• I SA/Op 240/12 - Postanow...
  28.03.2024

I SA/Op 240/12

Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu
2012-08-23

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Krzysztof Błasiak /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Opolu - Krzysztof Błasiak po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2012 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi A.D. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Opolu z dnia 23 maja 2012 r. Nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku akcyzowym za miesiąc lipiec 2009 r., p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi A.D. jest decyzja Dyrektora Izby Celnej w Opolu z dnia 23 maja 2012 r. Nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku akcyzowym za miesiąc lipiec 2009 r. w wysokości 23.422 zł. W związku z tym skarżący na etapie wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu zobowiązany jest - zgodnie z postanowieniami § 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193) – do uiszczenia wpisu od skargi w kwocie 703 zł. Na dalsze koszty jakie mogą mieć miejsce w przedmiotowej sprawie składają się opłata kancelaryjna za sporządzenie uzasadnienia wyroku – stosownie do zapisów § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych (Dz. U. Nr 221, poz. 2192) - w kwocie 100 zł oraz wpis od skargi kasacyjnej w kwocie 352 zł (§ 3 rozporządzenia w sprawie wysokości oraz szczególnych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

W dniu 20 lipca 2012 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu wpłynął wniosek skarżącego A.D., sporządzony na urzędowym formularzu, o którym mowa w art. 252 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz.270) - zwanej dalej p.p.s.a., w którym zwrócił się o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w całości.

W uzasadnieniu wniosku skarżący wskazał, że w związku z powstałymi zaległościami podatkowymi prowadzona jest z jego rachunków bankowych egzekucja pieniężna, że bieżące koszty działalności gospodarczej (wynagrodzenie 2 pracowników) stanowią kwotę około 5.000 zł, że nie posiada żadnych środków na koncie bankowym oraz że posiada zobowiązania długoterminowe, których miesięczna obsługa opiewa na kwotę około 4.000 zł.

Poza tym skarżący oświadczył, iż w gospodarstwie domowym pozostaje wspólnie z żoną, z którą uzyskuje dochody łącznie w wysokości 2.741,81 zł (skarżącego z działalności gospodarczej w kwocie 1.938 zł, jego żony z zasiłku przedemerytalnego w kwocie 803,81 zł) i posiada nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego o powierzchni 52,60 m². W załączeniu do wniosku skarżący przedłożył kserokopię tytułu wykonawczego opiewającego na kwotę główną w wysokości 23.422 zł, wystawionego 3 lipca 2012 r. w związku z zaległością w podatku akcyzowym.

Rozpatrując na podstawie art. 258 § 2, pkt 7 p.p.s.a. wniosek o przyznanie prawa pomocy referendarz sądowy zważył , co następuje:

Stosownie do art. 245 p.p.s.a. prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym, które obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego, a także w zakresie częściowym, obejmującym m.in. zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków.

Koszty sądowe obejmują opłaty sądowe i zwrot wydatków (art. 211 p.p.s.a.).

Opłatami sądowymi są wpis i opłata kancelaryjna (art. 212 § 1 p.p.s.a.).

Zatem wniosek skarżącego dotyczący częściowego prawa pomocy należy rozpatrywać w kontekście przesłanki zawartej w art. 246 § 1, pkt.2 p.p.s.a.

