• I SA/Wa 753/12 - Wyrok Wo...
  29.03.2024

I SA/Wa 753/12

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2012-09-05

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Emilia Lewandowska
Iwona Owsińska-Gwiazda /sprawozdawca/
Marek Wroczyński /przewodniczący/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marek Wroczyński, Sędziowie Sędzia WSA Emilia Lewandowska, Sędzia WSA Iwona Owsińska-Gwiazda (spr.), Protokolant Artur Dral, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 września 2012 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] marca 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji - oddala skargę -

Uzasadnienie

Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej decyzją z [...] marca 2012r, na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 w związku z art. 127 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego ( Dz. U. z 2000, Nr 98, poz. 1071, ze zm ) dalej kpa, po rozpatrzeniu wniosku T. S.A. o ponowne rozpatrzenie sprawy rozstrzygniętej decyzją Ministra Infrastruktury z [...] marca 2010r. stwierdzającą nieważność decyzji Wojewody [...] nr [...] z [...] lipca 1992r., sprostowanej postanowieniem nr [...] z [...] stycznia 1975r., w części dotyczącej dawnych działek nr [...], [...], [...] i [...] z nieruchomości hip. "[...]" oraz umarzającą postępowanie w pozostałej części decyzji uwłaszczeniowej z [...] lipca 1992r., uchylił w całości zaskarżoną decyzję Ministra Infrastruktury z [...] marca 2010r. i orzekł o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody [...] nr [...] z [...] lipca 1992r., sprostowanej postanowieniem nr [...] z [...] stycznia 1975r., w części dotyczącej dawnych działek nr [...], [...], [...] i [...] z nieruchomości hip. "[...]" oraz umorzył postępowanie w pozostałej części decyzji uwłaszczeniowej z dnia [...] lipca 1992r.

Decyzja Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej została oparta na następujących ustaleniach faktycznych i ocenach prawnych:

Wojewoda [...] decyzją z [...] lipca 1992r. stwierdził nabycie z dniem 5 grudnia 1990 r. przez państwową jednostkę organizacyjną P. – Dyrekcję Wojewódzką w [...] prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa, położonego w W., przy ulicy [...] o powierzchni [...] m. kw. oznaczonego na mapie sytuacyjnej dla celów prawnych nr [...] literami A-B-D-E-F-G-H-J-K-L-A oraz nieodpłatne nabycie prawa własności budynków i innych urządzeń znajdujących się na tym gruncie.

Wnioskiem z 15 czerwca 2009r. M. K., J. S., E. H. wystąpiły o stwierdzenie nieważności decyzji uwłaszczeniowej, a następnie pismem z 28 października 2009r. rozszerzyły swój wniosek o stwierdzenie nieważności także postanowienia prostującego z [...] stycznia 1995r.

Decyzją z dnia [...] marca 2010r. Minister Infrastruktury stwierdził nieważność decyzji Wojewody [...] nr [...] z [...] lipca 1992r., sprostowanej postanowieniem nr [...] z [...] stycznia 1975r., w części dotyczącej dawnych działek nr [...], [...], [...] i [...] z nieruchomości hip. "[...]" oraz umorzył postępowanie w pozostałej części decyzji uwłaszczeniowej z [...] lipca 1992r. Na skutek wniosku T. S.A. o ponowne rozpatrzenie sprawy decyzją z [...] lipca 2010r. Minister Infrastruktury utrzymał w mocy swoją decyzję z [...] marca 2010r. W wyniku skargi T. S.A. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2011r., syg. akt I SA/Wa 1917/10 uchylił decyzję Ministra Infrastruktury z [...] lipca 2010r. wskazując w uzasadnieniu na konieczność dokonania oceny prawidłowości doręczenia decyzji z [...] marca 2010r. pełnomocnikowi T. S.A., a następnie skuteczność wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Postanowieniem z [...] października 2011r. Minister Infrastruktury stwierdził niedopuszczalność wniosku T. S.A. wobec jego przedwczesności spowodowanej bezskutecznością doręczenia. Wnioskiem z 28 października 2011r. T. S.A., działając przez swego pełnomocnika, zwróciła się o ponowne rozpatrzenie sprawy rozstrzygniętej w/w decyzją Ministra Infrastruktury z [...] marca 2010r. wskazując, iż w sprawie nie miało miejsca rażące naruszenie prawa, a także że ze względu na zaistniały stan faktyczny nie jest możliwy powrót do stanu poprzedniego, a w związku z tym decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne.

Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej decyzją z [...] marca 2012 r. uchylił w całości zaskarżoną decyzję Ministra Infrastruktury z [...] marca 2010r. i orzekł o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody [...] nr [...] z [...] lipca 1992r., sprostowanej postanowieniem nr [...] z [...] stycznia 1975r., w części dotyczącej dawnych działek nr [...], [...], [...] i [...] z nieruchomości hip. "[...]" oraz umorzył postępowanie w pozostałej części decyzji uwłaszczeniowej z dnia [...] lipca 1992r. Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że na podstawie aktu notarialnego z [...] października 1930r. Rep. Nr [...] M. H. nabyła nieruchomość zapisaną w księdze nieruchomości "[...]" składającą się z dawnych działek nr [...], [...], [...], [...] i [...]. Decyzją Naczelnika W. z [...] marca 1978r. znak [...] została wywłaszczona na rzecz Skarbu Państwa nieruchomość o powierzchni [...] m. kw., położona w W., przy dawnej ulicy [...], pochodząca w w/w księgi wieczystej. Decyzją nr [...] z dnia [...] lipca 1992r., sprostowaną postanowieniem nr [...] z [...] stycznia 1975r. Wojewoda [...] uwłaszczył P. – Dyrekcję Wojewódzką w [...] nieruchomością położoną w W. o powierzchni [...] m. kw. oznaczoną na mapie sytuacyjnej dla celów prawnych nr [...] literami A-B-D-E-F-G-H-J-K-L-A. W skład tego obszaru weszły części dawnych działek nr [...], [...], [...] i [...] z nieruchomości hip. "[...]", część nieruchomości objętej księgami wieczystymi [...] i [...] oraz część nieruchomości z hipoteki "[...]". Część dawnych działek nr [...], [...], [...] i [...] z nieruchomości hip. "[...]", która została objęta decyzją uwłaszczeniową z [...] lipca 1992r. aktualnie odpowiada działce nr [...] o powierzchni [...] ha pozostającej w użytkowaniu wieczystym T. S.A. w W. Wobec powyższego, w ocenie organu, w dniu 5 grudnia 1990r. właścicielem części działek nr [...], [...], [...] i [...] był Skarb Państwa. Prawo zarządu w/w gruntem wynikało z decyzji Kierownika Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu W. z [...] kwietnia 1986r. Nr [...] i decyzji nr [...] z [...] lipca 1986r. Znak [...] o oddaniu w zarząd terenu położonego w W. o łącznej powierzchni [...] m. kw. W odniesieniu do przedmiotowego gruntu spełnione zostały przesłanki uwłaszczenia z art. 2 ust. 1-2 ustawy z 29 września 1990r, przy zastrzeżeniu nie naruszenia praw osób trzecich. Następcami prawnymi dawnej właścicielki wywłaszczonej nieruchomości są: Z. G., M. K., J. S., R. H., E. H. (postanowienia Sądu Powiatowego w [...] z [...] maja 1959r. [...], Sądu Rejonowego w W. z [...] kwietnia 1986r. [...], Sądu Rejonowego w P. z [...] grudnia 1987r. [...], Sądu Rejonowego w L. z [...] lipca 2009r. [...]), które wnioskiem z 10 października 1997r. wystąpiły o zwrot wywłaszczonej nieruchomości, a wniosek nie został rozpoznany.

