II SAB/Wr 29/14

Uzasadnienie

W dniu 21 czerwca 2007 r. do Wojewody D. wpłynął wniosek A.K. o wydanie decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez M.Sz. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Po śmierci wnioskodawczyni w jej miejsce wstąpili jej spadkobiercy A.H. i S.K.. Po śmierci S.K. jego następcą prawnym została A.H..

Pismem z dnia 5 września 2013 r. A.H. wniosła do Ministra Skarbu Państwa zażalenie w trybie art. 37 kpa na bezczynność Wojewody D. w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Minister Skarbu Państwa postanowieniem z dnia 24 października 2013 r. uznał wyżej wymienione zażalenie za uzasadnione i wyznaczył Wojewodzie termin rozpatrzenia sprawy w ciągu 4 miesięcy od daty doręczenia postanowienia.

W dniu 18 marca 2014 r. A.H. przesłała listem poleconym do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu skargę na bezczynność Wojewody D. w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, wnosząc o zobowiązanie Wojewody D. do wydania decyzji administracyjnej w sprawie dotyczącej potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w terminie 14 dni od daty doręczenia organowi odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy, zobowiązanie Wojewody Dolnośląskiego do ukarania dyscyplinarnego pracownika winnego niezałatwienia sprawy w terminie oraz o zasądzenie na rzecz skarżącej zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi wskazano, że pomimo upływu terminu wyznaczonego przez Ministra Skarbu Państwa Wojewoda D. nie wydał stosownego aktu administracyjnego, naruszając art. 35 § 3 i art. 37 § 2 oraz art. 8 i art. 12 § 1 kpa.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda D. wniósł o jej oddalenie. Podał, że przedmiotowa sprawa z uwagi na trudności w ustaleniu stanu faktycznego należy do spraw administracyjnych o najwyższym stopniu skomplikowania. Wskazał, że pismem z dnia 9 kwietnia 2014 r. poinformował A.H. o konieczności doręczenia prawomocnego postanowienia spadkowego po zmarłym S.K.. Stwierdzając, że jeżeli strona wypełni wymagane ustawowo warunki organ będzie mógł potwierdzić jej uprawnienia co do całości pozostawionych przez M.Sz. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, Wojewoda wywiódł, że w niniejszej sprawie nie zachodzi stan bezczynności, bowiem organ podjął wszelkie czynności w celu ustalenia stanu faktycznego sprawy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Rozpatrując skargę wniesioną na bezczynność lub przewlekłe postępowanie organu administracji publicznej, a więc w trybie art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.), kontrola sądowa ograniczona jest wyłącznie do ustalenia, czy skarga została wniesiona w sprawie, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 1-4a ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, czy strona skarżąca wyczerpała środki przewidziane w art. 37 kpa oraz czy zwłoka w wydaniu decyzji (postanowienia) przekracza terminy określone w art. 35 kpa.

Sprawy wymienione w art. 3 § 2 pkt 1-4a ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi to takie, w których powinna być wydana decyzja administracyjna, albo postanowienie, na które służy zażalenie lub kończące postępowanie, a także rozstrzygające sprawę co do istoty, czy też postanowienie mające zapaść w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie oraz w których mają być wydane nie wymienione wyżej akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, a ponadto pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach.

W rozpatrywanej sprawie skarżąca domagała się wydania decyzji w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

W tej sytuacji stwierdzić trzeba, iż rozpatrywana skarga została wniesiona w sprawie, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 1-4a ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a zatem spełniona została pierwsza przesłanka pozwalająca na merytoryczne rozpoznanie skargi.

Zgodnie z art. 37 § 1 kpa na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35 kpa lub ustalonym w myśl art. 36 kpa stronie służy zażalenie do organu administracji publicznej wyższego stopnia.

W niniejszej sprawie skarżąca złożyła zażalenie w trybie art. 37 § 1 kpa, w wyniku czego Minister Skarbu Państwa wydał postanowienie z dnia 24 października 2013 r.

Tak więc druga przesłanka pozwalająca na merytoryczne rozpoznanie skargi też została spełniona.

W tym stanie rzeczy rozważyć należy, czy w sprawie tej Wojewoda D. pozostaje w zwłoce. Organ ten uważa bowiem, że nie jest bezczynny, gdyż podjął wszelkie czynności w celu ustalenia stanu faktycznego sprawy.

