I SA/Ol 312/14

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia "[...]" Dyrektor Izby Skarbowej, po rozpatrzeniu zażalenia K.N. utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia "[...]" w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego.

Z akt wynika, że Naczelnik Urzędu Skarbowego prowadził postępowanie egzekucyjne wobec majątku zobowiązanej K.N. na podstawie tytułów wykonawczych o numerach: "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", wystawionych przez Wójta Gminy, obejmujących należności z tytułu podatku rolnego oraz podatku od nieruchomości.

Pismem z dnia 14 listopada 2013 r., uzupełnionym pismem z 21 listopada 2013 r., K.N. wniosła o umorzenie tej egzekucji, wskazując, że została wszczęta przed datą uprawomocnienia się decyzji stanowiących podstawę prawną obowiązków określonych w tytułach wykonawczych. Zarzuciła również organowi egzekucyjnemu kierowanie zawiadomień o zajęciach wierzytelności do instytucji, które nie były Jej dłużnikami, co stanowiło o naruszeniu prawa do prywatności oraz przepisów o ochronie danych osobowych.

Strona ponowiła powyższe zarzuty w piśmie z dnia 15 listopada 2013 r. skierowanym do Dyrektora Izby Skarbowej, który 11 grudnia 2013 r. przekazał to pismo organowi egzekucyjnemu do załatwienia w toku postępowania egzekucyjnego.

Wymienionym wyżej postanowieniem z "[...]" Naczelnik Urzędu Skarbowego umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone na postawie tytułów wykonawczych o numerach: "[...]", "[...]" oraz "[...]", odmawiając jednocześnie umorzenia postępowania wszczętego na podstawie tytułu "[...]". Jako podstawę umorzenia wskazał brak wymagalności obowiązków objętych ww. trzema tytułami wykonawczymi, z uwagi na zaskarżenie w administracyjnym toku instancji decyzji określających te obowiązki. Organ nie znalazł natomiast podstaw do umorzenia postępowania wszczętego na podstawie tytułu wykonawczego o numerze "[...]", obejmującego zaległości w podatku rolnym i podatku od nieruchomości z tytułu IV raty na 2011 r.. Odniósł się ponadto do zarzutów strony dotyczących naruszenia jej danych osobowych, wskazując, że działania polegające na skierowaniu zajęć wierzytelności do Sądu Rejonowego oraz do Banku A w tym mieście, były zgodne z prawem pomimo, że czynności te okazały się nieskuteczne.

W zażaleniu na powyższe postanowienie strona podniosła, iż organ egzekucyjny był wyłączony z mocy ustawy w sprawie ze skargi na swoje działanie. W Jej ocenie, wniesiona przez Nią skarga do Dyrektora Izby Skarbowej została błędnie przekazana Naczelnikowi Urzędu Skarbowego, gdyż organem właściwym do załatwienia skargi jest organ wyższego stopnia. Skarżąca ponowiła zarzuty, że kierowanie zawiadomień do instytucji, które nie są Jej dłużnikami, jest naruszeniem prawa do prywatności i stoi w sprzeczności z przepisami art. 47 Konstytucji RP oraz ustawy o ochronie danych osobowych. Ponadto, wskazana przez Nią kwestia naruszenia przepisów ustawy o ochronie danych osobowych nie znalazła odniesienia w rozstrzygnięciu, a dopiero w uzasadnieniu postanowienia.

