VII SA/Wa 2614/13

Uzasadnienie

[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] października 2013 r. nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r., poz. 267, dalej: k.p.a.), po rozpatrzeniu odwołania spółki S. Sp. z o.o. z siedzibą w W. - utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] nr [...] z dnia [...] lipca 2013 r. nakazującej inwestorowi – S. Sp. z o.o. - rozbiórkę podświetlanego wolnostojącego nośnika reklamowego typu "ML" na terenie nieruchomości przy ul. T. w rejonie budynku nr [...] w W..

Uzasadniając rozstrzygnięcie organ odwoławczy omówił stan faktyczny sprawy i wskazał, że na skutek pisemnej informacji organu administracji architektoniczno - budowlanej zostało wszczęte postępowanie administracyjne z zakresu nadzoru budowlanego w sprawie nośnika reklamowego usytuowanego na nieruchomości przy ul. T. w rejonie budynku nr [...] w W..

W toku czynności wyjaśniających ustalono, że na przedmiotowej nieruchomości usytuowany jest wolnostojący trwale z gruntem związany nośnik reklamowy - podświetlona tablica reklamowa na konstrukcji metalowej i betonowym fundamencie.

Z uwagi, iż inwestor - spółka S. Sp. z o.o. - zrealizował przedmiotowe prace nie występując o zgodę do właściwego organu administracji architektoniczno- budowlanej, powiatowy organ nadzoru budowlanego postanowieniem Nr [...] z dnia [...] listopada 2012 r. nałożył na inwestora obowiązek przedłożenia wskazanych dokumentów w celu zalegalizowania stwierdzonej samowoli budowlanej. A postanowieniem nr [...] z dnia [...] marca 2013 r. organ ten nałożył na inwestora obowiązek usunięcia nieprawidłowości w złożonych dokumentach.

Wobec braku przedłożenia wymaganej dokumentacji w wyznaczonym terminie organ I instancji postanowieniem z dnia [...] lipca 2013 r. nr [...] nakazał rozbiórkę przedmiotowego nośnika reklamowego.

[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego rozpatrując odwołanie od powyższej decyzji stwierdził, że przedmiotowe urządzenie reklamowe zostało zrealizowane z naruszeniem art. 28 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, tj. inwestor przystąpił do wykonania prac bez uzyskania ostatecznej decyzji właściwego organu administracji architektoniczno - budowlanej.

Organ odwoławczy wskazał, iż jakkolwiek skarżąca spółka dokonała zgłoszenia zamiaru instalacji przedmiotowego nośnika reklamowego, co do którego właściwy organ wniósł sprzeciw, po rozpoznaniu którego Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] maja

2012 r. nr [...] utrzymał w mocy decyzję organu I instancji, zaś Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 24 października 2012 r. sygn. akt VII SA/Wa 1498/12 oddalił skargę na powyższą decyzje Wojewody [...].

Organ wskazał również, że przedmiotowy nośnik reklamowy znajduje się na terenie układu urbanistycznego ulicy T. wpisanego do rejestru zabytków pod nr [...] decyzją z dnia [...] lipca 1965 r., jest to również obszar Pomnika Historii "[...] - historyczny zespół miasta z [...][...] i [...] (pismo Wydziału Architektury i Budownictwa dla Dzielnicy M.. W. z dnia [...] lipca 2012 r.).

Organ odwoławczy zgodził się ze stanowiskiem organu powiatowego, iż przedmiotowa inwestycja wykracza poza ramy przepisu art. 29 Prawa budowlanego w związku z czym jej realizacja wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę. Ze zgromadzonej do sprawy dokumentacji wynika, że nośnik jest trwale z gruntem związany, zawiera elementy zabezpieczające konstrukcję przed zniszczeniem. Posiadane cechy konstrukcyjne oraz wielkość urządzenia nie pozwalają zaliczyć takiego obiektu ani jako budynku (brak przegród budowlanych, fundamentu i dachu - art. 3 pkt 3), ani jako obiektu malej architektury, którym są zazwyczaj obiekty niewielkie, nieskomplikowane pod względem technicznym, łatwe do posadowienia czy przeniesienia w inne miejsce (w szczególności obiekty kultu religijnego, architektury ogrodowej, czy obiekty użytkowe służące codziennej rekreacji i utrzymaniu porządku - art. 3 pkt 4 cytowanej ustawy). Przedmiotowy obiekt niewątpliwie jest konstrukcją przestrzenną stanowiącą budowlaną i techniczno-użytkową całość, odpowiadają zatem ogólnym cechom budowli, o jakich mowa w art. 3 pkt 1 lit. b Prawa budowlanego.

