II SA/Wa 1925/13

Uzasadnienie

Pismem z [...] października 2013 r. E. S. (dalej jako skarżąca) wystąpiła o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 12 września 2012 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 1212/12 w związku z zaistnieniem przesłanki wznowieniowej z art. 273 § 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Wniosła o uchylenie ww. orzeczenia.

Zdaniem skarżącej wystąpienie przesłanki wznowieniowej z art. 273 § 2 ww. ustawy uzasadniają następujące okoliczności.

W rezultacie wydania przez WSA w Warszawie wyroku z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 366/13 (poprzednio II SA/Wa 1147/11) – z dniem [...] października 2010 r. została uchylona decyzja Prodziekana Wydziału [...] ds. studenckich z [...] października 2010 r., wyrażająca zgodę na wznowienie przez skarżącą studiów – co nie mogło być uwzględnione w dacie wydania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie 12 września 2012 r. orzeczenia w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 1212/12. Uchylenie ww. wyrokiem decyzji Prodziekana Wydziału [...] ds. studenckich z [...] października 2010 r., wyrażającej zgodę na wznowienie przez skarżącą studiów, spowodowało, że decyzja ta (z [...] października 2010 r.) nie mogła wyeliminować z obrotu prawnego decyzji Prodziekana z [...] lipca 2009 r. o skreśleniu skarżącej z listy studentów. Skutkuje to tym, że teraz po wydaniu wyroku przez WSA w Warszawie z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 366/13 – ustalenia WSA w Warszawie w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 1212/12 mogą być uznane za bezpodstawne i dlatego orzeczenie WSA w Warszawie z 12 września 2012 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 1212/12 zasługuje na uchylenie. Ustalono w nim bowiem, że to decyzja Prodziekana z [...] października 2010 r. o wznowieniu studiów wyeliminowała z obrotu prawnego decyzję Prodziekana z [...] lipca 2009 r. o skreśleniu skarżącej z listy studentów i w związku z tym brak było wtedy przedmiotu postępowania z wniosku skarżącej z [...] grudnia 2010 r. o stwierdzenie nieważności decyzji Prodziekana z [...] lipca 2009 r. o skreśleniu skarżącej z listy studentów. Kierując się posiadanymi wtedy przesłankami, WSA w Warszawie w wyroku z 12 września 2012 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 1212/12 oddalił skargę i uznał za prawidłową zaskarżoną decyzję Rektora [...] z [...] marca 2011 r., utrzymującą w mocy poprzedzającą decyzję Rektora [...] z [...] stycznia 2011 r. o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Prodziekana z [...] lipca 2009 r. o skreśleniu skarżącej z listy studentów – co w świetle ujawnionych nowych okoliczności i dowodów w sprawie może być uznane za niewłaściwe.

W dalszej kolejności skarżąca podała, że o uprawomocnieniu się wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 366/13 dowiedziała się po zapoznaniu się 30 lipca 2013 r. ze stroną internetową Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych, na której w odniesieniu do ww. wyroku zamieszczono zapis "orzeczenie prawomocne". Poza tym 22 sierpnia 2013 r. otrzymała pismo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 20 sierpnia 2013 r., zawierające odpis sentencji wyroku z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 366/13, ze stwierdzeniem prawomocności tego orzeczenia od 9 lipca 2013 r.

Rektor [...] w piśmie z [...] listopada 2013 r. wnioskował o oddalenie skargi o wznowienie jako bezzasadnej. Podniósł, że skarżąca o treści wyroku, stanowiącego przesłankę wznowienia, wiedziała już co najmniej 14 maja 2013 r., o czym świadczy jej skarga z 14 maja 2013 r., co oznacza, że skarga o wznowienie została wniesiona z uchybieniem terminu.

W piśmie z [...] grudnia 2013 r. skarżąca oceniła argumenty Rektora za bezpodstawne i chybione. Odwołała się do art. 170 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, wskazując, że jedynie uprawomocnienie się wyroku WSA w Warszawie z 9 kwietnia 2013 r. o sygn. akt II SA/Wa 366/13 umożliwia powstanie okoliczności stanowiących podstawę do wznowienia postępowania wskazanego w skardze.