Utrzymując w mocy postanowienie organu I instancji, Dyrektor Izby Skarbowej nie podzielił stanowiska strony, iż w przedmiotowej sprawie naruszone zostały przepisy dotyczące właściwości organu. Odwołując się do art. 234 pkt 1 i art. 236 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267), dalej jako: "K.p.a.", wskazał, że w sprawie, w której toczy się postępowanie administracyjne, skarga złożona przez stronę podlega rozpatrzeniu w toku postępowania, zgodnie z przepisami kodeksu. W każdym bowiem przypadku, w którym wniesiona skarga może wywołać skutki w toczącym się postępowaniu jurysdykcyjnym, zasadnym jest aby rozpatrzeniem pisma zajął się organ, który to postępowanie jurysdykcyjne prowadzi, tak by wykluczyć rozpoznawanie tej samej kwestii w dwóch odrębnych postępowaniach. Uwzględniając zatem, że w przedmiotowej sprawie pismem z dnia 14 listopada 2013 r. strona zainicjowała postępowanie przed organem egzekucyjnym w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego, istniały podstawy do przekazania temu organowi skargi strony z dnia 15 listopada 2013r..

Za niezasadny organ odwoławczy uznał zarzut dotyczący braku rozstrzygnięcia w sentencji postanowienia kwestii kierowania zawiadomień o zajęciu wierzytelności do Sądu Rejonowego oraz Banku A. Wskazał, że organ egzekucyjny był uprawniony do zastosowania środków egzekucyjnych w postaci zajęcia wynagrodzenia oraz wierzytelności z rachunku bankowego, nawet biorąc pod uwagę fakt, iż następnie czynności te okazały się nieskuteczne. Przetwarzanie danych osobowych przez organy egzekucyjne nie narusza przepisów ustawy o ochronie danych osobowych, o czym stanowią art. 23 ust.1 pkt 2 i pkt 5 oraz ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.). Przetwarzanie tych danych bez zgody osoby, której dane te dotyczą służy bowiem realizacji prawnie określonych celów, na co wskazał WSA w Warszawie w wyrokach z dnia 17 października 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 600/12 oraz z 10 października 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 1161/12. Zobowiązany musi mieć zatem na uwadze, że jego prawo do prywatności może być naruszone względem dochodzenia przez wierzyciela należnych kwot, bowiem w innej sytuacji mogłoby dojść do tego, iż powołując się na prawo do ochrony danych osobowych, skutecznie uchyliłby się od spoczywającego na nim obowiązku spełnienia świadczenia.

Organ odwoławczy wskazał, że ustalenie, czy dane prawo majątkowe przysługuje osobie, wobec której jest prowadzona egzekucja, wymaga jednoznacznego wskazania danych identyfikujących osobę zobowiązaną. Zwrócił ponadto uwagę na treść art. 36 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015 ze zm.), dalej jako: "u.p.e.a.", zgodnie z którym w zakresie niezbędnym do wszczęcia lub prowadzenia postępowania egzekucyjnego organ egzekucyjny lub wierzyciel może żądać od uczestników postępowania informacji i wyjaśnień, jak również zwracać się o udzielenie informacji do organów administracji publicznej oraz jednostek organizacyjnych im podległych lub podporządkowanych, a także innych podmiotów. Przy tym, jak podniesiono w uzasadnieniu decyzji, udostępnianie informacji przez ww. podmioty nie narusza obowiązku zachowania przez nich tajemnicy określonej w odrębnych przepisach, a od wykonania żądania udzielenia informacji można uchylić się tylko w takim zakresie, w jakim według przepisów K.p.a. można odmówić zeznań w charakterze świadka albo odpowiedzi na pytanie. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej, pozbawienie organu egzekucyjnego możliwości poszukiwania składników majątkowych zobowiązanego u różnych podmiotów prowadziłoby w istocie do sytuacji, w której jedynym źródłem informacji o majątku, do którego można byłoby skierować egzekucję, byłby zobowiązany, który de facto pozostaje w zwłoce w wykonaniu obowiązku.

