III SA/Gl 1732/13

Uzasadnienie

Strona złożyła wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika procesowego z urzędu w osobie adwokata.

W uzasadnieniu wniosku, zawartym na druku urzędowego formularza PPF, żona skarżącego, będąca jednocześnie jego pełnomocnikiem procesowym stwierdziła, że razem z mężem nie znają pojęć, ani przepisów prawnych. Poza tym, wnioskodawca wymaga nieustannej opieki i jego żona nie ma czasu jeździć do G.. Jednocześnie koszty leczenia skarżącego, jak również koszty utrzymania i opłaty za media pochłaniają wysokie sumy. Okoliczności te uzasadniają zwolnienie strony skarżącej od kosztów sądowych.

Z oświadczenia zawartego na urzędowym formularzu PPF wynika, że skarżący prowadzi dwuosobowe gospodarstwo domowe razem ze swoją żoną A.. Jedynym dochodem we wspólnym gospodarstwie domowym jest świadczenie rentowe wnioskodawcy w wysokości 900 zł brutto. A.J. nie osiąga żadnego dochodu.

Na majątek strony składa się: nieruchomość rolna o powierzchni 6 ha, z której to nieruchomości osiągany jest niewielki dochód – przeznaczany tylko na użytek domowy. Poza tym, skarżącemu przysługuje jedynie służebność 1 pokoju o powierzchni 25 m2.

Z oświadczenia zawartego na druku urzędowego formularza PPF wynika, że wnioskodawca i jego żona ponoszą następujące opłaty miesięczne: 150 zł – lekarstwa; 150 zł – prąd; 390 zł – spłata kredytu zaciągniętego w "A".

Postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2014 r. referendarz sądowy odmówił przyznania wnioskodawcy prawa pomocy. Stanowisko swoje uzasadnił tym, że z oświadczenia pełnomocnika procesowego skarżącego i nadesłanych dokumentów wynika, że nie jest prawdą, że prowadzi jedynie dwuosobowe gospodarstwo domowe razem ze swoją żoną. Z ustaleń poczynionych w tej sprawie wynika, że skarżący i jego żona mieszkają razem z ich córką A.J. (oraz jej potencjalnymi powinowatymi). Ponadto rozpoznający wniosek stwierdził, że z akt sprawy wynika, że w toku postępowania administracyjnego korespondencję adresowaną do strony tego postępowania, J.J., odbierali także: B.W. (określający się jako zięć) oraz J.W.

W efekcie, wnioskodawca uniemożliwił rozpoznającemu wniosek o przyznanie prawa pomocy ustalenia rzeczywistego kręgu osób, z którymi prowadzi wspólne gospodarstwo domowe.

Od tego postanowienia wniesiony został przez pełnomocnika procesowego wnioskodawcy sprzeciw.

W uzasadnieniu sprzeciwu żona wnioskodawcy stwierdziła, że odmówiono przyznania jej prawa pomocy pomimo tego, że napisała całą prawdę o swoim ciężkim położeniu, w jakim się znajduje oraz o tym, że jej mąż (wnioskodawca) jest naprawdę ciężko chory. W sprzeciwie podkreślono, że niczego nie zatajono.

Odnośnie córki A.J., pełnomocnik stwierdził, że córka ta na stałe przebywa za granicą w Anglii. Do kraju przyjeżdża raz w roku i nie pomaga materialnie swoim rodzicom. Wynika to z tego, że sama ma problemy i trudności materialne, spłaca zaciągnięte kredyty. Strona mieszka w domu bliźniaku. Obok mieszka córka J., która dwa lata temu rozwiodła się z mężem. Aktualnie jest ona matką samotnie wychowującą dwójkę dzieci. Ma ciężką sytuację finansową i w dodatku musi spłacać kredyt hipoteczny. Były mąż, B.W., w ogóle jej nie pomaga. Alimenty uzyskuje przez komornika, a ostatnio z funduszu alimentacyjnego.

Załącznikami do sprzeciwu są: wezwanie do zapłaty wystosowane przez "B" (208,84 zł za marzec 2014 r. i 222,37 zł za kwiecień 2014 r.) oraz zeznanie podatkowe PIT-37 za 2013 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na wstępie należy wyjaśnić, iż zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz.270 ze zmianami) – zwanej dalej w skrócie "P.p.s.a." – w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, zarządzenie lub postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez Sąd na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie takie przysługuje zażalenie. Zatem kwestia przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych podlega rozpoznaniu przez Sąd.

Stosownie do art. 243 § 1 P.p.s.a. – stronie na jej wniosek może być przyznane prawo pomocy. Z kolei zgodnie z art. 245 § 1 P.p.s.a., prawo pomocy może zostać udzielone w zakresie częściowym lub całkowitym.

Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 P.p.s.a.). Z kolei prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub części (...) lub obejmuje ustanowienie fachowego pełnomocnika w osobie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 P.p.s.a.).

Na wstępie należy zaznaczyć, że J.J. składając wniosek o prawo pomocy, zażądał przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, tj. w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika procesowego w osobie adwokata z urzędu.

Mając to na uwadze, odnosząc się do wniosku J.J., należy przywołać zasadę wyrażoną w art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a., zgodnie z którą, przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie całkowitym (czyli na zasadzie art. 245 § 2 P.p.s.a., obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego lub adwokata) następuje wtedy, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.

Sąd dał wiarę faktom o których pełnomocnik procesowy skarżącego oświadczył w sprzeciwie. Z danych zawartych w sprzeciwie wynika, że strona i jej małżonka rzeczywiście znajdują się w trudnej sytuacji materialnej i finansowej. Oprócz spłacania zaciągniętego kredytu w "A", wnioskodawca ma zaległości w opłacaniu rachunków za energię elektryczną. Z nadesłanego zeznania podatkowego za 2013 r. wynika, że to faktycznie skarżący osiąga jedyny regularny dochód we wspólnym gospodarstwie domowym, w postaci świadczenia rentowego. Dochód ten jest relatywnie bardzo niski, tym bardziej, jeżeli uwzględni się fakt, że wnioskodawca ma poważne problemy zdrowotne, co generuje przecież koszty w postaci zakupu leków, wizyt lekarskich, terapii.

W tym stanie rzeczy, należy stwierdzić, że strona skarżąca spełnia ustawowe przesłanki przyznania jej prawa pomocy w całości, albowiem nie jest ona w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.

Mając powyższe na uwadze, postanowiono jak w sentencji, działając na podstawie art. 260 P.p.s.a. w zw. z art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a.