Zgodnie z art. 246 § 1, pkt 2 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Oznacza to, że prawo pomocy w tym zakresie stanowi instytucję wyjątkową i dlatego udzielenie tego prawa może nastąpić jedynie w sytuacjach szczególnych i dotyczyć będzie osób charakteryzujących się ubóstwem w takim stopniu, że zapłata kosztów sądowych w określonej wysokości mogłaby spowodować utratę możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb egzystencji tych osób oraz ich rodzin. Przepis ten również wskazuje, że przy rozpatrywaniu wniosku o prawo pomocy winno się uwzględniać, z jednej strony wysokość obciążeń finansowych jakie strona jest zobowiązana ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej zaś strony jej możliwości finansowe. Tak ukształtowany charakter prawa pomocy wynika z tego, iż generalną zasadą postępowania sądowego jest podnoszenie kosztów związanych z udziałem w postępowaniu. Każda osoba wszczynająca postępowanie powinna liczyć się więc z wydatkami na ten cel i gromadzić środki finansowe na pokrycie koniecznych kosztów. Jak wskazał bowiem Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 10 stycznia 2005 r. (sygn. akt FZ 478/04, niepublik.), opłaty sądowe stanowią rodzaj danin publicznych. Zwolnienia od ponoszenia tego rodzaju danin stanowią odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji. Dlatego też muszą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby czy osób na współobywateli. Z kolei w innym postanowieniu NSA (postanowienie z dnia 6 października 2004 r., GZ 71/04, ONSA i WSA 2005, nr 1, poz. 8) stwierdził, iż "udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe ".

Przy czym wymaga podkreślenia, iż to na wnioskodawcy spoczywa ciężar dowodu, a w szczególności obowiązek wykazania braku możliwości poniesienia jakichkolwiek kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Rozstrzygniecie w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez stronę. Strona musi zatem wykazać, iż jej sytuacja materialna jest na tyle trudna, iż uzasadnia poczynienie odstępstwa od generalnej reguły ponoszenia kosztów procesu. (vide: J. Tarno, Prawo o postępowania przed sądami administracyjnymi – Komentarz, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2006, s. 504; B. Dauter i inni, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Komentarz, Wyd. Zakamycze, Kraków 2005, s. 592).

Dlatego też jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 252 p.p.s.a., okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana, na mocy art. 255 p.p.s.a., złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego.

Referendarz sądowy analizując informacje przedstawione przez skarżącego we wniosku o przyznanie prawa pomocy uznał, iż były niewystarczające do oceny jego rzeczywistej sytuacji majątkowej i finansowej, w związku z czym, działając na podstawie art. 255 ustawy, pismem z 2 sierpnia 2012 r. wezwano go do przekazania w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania wezwania:

- szczegółowej informacji na temat ponoszonych przez niego i żonę kosztów na bieżące utrzymanie (tj. z wyodrębnieniem na poszczególne pozycje, w tym pozycje dotyczące kosztów utrzymania mieszkania) wraz dokumentami potwierdzającymi fakt i wysokość ich poniesienia,

- szczegółowej informacji odnośnie obciążeń dochodów jego i żony innymi wydatkami niż bieżące koszty utrzymania (w szczególności w jakim zakresie egzekucja pieniężna obciąża ich dochody i majątek oraz w jakim zakresie egzekucja ta została wykonana) również z odpowiednimi dowodami potwierdzającymi taki stan,

- szczegółowej informacji odnośnie posiadanych wierzytelności zarówno wymagalnych jak i niewymagalnych,

- kserokopii zeznania o wysokości dochodów osiąganych przez oboje małżonków w 2011 r. (PIT),

- kserokopii dokumentów dotyczących dochodów żony wskazanych w formularzu PPF,

- kserokopii deklaracji podatkowych dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT-5) oraz podatkiem od towarów i usług (VAT-7) za miesiące: marzec, kwiecień, maj, czerwiec i lipiec 2012 r.,

- wyciągów i odpisów z kont i lokat bankowych obojga małżonków za ostatnie trzy miesiące.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie skarżący przekazał:

- zestawienie opłat za energię elektryczną wraz z kserokopiami faktur za okres od marca 2012 r. do sierpnia 2012 r., z których wynika, iż za ten okres zapłacono łącznie kwotę 801,48 zł (średnio miesięcznie 133,58),

