• I SA/Bd 838/12 - Postanow...
  29.03.2024

I SA/Bd 838/12

Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
2012-11-09

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Mariusz Pawełczak /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy Mariusz Pawełczak po rozpoznaniu w dniu 09 listopada 2012 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku ,,S." [...] o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi ,,S." [...] na decyzję Dyrektora Izby Celnej w T. z dnia [...] 2012 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług należnego z tytułu importu towaru postanowił: oddalić wniosek

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi S. [...] jest decyzja Dyrektora Izby Celnej w T. z dnia [...] 2011 r. w przedmiocie określenia podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów. Wartość przedmiotu sporu stanowi kwota [...] zł., związku z czym strona skarżąca na etapie wniesienia skargi do Sądu zobowiązana była - zgodnie z postanowieniami § 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193) – do uiszczenia wpisu od skargi w kwocie 1.500 zł. Na dalsze koszty, jakie mogą zaistnieć w przedmiotowej sprawie składają się opłata kancelaryjna za sporządzenie uzasadnienia wyroku – stosownie do zapisów § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych (Dz. U. Nr 221, poz. 2192) - w kwocie 100 zł oraz wpis od skargi kasacyjnej w kwocie 750 zł (§ 3 rozporządzenia w sprawie wysokości oraz szczególnych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Skarżąca w dniu 02 października 2012r. złożyła wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w całości, sporządzony na urzędowym formularzu, o którym mowa w art. 252 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012r. 270) - dalej zwana p.p.s.a.

W uzasadnieniu wniosku strona powołała się na trudną sytuację finansową, w jakiej się znalazła od momentu wszczęcia postępowań podatkowych przez organ celny tj. od 2009r. Podniosła, że sukcesywnie notuje się spadek obrotów i obniżanie konkurencyjności na rynku świadczonych usług.

Natomiast w części wniosku dotyczącej oświadczenia o majątku i dochodach wykazano, iż strona skarżąca posiada środki pieniężne na rachunku bankowym w wysokości [...] zł ([...]), za ostatni rok obrotowy uzyskała dochód w kwocie [...] zł, zaś wielkość kapitału zakładowego opiewa na kwotę [...] zł.

W odpowiedzi na zarządzenie referendarza sądowego z dnia 09 października pełnomocnik Spółki przedłożył: sprawozdanie finansowe za 2011r., kopię zeznania podatkowego, odpis deklaracji dla podatku od towarów i usług VAT-7 za okresy styczeń-czerwiec 2012r. stan środków pieniężnych w kasie za okres lipiec-wrzesień 2012r., zestawienie należności i zobowiązań spółki na dzień 30 września 2012r.

Mając na uwadze powyższe zważono, co następuje:

Stosownie do art. 245 p.p.s.a. prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym, które obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego, a także w zakresie częściowym, obejmującym m.in. zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków. Koszty sądowe obejmują opłaty sądowe i zwrot wydatków (art. 211 p.p.s.a.). Opłatami sądowymi są wpis i opłata kancelaryjna ( art. 212 § 1 p.p.s.a. ).

Zatem wniosek strony skarżącej dotyczący częściowego prawa pomocy należy rozpatrywać w kontekście przesłanki zawartej w art. 246 § 2, pkt 2 p.p.s.a.

Zgodnie z tym przepisem przyznanie prawa pomocy osobie prawnej w zakresie częściowym następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.

Treść powołanego przepisu wskazuje, iż prawo pomocy w tym zakresie stanowi instytucję wyjątkową i dlatego udzielenie tego prawa może nastąpić jedynie w sytuacjach szczególnych, przy jednoczesnym uwzględnieniu, z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona jest zobowiązana ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej zaś strony jej możliwości finansowych.

Tak ukształtowany charakter prawa pomocy wynika z tego, iż generalną zasadą postępowania sądowego jest ponoszenie kosztów związanych z udziałem w postępowaniu. Każda osoba wszczynająca postępowanie powinna liczyć się, więc z wydatkami na ten cel i gromadzić środki finansowe na pokrycie koniecznych kosztów. Jak wskazał bowiem Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 10 stycznia 2005r. sygn. akt FZ 478/04 opłaty sądowe stanowią rodzaj danin publicznych. Zwolnienia od ponoszenia tego rodzaju danin stanowią odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 Konstytucji. Dlatego też muszą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby czy osób na współobywateli. Z kolei w innym postanowieniu NSA (postanowienie z dnia 6 października 2004 r., GZ 71/04) stwierdził, iż udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.