Powołując się orzecznictwo sądowo-administracyjne - wyrok Naczelny Sąd Administracyjny z dnia 12 maja 2009 r. II OSK 735/08 oraz z dnia 23 czerwca 2006 r. II OSK 923/05 - organ wskazał, że dla określenia trwałego związania z gruntem nie ma znaczenia okoliczność zagłębienia w gruncie czy też posadowienia na nim obiektu ani technika w jakiej tego dokonano. Istotny dla rozstrzygnięcia jest stopień trwałości połączenia oraz to czy konstrukcja opiera się czynnikom mogącym zniszczyć ustawioną na nim konstrukcją (...) sprowadzało się do konieczności zapewnienia (...) stabilnej podstawy uniemożliwiającej łatwe jej przesunięcie, przeniesienie w inne miejsce czy zniszczenie przy silnych podmuchach wiatru.

Ponadto organ odwoławczy zgodził się z organem I instancji, że właściwym trybem prowadzenia postępowania w przedmiotowej sprawie jest art. 48 ustawy Prawo budowlane, który reguluje kwestię samowoli budowlanej i zmierza do zalegalizowania przedmiotowego nośnika reklamowego.

Organ drugiej instancji nadmienił, że w aktach sprawy znajduje się pismo Wydziału E. P. P. z dnia [...] marca 2006 r. będące jedynie opinią o możliwości wykonania we wskazanym miejscu nośnika reklamowego, jednakże o gabarytach dostosowanych do kategorii nośników małoformatowych. W aktach znajduje się również kserokopia decyzji [...] Urzędu Ochrony Zabytków w W. nr [...] z dnia [...] kwietnia 2006 r. zezwalająca na umieszczenie małoformatowego nośnika reklamowego na terenie wskazanej działki.

Żaden z tych dokumentów nie stanowi wypełnienia obowiązku przedłożenia dokumentów wskazanych postanowieniem nr [...] z dnia [...] listopada 2012 r. Przepis art. 48 Prawa budowlanego w sposób jednoznaczny określa jakie dokumenty inwestor zobowiązany jest przedłożyć celem umożliwienia legalizacji samowolnie wykonanej budowy. Inwestor dokumentów takich nie przedłożył. W szczególności nie przedłożono zaświadczenia Prezydenta [...] o zgodności inwestycji z ustaleniami obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego oraz czterech egzemplarzy projektu budowlanego wraz z opiniami i uzgodnieniami.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożyła spółka S. Sp. z o.o. z siedzibą w W. wnosząc uchylenie zaskarżonej decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w całości oraz o zasądzenie kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W skardze strona skarżąca wskazała, że organ błędnie uznał, że przedmiotowe urządzenie reklamowe zostało zainstalowane pomimo sprzeciwu co oznacza, że stanowi ono samowolę budowlaną. Ponadto organ odwoławczy nie odniósł się do argumentacji odwołania.

Strona skarżąca nie zgodziła się z aktualnie ukształtowanym orzecznictwem co do trwałego związania z gruntem. Twierdzi, że dokonała zgłoszenia w 2006 r. i powołując się na orzecznictwo z tamtego czasu wskazała, że zgodnie z dominującym w tym okresie poglądem - instalacji wolnostojących urządzeń reklamowych nietrwale związanych z gruntem dokonywało się na podstawie zgłoszenia. Gdyby Wojewoda [...] rozpatrzył sprzeciw skarżącej zgodnie z terminami wynikającymi z k.p.a. sprzeciw zostałby uchylony albo przez Wojewodę albo przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Stan prawny nie uległ zmianie, zmianie uległo jedynie orzecznictwo.

