• II OZ 563/14 - Postanowie...
  28.03.2024

II OZ 563/14

Postanowienie
Naczelny Sąd Administracyjny
2014-06-09

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Marzenna Linska - Wawrzon /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Dnia 9 czerwca 2014 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Marzenna Linska – Wawrzon po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia "[...]"[...] Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 16 kwietnia 2014 r., sygn. akt II SA/Po 1377/13 o pozostawieniu bez rozpoznania wniosku o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi "[...]"[...] Sp. z o.o. w Poznaniu na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia z dnia [...] października 2013 r. znak [...] w przedmiocie warunków zabudowy postanawia: oddalić zażalenie

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2014 r., sygn. akt II SA/Po 1377/13, pozostawił bez rozpoznania wniosek skarżącej [...] Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu o przyznanie prawa pomocy.

Zarządzeniem z dnia 26 lutego 2014 r. referendarz sądowy pozostawił wniosek Spółki o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania, wskazując że wniosek o przyznanie prawa pomocy został złożony na urzędowym formularzu, lecz zawierał on liczne braki formalne: nie podano zakresu wniosku oraz nie uzupełniono rubryk nr 5-10. Wnioskodawca wezwany do usunięcia opisanych braków, wyjaśnił jedynie, że wnosi o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych w zakresie opłaty od skargi.

Spółka wniosła sprzeciw od powyższego zarządzenia podnosząc, iż braki formalne zostały w istocie usunięte ponieważ wskazano zakres żądanego prawa pomocy oraz wypełniono rubryki 5-10 na urzędowym formularzu, poprzez ich przekreślenie.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd podniósł, że Spółka we wniosku o przyznanie prawa pomocy nie podała w jakim zakresie wnosi o przyznanie prawa pomocy, ile wynosi kapitał zakładowy spółki, jaka jest wartość środków trwałych za ostatni rok bilansowy oraz jaka jest wysokość zysków lub strat za ostatni rok bilansowy. Ponadto Spółka nie wskazała również stanu rachunków bankowych na koniec miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, innych danych dotyczących dochodu lub majątku skarżącej, jak i nie uzasadniła przedmiotowego wniosku. Skarżąca ograniczyła się jedynie do przekreślenia miejsc, w którym powinna być wpisane odpowiednie dane.

W konsekwencji, zdaniem Sądu pierwszej instancji, dane zawarte we wniosku nie wystarczały do oceny sytuacji finansowej skarżącej i zakresu żądanego przez nią prawa pomocy. Spółka wezwana zarządzeniem z dnia 11 lutego 2014 r., do uzupełnienia wniosku, w odpowiedzi z dnia 18 lutego 2014 r. oświadczyła jedynie, że wnosi o zwolnienie od kosztów sądowych w zakresie opłaty od skargi.

Sąd uznał, że Spółka nie wykonała zarządzenia z dnia 11 lutego 2014 r. i nie uzupełniła w terminie wskazanych braków formalnych. Podkreślono, że nadal nie było można ocenić sytuacji majątkowej skarżącej. Przyznanie prawa pomocy zależy w świetle art. 246 § 2 p.p.s.a. od zbadania zdolności do poniesienia określonych kosztów. Oświadczenie przedłożone przez skarżącą uniemożliwiło taką ocenę. Prawo pomocy jest wyjątkiem od ogólnej zasady ponoszenia kosztów sądowych przez strony i to na wnioskodawcy spoczywa obowiązek rzetelnego wykazania okoliczności uzasadniających przyznanie jej tej formy wsparcia finansowego. Nieusunięcie braków formalnych wniosku z dnia 4 lutego 2014 r. obciąża skarżącą i to ona ponosi negatywne konsekwencje zaniechania przekazania jakichkolwiek informacji pozwalających na ocenę jej sytuacji ekonomicznej.

W konsekwencji Sąd pozostawił wniosek bez rozpoznania na podstawie art. 257 i art. 260 p.p.s.a.

[...] Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu w zażaleniu na powyższe postanowienie zarzuciła naruszenie art. 257 w zw. z art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a. przez błędne przyjęcie, że strona nie uzupełniła braków formalnych wniosku o przyznanie prawa pomocy oraz naruszenie art. 255 p.p.s.a. poprzez zaniechanie wezwania do złożenia dodatkowego oświadczenia lub przedłożonych dokumentów źródłowych jej stanu majątkowego i dochodów w sytuacji, w której treść oświadczenia została uznana za niewystarczającą.

