz do zasady wzajemnej zgodności w zakresie środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich oraz art. 4 ust. 3 Rozporządzenia Rady (WE) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich poprzez ich błędne zastosowanie w niniejszej sprawie, przejawiające się w przyjęciu, że Spółka stworzyła sztuczne warunki do otrzymania płatności, podczas gdy funkcjonowanie Spółki jako grupy producentów rolnych ma charakter rzeczywisty i nie nosi znamion sztuczności, w związku z czym przepisy te nie powinny znaleźć w niniejszej sprawie zastosowania;

2. art. 35 ust. 1 Rozporządzenia Rad\ (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że działania Spółki nie korespondują z celami wskazanymi w powyższym przepisie, podczas gdy Spółka w rzeczywistości cele te realizuje;

3. § 8 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 z dnia 20 kwietnia 2007 r. poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na niewłaściwym uznaniu:

• że podstawą do udzielenia pomocy dla grup producentów rolnych może być jedynie wartość przychodów ze sprzedaży produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona, jakie zostały wytworzone w gospodarstwach jej członków w czasie, kiedy grupa była już zarejestrowana w rejestrze prowadzonym przez marszałka województwa, gdy tymczasem przedmiotowy przepis nie określa żadnego czasu, w którym powinno nastąpić wytworzenie produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona, aby ich sprzedaż mogła stanowić podstawę do przyznania grupie pomocy,

a ponadto

• że "wytworzenie" produktów rolnych, o którym mowa w przedmiotowym przepisie, jest w przypadku produktów roślinnych tożsame z ich "zebraniem", podczas gdy z zasad wiedzy i doświadczenia życiowego wynika, iż proces wytwarzania produktów roślinnych jest znacznie bardziej złożony i obejmuje oprócz ich zebrania także szereg innych czynności, które dopiero połączone ze sobą składają się na wytwarzanie;

a także naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy:

1. art. 110 kpa poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie, polegające na zarzuceniu Spółce tworzenia sztucznych warunków do otrzymania płatności i odmowie przyznania Spółce pomocy finansowej za pierwszy rok jej działalności jako grupa producentów rolnych w sytuacji, gdy Dyrektor (...) Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wydal wcześniej decyzję nr (...) z dnia (...) grudnia 2011 r. o przyznaniu Spółce pomocy finansowej w ramach działania "Grupy producentów rolnych" w okresie od 4-10-2011 do 3-10-2016 r., przez co organy administracji powinny być w niniejszej sprawie związane tą decyzją i nie powinny od nowa badać struktury organizacyjnej Spółki w celu zarzucenia jej stworzenia sztucznych warunków do otrzymania płatności, o ile struktura ta nic uległa zmianie;

2. art. 107 § 3 k.p.a. oraz art. 11 k.p.a. poprzez ich niezastosowanie w niniejszej sprawie, polegające na niedostatecznym wyjaśnieniu przyczyn, dla których odmówiono przyznania Spółce płatności, przejawiające się w szczególności w tym, iż organy administracji zarzuciły Spółce tworzenie sztucznych warunków do otrzymania płatności jedynie na podstawie analizy jej struktury wskazanej w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, bez ustosunkowania się do innych czynników mających wpływ na funkcjonowanie Spółki jako grupy producentów rolnych;

3. art. 21 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich poprzez jego niezastosowanie i rozstrzygnięcie niniejszej sprawy bez wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego, polegające na błędnym uznaniu, iż struktura organizacyjna Spółki sama w sobie świadczy o stworzeniu sztucznych warunków do otrzymania płatności, przez co inne czynniki mające znaczenie dla funkcjonowania Spółki jako grupy producentów rolnych w ogóle nie były brane pod uwagę przy wydawaniu zaskarżonej decyzji;

4. art. 86 kpa w zw. z art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich poprzez ich niezastosowanie w niniejszej sprawie, polegające na niewyjaśnieniu przyczyn, dla których funkcjonuje ona w obecnej strukturze organizacyjnej, mimo że stosowny wniosek dowodowy w tym zakresie był zgłaszany w toku postępowania administracyjnego;