Podkreślenia wymaga, iż to na wnioskodawcy spoczywa ciężar dowodu, a w szczególności obowiązek wykazania braku możliwości poniesienia jakichkolwiek kosztów postępowania. Rozstrzygniecie w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez stronę. Strona musi zatem wykazać, iż jej sytuacja jest na tyle trudna, iż uzasadnia poczynienie odstępstwa od generalnej reguły ponoszenia kosztów procesu. (vide: J. Tarno, Prawo o postępowania przed sądami administracyjnymi – Komentarz, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2006, s. 504; B. Dauter i inni, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Komentarz, Wyd. Zakamycze, Kraków 2005, s. 592).

Wskazać również należy, że jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 252 p.p.s.a., okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana, na mocy art. 255 p.p.s.a., złożyć, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego lub dochodów.

W ocenie referendarza informacje przedstawione we wniosku o przyznanie prawa pomocy były niewystarczające do oceny rzeczywistej sytuacji finansowej i majątkowej strony skarżącej, w związku z czym, działając na podstawie art. 255 p.p.s.a. wezwano pełnomocnika Spółki do przedłożenia dokumentów źródłowych obrazujących jej sytuację ekonomiczną.

W odpowiedzi pełnomocnik strony skarżącej przedłożył: sprawozdanie finansowe za 2011r., kopię zeznania podatkowego, odpis deklaracji dla podatku od towarów i usług VAT-7 za okresy styczeń-czerwiec 2012r. stan środków pieniężnych w kasie za okres lipiec-wrzesień 2012r., zestawienie należności i zobowiązań spółki na dzień 30 września 2012r.

Mając na względzie informacje zawarte we wniosku o prawo pomocy oraz wynikające z przedłożonych dokumentów zdaniem orzekającego należało stwierdzić, iż zapłata kosztów sądowych wymaganych zarówno na etapie skargi wniesionej do Sądu jak i mogące mieć miejsce na kolejnych etapach postępowania sądowego nie przekracza możliwości finansowych strony skarżącej. W konsekwencji wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych należało uznać za niezasadny.

Jak wynika z nadesłanego sprawozdania finansowego za rok 2011r. Spółka za ten okres osiągnęła dochód w kwocie [...] zł. Podkreślenia wymaga, że w roku 2010 Spółka odnotowała stratę w wysokości [...] zł, a więc sytuacja skarżącej uległa zasadniczej poprawie. Na uwagę zasługuje również fakt, że z powyższe sprawozdanie finansowe obrazujące sytuację ekonomiczną skarżącej nie zawiera danych z oddziału w Hamburgu. Jest to o tyle istotne, że w pkt 3 (str. 2) sprawozdania określającego kierunki działania na rok 2012r. wskazano, że [...]. Mając na uwadze powyższe uprawniony jest wniosek, że brak informacji o sytuacji ekonomicznej oddziału firmy znajdującego się w Hamburgu, na którym koncentruje się większość działań firmy, co w konsekwencji budzi domniemanie, iż generuje większość dochodów skarżącej uniemożliwia prawidłową ocenę sytuacji finansowej strony wnioskującej o przyznanie prawa pomocy.