Końcowo organ odwoławczy wskazał, że powołane przez stronę w zażaleniu wyroki sądowe (wyrok WSA w Warszawie o sygn. akt II SAB/Wa 220/10 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku o sygn. akt I ACa 593/12), odnosiły się do innych kwestii i nie dotyczyły postępowania egzekucyjnego.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie strona, wnosząc o uchylenie postanowień organów obu instancji, zarzuciła im naruszenie przepisów prawa materialnego i procesowego, m.in. art. 24 § 1 pkt. 1, art. 26 § 2, art. 229 pkt. 2 i 7, art. 232 § 1 i art. 234 pkt. 1 K.p.a., przepisów u.p.e.a. (m.in. art. 7 § 2) oraz ustawy o ochronie danych osobowych, a także art. 47 i art. 51 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Wniosła również o przeprowadzenie dowodów z pism Banku A z dnia 8 lutego 2011 r. nr "[...]" oraz z dnia 3 marca 2013 r., "[...]", na okoliczność bezprawnego i błędnego działania organu egzekucyjnego i bezprawnego udostępniania danych strony, w tym danych wrażliwych, instytucji nie mającej uprawnień, by dane te przetwarzać oraz faktu, że w/w Bank od razu wskazał, że strona nie jest jego klientką.

Podnosząc w uzasadnieniu skargi zarzut nieważności postępowania, strona wskazała, że Naczelnik Urzędu Skarbowego i jego podwładni, którzy zgodnie z art. 24 § 1 pkt. 1 K.p.a. i art. 26 § 2 K.p.a. podlegali wyłączeniu z mocy ustawy, dokonali rozstrzygnięcia w sprawie ze skargi na ich działania. W sytuacji gdy przepisy K.p.a. wykluczają możliwość orzekania przez organ w sprawie ze skargi na działanie tego organu, a błędnie interpretowany w oderwaniu od innych przepisów art. 234 pkt 1 K.p.a. daje taką możliwość, to należało odwołać się do zasad logiki, słuszności oraz poszanowania zasady zaufania obywatela do organów administracji i tworzonego przez nie prawa, a także zasady praworządności i bezstronności organu, w świetle których skarga strony powinna zostać rozpatrzona w pierwszej instancji przez Dyrektora Izby Skarbowej.

Za nieuprawnione skarżąca uznała twierdzenie organu odwoławczego, że uchylała się od płacenia podatków, skoro jak podała, czynnie stara się dokonać spłaty zobowiązań. Podniosła, że nie przeczy prawu organu egzekucyjnego do przetwarzania Jej danych osobowych. Jednak meritum sporu odnosi się do ich udostępniania instytucjom, które nie są uprawnione do przetwarzania tych danych, a przy tym informowały one kilkukrotnie w toku postępowania, iż zajęcie nie może być skuteczne. Organ egzekucyjny skierował bowiem zajęcia wierzytelności do Banku A oraz do Sądu Rejonowego, pomimo że miał już wcześniej wiedzę o bezskutecznych zajęciach w ww. Banku, z uwagi na to, że strona nie była jego klientką, a w rejestrach organu od ponad roku nie były ewidencjonowane składki od byłego pracodawcy, Sądu Rejonowego. Zdaniem skarżącej, działanie organu egzekucyjnego stało w sprzeczności z przepisami art. 47 i 51 Konstytucji RP; ustawy o ochronie danych osobowych, ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz dobrymi obyczajami i zasadami współżycia społecznego. Obecnie obowiązujące regulacje prawne dają organowi egzekucyjnemu szereg narzędzi służących do zaspokojenia wierzytelności i zakończenia postępowań egzekucyjnych zgodnie z oczekiwaniem wierzyciela. Skrajnie nieodpowiedzialne jest natomiast prowadzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie przypuszczeń, przeczuć czy wyznawanej ideologii, nie skorzystawszy uprzednio z prawnie zagwarantowanych uprawnień i narzędzi, jak np. wysłuchanie dłużnika, przeszukanie, żądanie ujawnienia majątku, itp.. Strona zwróciła uwagę, że organ egzekucyjny wysyłał do różnych instytucji informacje na temat Jej długu, a nie zapytania dotyczące danych. Powyższe działanie było zaś sprzeczne z zasadami ekonomiki postępowania i służyło jedynie marnowaniu publicznych pieniędzy. Trudno w opisywanym działaniu organu egzekucyjnego dopatrywać się celowości, skuteczności, bezpośredniości i zmierzania najprostszą drogą do wykonania obowiązku przez zobowiązaną. Skarżąca nie zgodziła się z twierdzeniem organów, że w przypadku Banku A zastosowanie znajduje art. 36 u.p.e.a., albowiem nie jest on jednostką administracji publicznej lub jednostką organizacyjną jej podległą.

