I OW 102/12

Uzasadnienie

Burmistrz Miasta B. złożył wniosek o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Burmistrzem Miasta i Gminy P. w sprawie przyznania świadczeń z pomocy społecznej L. O.

W uzasadnieniu organ wskazał na następujący stan sprawy: w dniu 2 marca 2012 r. do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w B. wpłynął wywiad środowiskowy przeprowadzony z L. O. zam. P. ul. [...]. Burmistrz Miasta i Gminy P. przyznał L. O. zasiłek celowy na zakup żywności w miesiącu lutym 2012 r., w kwocie 100,00 zł oraz zasiłek celowy z przeznaczeniem na zdjęcia do dowodu osobistego w kwocie 15,00 zł. Odrębną decyzją administracyjną została przyznana pomoc w formie posiłku w okresie od dnia 1 lutego 2012 r. do dnia 31 lipca 2012 r.

Organ wskazał, że ostatni stały meldunek L. O. był w B. przy ul. [...], skąd został wymeldowany w 2007 r., aktualnie mieszka w jednym pokoju lokalu mieszkalnego w P. przy ul. [...] u osoby niespokrewnionej.

W ocenie Burmistrza Miasta B. w myśl art. 6 ust. 8 ustawy o pomocy społecznej, L. O. nie jest osobą bezdomną.

Dalej organ wskazał, że Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w P. obciąża Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w B. notami księgowymi lecz biorąc pod uwagę art. 101 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej Burmistrz Miasta i Gminy P. jest właściwym do załatwienia sprawy.

W odpowiedzi na wniosek, Burmistrz Miasta i Gminy P. wskazał, że dniu 27 stycznia 2012 r. L. O. złożył w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w P. wnioski o udzielenie pomocy na żywność i dowód osobisty oraz na zapewnienie posiłku.

Podczas przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego w dniu 27 stycznia 2012 r. ustalono, iż L. O. jest osobą bezrobotną, uzależnioną od alkoholu, utrzymuje się ze środków uzyskanych ze zbierania złomu, cierpi na schorzenia kręgosłupa, nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu, nie może liczyć na pomoc najbliższej rodziny. W trakcie przeprowadzania wywiadu przebywał w P. przy ul. [...], gdzie zajmował pojedyncze łóżko (we wskazanym lokalu zbierają się bezdomni celem spożywania alkoholu).

Organ wskazał, że w dniu 16 marca 2012 r. L. O. złożył pisemne oświadczenie, w myśl którego przybył do P. celem uzyskania pomocy od najbliższej rodziny. Od uzyskania tej pomocy uzależnione było również jego zamieszkiwanie na terenie P. W związku z tym, iż rodzina odmówiła mu udzielenia pomocy, nie zamierza on zamieszkiwać w P. i chciałby wrócić do B. Jedyną okolicznością, jaka powstrzymuje go przed powrotem jest brak lokalu w B., w którym mógłby się zatrzymać. L. O. uważa, iż w B., ze względu na swoje kwalifikacje, ma większe szansę na znalezienie zatrudnienia niż w P.

W ocenie organu uznać tym samym należy, iż L. O. traktuje P. jako miejsce pobytu czasowego, a miejscem jego zamieszkania jest w dalszym ciągu B.

Wskazano, że decyzją z dnia 1 lutego 2012 r. przyznano wnioskodawcy świadczenie w postaci zasiłku celowego w kwocie 100,00 zł. na zakup żywności oraz w kwocie 15,00 zł. na wyrobienie zdjęć do dowodu osobistego. Kolejną decyzją z tego samego dnia przyznano mu pomoc niepieniężną w postaci zapewnienia gorącego posiłku w okresie od dnia 1 lutego 2012r. do dnia 31 lipca 2012r. Następnie decyzją z dnia 13 marca 2012r. przyznano pomoc w postaci zasiłku okresowego w kwocie 238,50 zł. miesięcznie w okresie od dnia 1 marca 2012r. do dnia 30 kwietnia 2012r.

W pismach z dnia 28 lutego 2012 r. i 19 marca 2012 r., Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w P., na podstawie art. 101 ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, zwrócił się do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w B., o zwrot wydatków poniesionych na udzieloną L. O. pomoc. Zaznaczono przy tym, iż podczas wcześniejszych ustaleń telefonicznych w tej sprawie, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w B. wyraził zgodę na zwrot wydatków.