Rozpatrując skargę na bezczynność Sąd nie ocenia merytorycznego sposobu rozpatrywania sprawy przez organ administracyjny, a jedynie to, czy organ ten pozostaje w zwłoce. Mając na uwadze unormowania zawarte w szczególności w art. 7, 8, 9, 12, 35, 64 § 2, 75, 77 i 80 kpa, stwierdzić należy, że to na organie administracji publicznej spoczywa obowiązek zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego oraz podjęcia wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy. Załatwienie sprawy winno przy tym nastąpić bez zbędnej zwłoki (art. 35 § 1 kpa).

W rozpatrywanej sprawie organ z naruszeniem powyższych przepisów, pomimo upływu prawie 7 lat od złożenia wniosku wszczynającego przedmiotowe postępowanie administracyjne oraz upływu terminu wskazanego przez Ministra Skarbu w postanowieniu z dnia 24 października 2013 r., nie załatwił tej sprawy. Wojewoda D. jest zatem bezczynny.

Bez znaczenia dla stwierdzenia, że wyżej wymieniony organ administracji publicznej pozostaje w zwłoce jest to, że pismem z dnia 9 kwietnia 2014 r. Wojewoda poinformował A.H. o konieczności doręczenia prawomocnego postanowienia spadkowego po zmarłym S.K..

Podkreślić trzeba, że w sytuacji, gdy organ administracyjny zwraca się do strony o dokonanie określonej czynności bądź udzielenie informacji, a strona nie udziela odpowiedzi, organ nie może oczekiwać "bez końca" na odpowiedź, która być może nigdy nie nadejdzie, lecz po upływie terminu, jaki należało stronie wyznaczyć na udzielenie stosownej informacji bądź dokonanie określonej czynności, powinien sprawę zakończyć, nawet jeżeli brak oczekiwanej odpowiedzi może mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Zauważyć ponadto wypada, że postanowienie Ministra Skarbu z dnia 24 października 2013 r. wpłynęło do D. Urzędu Wojewódzkiego w dniu 31 października 2013 r., skarga A.H. wpłynęła do organu w dniu 19 marca 2014 r., a pismo, które zdaniem Wojewody ma świadczyć o braku jego bezczynności zostało sporządzone w dniu 9 kwietnia 2014 r. Tego samego dnia Wojewoda D. na podstawie art. 36 § 1 kpa poinformował stronę, że przedmiotowy wniosek zostanie załatwiony do dnia 30 września 2014 r.

Zaznaczając, że w niniejszym postępowaniu Sąd nie kontroluje prawidłowości działań podejmowanych przez organ administracji, stwierdzić trzeba, że Wojewoda D. przekroczył terminy określone w art. 35 kpa, a zatem pozostaje w zwłoce.

Zarzut bezczynności tego organu jest więc uzasadniony.

Oceniając, czy bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa należy dojść do wniosku, że na gruncie omawianej sprawy o rażącym naruszeniu prawa przy bezczynności można byłoby mówić dopiero wówczas, gdyby po stronie organu wystąpiła zupełna pasywność demonstrowana brakiem jakiejkolwiek aktywności o charakterze merytorycznym. Tymczasem w niniejszej sprawie organ podejmował pewne czynności w postępowaniu administracyjnym, jednak nie podjął tych czynności w terminach przewidzianych do załatwienia sprawy administracyjnej, czym dopuścił się bezczynności. Zgodzić się przy tym należy z Wojewodą, że przedmiotowa sprawa z uwagi na trudności w ustaleniu stanu faktycznego należy do spraw administracyjnych o dużym stopniu skomplikowania.

Odnosząc się do wniosku skarżącej o zobowiązanie Wojewody D. do ukarania dyscyplinarnego pracownika winnego niezałatwienia sprawy w terminie, należy wskazać, że do pracowników zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych w urzędzie wojewódzkim mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. Nr 227, poz. 1505 ze późn. zm.), która w rozdziale 9 ustanawia zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej urzędników. O ewentualnym wszczęciu postępowań w stosunku do członków korpusu służby cywilnej decydują rzecznicy dyscyplinarni i komisje dyscyplinarne, a nie sąd administracyjny (art. 125 wspomnianej ustawy). Nadto w myśl z art. 5 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sądy administracyjne nie są właściwe w sprawach wynikających z podległości służbowej między przełożonymi a podwładnymi. Powyższy wniosek nie mógł więc zostać uwzględniony.

W tym stanie rzeczy – zgodnie z art. 149 oraz art. 200 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – orzeczono jak w sentencji.