Odwołując się do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (z dn. 11 lutego 1992 r., sygn. K 14/91, OTK 1992, z. 1, poz: 256 z dnia 29 stycznia 1992 r., sygn. K 15/91, OTK 1992, z 1, poz. 8, z dnia 25 lutego 1991 r., sygn. K 21/95, OTK 1991, z. 1, poz. 1) i Sądu Najwyższego (z dnia 15 lutego 2008 r. o sygn. akt I CSK 358/07), strona wskazała na znaczenie zasady ochrony praw nabytych, która wyznacza granice ingerencji władzy publicznej w sferę praw podmiotowych jednostki oraz na znaczenie prawa do ochrony danych osobowych. W jej ocenie, powołane przez organ odwoławczy orzeczenia sądowoadministracyjne były skrajnie oderwane od meritum sprawy, a ich rozstrzygnięcia oparte są na innym stanie prawnym i stanie faktycznym.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczas zajmowane stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na mocy przepisu art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

W świetle powyższego unormowania sąd administracyjny w zakresie swojej właściwości, obejmującej stosownie do art. 3 § 2 pkt 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej jako: "p.p.s.a.", m.in. orzekanie w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym, na które służy zażalenie, ocenia zaskarżone postanowienie z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania postanowienia.

Kontrola zaskarżonego do sądu administracyjnego postanowienia wydanego w postępowaniu egzekucyjnym obejmuje zatem kwestie związane z procesem stosowania prawa w tym postępowaniu, a więc to, czy organ dokonał prawidłowych ustaleń co do obowiązywania zastosowanej normy prawnej, czy normę tę właściwie zinterpretował i nie naruszył zasad ustalania określonych faktów.

Zgodnie natomiast z art. 134 p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Celowe jest ponadto przywołanie w niniejszej sprawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) – c) oraz pkt 2 i pkt 3 p.p.s.a., stosownie do którego, skarga może być uwzględniona, gdy sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy; ewentualnie w razie stwierdzenia kwalifikowanych przyczyn określonych w pkt 2 i pkt 3 ww. przepisu.

W zakresie tak określonej kognicji Sąd uznał, że wniesiona w niniejszej sprawie skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

Przedmiotem kontroli Sądu było rozstrzygnięcie organu odwoławczego w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec skarżącej na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych przez Wójta Gminy o numerach: "[...]", "[...]" i "[...]" oraz odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego w oparciu o tytuł wykonawczy o numerze "[...]". Zarzuty wniesionej w niniejszej sprawie skargi dotyczą zaś tego, czy organ egzekucyjny był uprawniony do rozpatrzenia w toku postępowania egzekucyjnego skargi strony złożonej w trybie przepisów działu VIII K.p.a., jak również w dalszej kolejności, naruszenia przez organ egzekucyjny prawa do ochrony danych osobowych strony, poprzez skierowanie do wybranych przez ten organ podmiotów (tj. Sądu Rejonowego oraz do Banku A) zawiadomień o zajęciu praw majątkowych strony, bez uprzedniego ustalenia z udziałem skarżącej składników Jej majątku.