5. art. 8 kpa poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie, polegające na zarzuceniu Spółce tworzenia sztucznych warunków do otrzymania płatności w sytuacji, gdy wcześniejsza ocena struktury Spółki dokonana przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie budziła jej żadnych zastrzeżeń, a działania i decyzje podejmowane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa utwierdzały Spółkę w przekonaniu, że otrzyma ona płatność za pierwszy rok działalności jako grupa producentów rolnych;

6. art. 35 ust. 2 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), art. 20 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 10 ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz w zw. z § 6 ust. 1, § 6 ust. 3 pkt 1 oraz § 8 ust. 1-3 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 z dnia 20 kwietnia 2007 r. poprzez ich niezastosowanie w niniejszej sprawie, polegające na nieprzyznaniu Spółce pomocy finansowej na wspieranie grup producentów rolnych za pierwszy rok działalności, mimo że Spółka spełnia wszelkie warunki do uzyskania takiej pomocy.

W uzasadnieniu skargi Grupa Producencka "G." Sp. z o.o. w pierwszej kolejności wskazała, że odmowa przyznania Spółce płatności na podstawie zaskarżonej decyzji powoduje, iż w obrocie prawnym funkcjonują dwie sprzeczne decyzje administracyjne — utrzymana w mocy decyzja Dyrektora (...) Oddziału Regionalnego ARiMR z dnia (...) sierpnia 2013 r. odmawiająca przyznania Spółce pomocy finansowej oraz decyzja Dyrektora (...) Oddziału Regionalnego ARiMR, nr (...), z dnia (...) grudnia 2011 r. przyznająca Spółce taką pomoc. Zakres przedmiotowy tych decyzji w części pokrywa się, ponieważ każda z nich dotyczy pierwszego roku działalności Spółki jako grupy producentów rolnych.

Zdaniem Spółki jej struktura organizacyjna jest obiektywnie uzasadniona i nie powoduje, iż utworzone zostały sztuczne warunki do otrzymania przez płatności. Spółka wyjaśniła, że podmioty będące jej członkami (wspólnikami) nie były tworzone po to, aby spełnić formalne wymogi umożliwiające im zrzeszenie się w grupę producentów rolnych, lecz po to, aby przejmować określone tereny w dzierżawę od kościelnych osób prawnych po zakończeniu obowiązywania poprzednio obowiązujących umów dzierżawy zawartych przez kościelne osoby prawne (jako właściciele gruntów - wydzierżawiający) z podmiotami świeckimi (jako dzierżawcy).

Grunty, jakie były przejmowane przez poszczególne podmioty będące wspólnikami Spółki, stanowiły odrębne całości gospodarcze, należące do odrębnych (innych) właścicieli (współwłaścicieli). Były one potocznie nazywane "kampusami". Z uwagi na tą odrębność, w interesie właścicieli (współwłaścicieli) poszczególnych gruntów leżało, aby nie były one oddawane w dzierżawę jednemu dużemu podmiotowi, który mógłby nie uwzględniać specyfiki właściwej dla danego "kampusu", lecz aby poszczególne "kampusy" były wydzierżawiane odrębnym mniejszym podmiotom. Wówczas właściciele (współwłaściciele) "kampusów" mieliby bowiem zdecydowanie większy wpływ na dzierżawcę, a w konsekwencji także na politykę dzierżawy wykonywaną w ich "kampusach".

