• III SA/Wa 2735/13 - Wyrok...
  29.03.2024

III SA/Wa 2735/13

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2014-06-24

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Dariusz Kurkiewicz /przewodniczący/
Ewa Radziszewska-Krupa
Marta Waksmundzka-Karasińska /sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Dariusz Kurkiewicz, Sędziowie sędzia WSA Ewa Radziszewska-Krupa, sędzia WSA Marta Waksmundzka-Karasińska (sprawozdawca), Protokolant starszy referent Monika Olszewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 czerwca 2014 r. sprawy ze skargi T. O. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia odsetek 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzające ją postanowienie Prezydenta Miasta W. z dnia [...] lipca 2013 r. nr [...], 2) stwierdza, że uchylone akty nie mogą być wykonane w całości.

Uzasadnienie

T. O. (dalej zwany: Skarżącym) złożył wniosek o umorzenie odsetek za zwłokę od zaległości w zryczałtowanym podatku dochodowym opłaconym w formie karty podatkowej. We wniosku wyjaśnił, iż ma ciężką sytuację finansową i zdrowotną. Wskazał, iż stara się spłacać kwotę zaległości głównej, przeznaczając na ten cel nieomal całą rentę.

Naczelnik Urzędu Skarbowego W. (dalej zwany: NUS) przed rozpatrzeniem wniosku uzyskał postanowienie Prezydenta Miasta W. z [...] lutego 2011r., w którym organ ten nie wyraził zgody na umorzenie odsetek od zaległości Skarżącego.

NUS będąc związany stanowiskiem Prezydenta Miasta W. wydał decyzję z [...] maja 2011r., w której odmówił umorzenia odsetek za zwłokę w wysokości 3.515,00zł naliczonych, na dzień złożenia wniosku, od kwoty 7.338.78zł zaległego zryczałtowanego podatku dochodowego opłacanego w formie karty podatkowej za okres 4-12/2005, 1-12/2006, 1-12/2007.

Skarżący złożył od powyższej decyzji odwołanie.

Dyrektor Izby Skarbowej w W. (dalej zwany DIS) przekazał Prezydentowi Miasta W. kopię odwołania wraz z załącznikami celem zajęcia stanowiska, ze względu na nowe okoliczności w sprawie.

Prezydent Miasta W. postanowieniem z dnia [...] listopada 2011r. nie wyraził zgody na udzielenie wnioskowanej przez Skarżącego ulgi.

Dyrektor Izby Skarbowej będąc związany odmownym stanowiskiem organu decyzją z [...] listopada 2011r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję NUS.

Na decyzję DIS Skarżący złożył skargę do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Warszawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 16 października 2012r. sygn. akt III SA/Wa 63/12 uchylił powyższą decyzję DIS oraz poprzedzające ją postanowienie Prezydenta W. z dnia [...] listopada 2011r.

Mając na uwadze zalecenia Sądu DIS wezwał Skarżącego do uaktualnienia sytuacji finansowej oraz zdrowotnej. Skarżący odpowiedział na to wezwanie, ponadto załączył decyzję ZUS oraz zaświadczenia o stanie zdrowia.

DIS ponownie wystąpił do organu samorządowego o zajęcie stanowiska w sprawie. W wyniku powyższego uzyskał postanowienie Prezydenta Miasta W. z dnia [...] lipca 2013r. nie wyrażające zgody na umorzenie odsetek za zwłokę od zaległości w zryczałtowanym podatku dochodowym opłacanym w formie karty podatkowej.

DIS decyzją z dnia [...] września 2013r. utrzymał w mocy decyzję NUS z [...] maja 2011r.

DIS wyjaśnił, iż w niniejszej sprawie przedmiotem postępowania są odsetki od zaległości podatkowej z tytułu podatku dochodowego opłacanego w formie karty podatkowej, który to podatek zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. g ustawy z dnia 13 listopada 2003r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego - (Dz.U. z 2010r. nr 80 poz. 526) w całości stanowi dochód gminy. Zatem ma tu zastosowanie art. 18 ust. 2 tej ustawy, z którego wynika, iż w przypadku pobieranych przez urząd skarbowy podatków i opłat stanowiących w całości dochody jednostek samorządu terytorialnego, naczelnik tego urzędu może umarzać, odraczać termin zapłaty lub rozkładać na raty należności oraz zwalniać płatnika z obowiązku pobrania bądź ograniczać pobór należności wyłącznie na wniosek lub za zgodą przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego.