- kserokopię zaświadczenia o dokonanych na rzecz spółdzielni mieszkaniowych za miesiące od stycznia 2012 r. do lipca 2012 r. opłatach w łącznej kwocie 4062,16 zł (z czego za ostatni z wykazanych miesięcy, tj. lipiec 2012 r. zaświadczono o zapłacie kwoty 532,86 zł),

- zestawienie opłat za telefon w kwotach 35,67 zł miesięcznie za okres od stycznia 2012r. do lipca 2012 r. wraz kserokopiami faktur i dowodów zapłaty,

- zestawienie miesięczne (okres od stycznia 2012 r. do lipca 2012 r.) kosztów zakupu gazu w butlach gazowych do kuchni w wysokości 356 zł (według zestawienia koszt za ostatni z wykazanych miesięcy, tj. lipiec 2012 r. wyniósł 53 zł),

- decyzję ZUS o waloryzacji świadczenia przedemerytalnego M.D., z której wynika, że wartość wypłacanego (wartość netto) od marca 2012 r. świadczenia stanowi kwotę 803,81 zł,

- zestawienie wierzytelności skarżącego opiewających na kwotę 116.700,04 zł,

- zestawienie wierzytelności dostawcy skarżącego opiewających na kwotę 217.534,50 zł,

- kserokopie informacji banku o pozytywnym rozpatrzeniu wniosku kredytowego na kwotę 80.000 zł oraz symulacji spłaty kredytu.

Ponadto skarżący przedłożył kserokopię zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2011 (PIT-36), deklaracje dla podatku od towarów i usług (VAT-7K) za I i II kwartał 2012 r., deklaracje o zaliczkach kwartalnych na podatek dochodowy, wyciągi z rachunku skarżącego prowadzonego przez PKO Bank Polski S.A. oraz rachunku jego żony prowadzonego przez Bank Zachodni WBK S.A. Z przedłożonych deklaracji VAT-7K wynika, że skarżący w okresie pierwszych dwóch kwartałów 2012 r., prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą, dokonał sprzedaży towarów i usług na łączną kwotę 935.366 zł (kwota 935.366 zł wykazana została w deklaracji dla podatku dochodowego sporządzonych za ten okres jako kwota przychodów), będąc zobowiązanym jednocześnie do zapłaty podatku za ten okres w wysokości 7.861 zł (zgodnie z deklaracją za drugi kwartał 2012 r. wartość sprzedanych towarów i usług stanowiła kwotę 560.803 zł). Z kolei z deklaracji PIT-36 wynika, iż w 2011 r. skarżący uzyskał przychody w wysokości 2.525.310,86 zł, ponosząc jednocześnie koszty uzyskania przychodów w wysokości 2.464.312,61 zł.

Natomiast na podstawie przedłożonych wyciągów bankowych ustalono, że w ostatnich trzech miesiącach, tj. w maju, czerwcu i lipcu 2012 r., na konto skarżącego w PKO Bank Polski wpłynęły środki pieniężne w łącznej wysokości 280.518,67 zł (w maju 2012 r. - 90.027,95 zł, w czerwcu 2012 r. - 141.756,44 zł, w lipcu 2012 r. – 48.734,28 zł).

W ocenie referendarza, dokonanej w oparciu o informacje wynikające zarówno z wniosku o przyznanie prawa pomocy jak i z dostarczonych dodatkowo dokumentów, nie ma podstaw do zastosowania wobec skarżącego instytucji przeznaczonych dla ludzi ubogich jakim jest instytucja prawa pomocy i to zarówno w niniejszej sprawie jak i w innych sprawach zawisłych przed tut. Sądem w tym samym okresie.