Każdy z podmiotów będących wspólnikiem Spółki dzierżawi grunty rolne od odrębnych (innych) właścicieli (współwłaścicieli), którymi są kościelne osoby prawne - przede wszystkim parafie, prowincje zakonne i domy zakonne. Odrębność prawna każdej z kościelnych osób prawnych została w sposób niebudzący wątpliwości potwierdzona w przepisach prawa polskiego, tj. w art. 7 ust. 1 pkt 5) oraz w art. 8 ust. 1 pkt 7) i 8) ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego. Zgodnie z art. 11 przedmiotowej ustaw)', kościelna osoba prawna nie odpowiada za zobowiązania innej kościelnej osoby prawnej. Skoro zaś podmioty wydzierżawiające grunty rolne wspólnikom Spółki są odrębnymi osobami prawnymi, to - gdyby nie zdecydowały się one na oddanie ziemi w dzierżawę — same mogłyby zrzeszyć się w grupę producentów rolnych ze wszelkimi wynikającym stąd korzyściami. Wówczas nie mogłoby być w żaden sposób mowy o tworzeniu sztucznych warunków do otrzymania pomocy. Zamiast tworzyć samodzielnie grupę producentów rolnych kościelne osoby prawne będące właścicielami (współwłaścicielami) gruntów zdecydowały się jednak na oddanie ich w dzierżawę utworzonym w tym celu podmiotom będącym wspólnikami Spółki, ponieważ miało to swoje uzasadnienie biznesowe. Prowadzenie działalności rolniczej w formie spółki z ograniczonej odpowiedzialnością (a taki status mają wszyscy wspólnicy Spółki) daje większe bezpieczeństwo i minimalizuje ryzyko takiej działalności. Za wszelkie zobowiązania związane z tą działalnością odpowiadają wówczas tylko te spółki. Odpowiedzialność spółek z ograniczoną odpowiedzialnością jest natomiast ograniczona jedynie do ich majątku, więc nic zachodzi tutaj obawa, iż w razie ewentualnego niepowodzenia ich działalności zostanie zajęty majątek samych kościelnych osób prawnych będących właścicielami (współwłaścicielami) gruntów. Co więcej, administrowanie gruntami przez podmioty będące wspólnikami Spółki w ramach prowadzonej przez nie dzierżawy zapewnia większą wydajność w porównaniu do sytuacji, gdyby były one administrowane samodzielnie przez ich właścicieli (współwłaścicieli). Właścicielami gruntów są bowiem przede wszystkim parafie, prowincje zakonne i domy zakonne, które niekoniecznie muszą mieć w swoich szeregach specjalistów od prowadzenia działalności rolniczej. Dodatkowo, grunty będące przedmiotem dzierżawy przez wspólników Spółki są generalnie przedmiotem współwłasności wielu kościelnych osób prawnych, a zatem oddanie ich w dzierżawę pojedynczym podmiotom zapewnia zdecydowanie większą skuteczność prowadzonej działalności rolniczej. W związku z powyższym dla właścicieli gruntów korzystniej było oddać je w dzierżawę podmiotom będącym wspólnikami Spółki, które są zarządzane przez księdza mającego w tym zakresie odpowiednią wiedzę i doświadczenie, niż prowadzić samodzielnie działalność rolniczą na przedmiotowych gruntach.

Dodatkowo należy także zaznaczyć, iż wspólnicy Spółki nie administrują dzierżawionymi gruntami zupełnie dowolnie, gdyż przed oddaniem tych gruntów w dzierżawę uzgodnili oni z ich właścicielami (współwłaścicielami), że właściciele (współwłaściciele) będą mieli określony wpływ na politykę dzierżawy na tych gruntach. Właściciele (współwłaściciele) gruntów mają przy tym swoisty współudział nic tylko w sprawach związanych z samą dzierżawą, ale zawierają stanowisko również w kwestii przeznaczenia zysku osiąganego przez dzierżawców — wspólników Spółki — z tytułu prowadzonej przez nich działalności rolniczej na dzierżawionych gruntach. W ramach tego możliwe jest np. uzgodnienie, że zysk dzierżawcy przeznaczony zostanie na określone inwestycje kościelne w rejonie poszczególnych terenów dzierżawnych, co ma dla właścicieli (współwłaścicieli) gruntów niebagatelne znaczenie. W związku z powyższym także i z tego powodu uzasadnione jest, aby dzierżawcą wszystkich "kampusów" nie był jeden duży podmiot, lecz aby różne podmioty (w tym wypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) dzierżawiły odrębne "kampusy", gdyż w ten sposób interesy właścicieli (współwłaścicieli) gruntów mogą być realizowane w znacznie szerszym zakresie. Wówczas właściciele (współwłaściciele) ci mogą mieć bowiem realny wpływ na dzierżawcę, co nie byłoby takie łatwe, gdyby był nim jeden wielki podmiot władający terytoriami obejmującymi wszystkie "kampusy".

Skarżąca podkreśliła, że umowy dzierżawy poszczególnych wspólników Spółki zawarte są generalnie na okres znacznie dłuższy niż ten, w którym możliwe jest otrzymywanie przez Spółkę pomocy finansowej w ramach działania jako grupa producentów rolnych. Jest to więc kolejny argument świadczący o tym, że utworzenie podmiotów będących wspólnikami Spółki nie było prostym środkiem ukierunkowanym na otrzymanie dotacji, lecz miało ono na celu zapewnienie rzeczywistego prowadzenia działalności rolniczej przez te podmioty na dzierżawionych terenach.

