I OW 93/12

Uzasadnienie

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Płocku pismem z dnia 30 kwietnia 2012 r. wniósł o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Naczelnikiem Urzędu Skarbowego w Płocku a Starostą Powiatu Płockiego poprzez wskazanie Starosty Powiatu Płockiego jako organu właściwego do załatwienia sprawy o zwrot wydatków związanych z przechowywaniem pojazdu marki [...] nr rejestracyjny [...] oraz o zasądzenie od Starosty Płockiego na rzecz Naczelnika Urzędu Skarbowego w Płocku zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu w/w pisma wskazano, że zawiadomieniem z dnia [...] lutego 2012 r., znak [...] Starosta Powiatu Płockiego na podstawie art. 65 k.p.a. przekazał Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w Płocku do rozpatrzenia wniosek z dnia [...] lutego 2012 r. Z. P. w przedmiocie przyznania i wypłaty należnego wynagrodzenia za przechowywanie i usunięcie z drogi publicznej pojazdu samochodowego marki [...] o numerze rejestracyjnym [...].

Jak wynika z dokumentów przesłanych wraz z wnioskiem Z. P., na podstawie dyspozycji Komendy Miejskiej Policji w Płocku z dnia [...] sierpnia 2006 r. pojazd marki [...] o numerze rejestracyjnym [...] został umieszczony na parkingu należącym do wnioskodawcy, gdzie był przechowywany do [...].01.2012 r. Postanowieniem z dnia [...].05.2011 r., sygn. akt. [...] Sąd Rejonowy w P. orzekł przepadek tego pojazdu na rzecz Powiatu Płockiego. Na tej podstawie Starosta zbył ww. pojazd w drodze licytacji publicznej. Sąd nie orzekł o przyznaniu wynagrodzenia za przechowywanie pojazdu i jego usunięcie z drogi publicznej. Likwidację przeprowadził Starosta Płocki poprzez sprzedaż ww. pojazdu w drodze licytacji. W chwili obecnej Naczelnik Urzędu Skarbowego w Płocku, nie będąc organem likwidacyjnym, nie jest również uprawniony do orzekania i przyznawania wynagrodzenia za usunięcie i przechowywanie usuniętych pojazdów. W ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Płocku, przyznanie wynagrodzenia i jego wypłata pozostaje w kompetencji Starosty Powiatu Płockiego jako organu likwidacyjnego. Naczelnik Urzędu Skarbowego nie jest organem właściwym do orzekania w zakresie zgłoszonego przez wnioskodawcę żądania, gdyż nie był w przedmiotowej sprawie organem likwidacyjnym.

Nadto pogląd wyrażony przez Starostę Płockiego, że to Naczelnik Urzędu Skarbowego winien orzekać o kosztach przechowywania i usunięcia z drogi publicznej pojazdu, nie znajduje uzasadnienia w aktualnym stanie prawnym. Powołany przez wnioskodawcę art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.), stanowi, że organ egzekucyjny przyzna, na żądanie dozorcy, zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór, chyba że dozorcą jest jedna z osób wymienionych w art. 101 § 1. Zatem Naczelnik Urzędu Skarbowego w Płocku nie posiada podstaw prawnych do przyznania wynagrodzenia bowiem nigdy nie był organem egzekucyjnym w przedmiotowej sprawie likwidacji pojazdu marki [...], numer rejestracyjny [...].

Jednocześnie zgodnie z art. 130a ust. l0h ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2008 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) koszty związane z usuwaniem, przechowywaniem, oszacowaniem, sprzedażą lub zniszczeniem pojazdu powstałe od momentu wydania dyspozycji jego usunięcia do zakończenia postępowania ponosi osoba będąca właścicielem tego pojazdu w dniu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu, z zastrzeżeniem ust. 10d i 10i. Decyzję o zapłacie tych kosztów wydaje starosta. Przepis ten został dodany przez art. l pkt 10 lit. k) ustawy z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 152, poz. 1018), zmieniającej z dniem 4 września 2010 r. ustawę Prawo o ruchu drogowym. W powołanej ustawie zmieniającej zamieszczone zostały również regulacje międzyczasowe. Ustawodawca w art. 13 noweli rozstrzygnął o kosztach przechowywania pojazdów, które powstały po upływie terminu, o którym mowa w art. 130a ust. 10 Prawa o ruchu drogowym w brzmieniu dotychczasowym.