Odnosząc się do przedstawionej powyżej pierwszej kwestii spornej, Sąd w pełni podzielił stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej, że w sytuacji wniesienia w toku postępowania egzekucyjnego tzw. skargi powszechnej, zastosowanie znajduje przepis art. 234 pkt 1 K.p.a. w zw. z art. 18 u.p.e.a.. Stosownie do tego unormowania w sprawie, w której toczy się postępowanie administracyjne skarga złożona przez stronę podlega rozpatrzeniu w toku postępowania, zgodnie z przepisami kodeksu. W takim przypadku organem właściwym do rozpatrzenia skargi, zgodnie z art. 236 K.p.a. jest organ uprawniony do wszczęcia postępowania lub organ, przed którym toczy się postępowanie. Przywołać w tym miejscu również należy art. 236 zd. 1 K.p.a., zgodnie z którym jedynie skarga w sprawie indywidualnej, która nie była i nie jest przedmiotem postępowania administracyjnego, powoduje wszczęcie postępowania.

W orzecznictwie sądowym podnosi się, że w ww. przepisach działu VIII K.p.a. dotyczącego skarg i wniosków ustawodawca zamieścił unormowania służące harmonizacji stosowania przepisów o postępowaniu w sprawach skarg z przepisami postępowania administracyjnego (opubl.: wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 27 stycznia 2004 r., sygn. akt II SA/Wr 2486/03, Lex nr 83519). Treść pisma nazwanego skargą lub wniesionego w trybie skargowym podlega ocenie według przepisów właściwych dla sprawy, której dotyczy. W przypadku takiej skargi nie powstaje właściwość organu do jej rozpatrzenia w rozumieniu art. 229 lub art. 230 K.p.a., lecz właściwość tę ustala się stosownie do art. 236 K.p.a..

Zdaniem Sądu, organ odwoławczy prawidłowo ustalił, iż przedmiotem wniesionej przez stronę skargi z dnia 15 listopada 2013 r. były sprawy mieszczące się w zakresie kompetencji organu egzekucyjnego. Najogólniej ujmując, wniesiona skarga dotyczyła oceny działania organu egzekucyjnego, który zdaniem strony naruszył jej prawo do prywatności oraz prawo do ochrony danych osobowych poprzez podjęte w toku postępowania egzekucyjnego czynności. Strona zarzucała również bezpodstawne wszczęcie postępowania egzekucyjnego przed datą uzyskania przez decyzje, na podstawie których określono obowiązek, waloru ostateczności, a tym samym i wykonalności.

Niewątpliwie przepisy u.p.e.a. przewidują odpowiednie środki prawne umożliwiające stronie podjęcie czynności mających na celu usunięcie ww. uchybień w toku postępowania egzekucyjnego, bez potrzeby inicjowania odrębnych postępowań, w tym postępowania ze skargi powszechnej unormowanego w dziale VIII K.p.a.. Istotne jest zatem wskazanie, że w dacie wniesienia tej skargi wobec strony toczyło się już postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Naczelnika Urzędu Skarbowego. Skutkowało to tym, że w oparciu o przepis art. 234 pkt 1 K.p.a. w zw. z art. 18 u.p.e.a. Dyrektor Izby Skarbowej prawidłowo zakwalifikował tę skargę jako czynność procesową w sprawie zawisłej przed innym organem i zgodnie z dyspozycją tego przepisu przekazał wniesioną przez stronę skargę organowi egzekucyjnemu do rozpatrzenia w toku postępowania egzekucyjnego.

Zasygnalizować przy tym należy, że podniesione przez stronę zarzuty w ramach skargi powszechnej z dnia 15 listopada 2013 r. były przedmiotem analizy organu egzekucyjnego, a następnie organu odwoławczego w ramach badania zasadności podstaw umorzenia tego postępowania. Organy odniosły się bowiem do tych kwestii w uzasadnieniu wydanych w niniejszej sprawie postanowień z dnia "[...]" (I instancji) oraz z dnia "[...]" (II instancji). Na skutek zaś wniesionej skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, podniesiona przez stronę argumentacja stała się przedmiotem analizy również w tym postępowaniu. Nie sposób podzielić tym samym stanowiska skarżącej, że na skutek przekazania przez organ odwoławczy skargi powszechnej do rozpatrzenia organowi egzekucyjnemu, Jej gwarancje w zakresie możliwości obrony swych praw doznały jakiekolwiek uszczerbku.