Każdy ze wspólników Spółki wpisany jest w ewidencji producentów prowadzonej przez ARiMR oraz posiada odrębny numer identyfikacyjny producenta nadany przez ARiMR (we wniosku o wpis Spółki do ewidencji producentów prowadzonej przez ARiMR wskazane były numery identyfikacyjne producentów poszczególnych wspólników Spółki) a więc każdy ze wspólników Spółki jest odrębnym producentem rolnym i podmiotem samodzielnie prowadzącym działalność rolniczą. W sytuacji, gdyby wspólnicy Spółki nie byli podmiotami prowadzącymi samodzielnie działalność rolniczą - jak utrzymują to organy administracji na potrzeby niniejszej sprawy - nie byłoby możliwości uzyskania przez nich odrębnych numerów identyfikacyjnych producenta.

Według Skarżącej organy administracji nie dokonały w niniejszej sprawie żadnych ustaleń faktycznych pozwalających na stwierdzenie, że działalność podmiotów będących wspólnikami Spółki nie jest działalnością odrębnych producentów rolnych. Zarzut o stworzeniu przez Spółkę sztucznych warunków do uzyskania płatności został postawiony przez organy administracji jedynie na podstawie analizy wpisów w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Opiera się on więc tylko na arbitralnym założeniu organów, iż podmioty powiązane ze sobą osobowo i kapitałowo nie mogą być samodzielnymi producentami rolnymi, z czym nic można się zgodzić.

O braku stworzenia przez Spółkę sztucznych warunków do otrzymania płatności świadczy też fakt, iż jej wspólnicy nie dzierżawią gruntów od jednego podmiotu, lecz każdy ze wspólników jest dzierżawcą gruntów należących do innych (różnych) kościelnych osób prawnych, które to grunty tworzą odrębne "kampusy".

Spółka nie zgadzała się także ze stanowiskiem organów administracji przedstawionym w zaskarżonej decyzji, jakoby podstawą do udzielenia pomocy dla grup producentów rolnych mogła być jedynie wartość przychodów ze sprzedaży produktów, ze względu na które grupa została utworzona, jakie zostały wytworzone w gospodarstwach jej członków w czasie, kiedy grupa była już zarejestrowana.

Wymogu, aby sprzedawane przez grupę produkty rolne musiały być wytworzone w gospodarstwach jej członków w czasie, kiedy grupa była już zarejestrowana w rejestrze prowadzonym przez marszałka województwa nie można, zdaniem Skarżącej, w żaden sposób wyprowadzić z literalnego brzmienia § 8 ust. 1 Rozporządzenia w sprawie przyznawania pomocy. Przepis ten wymaga jedynie, aby produkty rolne pochodziły z gospodarstw członków grupy, ale nie wskazuje, że muszą być one wytworzone w okresie po jej rejestracji. Gospodarstwo członka grupy jest jego gospodarstwem zarówno po wpisie grupy do rejestru, jak i przed takim wpisem.

W odpowiedzi na skargę Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zajął dotychczasowe stanowisko.

W toku rozprawy przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie w dniu 21 maja 2014 r. pełnomocnik Skarżącej złożył do akt pismo procesowe z załączoną do niego, potwierdzoną za zgodność z oryginałem, kserokopią decyzji Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia (...) maja 2014 r., nr (...), która uchyla decyzję o odmowie środków finansowych w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, za II rok działalności i przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.

Sąd dopuścił dowód ze złożonego dokumentu w trybie art. 106 § 3 ppsa.

Pełnomocnicy Stron poparli dotychczasowe stanowiska.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone przepisami m. in. art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz art. 3 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sprowadzają się do kontroli działalności organów administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego krajowego i wspólnotowego.

Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, iż skarga Grupy Producenckiej "G." Sp. z o.o. zasługuje na uwzględnienie.