Stwierdzając nieważność decyzji Wojewody [...] Minister Infrastruktury uznał, że rażąco narusza ona art. 2 ust. 1 ustawy z 29 września 1990r., bowiem stwierdzono w niej uwłaszczenie na rzecz jednostki organizacyjnej P. tj. Dyrekcji Wojewódzkiej w [...], która w dniu 5 grudnia 1990r. nie posiadała osobowości prawnej. Nie podzielając tego stanowiska Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej podniósł w szczególności, iż uwłaszczeniu podlegały państwowe osoby prawne istniejące w dniu 5 grudnia 1990r, a w tym dniu osobowość prawną posiadała P., która w swych strukturach miała jednostki organizacyjne, w tym dyrekcje wojewódzkie dla poszczególnych województw. Taką jednostką wojewódzką dla dawnego województwa [...] była Dyrekcja Wojewódzka w [...], a Wojewoda wskazując w zaskarżonej decyzji na Dyrekcję Wojewódzką w [...] doprecyzował jedynie jednostkę bezpośrednio zarządzająca przedmiotowym gruntem, co nie oznacza, że decyzję wydano z rażącym naruszeniem prawa. Potwierdza to uzasadnienie decyzji z [...] lipca 1992r., gdzie konsekwentnie jako jednostkę na rzecz której nastąpiło uwłaszczenie wskazano P. Organ nadzoru stwierdził, powołując się na orzecznictwo NSA, że nie każde, nawet oczywiste naruszenie prawa może być uznane za rażące, nie jest też decydujący charakter przepisu jaki został naruszony. W ocenie organu decyzja Wojewody [...] sprostowana postanowieniem z [...] stycznia 1995 r. w powyższej części, nie jest obarczona wadą z art. 156 § 1 pkt 2 kpa, nie wynika też, by zaistniały inne okoliczności ujęte w art. 156 § 1 kpa. Brak jest też podstaw do uznania nieodwracalnych skutków prawnych, który ocenić należy w kontekście zakresu właściwości organów administracji i ich kompetencji do stosowania władczych i jednostronnych prawnych form działania do cofnięcia tego właśnie skutku przez wydanie decyzji, co nie zachodzi w niniejszej sprawie. Wobec faktu, że postępowanie wszczęto w stosunku do całej decyzji uwłaszczeniowej, a wnioskodawcy mają interes prawny jedynie w zakresie w jakim części dawnych działek nr [...], [...], [...], [...] - obecna działka nr [...] – weszły w skład nieruchomości uwłaszczonej, w pozostałym zakresie organ wszczęte postępowanie nieważnościowe umorzył.

Skargę na w/w decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożyła skarżąca M. K. zarzucając naruszenie:

– art. 156 § 1 pkt. 2 i 4 kpa w zw. rażącym naruszeniem art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z 29 września 1990r. poprzez niewłaściwe uznanie, że uwłaszczony podmiot spełnił wymogi ustawy, posiadał osobowość prawną oraz błędną wykładnię pojęcia rażące naruszenie prawa,

– art. 107 § 3 kpa poprzez lakoniczność tez i brak odniesienia się w uzasadnieniu do argumentów strony skarżącej,

– art. 6, 7 w zw. z art. 77, art. 8, 75 § 1 w zw. z art. 113 § 1 kpa poprzez naruszenie podstawowych zasad postępowania i pominięcie statusu uwłaszczanego podmiotu oraz uznanie, że można było skorzystać z instytucji sprostowania.

Wniosła o uchylenie decyzji w części dotyczącej dawnych działek nr [...], [...], [...] i [...] z nieruchomości hip. [...] oraz zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu podniosła w szczególności, iż podmiot oznaczony jako adresat decyzji z [...] lipca 1992r. – T. S.A. - Dyrekcja Okręgu w [...] nie posiadał osobowości prawnej, co próbowano sanować postanowieniem z [...] stycznia 1995r. wbrew treści art. 113 § 1 kpa. Błędnie też przyjęto, że istniała państwowa jednostka organizacyjna o firmie P. – Dyrekcja Wojewódzka w [...], a skoro tak to ustalenie następcy tego podmiotu było bezprzedmiotowe.

W odpowiedzi na skargę Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej wnosił o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Uczestnik T. S.A. w odpowiedzi na skargę pismem z 4 lipca 2012 r. wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Dokonując kontroli zaskarżonej decyzji ostatecznej Sąd wziął pod uwagę, że postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji – postępowanie nadzorcze – jest samodzielnym postępowaniem administracyjnym, którego istotą jest ustalenie, czy decyzja dotknięta jest jedną z wad wymienionych w art. 156 § 1 kpa. W sprawie o stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej o rozstrzygnięciu przesądza wyłącznie istnienie bądź nieistnienie przesłanek z art. 156 § 1 kpa.