Podkreślenia natomiast wymaga aspekt celowościowy uregulowań art. 234 i art. 236 K.p.a., które w sytuacji, gdy wobec podmiotu wnoszącego skargę toczy się postępowanie administracyjne, w ramach którego przewidziano odrębny system zaskarżania podjętych w tym postępowaniu przez organ aktów (z uwzględnieniem zasady dwuinstancyjności tego postępowania), za zbędne uznają inicjowanie kolejnych postępowań, służących weryfikacji czynności podejmowanych w postępowaniu administracyjnym.

Odnosząc się natomiast do drugiej ze wskazanych w sprawie kwestii spornych, Sąd uznał za konieczne przypomnienie, że w toku postępowania egzekucyjnego organ egzekucyjny zawiadomił o zajęciu praw majątkowych skarżącej następujące instytucje i organy: pismem z dnia 3 lutego 2011 r. – Bank A, pismem z 9 maja 2011 r. – Urząd Skarbowy, pismem z 16 kwietnia 2012 r. – Sąd Rejonowy, pismem z 13 września 2012 r. – Bank B, pismem z 6 marca 2013 r. – Sąd Rejonowy oraz pismem z dnia 24 maja 2013 r. – Bank A. W treści tych zawiadomień organ egzekucyjny, stosownie do art. 67 § 2 pkt 5 u.p.e.a., informował o wysokości dochodzonej od zobowiązanej należności głównej oraz odsetek za zwłokę. Dane skarżącej ujawnione w sporządzonych przez organ egzekucyjny zawiadomieniach o zajęciu wierzytelności, opierały się na danych wyszczególnionych w wystawionych wobec Niej tytułach wykonawczych. Dotyczyło to m.in. adresu zamieszkania, numerów NIP i PESEL, itp.. Zakres danych osobowych ujawnionych w powyższych dokumentach był przy tym zgodny z przepisem art. 27 § 1 pkt 2 u.p.e.a. (odnoszącym się do tytułu wykonawczego) oraz z art. 67 § 2 u.p.e.a. (określającym dane, jakie powinny być zawarte w zawiadomieniu o zajęciu prawa majątkowego zobowiązanego u dłużnika zajętej wierzytelności). Sposób postępowania organu w niniejszej sprawie był przy tym typowy dla egzekucji należności pieniężnych. Analiza akt sprawy nie wskazuje również, aby organ w przypadku skarżącej podejmował środki egzekucyjne szczególnie dla niej uciążliwe.

Argumentacja strony skarżącej opierała się w tym zakresie na założeniu, że organ bezprawnie ujawnił Jej dane osobowe podmiotom, do których skierował w toku postępowania egzekucyjnego zawiadomienia o zajęciu praw majątkowych, podczas gdy powinien w pierwszej kolejności skorzystać z przewidzianych w przepisach prawa narzędzi, takich jak: wysłuchanie dłużnika, przeszukanie, żądanie ujawnienia majątku, itp.. Nie znajdując podstaw do uwzględnienia tego stanowiska, Sąd zauważył po pierwsze, że odpowiednie czynności z udziałem strony na okoliczność ustalenia jej majątku zostały w niniejszej sprawie przez organ egzekucyjny podjęte, aczkolwiek nie przyniosły one oczekiwanego skutku. Wskazać bowiem należy na znajdujące się w aktach sprawy protokoły o stanie majątkowym zobowiązanej z dnia 27 kwietnia 2011 r. (k. 11 akt adm.) i z dnia 4 marca 2012 r. (k. 15 akt adm.) oraz raporty poborcy o niemożności dokonania czynności egzekucyjnych z dnia 23 marca 2012 r. (k. 16 akt adm.) i 29 kwietnia 2013 r. (k. 26 akt adm.).