Ustosunkowując się do powyższego pisma, organ w piśmie z [...] stycznia 2014 r. wniósł o odrzucenie skargi. Zdaniem organu wniesienie skargi było niedopuszczalne, ponieważ brak jest przedmiotu skargi, określonego w art. 57 § 1 ww. ustawy. Rektor [...] nie jest organem właściwym do rozstrzygania o wznowieniu postępowania sądowego, o co wnosi skarżąca.

Pismem procesowym z [...] lutego 2014 r. skarżąca ustosunkowała się do decyzji Rektora [...] z [...] stycznia 2014 r., utrzymującej w mocy decyzję z [...] listopada 2013 r., umarzającą postępowanie wszczęte podaniem skarżącej z [...] sierpnia 2013 r. o wznowienie postępowania administracyjnego.

W kolejnym piśmie z [...] lutego 2014 r. skarżąca zwróciła uwagę, że jej skarga o wznowienie postępowania sądowego była kierowana do Sądu, a nie do Rektora [...].

Natomiast w piśmie z [...] maja 2014 r., złożonym na rozprawie 29 maja 2014 r., skarżąca podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko, odnosząc się również do innych postępowań administracyjnych, w których jest stroną, a związanych z jej studiami na [...].

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Na wstępie należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 270 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Z 2012 r., poz. 270, zwanej dalej P.p.s.a.),w przypadkach przewidzianych w dziale dotyczącym wznowienia postępowania – Dział VII ustawy – można żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem. Znaczenie instytucji wznowienia postępowania sprowadza się do stworzenia możliwości ponownego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy zakończonej już prawomocnym orzeczeniem sądu, o ile zachodzą enumeratywnie wyliczone w ustawie przyczyny wznowienia postępowania.

W niniejszej sprawie skarżąca w swojej skardze jako podstawę wznowienia postępowania wskazała art. 273 § 2 P.p.s.a., zgodnie z którym można żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.

W stosunku do tej przesłanki wznowienia postępowania trzymiesięczny termin na złożenie skargi o wznowienie postępowania, wynikający z art. 277 P.p.s.a., należy liczyć od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia. Winno to nastąpić w sposób wiarygodny i tak, aby strona mogła ocenić wpływ nowych okoliczności faktycznych lub środków dowodowych na wynik sprawy.

Stosownie do art. 281 zdanie pierwsze P.p.s.a. - sąd na rozprawie rozstrzyga przede wszystkim o dopuszczalności wznowienia, a zatem jeszcze raz bada okoliczności będące już przedmiotem kontroli na posiedzeniu niejawnym, to jest czy skarga została wniesiona w terminie i czy została oparta na ustawowej podstawie wznowienia.

W braku ustawowej podstawy wznowienia albo niezachowania terminu do wniesienia skargi, sąd odrzuca wniosek.

W analizowanej sprawie skarżąca domagała się wznowienia postępowania z uwagi na ujawnienie nowych okoliczności i dowodów, co nastąpiło w związku z wydaniem przez WSA w Warszawie wyroku z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 366/13. Podała również, że o uprawomocnieniu tego wyroku dowiedziała się 30 lipca 2013 r., stąd został zachowany 3 miesięczny termin do złożenia skargi o wznowienie postępowania.

W ocenie Sądu powyższy termin w istocie został zachowany. Skarżąca mogła się bowiem powoływać na wyeliminowanie z obrotu prawnego decyzji Dziekana Wydziału [...] z [...] października 2010 r., która z kolei zdaniem Sądu eliminowała z obrotu prawnego decyzję tego organu z [...] lipca 2009 r. o skreśleniu skarżącej z listy studentów, co w konsekwencji oznaczało, że brak jest przedmiotu postępowania w sprawie o stwierdzenie nieważności decyzji o skreśleniu skarżącej z listy studentów, dopiero wówczas, gdy wyrok z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 366/13 stał się prawomocny. Zgodnie bowiem z art. 170 P.p.s.a. dopiero prawomocne orzeczenie ma moc wiążącą.