W niniejszej sprawie organ samorządu terytorialnego postanowieniem z [...] lipca 2013r. takiej zgody na umorzenie odsetek za zwłokę nie udzielił, w związku z powyższym DIS nie mógł zastosować wobec Skarżącego ulgi w postaci umorzenia. Rozstrzygnięcie z przekroczeniem udzielonej zgody oznaczałoby działanie organu podatkowego poza zakresem umocowania.

DIS wyjaśnił ponadto, iż zgodnie z treścią art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej organ podatkowy, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Zbadanie ważnego interesu podatnika sprowadza się do ustalenia czy w sprawie wystąpiły nagłe zdarzenia losowe, a przede wszystkim sytuacje spowodowane działaniem czynników, na które podatnik nie miał wpływu i które nie były zależne od jego postępowania. Natomiast odnosząc się do interesu publicznego stwierdził, że jest to dyrektywa postępowania, nakazująca mieć na uwadze respektowanie wartości wspólnych dla całego społeczeństwa. Wobec podstawowych zasad podatkowych, a w szczególności zasady sprawiedliwości społecznej i równości opodatkowania, każdorazowe zastosowanie ulgi podatkowej bez wyraźnego uzasadnienia, powoduje uprzywilejowanie niektórych podatników wobec innych. Dlatego też decyzje wydawane w oparciu o powyższe przesłanki zaliczane są do kategorii decyzji uznaniowych.

DIS wyjaśnił, że z danych rejestracyjnych Skarżącego wynika, iż na dzień złożenia wniosku tj. 18.11.2010r. Skarżący miał do zapłaty zaległy zryczałtowany podatek dochodowy opłacany w formie karty podatkowej za okres IV-XII/2(X)5, I, XII/2006 i I-XII/2007 w łącznej kwocie 7.338.78zł wraz z odsetkami za zwłokę w wysokości 3.515.00zł. Zaś z dokumentów przesłanych przez Skarżącego wynika, że źródłem jego utrzymania jest renta w wysokości 727,55zł miesięcznie netto. Z akt sprawy wynika, iż koszty utrzymania to: czynsz 480zł, telefon l00zł, gaz i elektryczność 250zł. Ponadto Skarżący leczy się na cukrzycę, depresję, nadciśnienie, a wydatki na lekarstwa to kwota 180,00zł miesięcznie.

DIS wskazał, że nie neguje, iż Skarżący znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, jednakże niekorzystna sytuacja czy choroby nie są wystarczającą podstawą do udzielenia ulgi i nie rodzą po stronie organów podatkowych obowiązku jej udzielania. Ponadto DIS jest związany odmownym stanowiskiem Prezydenta Miasta W., więc nie mógł skorzystać wobec Skarżącego z uprawnień wynikających z art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej. DIS podkreślił, że Prezydent Miasta W. wypełnił zalecenia Sądu zawarte w wyroku z 16 października 2012r. i uwzględnił sytuację finansową i zdrowotną Skarżącego zgadzając się, iż jest ona trudna, korzystając jednak z uprawnień jakie wynikają z art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej nie uznał za zasadne wyrażenie zgody na udzielenie wnioskowanych ulg.

Skarżący złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na powyższą decyzję. Wskazał w niej, że nie zgadza się z decyzją DIS i wnosi o ponowne rozpatrzenie sprawy.

DIS w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko w sprawie.

W piśmie procesowym z dnia 23 lutego 2014r. pełnomocnik Skarżącego uzupełnił argumentację skargi zarzucając zaskarżonej decyzji naruszenie art. 67a §1, art. 187 §1, 210 §1 pkt 4 oraz 122 O.p Powołując się na pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego W. z dnia 18 lipca 2011r., wskazując także, iż w okresie od 30.10.2009 do 10.11.2011r. miało miejsce zawieszenie biegu terminu przedawnienia z uwagi na rozłożenie zaległości na raty, stwierdził, że zaległości podatkowe za lata 2005,2006,2007 uległy przedawnieniu odpowiednio z dniu 10.01.2012, 10.01.2013. oraz 10.01.2014r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje.

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Przede wszystkim należy podnieść, że niniejsza sprawa była już przedmiotem orzekania w tutejszym Sądzie. Prawomocnym wyrokiem z dnia 16 października 2012r. (sygn. akt III SA/Wa 63/12) Sąd uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] listopada 2011r. oraz poprzedzające ją postanowienie Prezydenta Miasta W. z dnia [...] listopada 2011r.

Stosownie zaś do art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.), powoływanej dalej jako: "p.p.s.a.", ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.