Burmistrz Miasta i Gminy P. wskazał, że zgodnie z treścią art. 101 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, właściwość miejscową gminy ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie. Zaś ze względu na fakt, iż ustawa o pomocy społecznej nie definiuje pojęcia "miejsca zamieszkania", należy się w tym zakresie posłużyć definicją tego pojęcia zawartą w art. 25 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, iż miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

W ocenie organu z poczynionych w sprawie ustaleń wynika jednoznacznie, iż L. O. nie zamierza na stałe przebywać w P. i przy pierwszej nadarzającej się okazji jest gotów powrócić do B., z którym to miastem łączy swoje plany i nadzieje na przyszłość.

Wobec tego uznano, że nie zostały spełnione warunki do uznania, że właściwą do sfinansowania pomocy przyznanej L. O. jest Gmina P.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

zgodnie z art. 15 § 1 pkt 4 w związku z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Naczelny Sąd Administracyjny jest właściwy do rozstrzygania sporów kompetencyjnych. Z istoty sporu o właściwość lub sporu kompetencyjnego wynika, że musi on mieć miejsce pomiędzy co najmniej dwoma organami, które odmawiają załatwienia danej sprawy bądź uważają, że są właściwe jednocześnie do załatwienia tej sprawy.

Stosownie do art. 4 powołanej wyżej ustawy, sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej.

Postępowanie w sprawach sporów kompetencyjnych wszczynane jest na żądanie uprawnionego podmiotu. Zgodnie natomiast z art. 22 § 3 pkt 1 i 2 k.p.a., z wnioskiem o rozstrzyganie sporu przez sąd administracyjny może wystąpić strona oraz organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej, pozostające w sporze.

W niniejszej sprawie powstał spór pomiędzy Burmistrzem Miasta B. a Burmistrzem Miasta i Gminy P. w sprawie zwrotu przyznanych świadczeń z pomocy społecznej L. O.

Wskazać należy, że właściwość miejscową gminy zobowiązanej do świadczeń z pomocy społecznej, zgodnie z treścią art. 101 ust. 1 ustawy dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64 poz. 593 ze zm.) ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o takie świadczenie. Ponieważ jednak powołana ustawa nie definiuje "miejsca zamieszania", należy posłużyć się definicją tego pojęcia zawartą w art. 25 Kodeksu cywilnego. W myśl tego przepisu miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Tym samym o miejscu zamieszkania decydują dwa czynniki: zewnętrzny (fakt przebywania) oraz wewnętrzny (wola stałego pobytu), przy czym przesłanki te muszą wystąpić łącznie. Wyrażenie zamiaru stałego pobytu nie wymaga złożenia oświadczenia woli. Wystarczy zatem, że zamiar taki wynika z zachowania danej osoby polegającej na ześrodowaniu swoich czynności życiowych w danej miejscowości. W judykaturze przyjmuje się, że zamiar stałego pobytu powinien wynikać z takiego zachowania osoby fizycznej który wskazuje na rzeczywiste powiązanie jej działalności życiowej z określoną miejscowością. O zamiarze stałego pobytu można zatem mówić wówczas, gdy występują okoliczności pozwalające przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosku, że określona miejscowość jest głównym miejscem, gdzie koncentrują się aktualnie sprawy dorosłej osoby fizycznej. Nie ulega przy tym wątpliwości, że samo zameldowanie pod określonym adresem w danej miejscowości nie oznacza zamieszkania w tej miejscowości w rozumieniu art. 25 k.c.

W niniejszej sprawie z kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego wynika, że L. O. przebywa w P. przy ul. [...]

Należy podkreślić, że zamiar pobytu w miejscu zamieszkania nie jest równoważny z pragnieniem dożywotniego lub długoletniego przebywania w danej miejscowości, ani też wolą zerwania wszelkich więzi z miejscem zameldowania. Dlatego też na ocenę, jakie jest aktualnie miejsce zamieszkania osoby fizycznej nie ma wpływu okoliczność, że być może w przyszłości zmieni ona swoje miejsce zamieszkania i wróci do miejscowości, w której jest zameldowana.

Przyjąć zatem należy, że ze względu na przebywanie L. O. w P. i ześrodkowanie jego interesów życiowych w tej miejscowości, to P. uznać należy za aktualne miejsce jego zamieszkania w myśl art. 25 k.c.

Oznacza to, że organem właściwym do załatwienia sprawy przyznania świadczeń z pomocy społecznej właściwy jest Burmistrz Miasta i Gminy P.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 4 w związku z art. 15 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowił, jak w sentencji.

-----------------------

3