W uzasadnieniu podkreślono, że przekreślenie rubryk 5-10 formularza oznacza, że brak jest wartości, które mogłyby zostać w danej rubryce wpisane tj. brak jest majątku, brak środków finansowych, środków trwałych oraz zysku. W tej sytuacji Sąd winien wezwać Spółkę do przedłożenia w zakreślonym terminie dodatkowego oświadczenia lub przedłożenia dokumentów źródłowych jej stanu majątkowego i dochodów.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 252 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., zwane dalej "p.p.s.a."), wniosek o przyznanie prawa pomocy składa się na urzędowym formularzu według ustalonego wzoru. Niezachowanie określonego w art. 252 § 2 p.p.s.a. wymogu złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy na urzędowym formularzu jest brakiem formalnym, o jakim mowa w art. 49 § 1 w zw. z art. 257 powołanej ustawy, który podlega usunięciu przez wezwanie strony do złożenia wniosku na urzędowym formularzu (por. uchwała 7 sędziów NSA z dnia 21 kwietnia 2008 r., sygn. akt I OPS 1/08). Wniosek o przyznanie prawa pomocy, który nie został złożony na urzędowym formularzu lub którego braków strona nie uzupełniła w zakreślonym terminie, pozostawia się bez rozpoznania (art. 257 p.p.s.a.). Sankcja w postaci pozostawienia złożonego na urzędowym formularzu wniosku bez rozpoznania z art. 257 p.p.s.a. ma miejsce, gdy pomimo wezwania strony do uzupełnienia tego formularza, w dalszym ciągu posiada on takie braki formalne, które uniemożliwiają mu nadanie prawidłowego biegu. Takie braki formalne polegać mogą nie tylko na niezłożeniu wniosku na urzędowym formularzu ale też na pozostawieniu niewypełnionych rubryk formularza, co uniemożliwia ocenę wniosku.

Podkreślić należy, że jednym z podstawowych wymogów prawidłowo złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy jest to aby zawierał on oświadczenie strony obejmujące dokładne dane o stanie majątkowym i dochodach umożliwiające sądowi administracyjnemu rozpoznanie wniosku (art. 252 § 1 p.p.s.a.).

W rozpoznawanej sprawie wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie oświadczenia o majątku i dochodach Spółki (rubryki 6-10) został wypełniony przez przekreślenie rubryk przez wnioskodawcę, natomiast rubryka nr 5 (uzasadnienie) pozostała niewypełniona. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego wykreślenie odpowiednich rubryk we wniosku o prawo pomocy nie zwalnia strony od obowiązku przedstawienia podstawowych informacji co do stanu majątkowego.

Stosownie do art. 255 p.p.s.a., jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 252 p.p.s.a., okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego i dochodów. Przepis art. 255 p.p.s.a. jest nie tylko podstawą prawną dla działań Sądu umożliwiających prawidłową ocenę sytuacji materialnej wnioskodawcy, ale regulacja ta pozwala także stronie na uzupełnienie wniosku w przypadku, kiedy okoliczności w nim wskazane nie okażą się wystarczające do stwierdzenia przesłanek z art. 246 p.p.s.a. Jednak przeprowadzenie postępowania uzupełniającego, co do rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych strony w trybie art. 255 p.p.s.a., jest możliwe jedynie gdy okoliczności przedstawione we wniosku budzą jakiekolwiek wątpliwości. Natomiast zupełny brak podania przez wnioskodawcę we wniosku jakichkolwiek danych dotyczących posiadanego majątku i osiąganych dochodów uniemożliwia nadanie mu prawidłowego biegu.

W okolicznościach konkretnej sprawy nie ma zatem racji skarżąca Spółka, że obowiązkiem Sądu było dokonanie dodatkowo wezwania w trybie art. 255 p.p.s.a. Strona miała bowiem możliwość przy pierwszym wezwaniu złożyć wyjaśnienia co do przyczyn nieuzupełnienie konkretnych rubryk, ale też powinna jednocześnie podać podstawowe dane o stanie majątkowym i dochodach. W sytuacji, gdy strona działa przez profesjonalnego pełnomocnika to nie do zaakceptowania jest takie jego działanie jak w niniejszej sprawie. Jeżeli nawet nie zachodziła potrzeba wypełnienia rubryk formularza zgodnie z wezwaniem Sądu, to rzeczą pełnomocnika było takie uzupełnienie wniosku aby odpowiadał on wymogom art. 252 § 1 p.p.s.a. Tymczasem pełnomocnik nie dokonał tego ani w wyznaczonym terminie, ani też przy okazji wniesienia sprzeciwu, ograniczając się tylko do postawienia zarzutu, że Sąd nie dokonał odrębnego wezwania w trybie art.. 255 p.p.s.a. Stawianie takiego zarzutu zarówno w sprzeciwie, jak i w zażaleniu uznać należy za bezzasadne.

Procedowanie przez Sąd w sposób oczekiwany przez stronę stanowiłoby zaprzeczenie istoty postępowania w zakresie prawa pomocy, które z założenia ma charakteryzować się szybkością i prostotą. Skoro w przepisie art. 252 § 2 p.p.s.a. przewidziano składanie wniosku na urzędowym formularzu to oznacza, że co do zasady powinien być on tak wypełniony, aby zawarte w nim były dane niezbędne do merytorycznego rozpoznania wniosku. Dla profesjonalnego pełnomocnika powinno być oczywiste, że wniosek w przedmiocie prawa pomocy powinien zawierać treść korespondującą z przesłankami przyznania zwolnienia od kosztów sądowych określonymi w art. 246 § 2 p.p.s.a. Z tych względów skierowanie do pełnomocnika jednokrotnego wezwania do uzupełnienia braków wniosku było wystarczające i nie zachodziła potrzeba ponawiania tej czynności w trybie art.. 255 p.p.s.a.

W rezultacie stwierdzić należy, że w okolicznościach konkretnej sprawy nieuzupełnienie wniosku w zakresie oświadczenia o stanie majątkowym i dochodach skutkować musiało zastosowaniem sankcji w postaci pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...