Ponadto w ocenie orzekającego nadesłane wydruki z rachunków bankowych również nie obrazują sytuacji finansowej Spółki. Nadesłano, bowiem jedynie raport bankowy, w którym ogólnie wskazano przychód, rozchód oraz stan końcowy rachunku bankowego na koniec i początek miesiąca za okres od lipca do września 2012r. (stan rachunku na dzień 30 września [...] zł). Skarżąca miała obowiązek nadesłania dokumentów – wydruki z kont bankowych obrazujące pełną i rzeczywistą jej sytuację finansową. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 31 sierpnia 2011 r., I FZ 249/11 pełne wyciągi z rachunków bankowych mogą w najbardziej wiarygodny sposób przybliżyć wiedzę o jego rzeczywistej sytuacji finansowej. Przy rozpoznawaniu wniosku o prawo pomocy, złożonego przez osobę prawną, prowadzącą działalność gospodarczą, istotne jest przede wszystkim to, czy spółka posiada środki na poniesienie kosztów sądowych. Fakt ten jest bezpośrednio związany z tym, czy podmiot ten zachowuje płynność finansową. Niezależnie od tego, jaki stan finansowy spółki obrazują poszczególne zapisy w bilansie, należy zwrócić bezpośrednio szczególną uwagę na obrót spółki, tj. na częstotliwość, z jaką środki pieniężne wpływają na jej konto, oraz – w tym samym aspekcie – na kwoty, które są wyprowadzane z jej rachunku bankowego. Należy podkreślić, że nawet zerowy, ani ujemny na dzień złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy stan rachunków bankowych, czy kasy nie są wystarczające dla uznania, iż strona spełnia przesłanki do przyznania jej prawa pomocy (postanowienie NSA z dnia 18 sierpnia 2010 r., I OZ 609/10). W orzecznictwie sądów administracyjnych panuje nawet pogląd, że wybiórcze przedstawienie wyciągów z rachunków bankowych pozbawia tym samym możliwości oceny rzeczywistych zdolności płatniczych skarżącego i to niezależnie od tego, że ostatecznie okazało się, że na wskazanych wyżej rachunkach bankowych nie zgromadził on znacznych środków pieniężnych (postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 25 maja 2010 r., II SAB/Ol 20/10).

Tymczasem przyznanie prawa pomocy jest możliwe tylko i wyłącznie w przypadku wyczerpującego przedstawienia informacji dotyczącej sytuacji materialnej wnioskodawcy. To właśnie obowiązkiem strony jest wykazanie zasadności złożonego wniosku w świetle ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy. Brak jest prawnych podstaw do prowadzenia z urzędu postępowania w sprawie sytuacji majątkowej wnioskodawcy, jeżeli on sam nie wykaże istnienia przesłanek uzasadniających uwzględnienie żądania prawa pomocy. Sąd nie jest wobec tego zobowiązany do prowadzenia jakichkolwiek dochodzeń w sytuacji, gdy przedstawione przez stronę dane uniemożliwiają pełną ocenę jej stanu majątkowego, albo gdy nie są one do końca jasne.

Nierzetelne wykonanie obowiązków nałożonych w toku postępowania o przyznanie prawa pomocy jest przeszkodą wykluczającą uprawdopodobnienie wskazanych we wniosku okoliczności, a w konsekwencji przyznanie jej rzeczonego dobrodziejstwa procesowego w żądanym zakresie (postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego; z dnia 5 września 2005 r., sygn. akt II FZ 414/05 oraz z dnia 14 września 2005 r., sygn. akt II FZ 575/05).

Godzi się w tym miejscu również wskazać, że z nadesłanego raportu kasowego wynika, że na dzień 30 września Spółka dysponuje środkami finansowymi w kwocie [...] zł. A więc jest to kwota kilkukrotnie większa od wysokości wpisu, jaki Spółka musi uiścić w przedmiotowej sprawie oraz w czterech innych zawisłych przed tut. Sądem. Łączna wysokość wpisu we wszystkich sprawach wyniesie [...] zł co bez wątpienia mieści się w możliwościach finansowych Spółki.

Ponadto jak wynika z nadesłanych do akt deklaracji VAT – 7 za okres od stycznia do czerwca 2012r. Spółka prowadzi działalność gospodarczą, która generuje obrót. Z deklaracji tych wynika, że podstawa opodatkowania w podatku należnym stanowi kwotę, która waha się w granicach od [...] zł (styczeń 2012r.) do [...] zł (czerwiec 2011r.). Tak więc spółka dokonuje czynności gospodarczych, które generują określony zysk.

Mając na uwadze powyższe uznać należało, że strona nie wykazała, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. W związku z czym, na podstawie art. 246 § 2, pkt 2 w zw. z art. 258 § 2, pkt 7 p.p.s.a., orzeczono o odmowie przyznania prawa pomocy.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...