Z powyższego przepisu wynika wprost, że ilekroć dana sprawa jest przedmiotem rozpoznania przez sąd lub organ, jest on związany oceną prawną wyrażoną w tym orzeczeniu, jeżeli nie zostanie ono uchylone lub nie ulegną istotnej zmianie przepisy.

W pojęciu "ocena prawna" mieści się przede wszystkim wykładnia przepisów prawa materialnego i procesowego. Wykładnia w tym sensie zmierza do wyjaśnienia istotnej treści przepisów prawnych i sposobu ich zastosowania w konkretnym wypadku w związku z rozpoznawaną sprawą. Wskazania co do dalszego postępowania stanowią z reguły konsekwencję oceny prawnej. Dotyczą one sposobu działania w toku ponownego rozpoznania sprawy i mają na celu uniknięcie błędów już popełnionych oraz wskazanie kierunku, w którym powinno zmierzać przyszłe postępowanie dla uniknięcia wadliwości w postaci np. braków w materiale dowodowym lub innych uchybień procesowych. W wyniku wydania wyroku o charakterze kasacyjnym sprawa wraca do stadium postępowania przed organem administracyjnym. Oznacza to obowiązek powtórnego rozpoznania tej sprawy przez ten organ i wydania rozstrzygnięcia z uwzględnieniem oceny prawnej zawartej w wyroku. Podkreślenia wymaga, że zarówno organ administracji, jak i sąd, rozpatrując sprawę ponownie, obowiązane są zastosować się do oceny prawnej zawartej w uzasadnieniu wyroku (zob. wyrok NSA z dnia 1 września 2010 r., sygn. akt I OSK 920/10, LEX 745376).

Uwzględniając powyższe, Sąd kontrolując zaskarżoną decyzję i poprzedzające ją postanowienie nie mógł dokonać ich oceny z pominięciem oceny prawnej i wskazań co do dalszego postępowania, zawartych w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 października 2012r.

W uzasadnieniu wskazanego wyroku Sąd wskazał, że Prezydent Miasta W. pominął całkowicie część materiału dowodowego, która dotyczy stany zdrowia Skarżącego i pozostawania pod opieką Poradni Zdrowia Psychicznego. Sąd wskazał także, że w okolicznościach niniejszej sprawie zapłata przez Skarżącego należności podatkowych może skutkować koniecznością objęcia go środkami pomocy społecznej, udzielanej ze środków państwa. Traka sytuacja nie jest zgodna z interesem obywatela, ale też z interesem publicznym. Sąd wskazał, że organ do tych okoliczności nie ustosunkował się w ogóle. Sąd zobowiązał organ przy ponownym rozpoznaniu sprawy do szczegółowego rozpatrzenia sytuacji Skarżącego, zarówno materialnej jak i zdrowotnej, oraz rozważenia wystąpienia w sprawie interesu podatnika oraz interesu publicznego.

Powyższe Prezydent Miasta W. winien był uwzględnić przy ponownym rozpoznawaniu sprawy, gdyż wyrok tutejszego Sądu sygn. III SA/Wa 63/12 nie został zaskarżony, a tym samym stał się prawomocny.

Analiza postanowienia z dnia [...] lipca 2013r. prowadzi do wniosku, ze stanowi ono w istocie "kalkę" uchylonego przez Sąd postanowienia z dnia [...] listopada 2011r.

W ocenie Sądu jednozdaniowe napomknięcie, że Strona od lat cierpi na przewlekle choroby nie może być uznane za szczegółowe rozpatrzenie sytuacji zdrowotnej Skarżącego. Brak jest także rozważań organu dotyczących wystąpienia w sprawie przesłanki interesu publicznego, uwzględniającej ocenę prawną zawartą w wydanym w sprawie wyroku. Zaprezentowane w tym zakresie stanowisko sprowadzające się do stwierdzenia, iż :" istnienie przesłanki interesu publicznego wiąże się z powszechnym obowiązkiem ponoszenia ciężarów publicznych, w tym płacenia podatków. Zatem względy społeczne wymagają i przemawiają za tym, żeby zobowiązania podatkowe były realizowane a osobom zobowiązanym bez należytej rozwagi nie przyznawano ulg w postaci umarzania należności podatkowych", jest dosłownym powtórzeniem fragmentu uzasadnienia postanowienia z dnia [...] listopada 2011r. WSA w wyroku z dnia 16 października 2012r. wskazał wprost na stronie 6 uzasadnienia, iż nie można się zgodzić z tak lakonicznym stanowiskiem. Sąd wskazuje, że interes publiczny nie może być rozumiany wyłącznie jako ochrona podatkowych dochodów Państwa realizowana poprzez ściągnięcie podatków. Takie rozumienie przesłanki "interesu publicznego" nie uwzględnia konsekwencji obowiązywania art. 2, art. 67, art.69 i art. 71 Konstytucji RP. Odnosząc się bowiem do zasady sprawiedliwości podatkowej należy mieć na uwadze, że zdolność ponoszenia ciężarów publicznych determinowana jest względami pragmatycznymi, do których zalicza się względy ekonomiczne, finansowe, czy socjalne. Oceniając istnienie przesłanek ważnego interesu publicznego również trzeba mieć na uwadze, czy zapłata zaległości podatkowej spowoduje konieczność ubiegania się przez podatnika o środki z pomocy społecznej, gdyż nie będzie on w stanie zaspokoić własnych potrzeb materialnych, a więc ocenić wystąpienie powyższej przesłanki "interesu publicznego" przez pryzmat skutków wydanego rozstrzygnięcia. Powyższych rozważań zarówno w postanowieniu z dnia [...] lipca 2013r. jak i w zaskarżonej decyzji zabrakło.