Za w pełni zasadne Sąd uznał sformułowane w niej zarzuty naruszenia przez organ przepisów postępowania prowadzące w konsekwencji do niewyjaśnienia stanu faktycznego sprawy i przedwczesne przyjęcie, iż struktura organizacyjna Spółki sama w sobie świadczy o stworzeniu sztucznych warunków do otrzymania płatności oraz niewzięcie pod uwagę innych czynników mających znaczenie dla funkcjonowania Spółki jako grupy producentów rolnych.

W toku ponownego rozpoznawania sprawy organ winien szczegółowo wyjaśnić i przeanalizować wskazywane przez Skarżącą okoliczności związane z:

- celem tworzenia podmiotów będących członkami Spółki,

- zakończeniem poprzednio obowiązujących umów dzierżawy oraz przyczynami dla których były zawierane i czasem na jaki były zawierane nowe umowy dzierżawy,

- charakterem gruntów przejmowanych przez poszczególne podmioty będące wspólnikami Spółki; ich odrębnością gospodarczą, fizyczną i prawną.

Zasadne będzie też wyjaśnienie kwestii rozważanych przez Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w uzasadnieniu decyzji z dnia (...) maja 2014 r., nr (...), uchylającej decyzję organu I instancji o odmowie przyznania Grupie Producenckiej "G." Sp. z o.o. środków finansowych w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 za II rok działalności i przekazującej sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Kwestie te dotyczą analizy działalności poszczególnych członków Grupy (w okresie przynależności do Grupy i przed tą przynależnością) w zakresie faktycznego posiadania przez nich użytków rolnych; dysponowania niezbędnymi środkami technicznymi do produkcji rolnej; prowadzeniem dokumentacji finansowo-księgowej; produkcji rolnej, zużytkowania nawozów i środków ochrony roślin w stosunku do wielkości zbiorów na posiadanych użytkach rolnych.

W ocenie Sądu, dopiero uzupełnione postępowanie dowodowe pozwoli na prawidłową ocenę zgromadzonego materiału i zajęcie stanowiska co do tego, czy Skarżącej można postawić zarzut tworzenia sztucznych warunków do otrzymania płatności.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie orzekającym w niniejszej sprawie nie podzielił natomiast pozostałych zarzutów skargi.

Decyzją Marszałka Województwa (...) z dnia (...) października 2011 r. Grupa Producencka "G." Sp. z o.o. została wpisana do rejestru grup producentów rolnych. Wpis ten otworzył drogę do przyznania Grupie pomocy finansowej w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Decyzja Dyrektora (...) Oddziału Regionalnego ARiMR z dnia (...) grudnia 2011 r., nr (...), stanowi swoistą deklarację wypłacania pomocy przyznanej na lata od 4 października 2011 r. do 3 października 2016 r.

Spełnienie natomiast przez Grupę wymogów do wypłacenia pomocy za poszczególne, kolejne lata działalności weryfikowane jest w ramach rozpoznawania wniosków o wypłatę środków z tytułu pomocy za te kolejne lata. W rozpoznawanej sprawie takiej weryfikacji podlegał wniosek Grupy z dnia 30 października 2012 r. o wypłatę środków z tytułu pomocy za okres od 4 października 2011 r. do 3 października 2012r. W złożonej jako dowód w sprawie decyzji Prezesa ARiMR z dnia (...) maja 2014 r. przedmiotem weryfikacji był wniosek Grupy z dnia 28 października 2013 r. za kolejny, drugi rok działalności – od 4 października 2012 r. do 3 października 2013 r.

Sąd podziela również stanowisko organu, iż wykładnia literalna obowiązujących przepisów a także cel jakiemu służy przyznawanie płatności z tytułu pomocy finansowej w ramach działania "Grupy producentów rolnych" objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 wskazują, iż pomoc ta może dotyczyć wyłącznie produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona i wytworzonych w gospodarstwach jej członków. W ocenie Sądu przemawiają za takim stanowiskiem zapisy art. 35 rozporządzenia 1698/2005 oraz § 7 ust. 2 pkt 1 lit. c i § 8 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 kwietnia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania " Grupy producentów rolnych " objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 81, poz. 550, ze zm.).

Zgodnie z art.153 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w toku ponownego rozpoznawania sprawy organ związany będzie oceną prawna i wskazaniami co do dalszego postępowania wyrażonymi przez Sąd w niniejszym uzasadnieniu.

Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, z mocy art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c oraz art. 200 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w wyroku.