Po drugie, podzielając pogląd przedstawiony w wyroku WSA w Warszawie z dnia 25 maja 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 1993/09 (opubl. na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl), wskazać należy, że okoliczność, iż skarżąca stała się dłużnikiem z tytułu należności publicznoprawnych i z tej racji prowadzone jest wobec niej postępowanie egzekucyjne, mające z założenia charakter przymusowy, powoduje, że skarżąca zmuszona jest znosić, w zakresie określonym u.p.e.a., działania podejmowane wobec niej przez organ egzekucyjny. Nie można przy tym założyć, aby możliwe było prowadzenie tych działań bez ujawniania danych osobowych zobowiązanego i wysokości dochodzonych od niego kwot.

Trafnie w tym zakresie organ odwoławczy swe stanowisko w niniejszej sprawie oparł na tezach z uzasadnienia wyroku z dnia 14 sierpnia 2012 r., sygn. akt II FSK 139/11 (opubl.: http://orzeczenia.nsa.gov.pl), w którym Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że podstawową zasadą postępowania egzekucyjnego jest jego celowość (skuteczność), czyli podejmowanie w nim takich postanowień i innych czynności, które zmierzają najprostszą drogą do wykonania przez zobowiązanego spoczywającego na nim obowiązku. Analizując w tym wyroku zakres uprawnień organu egzekucyjnego w przedmiocie środka egzekucji z należności pieniężnej, jakim jest egzekucja z innych wierzytelności (art. 89 u.p.e.a. i nast.), NSA sformułował generalny wniosek, że warunkiem skuteczności zajęcia egzekucyjnego jest dopełnienie przez organ egzekucyjny obowiązków wynikających z art. 67 § 1 u.p.e.a., tj. wystawienie zawiadomienia o zajęciu, zawierającego elementy wyszczególnione w tym przepisie – w tym wskazanie osoby zobowiązanego w sposób umożliwiający jego identyfikację, a ponadto oznaczenie zajmowanej wierzytelności pieniężnej.

W świetle powyższego, skoro podanie określonych art. 67 § 1 i 2 u.p.e.a. danych zobowiązanego jest wymagane dla skuteczności zajęcia egzekucyjnego, nie można czynić organowi egzekucyjnemu zarzutu, że kierując się zasadą celowości, obligującą go do obrania jak najprostszej drogi do wykonania obowiązku, skierował do wybranych podmiotów zawiadomienia o zajęciu praw majątkowych skarżącej. Nie można również zarzucić mu bezprawności tego działania nawet w sytuacji, gdy nie ma on pewności, czy dana wierzytelność zobowiązanemu faktycznie od tych podmiotów przysługuje. Jak bowiem prawidłowo zauważył Dyrektor Izby Skarbowej, nie ma żadnego instrumentu prawnego, który umożliwiałby ustalenie, czy stronie przysługuje wierzytelność od innych podmiotów, mogąca stanowić źródło zaspokojenia dochodzonych należności, bez ujawnienia tym podmiotom danych osobowych strony oraz wysokości egzekwowanej należności. Oczywistym jest, że źródłem takiej wiedzy o składnikach majątku, z których można by prowadzić egzekucję administracyjną, może być sama strona skarżąca, jednakże w sytuacji, gdy dochodzi do etapu przymusowego wykonania zobowiązania, a więc z założenia braku intencji strony co do dobrowolnego wykonania tego zobowiązania, organ egzekucyjny mając na względzie zasadę skuteczności egzekucji, zobowiązany jest do ustalenia tych składników majątku we własnym zakresie. Ustalenie, czy dane prawo majątkowe przysługuje osobie, wobec której jest prowadzona egzekucja, wymaga natomiast jednoznacznego wskazania danych identyfikujących osobę zobowiązaną, zaś zakres podanych danych osobowych musi być na tyle szeroki, aby możliwym było ustalenie ponad wszelką wątpliwość ustalenie osoby dłużnika.