Sąd wskazuje także, ze wbrew twierdzeniom Prezydenta Miasta W. ustawodawca nie zawęził przypadków stosowania omawianej ulgi wyłącznie do sytuacji zdarzeń losowych, dramatycznych czy nieprzyczynienia się podatnika do powstania zaległości, ale celowo posłużył się pojęciami nieostrymi, stwarzając tym samym możliwość bardzo zindywidualizowanej oceny każdego konkretnego stanu faktycznego pod kątem spełnienia przesłanek zastosowania ulgi. W orzecznictwie niejednokrotnie wskazywano więc również, że "ważny interes podatnika" należy postrzegać szerzej, biorąc pod uwagę nie tyko sytuacje nadzwyczajne, ale także normalną sytuację ekonomiczną podatnika, wysokość uzyskiwanych przez stronę dochodów oraz ponoszonych wydatków, w tym także związanych z kosztami koniecznego leczenia (por. wyroki WSA w Lublinie z dnia 14 grudnia 2007 r., sygn. akt I SA/Lu 595, LEX nr 365225, WSA w Gdańsku z dnia 8 stycznia 2008 r., sygn. akt I SA/Gd 909/07, LEX nr 352069, WSA w Białymstoku z dnia 17 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/Bk 282/08 niepubl, WSA w Gliwicach z dnia 6 listopada 2008 r., sygn. akt I SA/GI 654/08 niepubl, wyroki NSA z dnia 10 marca 2010r" I FSK 31.08, z dnia 12 października 2011r. II FSK 673/10, z dnia 15 listopada 2009r. II FSK 947/08).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że postanowienie Prezydenta Miasta W. oraz decyzja Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] września 2013r. wydane zostały z naruszeniem art. 153 p.p.s.a., co skutkować musi uchyleniem wskazanych aktów. Rozwiązanie to stanowi gwarancję przestrzegania przez organy administracji publicznej obowiązku związania orzeczeniem sądu. Działania naruszające tę zasadę muszą być konsekwentnie eliminowane przez uchylanie wadliwych z tego powodu rozstrzygnięć administracyjnych już chociażby z uwagi na związanie oceną prawną także i samego sądu administracyjnego. Bez ścisłego stosowania powołanego przepisu trudno byłoby zapewnić spójność działania systemu władzy państwowej. Jego nieprzestrzeganie w istocie podważałoby bowiem obowiązującą w polskim prawie zasadę sądowej kontroli nad aktami i czynnościami organów administracji.

Ponownie rozpoznając sprawę, organ administracji uwzględni powyższe uwagi oraz wytyczne zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia16 października 2012r. Nadto mając na uwadze, że sprawa dotyczy umorzenia odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych w zryczałtowanym podatku dochodowym za poszczególne miesiące roku 2005,2006 oraz 2007, organ zobowiązany będzie także ustalić, czy w sprawie nie doszło do przedawnienia przedmiotowych zaległości podatkowych, którą to okoliczność podniósł pełnomocnik Skarżącego w piśmie procesowym z dnia 23 lutego 2014r. Nie ulega wątpliwości, że dla prawidłowego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy niezbędne jest ustalenie okoliczności, które pozwolą stwierdzić, czy zobowiązanie podatkowe Skarżącego wygasło na skutek przedawnienia. Ustaleń tych nie sposób dokonać na podstawie akt sprawy.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 135, 145 § 1 pkt 1 lit. a i c) p.p.s.a., orzeczono jak w sentencji wyroku. Sąd podjął rozstrzygnięcie w przedmiocie wykonalności zaskarżonych aktów zgodnie z art. 152 powołanej ustawy.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...