Postępowanie administracyjne zakończone zaskarżoną decyzją toczyło się w trybie nadzorczym, a jego przedmiotem była decyzja uwłaszczeniowa Wojewody [...] z [...] lipca 1992 r. w części dotyczącej dawnych działek nr [...], [...], [...] i [...] z nieruchomości hip. "[...]" sprostowana postanowieniem z [...] stycznia 1995r. Podstawą prawną decyzji był przepis art. 2 ust.1, 2, 3 ustawy z 29 września 1990r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości zgodnie z którym grunty stanowiące własność Skarbu Państwa lub własność gminy (związku międzygminnego), z wyłączeniem nie mającym zastosowania w sprawie niniejszej, będące w dniu 5 grudnia 1990 r. w zarządzie państwowych osób prawnych innych niż Skarb Państwa, stają się z tym dniem, z mocy prawa, przedmiotem użytkowania wieczystego, o ile nie narusza to praw osób trzecich.

Analiza przywołanego przepisu prowadzi do wniosku, iż poza sporem jest fakt, iż przedmiotowe działki w dacie wskazanej w przepisie stanowiły własność Skarbu Państwa w oparciu o decyzję wywłaszczeniową Naczelnika W. z [...] marca 1978 r. znak [...], pozostawały w zarządzie państwowej osoby prawnej jaką była P. w oparciu o decyzje Kierownika Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu W. z [...] kwietnia 1986r. i z [...] lipca 1986r. o oddaniu w zarząd terenu położonego w W. o łącznej powierzchni [...] m. kw. Nie doszło też do naruszenia praw osób trzecich, skoro w dacie wydania decyzji uwłaszczeniowej były właściciel nie wystąpił z wnioskiem o zwrot nieruchomości. Spornym natomiast pozostaje, czy podmiotem, który nabył mocą kwestionowanej decyzji prawo użytkowania wieczystego jest posiadająca osobowość prawną państwowa jednostka organizacyjna P., czy też jej jednostka organizacyjna Dyrekcja Wojewódzka w [...]. Z uzasadnienia decyzji uwłaszczeniowej stanowiącego jej integralną część wynika, iż Wojewoda [...] badał osobowość prawną państwowej jednostki organizacyjnej P. i ustalił posiadanie osobowości prawnej przez P. na podstawie wypisu z rejestru przedsiębiorstw państwowych wydanego 6 maja 1991r. przez Sąd Rejonowy w W. oraz statut w/w jednostki zatwierdzony przez Ministra Transportu, Żeglugi i Łączności. W świetle powyższego stwierdzić należy, iż uprawnionym było twierdzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, iż uwłaszczenie dotyczyło P. a więc podmiotu posiadającego osobowość prawną, państwowej osoby prawnej.

Nie bez znaczenia dla powyższej oceny pozostaje okoliczność, iż w dacie wydania decyzji uwłaszczeniowej nie istniała już państwowa jednostka organizacyjna P., bowiem w oparciu o § 2 zarządzenia Ministra Łączności z [...] listopada 1991r. nr [...] w sprawie podziału państwowej jednostki organizacyjnej P. została utworzona Spółka Akcyjna T., jako następca prawny P. przejmująca w/w majątek, a więc spółka prawa handlowego także posiadająca osobowość prawną. Zatem wymienienie w decyzji z [...] lipca 1992 r. jako jednostki uwłaszczonej: państwowej jednostki organizacyjnej P. – Dyrekcja Wojewódzka w [...] nie stanowi rażącego naruszenia prawa.

Zgodnie z orzecznictwem sądowym o rażącym naruszeniu prawa decydują łącznie trzy przesłanki: oczywistość naruszenia prawa, charakter przepisu naruszonego oraz racje ekonomiczne lub gospodarcze – skutki, które wywołuje decyzja. Oczywistość naruszenia prawa polega na rzucającej się w oczy sprzeczności pomiędzy treścią rozstrzygnięcia, a przepisem prawa stanowiącym jego podstawę prawną. W sposób rażący może zostać naruszony wyłącznie przepis, który może być stosowany w bezpośrednim rozumieniu, to znaczy taki, który nie wymaga stosowania wykładni prawa. Skutki, które wywołuje decyzja uznana za rażąco naruszającą prawo, to skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia wymagań praworządności – skutki gospodarcze lub społeczne, których wystąpienie powoduje, że nie jest możliwe zaakceptowanie decyzji jako aktu wydanego przez organy praworządnego państwa – wyrok NSA z 9 lutego 2005 OSK 1134/04, LEX nr 165717.