Na koniec skarżąca wskazała, że nie mogła oczekiwać na rozpatrzenie odwołania kilka lat, i w końcu pomimo sprzeciwu dokonała instalacji urządzenia reklamowego. Nie mniej legalizacja takiego urządzenia reklamowego powinna następować zgodnie z obowiązująca wykładnią przepisów w okresie instalacji urządzenia reklamowego.

Konkludując skarżąca wskazała, że wykonanie decyzji nakazującej rozbiórkę, jest aktem nieodwracalnym, powodującym zawsze straty dla właściciela obiektu. W przedmiotowej sprawie straty te będą powiększone o utratę wynagrodzenia za umieszczanie reklama w przedmiotowym urządzeniu reklamowym oraz o konieczność zapłaty kar umownych za zerwanie umów na umieszczenie reklamy.

W odpowiedzi na skargę [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm. dalej p.p.s.a.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, stosując środki określone w ustawie. Sąd administracyjny, kontrolując postępowanie oraz akty administracyjne wydane przez organy administracji publicznej, uwzględnia skargę na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a., jeśli stwierdzi naruszenie przepisów postępowania, jeśli miały one istotny wpływ na wynik sprawy administracyjnej.

Ponadto stosownie do art. 153 p.p.s.a. ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Oznacza to, że orzeczenie sądu administracyjnego wywiera skutki wykraczające poza zakres postępowania administracyjnego, a jego oddziaływaniem objęte jest także przyszłe postępowanie administracyjne w sprawie.

Ocena prawna wynika z uzasadnienia wyroku sądu i dotyczy wykładni przepisów prawnych i sposobu ich zastosowania w konkretnym przypadku w związku z rozpoznawaną sprawą. W jej zakresie może mieścić się zarówno akceptacja, jak i krytyka zaskarżonego rozstrzygnięcia w aspekcie prawnym, wyjaśnienie, dlaczego zastosowanie przez organ konkretnych przepisów w danym przypadku uznane zostało przez sąd administracyjny za poprawne lub za błędne i jakie, zdaniem tego sądu, przepisy prawne powinny być zastosowane lub jaka powinna być ich interpretacja, aby rozstrzygnięcie organu administracyjnego mogło być uznane za zgodne z prawem.

Związanie samego sądu administracyjnego w rozumieniu powołanego przepisu, oznacza, iż nie może on formułować nowych ocen prawnych - sprzecznych z wyrażonym wcześniej poglądem - lecz zobowiązany jest do podporządkowania się mu w pełnym zakresie oraz konsekwentnego reagowania w razie stwierdzenia braku zastosowania się do wskazań w zakresie dalszego postępowania przed organem administracji publicznej (zob. J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2004, s 219 i n.).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać trzeba, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ organy administracyjne obu instancji, stosując się jednocześnie do oceny zawartej w wyroku z dnia 24 października 2012 r. sygn. akt VII SA/Wa 1498/12, prawidłowo uznały że przedmiotowe urządzenie reklamowe zostało zrealizowane z naruszeniem art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, tj. inwestor przystąpił do wykonania prac bez uzyskania ostatecznej decyzji właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej.

W myśl art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane przez budowlę należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak (...) wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe. Zgodnie zaś z art. 3 ust. 1 pkt b cyt. ustawy obiektem budowlanym jest budowla stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami.

Mając na uwadze definicję budowli określoną w treści przywołanego przepisu, stwierdzić należy, iż urządzenie reklamowe, wolno stojące, trwale związane z gruntem stanowi obiekt budowlany, o jakim mowa w art. 3 ust. 1 pkt b ustawy Prawo budowlane.

Odnosząc powyższe uwagi do przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że wielkość przedmiotowego urządzenia reklamowego, jak i sposób osadzenia, świadczą o tym, że jest to wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenie reklamowe, o którym mowa w art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane. Tym samym do tego typu budowli nie może mieć zastosowania art. 29 ust. 2 pkt 6 ustawy Prawo budowlane. Sporne urządzenie reklamowe niewątpliwie posiada trwałe związanie z gruntem, albowiem jego posadowienie na gruncie jest stabilne i odporne na działanie czynników atmosferycznych np. wiatru.

