II SA/Wr 373/12

Uzasadnienie

Pismem z dnia 21 czerwca 2012 r. Sąd wezwał skarżącą D. W. do uiszczenia wpisu od skargi na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w J. G. z dnia 19 marca 2012 r. nr [...]. Zgodnie z zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału II wysokość wpisu ustalono w kwocie 200 zł.

W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego od skargi, doręczone w dniu 11 lipca 2012 r., skarżąca złożyła na urzędowym formularzu wniosek o przyznanie jej prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. W uzasadnieniu wniosku wskazała, że gospodarstwo domowe prowadzi z mężem, uzyskiwany przez nich łącznie dochód wynosi 2.453 zł. Wśród posiadanych składników majątkowych wymieniła współwłasność działek gruntu o łącznej pow. 2.500 m2. Natomiast odpowiadając na wezwanie Sądu z dnia 19 lipca 2012 r. o sprecyzowanie i udokumentowanie przez skarżącą swojej sytuacji finansowej i majątkowej, wnioskodawczyni w piśmie z dnia 10 sierpnia 2012 r. oświadczyła, że "pytania Sądu są identyczne do każdej sprawy, a ich sytuacja finansowa i materialna nie uległa zmianie.".

Postanowieniem z dnia 16 sierpnia 2012 r. referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu odmówił skarżącej prawa pomocy. Orzeczenie to doręczono skarżącej w dniu 5 września 2012 r., a w dniu 12 września 2012 r. skarżąca złożyła sprzeciw od tego postanowienia, na skutek czego utraciło ono moc.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 1270; dalej: p.p.s.a.), prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania. Stosownie do art. 246 § 1 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje: 1) w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania; 2) w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 p.p.s.a.)

W myśl art. 252 § 1 p.p.s.a. wniosek o przyznanie prawa pomocy powinien zawierać oświadczenie strony obejmujące dokładne dane o stanie majątkowym i dochodach, a jeżeli wniosek składa osoba fizyczna, ponadto dokładne dane o stanie rodzinnym oraz oświadczenie strony o niezatrudnieniu lub niepozostawaniu w innym stosunku prawnym z adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub rzecznikiem patentowym. A na mocy art. 255 p.p.s.a., jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 252, okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego.

W rozpoznawanym obecnie przez Sąd przypadku intencją skarżącej jest, aby Sąd zwolnił ją z kosztów sądowych, czyli wpisu sądowego od skargi ustalonego w kwocie 200 zł. Wobec tego należy stwierdzić, że zgodnie z przytoczonymi przepisami obowiązkiem skarżącej było wykazanie, że nie jest ona w stanie ponieść takiego wydatku bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

W ocenie Sądu rozpoznającego wniosek, ze złożonych przez skarżącą dokumentów (wniosek na formularzu i pismo z dnia 10 sierpnia 2012 r.) nie wynika, jakie są miesięczne niezbędne koszty utrzymania skarżącej (opłaty eksploatacyjne, koszty wyżywienia, zakupu leków itp.), nadto skarżąca nie uczyniła zadość wezwaniu z dnia 19 lipca 2012 r. i nie przedłożyła dokumentów i oświadczeń koniecznych do oceny, czy osiągane przez skarżącą i jej małżonka dochody z emerytury są jedynymi źródłami ich utrzymania. Trzeba tu jeszcze wskazać, że kwestia wykazania dochodów osiąganych przez skarżącą jest tak istotna, ponieważ w oświadczeniu o wysokości dochodów złożonym na formularzu Sąd dostrzegł nieścisłość, polegającą na tym, że suma kwot 1.107 zł i 1.384 zł nie wynosi – wbrew twierdzeniu skarżącej – 2.453 zł. W żadnym razie skarżąca nie wykazała też, jakie dochody osiąga z tytułu posiadania udziałów w prawie nieruchomości (najem, dzierżawa itp.). Co więcej, skarżąca nie przedłożyła dokumentów potwierdzających fakt swojego ewentualnego zadłużenia (kredyt) i jego wysokości, a także nie wyjaśniła, czy – jeśli rzeczywiście znajduje się w niedostatku – występuje do dwójki swoich dorosłych dzieci o świadczenie alimentacyjne albo do organów pomocy społecznej o stosowne świadczenia. W tym stanie rzeczy nie zostało przez skarżącą wykazane, iż nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych w zainicjowanym przez siebie postępowaniu.

Kończąc należy jeszcze dodać, że zdaniem Sądu okoliczność, iż skarżąca jest inicjatorem wielu postępowań sądowych nie może obligować Sądu do przyjęcia z góry założenia, że nie jest ona w stanie pokryć kosztów postępowania w którymś z kolejnych postępowań, tym bardziej, że skarżąca nie przedstawiła dowodów potwierdzających ponoszenie kosztów sądowych w deklarowanych wysokościach. Lakoniczność wniosków i pism skarżącej dotyczących prawa pomocy uniemożliwia dokonanie obiektywnej oceny jej sytuacji majątkowej, a co za tym idzie odbiera skarżącej możliwość ewentualnego uzyskania prawa pomocy (choćby częściowego).

Skoro zatem to na skarżącej spoczywał obowiązek wykazania, że nie jest w stanie pokryć kosztów postępowania, a skarżąca ani we wniosku, ani w kolejnym piśmie tego nie wykazała, to należało odmówić jej przyznania prawa pomocy.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd działając na podstawie art. 246 § 1 i art. 260 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.