Za powyższą oceną przemawiały następujące okoliczności:

1. Dysponowanie przez skarżącego w okresie od maja do lipca 2012 r. (a więc kiedy skarżący winien mieć świadomość, że w związku z wydaniem niekorzystnych dla niego decyzji organów celnych i następnie przeniesieniem sporu na drogę sądową zobowiązany jest ponieść koszty postępowania sądowego), znacznymi środkami finansowymi. Otóż jak wskazano wyżej, a co wynika z przekazanych wyciągów bankowych, w tym okresie na konto skarżącego przekazano środki pieniężne (a więc pozostawały w dyspozycji skarżącego) na łączną kwotę 280.518,67 zł, z czego w maju 2012 r. - 90.027,95 zł, w czerwcu 2012 r. - 141.756,44 zł, w lipcu 2012 r. - 48.734,28 zł. Zatem skarżący dysponując tak znacznymi środkami pieniężnymi i mając świadomość wymagalności kosztów sądowych (co w istocie miało miejsce, skoro już w skardze z 8 czerwca 2012 r. skarżący zawarł wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych) winien uwzględnić konieczność ich zapłaty a następnie regulować zobowiązania cywilno prawne, w tym zobowiązania wobec swoich kontrahentów.

2. Posiadanie przez skarżącego ogromnego potencjału do gromadzenia środków finansowych w sposób ciągły przejawiający się w postaci uzyskiwanych przychodów. Dla oceny zasadności wniosku ta okoliczność posiada nawet większe znaczenie niż dochody czy też szeroko pojęta płynność finansowa firmy bądź jej rentowność. O potencjale do gromadzenia środków finansowych osób prowadzących działalność gospodarczą, a tym samym o dostępności środków finansowych pozwalających na pokrycie kosztów sądowych, decydują przede wszystkim uzyskiwane przychody z tytułu świadczonych usług bądź sprzedawanych towarów, a nie dochody (bądź strata) będące wynikiem różnicy pomiędzy przychodami a kosztami działalności, która z kolei jest skutkiem decyzji gospodarczych podejmowanych przez prowadzącego działalność gospodarczą. Zatem badając tę okoliczność, na podstawie deklaracji VAT-7K i zeznania rocznego PIT-36 ustalono, iż w 2011 r. skarżący z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej uzyskał przychody w wysokości 2.525.310,86 zł. Natomiast w ostatnim okresie, tj. w drugim kwartale 2012 r., sprzedaż towarów i usług wyniosła 560.803 zł.

Powyższe oznacza, iż wpis od skargi stanowi ledwie około 0,125% kwoty sprzedanych towarów i usług w drugim kwartale 2012 r. i około 0,027% przychodów za 2011 r. Zatem nie sposób przyjąć, iż skarżący nie jest w stanie dokonać zapłaty wymaganych kosztów sądowych, stanowiących tak znikomą część środków pieniężnych, którymi obraca.

W świetle przedstawionych wyżej okoliczności nie może zmienić powyższej oceny referendarza powoływanie się przez skarżącego na egzekucję pieniężną (zgodnie z załączonym tytułem wykonawczym dotyczącą kwoty głównej w wysokości 23.422 zł wraz z odsetkami w związku z zaległością w podatku akcyzowym) oraz obsługę długoterminowych zobowiązań opiewających na wskazaną w uzasadnieniu wniosku kwotę około 4.000 zł.

W kwestii zobowiązań wobec innych podmiotów funkcjonujących w obiegu gospodarczym, w tym zobowiązań w postaci zaciągniętych kredytów, należy podkreślić, iż w strukturze wydatków koszty związane z uregulowaniem zobowiązań cywilno-prawnych w żadnym razie nie mają priorytetu przed kosztami sądowymi. W tej sytuacji należy bowiem stwierdzić, iż niedopuszczalnym jest by skarżący w ramach posiadanych środków finansowych (jak wskazano wyżej wielokrotnie przekraczających wielkość kosztów sądowych) preferencyjnie traktował zobowiązania cywilno-prawne uznając, że koszty sądowe powinien kredytować Skarb Państwa.

Mając na względzie powyższe, na podstawie art. 258 § 2, pkt 7 p.p.s.a., orzeczono o odmowie przyznania prawa pomocy.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...