Rozstrzygając o kosztach, ustawodawca wskazał ogólnie na Skarb Państwa, bez wskazania statio fisci. Jednocześnie jednak nie rozstrzygnięto w sposób odmienny, niż wskazany w znowelizowanym przepisie art. l30a ust. l0h Prawa o ruchu drogowym, o organie orzekającym w tego rodzaju przypadkach. Zatem organem właściwym w rozpoznawanej sprawie jest Starosta Płocki. Wniosek o zwrot wydatków za usunięcie i przechowywanie pojazdu został złożony w dniu [...] lutego 2012 r. Oznacza to, że postępowanie w tej sprawie zostało wszczęte po nowelizacji art. 130a Prawa o ruchu drogowym i dodaniu do niego ust. l0h w obowiązującym nadal brzmieniu (po 4 września 2010 r.). Natomiast ten przepis wprost wskazuje starostę jako organ właściwy do załatwienia tego rodzaju wniosków. Zatem choć to Skarb Państwa poniesie koszty przechowywania pojazdu, to orzekanie w tym przedmiocie nie znajduje się w zakresie działania urzędów skarbowych. Reasumując Naczelnik Urzędu Skarbowego w Płocku nie jest właściwy do przyznania i wypłacenia wynagrodzenia za dozór przedmiotowego pojazdu, a właściwym organem do rozpoznania wniosku jest Starosta Płocki.

W odpowiedzi na wniosek o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego, w piśmie z dnia 20 czerwca 2012 r. Starosta Płocki wskazał, że nie widzi podstaw prawnych, aby uznać się za organ właściwy do rozpoznania wniosku Z. P. w sprawie przyznania i wypłaty należnego wynagrodzenia za przechowywanie i usunięcie z drogi publicznej pojazdu marki [...].

W uzasadnieniu wskazał, że ustalenie, iż to Starosta Płocki byłby właściwy w przedmiotowej sprawie doprowadziłoby do sytuacji, w której Starosta (jako organ egzekucyjny) wydając decyzję ustalającą wynagrodzenie za przechowywanie danego pojazdu musiałby wskazać Skarb Państwa jako podmiot odpowiedzialny do zwrotu wynagrodzenia, ewentualnie koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru. Starosta Płocki nie ma takich uprawnień. W stanie prawnym, przed wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2008 r., sygn. akt: P 4/0 art. 130 a ust 10 ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowił, iż pojazd usunięty z drogi i nieodebrany przez uprawnioną osobę w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia uznawany był za porzucony. Pojazd taki przechodził na rzecz Skarbu Państwa z mocy ustawy. W niniejszej sprawie powyższy przepis w jego ówczesnym brzmieniu ma zastosowanie. Podmiotem właściwym do rozpatrzenia wniosku złożonego pod rządami tak brzmiącego art. 130 a ust 10 prowadzi do wniosku, iż jedynym organem właściwym jest Naczelnik Urzędu Skarbowego w Płocku. Przejście pojazdu z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwo powodowało, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego wydawał decyzję deklaratoryjną, potwierdzając przejście prawa własności danego pojazdu. W obecnym stanie prawnym żaden z przepisów od art. 10 do art. 13 ustawy z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw nie przyznaje staroście kompetencji do decydowania o tym kto poniesie koszty dozoru. Skoro Skarb Państwa ma ponosić te koszty, orzekać o tym powinny statio fisci Skarbu Państwa czyli Naczelnicy Urzędów Skarbowych. Art. 130a ust. l0h ustawy Prawo o ruchu drogowym nie daje staroście podstaw do obciążania kosztami Skarbu Państwa. Zatem, zdaniem wnioskodawcy, w praktyce decyzja starosty wydana na podstawie art. 130a ust. l0h ustawy Prawo o ruchu drogowym, obciążająca Skarb Państwa kosztami przechowywania pojazdów, miałaby wątpliwe podstawy prawne i nieokreśloną stronę postępowania. W tej sytuacji właściwym do rozstrzygnięcia sprawy, będącej przedmiotem niniejszego sporu kompetencyjnego wydaje się Naczelnik Urzędu Skarbowego w Płocku, działający w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa. Pogląd, że odpowiedzialność za Skarb Państwa ponosi Naczelnik Urzędu Skarbowego podziela Ministerstwo Spraw wewnętrznych i Administracji w piśmie z dnia [...].5.2011 r., [...].