W świetle powyższego podzielić należy pogląd wyrażony przez Ministra w zaskarżonej decyzji, by deklaratoryjna decyzja Wojewody [...] sprostowana postanowieniem z [...] stycznia 1995r., ze wskazaniem, po myślniku, jednostki organizacyjnej państwowej osoby prawnej wywołała skutki odbiegające od tych, gdyby organ wydając decyzję uwłaszczeniową ograniczył się tylko do wskazania P., zwłaszcza mając na uwadze treść uzasadnienia decyzji uwłaszczeniowej i fakt nieistnienia tego podmiotu w dacie wydawania decyzji. Zdaniem Sądu, jeżeli z całokształtu rozstrzygnięcia wynika, iż nie ma wątpliwości co do uwłaszczonego podmiotu, to nie może być mowy o rażącym naruszeniu prawa.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów strony skarżącej zauważyć należy, iż nie można stwierdzić nieważności decyzji uwłaszczeniowej z powołaniem się na treść art. 156 § 1 pkt 4 kpa z uwagi na upływ 10 letniego terminu od jej wydania. Nietrafny jest też zarzut naruszenia art. 107 § 3 kpa, bowiem zaskarżona decyzja zawiera wszystkie niezbędne elementy, zaś skarżąca nie wskazała w swoim zarzucie jakich konkretnie elementów w jej ocenie brakuje w zaskarżonej decyzji i jak ten ewentualny brak wpływa na wynik sprawy.

Nie znalazły też potwierdzenia zarzuty naruszenia podstawowych zasad postępowania administracyjnego, bowiem organ wydając zaskarżoną decyzję prawidłowo i wnikliwie przeprowadził postępowanie dowodowe, prawidłowo również, zgodnie z dyspozycją przepisu art. 107 § 3 kpa swoje stanowisko wyrażone w sentencji decyzji uzasadnił.

Wydane przez Wojewodę [...] postanowienie nr [...] z [...] stycznia 1975 r. dotyczy tylko sprostowania omyłki w decyzji uwłaszczeniowej w zakresie nazwy następcy prawnego. Odnosząc się do instytucji sprostowania zauważyć należy, iż organ nie dopuścił się uchybień. Jeżeli z materiałów dowodowych wynika, że całe postępowanie prowadzone było wobec strony w rozumieniu art. 28 kpa, a jedynie w decyzji omyłkowo określono stronę, nie ma podstaw do stosowania sankcji nieważności decyzji. Jest to jedynie oczywista omyłka podlegająca sprostowaniu (art. 113 § 1 kpa) – wyrok NSA z 19 stycznia 2007r. I OSK 350/06.

Odnośnie twierdzenia, iż decyzja uwłaszczeniowa wywołała nieodwracalne skutki prawne, stwierdzić należy, iż przesłankę nieodwracalności skutków prawnych z art. 156 § 2 kpa rozpatrywać należy nie w sferze faktów a wyłącznie w płaszczyźnie obowiązującego prawa i środków prawnych jakimi posługuje się w swym działaniu organ administracji publicznej. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym utrwalił się pogląd, iż z nieodwracalnością skutków prawnych decyzji mamy do czynienia wówczas, gdy skutków prawnych wywołanych przez decyzję organ administracji publicznej w ramach swych uprawnień nie jest władny odwrócić na drodze postępowania administracyjnego. Taka sytuacja nie ma miejsca w sprawie niniejszej.

Wobec tego uznać należy, iż decyzja Wojewody [...] z [...] lipca 1992 r. nie jest obarczona którąkolwiek z wad z art. 156 § 1 kpa, a w szczególności wadą z art. 156 § 1 pkt 2 kpa, która uzasadniałaby stwierdzenie jej nieważności.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd z mocy przepisu art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. ) – orzekł jak w sentencji.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...