Kwestionowana tablica reklamowa o wymiarach 3,40 m x 2,40 m, posadowiona jest na słupie nośnym na wysokości 6,60 m nad terenem (od poziomu terenu do wierzchu tablicy). W konsekwencji należy podzielić pogląd organów, iż przedmiotowa inwestycja, tj. tablica reklamowa, jest związana trwale z gruntem, a więc zgodnie z ogólnie przyjętą linią orzecznictwa sądowo-administracyjnego budowa urządzeń reklamowych wolno stojących trwale z gruntem związanych wymaga pozwolenia na budowę i nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 29 ust. 2 pkt 6 ww. ustawy (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 czerwca 2006 r. sygn. akt II OSK 923/05 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2006 r. sygn. akt II OSK 931/05).

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż na realizację spornego nośnika

reklamowego wymagane było pozwolenie na budowę, którego inwestor nie uzyskał. Zastosowanie przez organy trybu określonego w art. 48 ust. 2 ustawy Prawo budowlane dla zalegalizowania wykonanych robót należy uznać za prawidłowe.

Powiatowy Inspektor Nadzoru budowlanego dla [...] zgodnie z art. 48 ust. 3 oraz art. 49 ust. 1 Prawa budowlanego, w celu umożliwienia legalizacji wykonanego nośnika reklamowego, postanowieniem Nr [...] z dnia [...] listopada 2012 r., nałożył na skarżącą spółkę obowiązek przedłożenia określonych dokumentów.

Nie ulega wątpliwości, iż skarżąca spółka nie dokonała nakazanych czynności: inwestor nie przedłożył zaświadczenia Prezydenta [...] o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy, również wymaganego uzgodnienia z Konserwatorem Zabytków w związku z faktem, że teren na którym posadowiono sporny nośnik reklamowy wpisany jest -co nie ulega wątpliwości- do rejestru zabytków. Postanowieniem nr [...] z dnia [...] marca 2013 r. organ ten nałożył na inwestora obowiązek usunięcia nieprawidłowości w złożonych dokumentach. Pomimo obowiązków nałożonych powyższym postanowieniem inwestor nie wywiązał się z nałożonych obowiązków.

Na uwagę zasługuje przywołane również przez organy stanowisko organu konserwatorskiego, zgodnie z którym lokalizacja spornego nośnika jest niezgodna z art. 36 ust. 1 pkt 10 i pkt 11 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Stosownie bowiem do treści powołanego przepisu - umieszczenie wielkoformatowych reklam w układzie urbanistycznym wpisanym do rejestru zabytków jest działaniem ahistorycznym i niedopuszczalnym pod względem konserwatorskim. Odnośnie kwestii terenu objętego wpisem do rejestru zabytków przypomnieć inwestorowi należy, że ochrona dóbr kultury - również w rozumieniu obszaru objętego wpisem do rejestru- jest istotniejsza z punktu widzenia zachowania kultury i historii aniżeli zysk spółki, która w samowolny i nieuprawniony sposób dokonała budowy nośnika reklamowego.

Sąd orzekający w sprawie niniejszej stwierdza, mając na uwadze stan faktyczny i prawny, że organ pierwszej instancji prawidłowo nakazał rozbiórkę przedmiotowego nośnika reklamowego, którą organ odwoławczy prawidłowo utrzymał w mocy.

Odnosząc się do argumentów zawartych w skardze stwierdzić należy, że częściowo się one wykluczają, w szczególności te dotyczące sprzeciwu. Ponadto kwestie sprzeciwu zostały przesądzone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 października 2012 r. sygn. akt VII SAA/Va 1498/12, a jakakolwiek polemika z poglądami wyrażonymi przez Sąd jest nieuprawniona.

Mając powyższe na względzie Sąd stwierdza, iż w niniejszym postępowaniu nie

doszło do naruszenia przepisów prawa, które by miały istotny wpływ na wynik sprawy administracyjnej i prowadziłyby do obligatoryjnego uchylenia zapadłych w postępowaniu decyzji.

W tym stanie rzeczy, skoro podniesione w skardze zarzuty nie mogły odnieść zamierzonego skutku, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie działając na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę oddalił.