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Sądy administracyjne rozpoznają – na podstawie art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej: p.p.s.a.), z zastrzeżeniem art. 22 § 1 k.p.a. – spory o właściwość powstałe pomiędzy organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej. Zgodnie z art. 15 § 1 pkt 4 i § 2 p.p.s.a., sprawy te rozpoznaje Naczelny Sąd Administracyjny, a do ich rozstrzygania stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym.

Przez spór kompetencyjny (także o właściwość), o którym mowa w art. 4 p.p.s.a. należy rozumieć sytuację, w której przynajmniej dwa organy administracji publicznej jednocześnie uważają się za właściwe do załatwienia konkretnej sprawy (spór pozytywny) lub też każdy z nich uważa się za niewłaściwy do jej załatwienia (spór negatywny).

W rozpoznawanej sprawie mamy do czynienia ze sporem negatywnym, który powstał pomiędzy Starostą Płockim a Naczelnikiem Urzędu Skarbowego w Płocku. Do sporu w sprawie doszło z wniosku Naczelnika Urzędu Skarbowego, dotyczącego zwrotu kosztów usunięcia z drogi i przechowania pojazdu marki [...] nr rejestracyjny [...].

Zgodnie z przepisem art. 130a ust. 10h ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2008 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) koszty związane z usuwaniem, przechowywaniem, oszacowaniem, sprzedażą lub zniszczeniem pojazdu powstałe od momentu wydania dyspozycji jego usunięcia do zakończenia postępowania ponosi osoba będąca właścicielem tego pojazdu w dniu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu, z zastrzeżeniem ust. 10d oraz 10i. Decyzję o zapłacie tych kosztów wydaje starosta. Przepis ten został dodany w wyniku nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym poprzez regulację art. 1 pkt 10 lit. k) ustawy z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 152, poz. 1018), zmieniającej tę ustawę z dniem 4 września 2010 r.

W ustawie tej, niezależnie od powyższego uregulowania odnośnie do kompetencji określonego wyżej podmiotu do wydania przedmiotowej decyzji, zamieszczone zostały również regulacje międzyczasowe. W art. 13 ustawy zmieniającej rozstrzygnięto bowiem o kosztach przechowywania pojazdów, które powstały po upływie terminu, o którym mowa w art. 130a ust. 10 ustawy Prawo o ruchu drogowym w brzmieniu dotychczasowym. Podkreślić jednak należy, że rozstrzygając o kosztach wskazano ogólnie na Skarb Państwa. Jednocześnie jednak nie rozstrzygnięto w odmienny niż wskazany w znowelizowanym przepisie art. 130a ust. 10h powyższej ustawy sposób o organie, orzekającym w tego rodzaju przypadkach.

Uwzględniając powyższe regulacje stwierdzić należy, że organem właściwym w rozpoznawanej sprawie jest Starosta Płocki. Wynika to ze stanu faktycznego sprawy. Wniosek o zwrot wydatków za przechowywanie pojazdu złożony został [...] lutego 2012 r. Oznacza to, że postępowanie zostało wszczęte po nowelizacji art. 130a Prawa o ruchu drogowym (obowiązującej od dnia 4 września 2010 r.) i dodaniu do niego ust. 10h w obowiązującym nadal brzmieniu. Przepis ten jednoznacznie i wprost wskazuje Starostę, jako organ właściwy do załatwienia tego rodzaju wniosków, co zostało dodatkowo potwierdzone przez trwałą linię dotychczasowego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego (np. postanowienia NSA z dnia 25 sierpnia 2011 r., I OW 96/11 oraz I OW 100/11, z dnia 4 sierpnia 2011 r., I OW 72/11 oraz I OW 73/11 czy z dnia 15 czerwca 2012, I OW 68/12).

Mając na uwadze powyższe ustalenia, Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 15 § 2 p.p.s.a., orzekł jak w postanowieniu.

O oddaleniu wniosków o zasądzenie kosztów postępowania sądowego orzeczono, mając na uwadze brak podstaw prawnych do ich uwzględnienia.