Przywołać w tym względzie należało również brzmienie 23 ust.1 pkt 2 i pkt 5 ustawy o ochronie danych osobowych. Zgodnie z tym przepisem przetwarzanie danych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa lub jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą. Na gruncie tych unormowań oraz na gruncie powołanego przez organ odwoławczy art. 36 u.p.e.a., nie kwestionuje się uprawnienia do przetwarzania danych osobowych w toku postępowania egzekucyjnego (wyrok NSA z dnia 21 marca 2002 r., sygn. akt II SA 1854/01, opubl.: Wokanda 2002, nr 9, poz. 30, z aprobującą glosą P. Fajgielskiego, PiP 2003, z. 11, s. 129, wyrok NSA z dnia 24 sierpnia 2007 r., sygn. akt II OSK 1146/06, Lex nr 441103, wyrok NSA z dnia 27 października 2011 r., sygn. akt I OSK 2125/10, opubl.: Lex nr 1149311). W orzecznictwie sądowym wskazuje się również, że wszystkie organy egzekucyjne, zarówno sądowe, jak i organy egzekucyjne w zakresie administracji, muszą być wyposażone w takie same narzędzia prawne służące skutecznej egzekucji. Skuteczna egzekucja praw i obowiązków jest bowiem sprawdzianem skuteczności prawa stanowionego przez organy demokratycznego państwa prawnego. Wszelkie ustawy szczególne, które wprowadzają tajemnice dotyczące niektórych informacji i danych nie mogą chronić zachowań naruszających prawo, jakim jest uchylanie się od egzekucji należności przez dłużników (p. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 3 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/Gd 547/07, Lex nr 467099).

Brak jest podstaw do uwzględnienia stanowiska skarżącej, że Bank A nie jest jednym z podmiotów wymienionych w art. 36 u.p.e.a.. Wśród podmiotów, od których organ egzekucyjny może zwracać się o udzielenie informacji, przepis ten wymienia bowiem również, oprócz wskazanych przez stronę jednostki administracji publicznej oraz jednostki jej podległej, także inne podmioty. W orzecznictwie sądowym nie kwestionuje się przy tym, że pod użytym w tym przepisie pojęciem "inne podmioty" należy rozumieć m.in. banki (np. wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 lutego 2005 r., sygn. akt III SA/Wa 1002/04, Lex nr 164969).

Tym samym niezasadne były zdaniem Sądu, zarzuty skargi dotyczące naruszenia przez organy m.in. konstytucyjnych zasad: prawa do prywatności, państwa prawa, zaufania obywatela do państwa, ochrony praw nabytych, zachowania ustawowego trybu, itd.. Sąd nie znalazł ponadto podstaw do uwzględnienia zarzutu naruszenia przepisów ustawy o ochronie danych osobowych oraz u.p.e.a., jak również dobrych obyczajów i zasad współżycia społecznego.

Odnosząc się do wniosku dowodowego strony, który postanowieniem wpisanym do protokołu rozprawy z dnia 18 czerwca br. został oddalony na podstawie art. 106 § 3 p.p.s.a., podnieść należy, iż stosownie do treści tego przepisu, Sąd może z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie. W świetle powyższych rozważań i dokonanej przez Sąd oceny prawnej okoliczności faktycznych sprawy, wnioskowane dowody nie były ani istotne, ani też przydatne dla jej wyjaśnienia. Dowody w postaci pism Banku A z dnia 8 lutego 2011 r. nr "[...]" oraz z dnia 3 marca 2013 r., nr "[...]", z uwagi na przedstawione wyżej stanowisko w kwestii uprawnień organu egzekucyjnego, pozostawały tym samym bez wpływu na wynik sprawy.

Mając na względzie powyższe, Sąd nie dopatrzył się naruszenia wskazywanych w skardze przepisów, ani też innych naruszeń prawa, które czyniłyby zasadnym uwzględnienie skargi poprzez uchylenie zaskarżonego postanowienia.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, ze zm.), Sąd orzekł jak w sentencji.