Jednakże zdaniem Sądu treść skargi o wznowienie nie pozwala stwierdzić, aby została ona oparta na ustawowej przesłance wznowienia, wynikającej z art. 273 § 2 P.p.s.a. W doktrynie i orzecznictwie sądowoadministracyjnym podkreśla się, że "samo sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza, że skarga opiera się na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli już z samego jej uzasadnienia wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi; taka skarga jako nieoparta na ustawowej podstawie wznowienia podlega odrzuceniu" (por. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz pod red. R. Hausera, M. Wierzbowskiego, C.H. Beck, Warszawa 2011, s. 906 i powołane tam orzecznictwo sądów administracyjnych). Wnioskodawca jest obowiązany do przedstawienia odpowiadających treści przepisów argumentów i to odnoszących się do ustawowych przesłanek wznowienia i dopiero takie wskazanie daje podstawy do rozpoznania merytorycznego skargi o wznowienie postępowania sądowego.

W rozpoznawanej sprawie wyrok WSA w Warszawie z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 366/13, stanowiący okoliczność, z której wywodzi się następnie przesłankę wznowienia postępowania, jest nową okolicznością, nieistniejącą w dacie wydania wyroku w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 1212/12, tym samym powołana przez skarżącą okoliczność nie odpowiada hipotezie zawartej w § 2 art. 273 P.p.s.a.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 20 listopada 2012 r., II OSK 1853/12 (publ. https://cbois.nsa.gov.pl), którego pogląd Sąd w składzie rozpoznającym przedmiotową sprawę w pełni podziela, okolicznością faktyczną lub środkiem dowodowym, stanowiącym przesłankę wznowienia postępowania na podstawie art. 273 § 2 P.p.s.a., nie może być orzeczenie sądu administracyjnego wydane później niż orzeczenie kwestionowane w drodze skargi o wznowienie postępowania, gdyż jest to okoliczność nieistniejąca w dacie wydania orzeczenia kończącego postępowanie, o którego wznowienie się wnioskuje. Tym samym takie orzeczenie sądu wydane później nie mogło mieć wpływu na wynik sprawy i nie jest takim, z którego strona mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.

Zarówno bowiem w doktrynie, jak i orzecznictwie sądowoadministracyjnym nie jest sporne, iż okoliczności faktyczne lub środki dowodowe stanowiące podstawę wznowienia muszą istnieć w dniu wydania orzeczenia, którego weryfikacji domaga się strona (por. H. Knysiak – Molczyk /w:/ Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz pod red. T. Wosia, LexusNexus, Warszawa 2011, s. 1030, postanowienie NSA z 7 kwietnia 2006 r. , II OSK 689/05, publ. https://cbois.nsa.gov.pl). Muszą być to przy tym dodatkowo okoliczności faktyczne lub środki dowodowe nieznane organowi orzekającemu i stronie, która nie mogła z nich skorzystać w poprzednim postępowaniu, a które mogły mieć wpływ na wynik sprawy.

Okoliczności podnoszone przez skarżącą w skardze o wznowienie postępowania przypominają nieco okoliczności wznowienia postępowania administracyjnego, opisane w art. 145 § 1 pkt 8 K.p.a., jednak przepisu podobnie brzmiącego i podobnej przesłanki wznowienia nie zawiera ustawa – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W nawiązaniu do argumentacji skarżącej, zawartej w jej pismach procesowych kierowanych w przedmiotowej sprawie do Sądu, a odnoszącej się do rozstrzygnięcia Rektora [...] w sprawie o wznowienie postępowania administracyjnego, opartej m.in. na przesłance wynikającej z art. 145 § 1 pkt 8 K.p.a., wskazać należy, że w ramach rozpoznawanej skargi o wznowienie postępowania sądowego Sąd nie jest uprawniony do oceny legalności rozstrzygnięć wydanych w innym postępowaniu administracyjnym. Na ostateczną decyzję Rektora [...] z [...] stycznia 2014 r. skarżącej przysługiwała skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, o czym skarżąca została przez organ pouczona.

Mając powyższe względy na uwadze, Sąd uznał, że w przedmiotowej sprawie zachodzi brak ustawowej podstawy wznowienia postępowania i dlatego też, na podstawie art. 281 P.p.s.a, skargę o wznowienie postępowania odrzucił. Zwrot uiszczonego wpisu sądowego nastąpił w oparciu o art. 232 § 1 pkt 1 P.p.s.a.